Helvetia antiqua et nova, seu Opus Describens Helvetiam ...

291쪽

is 6 DA AMTIouro RuM H gr. v ET IRtiationem credimus esse, Vi viscum,& hodiernum nomen hoc modo enuntiandum rive', Germ. Bisi ὁ: Et in actis ianale Vivia cum cinνeis. Corruptum igitur est hoc nomen apud Iamberinui Schas Daburg, qui in itinere Henrici 1 v. Imp. vocat Civis, pro Vivis. Distat hic locus, secundum Antoninum , a Penne VIII. In. p. Cluperim lib. 2. cap. 4. ait, hunc locum extra Helvetiorum fines fuisse Nantuatium; Nos vero in Helvetiis situm fuisse asserimus, vi curnq; antiquitus, obloci opportunitatem, celebrem judicamus. Ad Nantuates & Antuates quod altili et, quam regionem occuparint, pol ea videbimus.

larona.

Q Uamvis is ius loci noti meminerit Ania

toninus, antiquum tamen esse, certum,

Praestitium, inquit Guillim. pag. Ibo . habuisse paulo certius est, si libro Notitiatum sides, ita eo enim tribunum oecoborteiu locat. Sic enim liber ille;

tu provincia maxima Sequanorum Trib nus cohortis prima Flaviae Calaronae, O c. Nominis vestigium hodie manet in quadam arce ad lacris ripam prope vicunt S. Symphoriani , in praefectura Lausianensu vocatur arx illaGlerollas vel Glerotule, & in actis Glerola vel Gleyrola. Locum illum antiquitus Vacum , oppidum aut

castrum suis., incertum est, antiquum tamen

292쪽

Lo Co RuM DusCRIpTIONE .. 7 est e crediderim ex hac inscriptione, quae nunc in templo S. Symphoriani cernitur , prope

portam mino em in rotunda columna. TIT. CLAUDIUS. DRUSI. F. C si s Α R. AUG. GERM PONT. MAX. TRIB. POT. VII IMP. XII. P. P. COS. HII F. A. IXXXVII.

Bra magus.

IN plerisque Antonini exemplaribus legitur

gus, in tabulis Viro gis, distat hic locus a Vivisco VIII. m. p. Non convenit inter Autnores; quis sit aut esse possit locus ille: credit Cluverius es levi cum Bro, sed Bro aut Brelacus est, non vicus, saltem hodie, ni si quis credere vellet, quod alibi diximus , Sc revera distantia magis convenit, ut & nomen, dicitur enim in Actis t acus Bromagus, ut c. XV. vidimus. Aliter tamen Siniter. primo lib. de Vall. Se Guilliinan. qui sic loquitur pag. O. Branthus vulgo Bromissu paraecia oppidi Ru. paulo insta situs vicus nunc, oppidum olim fuisse non nulli voluere, quod Ru i liuese porrexerit, par qua ejus fuerit, una cum arce quondam nominatissma, se um olim a Sabaudia comitibus evers., quod eam latrones occupassent i nile totisubjecta regio ii gras

293쪽

Es3 DE ANY 10uio RuM Harva r Insabundi dominarentur. Et mihi relatum nonnulla Brumagi vetustatu monimenta notari. Ego rem in medio relinquo, cum utrobiq; nomen satis conveniat, at non distantia, quae in diversis Antonini exemplaribus variat, legit enim Cluverius VIII. m. p. & Guillim. XIX. m. p. unde ex illis Antonini distanti js, firmae non pollunt esse conjecturae. An notat porro Cluis Perius Vocem, Magus, utique annecti vicis &oppidis ad amnes positis. Rhenanus domum denotare dixit; Amrmant ali), docuisse plinium, hanc vocem significare urbem. t modunum.

HUjus loci distantia apud Antoninum in

varijs exemplaribus diversa est.Guillim. Iegit distare a Bra mago II. m. p. Alij VI .m .p. Anci vocat Minodunum, in tabulis Minodum, mutilato vel abbreviato nomine, pro Minodunum, ut ait Cluver. lib. 2. cap. 6. Variat hujus nominis pronuntiatio; Μinni durum apud Antoninum legit Gitissim. p. i. Ab alijs quoque vocatur Melidunum, Meldunum, Modunum. Imo dc Merduntini in quibusdani antiquis actis, usitata scit. consuetudine mutandi L in R &vico versa: Sicuti in infinitis alijs vocabulis; ut Arbona pro Albona 1 Arussens pro Alassens: Cuse

sigies pro Cultilliers. Carculari pro Calculan :

294쪽

LUCORuM DasCRIpΤiorix. . 2 9 Carculus pro Calculus: Rarcaea pro Falcata: Tubnum pro Furnum: Mainan pro Marnans sibi ter pro Arbiter: Algenteis pro Argenteus: Istere proni fere: Fulcbis pro Furcis: Pulgare pro purgare, sec. ut observavit ex actis D. Gaudard. Caeterum crediderim ego hunc locum rectius nominari Minodum, GaIl. Moudon, Gemi. Uἰuden. Oppidum hodie est, antiquum nomen retinen S, de cujus antiquitate alia nobis nunc non Occurrunt dicenda: Paterniacum.

Ea si apud antiquos hujus loci non fiat

menti b, antiquum tamen esse credimus, tum ob commodum loci situm, tum quod ibi adhuc visatur inscriptio Jovi facta, quae eXtat in marmore rotundo super ponte Brojae.

RE DUCI. D. AP.PIUS. AUGUSTU S. DEDI C.

Volunt non nul li nomen & originem accepisse a quodam Graccho Paterno Romano, cujus meminit inscriptio Villariae, quam postea te- feremus. Hoc incertum est e vulr Guillim. pag. 3'. qui tamen illud Caesaris tempore igne

295쪽

per ijsse credit. Ego, salvo aliorum judici si coni j cio antiquissimis temporibus, aliqueni fuisse, ad trajectum Broiae, vicum, qui pollea

ex Aventici ruinis in oppidum excreverit; non enim, dum Aventicum in flore es et, illi proximum suisse oppidum verissimileest. Aventicum.

NUnc ad illustrem, & tota Helvetia celeiaberrimam urbem accedimuS. Peranti.

quam elle dubium non est, ita ut de hac vere affirmare possimus, jam eam Caesaris tempore extitisse. Vocatur haec Antonino spentissilum, in tabulis Aventicum, Ptolomaeo Menticum; in libro Provinc. sub Theodoso ut volunt ) edito, Cirita, Heli etiorum. Divisis sub Augusto in X VII. Provincias, Gallijs,AVcnticum sub Provincia Lugdunensi quinta habita, & Civitas Nesricoris , vitiose, pro Helvetiorum, vocata. Ptolomaeus, in Sequanis posuit Aventicum, referentibus Gu stim. lib. I. de Reb. Helv. & Cluverio lib. 2. cap. Φ. Marcelli

Galliae facit civitatem, quam sub Alpium Grajarum de Penninarum Provincia collocare videtur ; Alij in Maxima Sequanorum, quae eadem cum Lugdunensi quinta. Antiquam vero esse ostendunt, I. Narrationes, quae de illa apud veteres habentur. Narrant validishronica, Helveticum a quo Helvetiae 1io-

296쪽

LOCO RuM Dps Cp ip TIONE. 2srinen quarto sui regni anno, Aventicae Concubinae suae impuvia & precibus , hanc condidisse urbem, quam in illius gratiam, Aventicum nominaverit, An. ivl. o II. Refert Hierbiensis chron. pari. 9. AVenticum, seu ut ille vocat, spendam, jam fuisse tempore Brenni, qui Romam cepit A. M. 3S 77. olymp. 98. Ab urbe cond. 36s. secundum Eunccij chro nolo gian , imb volunt multi Brennum Celtarum Ducem, Allobroges & Aventam Helvetio rum caput tenuisse. Valer. Ansel. Ry . in catal. ann. pag. s . Carion. p. m. I. II. Instriptiones Romanae illius antiquitatem arguunt, variae autem stanti tum in ipso oppido hodierno, tum in locis vicinis, in quae translatae fuerunt. Antiquis inise omnium este perhibentur, quae Vespasiano positae; harum fragmenta quaedam cernuntur. IMP. CAESARI. VESPAsIANO AUG. PONTIF. MAX. T R. T. III. IMP. VIII. COS. III. DESIG. IIII. P. P.

In turri quadam literis initialibus.

297쪽

26r DA ANTI Io RuM HELvATIAE' Deculphus toma. lib. I. cap. 3. de Tito Impe. atore loquens dicit, eum civitatem Aventicum, quam pater ejus Vespasianus aedificare coeperat, con summasse; quod non ita intelligendum, quasi ejus urbis fundamenta jecerit, sed quod colonia eam amplificaverit , quam absolverit Titus. Cum enim Helvetia sub Vitellio, a Caecinna vastara fuisset,& Aventicum captum, ut resert Tacitus his . lib. I. Vespasianus , qui in imperio Vitellio successit,

plurimas per totum terrarum orbem ciVita res terrae motu aut incendio afflictas restituit in melius, 'Suetonio teste: hic, inquam, Impera-ror, cujus pater Sabinus apud Helvetios foenus eXercuerat , cum Helvetiorum esset Patronus Aventicum restaurandum curavit, &ut populis est et frequentius; eo deduxit Co- Ioniam, quae Flavia sagente Flavia, unde oriundus erat Vespasianus ) vocata fuit, ut apparet ex inscriptione , que legebatur adhue

Aventici iri angulo templi A. Chr. IΠό. ut referunt Guillim. & Stumps chron. lib. . pag. m. 278. fuse, an bene nescio. Illius tantum

postrema haec verba Velleris in suis inscrip. Vindelic. 8c Cluverius in sua Germ. Αnt.

COLONIA. PIA. FLAVIA. CONSTANS. EMERITh. A UENTI CUM. HELVETIORUM. FOEDERATA.

Apollinem hic cultum , alibi diximus,

298쪽

N UMINI B. AUG. ET . GEN. COL. HEL. APOLLINI. SACR. Q. POSTVM. HERMES.' LIB. MEDI CI S. ET PRO FESSO RIBVS. D. S. D. de suo dicarunt.

Cernebatur qtiam hoc monumentum in pol ana, quae in platea jacebar. Simier. MSC.& ὀtum . lib. pag. 263.

D. M.

SEVERIAE MARTIO LAESEVER. MARCIANVS FRATER

F. C.

Reserunt quoque idem Si uler. M s C. &Stum . ibidem & hoc epitaphium

AELIAE MODESTINAE QUAE VIXIT ANNIS II. M. VIAE LIVS CLADAEVS ET CANINIA MODESTINA PARENTES FILIAE.DVLCIsSIMAEPOS VER UNT.

Quam autem celebris fuerit haec urbs, ilia lustria veterum ostendunt testimonia , quorum maxima pars eam Helvetiorum , non oppidum, sed civitatem Vocant. Tacitus in Vitellio , HuIveticae gentis caput agnovi . R is Marm

299쪽

Marcellium lib. 1 s. dicit, Aventicum deserias quidem cipitasem, sed non ignobilem quondam, madi sua semitrata nunc quoque demonsti ant. Gott-fridus Viter biensis Ei derici l. & Henrici ejus si ij secretarius de ea urbe sic loquitur. Cum loquor Allobrogos fluvisi perpendo Las j iii Oua suit urbs quondam grauiis velut altera Ire

Nomen svenza fuit quae peritura ruit. Ida superborum viguit feritate virorum, Marte Suevorum ρίγ ut primatus eorum: Decadit armorum cultus, ct omne forum.

Longe lateq; ejus patuisse pomoeria, ostendunt adhuc hodie murorum & turrium quibusdam in locis rudera; unde Clareanus, Mamia lata vide non quae praesentat is orbis oppiduli, sed quae Ziri ullas exter habet. Gentis fluentinae cecidit siprema ρ se tu, Quae caput Helvetia tempore prisco fuit. Imo adhuc antiquissimis temporibus latius adhuc patuisse, quam quod hodie videri poteli, credibile est, de ex ejus ruinis sedis catos per universam Viciniam vicos, maxime vero vicum dictum Munchevi Pler, quasi monachorum villam , Gall. Villar te moine. Cum enim variae ibi extem inscriptiones, coni j ceredi colligere licet, vel Aventici suisse suburbiit, cum adhuc non longe distet, vel inscriptiones ex Aventici ruinis eb translatas: vult quoq; illim.

300쪽

Lo Conu M DE sCRIPTION p. 26s Guillnu. ibi Deae Aventiae fuisse templum ;Unde ad dextram & sinistram majoris portae seu introitus atrii in muro apparent sequentes inscriptiones: de quibus etiam Stum . in chron. lib. 8. pag. m. 26 . Sc Simur. MSC. DEAE. AVENT I ΑΕ

Supra sequentem inscriptionem cernitur mulieris emgies: IULIAE CENS O RIA N A ECA. IVL. C. AUG. PIUS PATER.

Item sequens inscriptio:

OCTACILIAE. FAVENTINAE. VXORI. M. OCTACILI Vs1 rol. VI R. AUG.

Item in rusticae cujusdam domus angulo ad viam publicam extat in marmore haec inscriptio: R s