장음표시 사용
321쪽
AC DISSERENDI. I Osibi moderatur.
Habeat igitur compositio non ingr siis tam quandam verborum negligonti-m, qualis
si rerum laudabilis st& inuentio & col-
locario: sit in faciundis & transferendis Vocabulis, verecunda, in priscis figuris sobria & parca,in tractationibus & sententiis non nimium luxuriosa: ne vel quaesita concinnitas, vel quoddam delectationis aucupium deprehendatur. An- . - te omnia autem proponenda Ciceronis
amitatio, ad cuius legem cum exercita tione, iam stylo, qui lucem rebus adseri, nostra formetur oratio.
Commostratis de ornatu locis, reliquet M'pensi ac muneris nostri partes erunt ut cendis pauca quaedam de apto & decoro dicen- nu . di genere, elocutionis virtute logὸ pulcherrima dicamus. Nam cum in tota vi- ta constituenda nobis sit atque deligenda honesta & co decens officioru ratio, quae Mivi quae agamus cum decoro, honestate, lito ex ac Reip. dignitate colucta esse videatur: anodice, neue affectibus implicati a naturae statu di genera decessisse , aut llo in ossicio claudicasse petatur.
322쪽
DE R A T I O. ELO E Nvideamur: tum autem in elo sitione q
τὸ βίου εἰδωλον Democrito dicitur, qu anismiamagine repraesentet maior qudam cura adhibeda est. P R O F E RE N I M mores oratio & naturae Larguit: quae si tumultuosa, minax, ii cui da,perplexa, plena irae & contentinis fuerit, corrumpit omne dicendi grtiam,& vim rerum in contrarium vertNam qui moderate nihil dicere' pote Omnia clamore conturbans, is apud snos furere, apud sobrios bacchari id tur. Praecipuam igitur virtutis opinio A ac ingenii laudem dicenti adferunt or
l entia, scelerum vitio Reipublicae cau
auod ausis i co, tempori, & rebus accom -j dari debeat repetendum hic mihi, cul': pluto antὰ commonstrauerim, no put
enim mediocris omni in re facerquod decorum sit artis. Sed quid quot bet in loco, & apud quos & quomod . quo tempore deceat scire , hoc vermagnae esse prudentiae & perfectae pimulacaeque virtutis. Aristoteles in rh toeticis ad Theodectem scriptum relquit. Complectatur igitur animo Ora
323쪽
AC DISSERENDI. 162 tor, & circunspiciat quam grauem personam in ciuilium rerum administraxione sis stineat, ne quid in epici& prater dccorum aut dicat, aut faciat. O M- N E enim cius prccatum, stultitiae quae
CXcusationem non habet peccatum videtur.Quinti ianus suum iudiciis, si uni deliberationibus G suum demonstrationibus, suum si isto itisi, suuro comicis , Tuum aetatibus & personis praescribit a-
ptum dicVndi genus. Nobis hoc breuissimum sit praeceptu,
primum ne popularis aurae grati Olam, ac fallacem illam de nobis opinionem aucupari, tumidi, nostri iactantes , hi-
mur: aut cupidi innocentes capitis iudicio arcessere, & eloquentiae ad hominu o. salutem a diis immortalibus concessa bona,ad aliorum poni clam atque calamitatem conuertere. Deinde ut hone- statem praeferamus utilitatis , ab Laque nullo commodo , nullo periculo, Dulla calamitare unquam abducamur. Cuinetiam Socrates,& prior ille Apheticanus, Honesta
Publ. Rutilius, Metellus, caeterique tem sse graui capitis sui aut periculo, aut exili j istit tifoeditate utilitatem p titiata publicae an- praefere'
teposuerint honestati. Athenienses sane don .
324쪽
DE R A T i C. E L O QV E ND ICyrsillum quendam hi maximis Reis blicae motibus utilia quidem ciuibi sed tamen parum honesta suadente cum uniuersa familia lapidibus obrirunt V I O I A T V R enim omihumanae vitae societas ac religio , cii 'tilitate expugnatur honest . Nunqigitur orator , id est, vir bonus, ab linestate discedatia Proximum est ut econtra quos agimus, aliquid detractu
vel honoris, vel authoritatis,caedera or' ni a Ciceronis exemplo wncedam Nam scienter eos laedere, quorum t. quenda erit authoritas, temeritatis : ii
prudenter , negligentiae est. Quod si casus infestus tulerit,ut aduersus part tes, aut cognatos actio nobis sit suspienda , prima erit cura, ut ossicij nolatque necessitatis ratio , alte causis pe tis iudicibus comprobetur: seruata
tota actione parensum,aut cognatori pietate,honore, ac veneratione. Alc
omnino hoc agendum , ut nostra belficia ac patrocinia nec grauase suscep &.innocentissimo cuique proposita longe patere videantur. .
DE MEMORIA QUART; ORATIONI s PARTE.
325쪽
c D I S S E R E N D I. I amentisque lium anae ac cognationis cu- Mem,st sile, omnis disciplina,omnis dictorum rie eom. factorumque ratio , omnis humani in- moL. genij comoentatio, splendorque eloquentiae continetur: Eius tam efficax atque admirabilis vis,& quaedam veluti diuinitas in brutis, nedii, hominibus cernitur : ut non aliud naturae munus, vel '
magnificetius, vel utilius homilii a deo Opti. Maxi. sit concessimi PERIT ENIM ac praetervolat discendi fructus,optimarumque reium studium, nisi memoriae fide retineatur: eoque gra
ei philosophi docilitatis partes consti
id est mentis agitationem, acrimoniam animi, & memoriam . huic postremae primas ob id attribuerunt, quod foret I in ς et Ura ταμάον, &' ut Quintilianus scio, scribit, eloquentiae thesauru . Hesio- queut iis diis quoque Musa rum parentem ac thyaur'. principem dixit Missoσυνκο, praeter qua
caetera omnia in penebris iacere ac senescere Philostratus in vita Apollonii scriptum reliquit. Virtus eius est duplex, cilc percipere & fidelissimὸ tetinete : il. V mi r lud humidae, hoc siccae naturae benesi cio contingere putant. Plato in libro det cientia, foecundam iis memoriam attriq
326쪽
DE RA 'O. ELO uit qui e iram contentionemque cilius excitantur. Eos verd , qui nato ni odestiam ac iuitatem prae se seria segniores plerunque & obliuioni cnoxios esse scribit Nec dusium qinaturae bonitas, primam eius comm . dationem excellentiamque produc quae tamen ipsa ut omnibus felὰ in bus doctrinae aemula, arte confirmat
sed praecipiat ' animi illa tranquillita
quam ευθυμ- vocant. Obrui enim in moriae vim ac nonnunquam extingquoties violentior quaedam pertur h tio , confusior animi pauor . carieti assectus concitatiores in ea irrefui graues aut bores Hippocrate M Galla ' & Avicenna tradiderunt. Itaque memratur Demosthenes apud Philippi phesius in concione Areop gi, Herxkembla d Q. Atticus apud. M. Antonium , Helobliuiuisi, ς QS Lycius coram Seuero princis puerili quod in metu debilitatus , ip
ssatim orationis exordio excidii Alut Orbilius grammaticus, Mess2la o
tor,Hermogenes, ac nuper Trapezutius ex . morbi saeuitia in eum dim
sunt , ut sui nominis fuerint '' bliti. Adeo neces arium, sed ex omnibmaxime stagile naturae boneficium
327쪽
A CAED I Ss E R EN D I. ' I 3 memoria: qua tamen ad miraculum vi . que p:ς stiterunt Sarmadas Atheniensis, qui ea memoriar suit tenacitate, ut quae sab aliis c 5 ficta est nil volumina, ea i pse Membria legςntis more repe, senta et Ili misto r.e
& Mithrydates res: ut scribunt Plio ius
& Q intilianus. Artem memoriae a Simonide primum inuenta tu multis prae-
Vptis cXplicat Cicero. Scribit enim ne O minem tam acri memoria esse, qui non di sipositis libratisque rebus, vel borum ac sententiarii ordinem mel ins complecitatur neque quenquam ita bcbrti esse in enio, quem locorum & imaginum . dii pQ sitio,aliisque psiuse cercitatio ad ' ta iuuare non possit. Quod satio verum ense, ut non inficior, nam imagines quibus ea quae memoria affigi volumus singendae erant ita potiora quaedam iis parcepta esse audacter milai a sumo, at
que profiteor. N a & diuisione diligeri,& compositione apta ,& exercitatione crebra meditatione parra opus est Di Diu Ouisio reruni ordinem ac partes se par u fu,
eaque si numerosior sit, iuuatur notatis quibusdam sinu lacris rerum earum, Quas a memoria exposit titi sumus ima ginem animo repraesen uitibus. COm-
328쪽
git, efficitque ut ipsa rerzm collocatio nolitae sese cogitationi offerat. EX ER- enm C IT A TasI io l:x fere est, quar natu- i tationis ratem memoriae Decunditatem uberio- commo- re profectu alit , & quadam doctrinae tia. ratione amplificat. Cui' usium xx Quia
liliani sententia non sum 'glauatus huc Tib. cap. ascribere. Si Pa is tamen unam maxima tα. a me artEmque memoriae quaera exerci tiatio est & labor,multa ediscere, multa
cogitare,& si fieri potest quotidie po-d l. tentissimum est. Nihil aeque, vel auge- i. tur cura, vel negligitia intercidit. Qua-i
re pueri statim, ut praecepi , quam pluri-
ma ediicant: & quaecunque aetas opera, t
iuuandaritudio memori et dabit, deuoret finitio taedio m illud & scripta lecta. isaepius reuoluendi, & quasi eundem cibum remqndendi: quod ipsum hoc fieri ipotest leuius, si pauca primum & quae . d
i dium non afferant coeperimus edisc
sus, quorum accessio labori sensum in- f crementi non adferat , in summum ad I hin finitum usque perueniat: & poeticas ir rixas,tum oratorum et nouasinad etiam. solutiora numeris , M. magis ab usu
329쪽
dicendi remota , qualia sunt iurisco' - .sultorum. Hactenus ille. Recte autem mi strutarchus in libro m moria praecipit, magno studio ac multiplici te M reeitictione puerorum memoriam exercendam esse. Incumbendum igi fur in hanc curam, ut quaecunque ipso die, vel memoria, vel scientia comprehenderimus, ea Pythagoreorum exemplo sub nocti nobiscum repetamus : eo modo intelli gentiae libertatem,quae magnis etiam ingeniis torporem inurit, deuitaturi.
Pronunciario siue actio maximam in Protium orationibus vim habet ac potestatem. clare Nihil enim perin 'ς hominum lanimos vel ad beneuolentiam, vel misericordia. vel animorum consensionem inuitat atque comitas illa affabilitas iue sermo-
nis, cui mista modestiae grauitas insit. Nam & vires suas perdunt reliquet orationis partes omnes,& languescunt aia isectus: & tota denique oratoris industria aude,admiratione, sucsessu delabique si io excidit; nisi actionis gratia
commendetur. Cuius .vis & excellens
quaedam naturet bonitas, quoniam sola i
330쪽
iniuria Demosthenes primas ei paItcs, benis iu- secundas, ac tertias attributile. Cerne- dicium de bat enim animo orator ille magD , 'O'
s otioue. quae lubrico inanes ac ieiunos V ognun . t' ite ne eloquentiae fructum actiotii, diis gnitate tulisse: & contia, diserto Io- ' nunciandi deformitate habitos futile infantes,ut vel inde summa pronuncia .li
tionis utilitas colligi possi .
V ccis mi 1 r- Consistit autem actio K At s. omnis in modelatione 9 Corporis.
v Vox quanquam naturalis sit neque in si totum mutari aut fingi possit sola enim . etivsurpatio vocis de viUS est iri ni bis) ci , tamen bona cura iuuari, A negligentia iminui videmus. Sed cura impendenda si partim benὰ constitutae corpori S Vale' it. 'tudini & conseruanclae,& augendae, par ti a1 - exercitio frequentei dcclamandi Vtem in caetera: arteS omnes , Ita vox Vma iis quoque usu fit suavibr ac si innior. Est-ftfua- que eadem vocis, quae & orationis offi-vior ciorumque ratio, ut sit videlicet emendata,dilucidabornata,magna, nexibilis,