Valerii Maximi Dictorum factorumque memorabilium libri IX : Infinitis mendis ex veterum exemplarium fide repurgati, atque in meliorem ordinem restituti

발행: 1621년

분량: 454페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

si 'ectus

est. CAP. X. DE FORTIBVS PATR. 22I

Vno etiam nano domestiso exe apto adiecto in alienis i r t. a luctibus orationi meae vagari permixtam. de Marci tu . Rex stuperior, Catonis in confulatu collega sil umis 'Φ ci bis ima pietatis o magnasset, o qua nou parua calami- nepotistatis accesso fuit, Pincum amisit. Cum s sie obitu eliu Q legasubrutum is euersu nui ei et ita dolorem altitudine consilly sertuit . ut a rogo inuenis prosimu Curiam pii e- Q ia Eret .senatu mi quem eo ille lege habere oportebat, euoca- lo. uster. Quρdni fortiter m uerbiem ferre sitis ianius dieiis em inter calamitolium pas rem, is renuum consule, neutra in parie ιestante to io partiri non potuisset.

Princeps theniensem Pericles intra quatriduum duobus miri tu adolescentibus figi θνbiam, ijs ipsit in vita. diebus o Vultu pristinum habitum retinente, O oratione nulla ex parte infractiore comionam est Ille verbcaput quoque solito more coronatum gerere iustinuit, A Ust put nihil ex vetere ritu propter donte ficum vulnus derraheret. Non sine causa igitur sani: roboris animus ad Ol mpy loκis cognomen ascendit. Xenophon atιtGn. quod ad Socraticam disiciplinam i attinet, proximus a Platone felliis ac beata fucundia Laert. gradus, chm solenninis rificium perageret, e duobus si s

maiorem nutu nomine G9yllum, apud Mantineam sertios in proelio cecidit cognovit . nec ideo institutum deorum Aelian. cultum omittendu putauit, fled tantummodo coronam

deponere cotensus suit. V an ipsum percunctatus quo- 'nam modo occississet, ut audiuilfortisiime pugnantem inter se, capiti repostulti, numina quibus acrificabat,r tatus. maiores ex virtute fili, voluptarem, quam ex morte amaritudinem sentire. Alius remouisset hostiam,

abiecisset altaria , laci 'nis reJersa thura disiecisset:

242쪽

222 VALER. MAX. LIB. v.

t Xenophontis corpus religioni immobile stetit; ctani mus in consilio prudentia flabilis mansiit: Nam dolori

seu cambere ipsa clade quae nuntiata erat, tristim duxit. 2Nec Anaxagoras quidem seupprimendus est. Audita, ii V i. v VJ It ervorte iij, Nihil, inquit,mihi inexpet Ialsi aut Cicero nquum nuntiad: ego enim illum ex me natum sciebam Tusc ζ esse mortalem. Has voces viil imis praeceptis imbuta Mahi si iaciter auribiu perceperit, lust. ι . ii ηorabit tita liberos esse procre idos, ut memineri r his a rerum natura, ct accipiendi stiri ius, ct reddendi eodem momento tempori, lcgem dici: atque vI mori nemineinsolere, qui non gixerit, ita nec pluere aliquem quidem posse, qui non sit moriturus.

VALERII MAXIMI

LIBER SEXTUS.

DE PUDICITIA, CAPUT I.

OVAM COLVERE 9 T. Veturius T. F. Calui-

Romani. nus.

3 Lucretia Sp. F. L. Col. 1 o C. Pescennius m. Vir a L. Virginis capitalis. 3 Pontius Aufidianus eq. o Cominius trib. plebis.. Rom. 12 C. Marius cos. O. 4 P. Maenalis. 13 Pritiati qui adulteria des Q abius Max. Seruil. prelies a vindicarunt. 6 P. Atilius Philiscus EXTERN I. 7 M. Claudius Marcellus I Hippo semina Graeca. a Khiomara Oreti apontis S Q Metellus Celer trib. reguli.

a Teutonorum Uxores.

243쪽

puluinaribiu incubas. Tu palatii columen at tustos pe- Adula i nates sanctonium, lulia gentis genialem rhonum a dua statione celebras. Tuo prasitio puerilis aetatis iu- signia munita siunt. Tui numinis re 'ectu sincera iuventa os permanes. Te cu'bile matronalis sola censetur siles et fur. θ cognosce qua seri ipsa voluisti

Dux Romana pudicis: a Lu retia, cuius virilis ani-vuv. maligno errore fortunae, muliebre corpus sortitvi A.

et oi l a Sex. Tarquinio regis Superbi liuo per vim stu-ἴrum pati coadia clim graui mis verbis iniuria sitiam ouid in consilio necessariorum Uloras eni ferrost quod veste

tectum Attulerat, interemti. Causiam, tam animos Di*. teritu imperium constulare pro regio permutandi, populo Rom. praebuit. Atque hanc illatam iniuriam non tulit Virginius pisbej generis se patri j vir spiritus. ne probro oontaminaretur dimus siua; proprio sanguini non pepercit. A. V. chm Ap. Claudius decem uir, suus eius virginis suprum,potestatis viribus fretus pertinacius expeteret, deductum in forum puellam occidit, pudicae, interemptor quam corrupta pater esse maluit. Nec alio robore ansmi praditusfuit 'ontius fusi . IJ.diantis eques Rom. qui postquam comperit Iliae suae vir 3 ginitatem a padagogo prodita F. itinio Saturnino. non inus. consentus sic elerarum heruum a jecisse stupplicio, etiaminam puellam necatuit. Itaque ne turpes eius nuptias

celebraret, acerbaue exequias duxit.

Quid P Manius, quam seue ιιι pulicitia custodem e-gul In liberi u namque gratum admodum sibi animad-neriit quia cunubitu iam aetatis filiabulos ulu edi se cognouerat, tum praesertim no libidine, sed errore lanus videri posset. Camis arrisu me prensircneris,a huc

244쪽

A. V. fuit

puella sensibus, Ostiiasis disciplinam ingenerari magni

a simavit. Ei, tam insili exeplo pracepit, o nuum p;rginitatem illibatam, ed etiam oscilla ad pirum sincera perferret. Q. vGo Fabi vi Maxin Seruilianus honoribu3 quos deeses V i splendi disit me gessit, censura gram rate consium malis, nsor exegit alitio unico poenas dubia castitatis: Is es pepe dit olim lario secessu conlpentum patris vitando. Dicerem censerimn virum nimis aιerbum extitisse, nisi P. Atilium Phili curu in pueritia corpore quoluus a comino facere ιοat Iuni. iam seuerum postea patrem cernerem. F:liam enim suam. quod ea be stupri crimine 'coinquinauerat, interemit. Quam sanctam igitur in clinsitate nostra pudicitiam fuisse existimare debemus, tu qua etiam institores libidinis, tam seueros eius pindices euasisse anima minis 3 Sequitur excellentis nominis ac memorabilis facti exemplum. M. . Claudius Marcellus aditis curulis C. Scan

muta 'CV loliust trib. pl. diem ad populum dixit, quod in Vi 2 stium sius m de strupro apρestasse H EHibasseuerante se scogi non posse vi adesset, quia sacrosanctam potestatem

h. iberet , ct ob id tribunitium auxilium implorante; totum collegium tribunorum negauit se intercedere, quominus pilaicitia quaestio perageretur. citam itaque

Scantinius reus no teste, qui tentatus erat, lamna

est. Constat iuuenem productum in rostra defixo in ierram vultu perseueranter tacuisse, verecundo, silentio plurimum in viris nem Jam valuisse. V t tr. Metellus quoque celer stuprosa mentis acer punitor drexet Q SVst promissorum matri familianti morum gratia diem ad populum φίendo, euvis hoc crimine damnatido. Non eni actum iunc,fled animus in

quas em

245쪽

CAP. I. DE PUD ICIT IA. 21s

sionem deductus est: phisis voluisse peccare nituit, quam non pecca se profuit.

Concionis haeς, illa Curia grauitas: T. Veturius si- ικ. lius eius Veturij qui in consulatu 'o Samnitibus, obturpiter ictumsaedus deditusfuerati clan propter do me' Liu. g. sica ruinam, o graue aes alienum C. Plotio nexum se de L. dare admodum adole eiulas coactus esset: sientilibus ab eo verberibus, quia stuprum pati noluerat, critui, qηρ hesei derelam ad constites detulit. A quibus hac de re certiorD- Suidas ctussenatus, Plotium in carcearem duci iusiit. In qualicti qui enim satu positam Romano sanguini pudici 'ς tiam tutam esse voluit. Et quid mirum, hoc uniuersi P. C. censserunt ὀ C. M. Pseennitis triu vir Capitalis Cornelium fortissime militia stipendia emeritum, virtutis, nomine quater ba nore primi pili ab imperatoribus donatum, quod cum ingenuo astolscentulo supri commercium habitisset, publicis vinculis onerauit. A quo appellati tribuni, sis mde stupro nihil negaret, sed θ nsionem se facere param

diceret, quod adolescens ille palam atque aperte corpore quinum Dectitasset: intercesilauem piam inserponere noluerunt. Itaque Cornelius in carcere mari coactsus est. Non putarunt trib. pleb. remp. nostram cum sortibus viris pacisci oportere, ut externis periculis domefficas delici s emerent.

Libidinosi centurionis supplicii , M. Laetori' Mergi trib. militaris, aque ilisfoedus exitus sequitur: Cui Cominias trib.pleb. diem a populil dixit, quod corni- cdxxxvicularium siuam stupri catus uappestas i. Nechustinuit Ci Vixφx eius rei sententiam Laetorius, sed se ipse ante iudicij rempus fuga prius subtraxit, deinde etiam morte punimi. Nat: ra modum expleuerat: suto tan sit natos,

246쪽

vALER. MAX. LIB. VI.

' uniuerse plebis sententia crimine impuduitia damnatus est Signa illum malitaria sacrata aquila o certisses a zomani imper 3 cultis, seuera calirorum dis iplina, usq;ad inferos persecuta est. Quoniam cuius magisteresse debuerat anebratu corruptor tentabas existere.

xir. IIoc mavit C. Marium Imperatorem tum, tam C.

δὰ 1 - ρ oris flua sitium tribunum militum a

Plutar. Plorio manipulario milite iure caesum pron stauit, invita. quia eum de supro compellare auo u fueras. iii coi quoque qui in vindicanda pudicitia dolore, odii βρ pio publica lege ubi sunt frictim perburram: Sem a 'lutar. pronius Musa C: Galliu epiehensum in adulterio la- , -- gestu cecidi L. C. Memmiiti L. Octauium similiter deprehensum neruis conrudit: Carbo . ccienivi a Vibieno, ite Pontius a P. Cernio deprel si castratistunt. 4 Cn etiam s lium Brochum quidam deprehendit. θfamilia stuprandum obiecit: ibus ira flua indui se, gaudi non fuit.

T. AIque ut domesticis extra ubnecta, Graeca femina nomine Hippo cum hostium cla6 esset excepta, in mare se, ut morte pudicitiam meretur, abiecit. Cuisti corpus Erechtheo littori appulseum, tyroxima undis bum D 7 pultura mandatum, adiis tempus iumulsu contegit: Sanctitaris vero gloria aeterna tradita memoria Graecia xi. laudibus ab celebrando, quotidie orentiorem issecit.)K. ' Vehementiu hoc tud consideraritis exemplΗ pudii vi , , citia. Exetsi tu is copijs Gallogracbrit a Cn. Malio con- Plutar. sule in Olympo monte ex parte deletis, ex parte captudς clari. Orgiagosis r guli Mor intra pulchri rudinis a centurione ιιιι cu fouienda erat, stuprum pari coacta: pastquam

ν rum est in eum locunt, tin que censurio, misso nun- g

247쪽

CAP. I. DE PUDICITIA. 22 Trio necessarios intillaru pretium, quo eam redimerent,a erre iusseram. Aurum expendente centurione, o eius pondus animo oculisi intento, Gallograecis lingua eap. s s. gentis suae imperauit ut eum occiderent. Intersecti dein L Flor. de caput ab sum manibus retinens ad coniugem renit; 'abhctoque ante pedes eius, ct iniuria is ultionis traordinem exposuit. Huius femina quid aliud qui quam, quam corpus in pote latem hostiu renis Θ, dicat Numneque animus vinci, nec pudicitia capi potuit. Teutonor u isto coniuges Marium Victorem orarunt, A. vi ab eo virginibus Vestalibus don' mitterentur, Ur- deli mantes aque si atque id vi virilis concubitus expertes futur G. Eahre non impetrata, laqzei sibi nocte proxi- ea sinia otritis eripuerunt. Dij melius, quod hunc animum Flor. 3 vi; is earum in acie non dederi t. Namsi mulierum ua- μP, rium tirtatem imitari votivissent, incerra Teutonica pictoria trophaea reddidissent.

CAP. O.

A ROMANIS. D Diphilo Tragoedo. I Legato Privernatium. io M. Castricio triacent. Σ L. Marcio Philippo cos. ii Set Sulpicio Galba Scipione Aemiliano. i: A. Caesellio iuriscon. 4 Cn. Calpurnio Pisone. M Catone Uticensi. AB' EXTERNIS. 6 Cn. Lentulo Marcellino i Machaera Macedonica

cos muliere.

et M Fauonio. a Syracusana quadam. S Helvio Madia Formian. Tlieodoro Cyrenaeo.

Libertatem autem vehementis tritus dictis pariter .acfactis restarum,ut non inuitauerim; ira vltro venientem non excluserim. Qua inter virtutem vitiumsposita. salubri modost temperauerit, laude si quo non

248쪽

218 VALER. MAX. LIB. VI.

auribiugratis,quamsapientissimo infanimo probabilior est. Utpote frequentim aliena venia. quam sua prouidelia tuta. Sed qui a humana vitae partes persequi propositῆ4';nostra re, propria a Iimationa referatur. 1. Privano capro, interfectis, qui id oppiduna ad re-A V- bellandum incitauerant, senatus indigna;ione acco usLA, conssium agitabat, quidnam sibi de reliquis quoque Privernati biu facilandum esset, An pipiti l .r ca ιμ-lus eorum fuistuabar, eodem tempore , vidioribus Oiratis subiecta. Ceterum cum auxilium unicum inprecibus restare animaduerrerent, tingenis It licis v - , ruinis obliuisici non potuerunt. Princeps enim eorum in Caria interrogatus, quam poenam mererentur, respondit: Quam merentur, 'qui se dignos libertate iudicant. 1Verbis arma sumpserat, ex peratos, Patim cousiri pr. animos insta limauerat. Sed Plautius consulsauens Pri- Iernatiam causa, regressum animose eius diecto obtuli; quaesiuiis qualem cum eis Romani pacem bubituri essent impunitate donata, at is constant imo vultu: Si bonam dederitis, inquit, perpetuam; si malam, non diuturnam. Qua voce perfectum ed, ut victis non socium venia,sed etiam ius oe beneficium nostra ciuitatis

daretur.

xet. Sio in senatu Privernas loqui ausus est. L vero Phi-o.V- lippus consul aduersus eandem ordinem libertatem ex- ci 4ε dubitauit. Namsegnitiem pro Rostris expro- Oiat. X. brans aliosibisenatu optines dixit: tantumga poeni, tentia dicti abfuit, ut etiam L. Crasso, summa dignit iis ct eloquentia viro id in Curia graui terserenti, manu injci iuberet. Ille relicto more, Non es, inquit, mihi milippe consul, quia nec ego quidem tibisenatorsu.ri 1. uid populis ab usu tuo intum libertas reli- g

249쪽

tientem C. Carbo trib. pleb. persepulta Gracchanaseditionis turbulenti ius vindex, idems orientium ci- piutae uilium malorum fax ardensi silma, P. Africanlim, a Ap pu Numantia ruinis summa cum gloriae fulgore veniente ab ipsa pene parta in Rostra perductu, quid de Ti. Gracchi morte, cuius orarem in matrimonio habebat, sientiret, interrugatoit ut auctoritate clarissimi Viri inchoato iam in edio mulism increnrenti adiiceret: Q aia non dubitabat quin propter tam arctam vinitatem, aliqui pro interfecti nec farq memoria mi erabiliter ess jit locuturis. stis iure eum caesium videri re redit. 'Crei dicto cis vi concio tribunitio furore insti Aa violenter

hucclamas set, Taceant,inquit, quibus Italia nos erca est. 4 Orto deinde murmure. Non ebrietis, ait, visolutos v rear, quos alligatos auuxit. Vniuersus populus iterrem ab uno contumeliose correptus erat. Quantus est honos ι virtutis 'tac sit actutum: Recens victoria ipsius Numa

tina, ct patris Macedonica, de uicta, Carthaginis lolia a uita, uί duorum regum S phacis o Perses ante

triumphales currus catenata cerinices ' tunc totius fori si ementis oraclauserimi: Nec timori dasmo es silentire.

sed quia benscio semilia ct Cornelia gentis, multi

metus Vrbis cetque Italia siniti erant, plebs Romana libertatis Scipionis libera non fui. Quapropter minus mirari gebemus. quod amplisiima Cn. Pompeg auctoritas toties cum libertas e luctata est: dcxvi β nec sine magna latu te, qσι Onia omxis generis hominum Vix citer licentia ludibrio est; qui Gasionte tulit. Cn. Piso, crin Maniliu Crispi reum ageret, esims euidenter nocen-' tem gratia P Dej videret eripi iuuenili impetu aci studio G usalmis prouectus , multa se grauia crimina

250쪽

Pompo& Catonis

pr/potenti defensori obiecit. Interrogatus dieinde ab eo, curse quoque non accit aret: Da inquit,praedes rei p. te 3 osi postula sueri . ciuile bellum non excitatur u ; etiam de tuo prius quam de Manili, cupite in consilium iudices mittam. Ita eodem iudicis offustinuit reos; accus Mitione Manilium ibertate Pompeiam ct eorum alterum lege peregit, at rerum professione, qua solis in poterat.

ii id cun liberto me Catone ς Non magis quaru Cato siue libertate. Nam cum in senatorem nocentemst infamem retim iudex edisset, tabella, Cn. Pompeij laudarionem eius continentes prolata essent. proculdubio te scacessu tura protinus ubinovit eas e qIssiione, legem recitando, qua cautum V at, ne senatoribus tali auxilio uti liceret. IIuisfacto per βna admirationem a demit. Nam qua in alio audacia videretur, in Catones licia cognoscit Ir. Cn. Lentulus Marcellinus consist chm in contione e Magni Pompei, nimia potentia quereretur, assensiisset clara voce pniuersius populus esset: s clamate, inquit, Ouirites acclamate una licet: iam enim vobis impune facere non licebit. Pulsata es tunc eximi, ciuis potcntia, hinc intuidiosa querela, h:nc lamentatione miserabili. Cui candida fasia ortu alligatum habenti, Fauo . nisu, Non refert, inquit, qua iri parte corporis sit diadema Exigui panni cauillatione regias eius vires exprobrans . si is neutram parte mutato xliltu, virumse cauit, ne aut hilari fronte libenser agno cere potens iam, aut tristi iram pro teri videret tur. Esiis patientia insoriosis etiam generis, o fortuna hominibi tu aditu aduer

su sie dedit: E quorum turba duos retulisse abunde erit Heluius Mentia Formianus, Libertini Alius ultima

SEARCH

MENU NAVIGATION