Valerii Maximi Dictorum factorumque memorabilium libri IX : Infinitis mendis ex veterum exemplarium fide repurgati, atque in meliorem ordinem restituti

발행: 1621년

분량: 454페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

CAP. VII. DE DIS C. MILIT. 7l

cerandus: νt in acie exceptorum xulneum nodosis icti- bus cruore renouato, victoriarum, quos modo speciosissi- Io mos erat adeptus titulos restergeret. t Precibus deinde is exercitus occasionem Fabio confugiendi in urbem

dediti, ubi fustrasenatus auxilium i inplorauit. Nihilominus enim Papirius in exigenda poena perseuerauit: itaque coactus est pater eius; post dictat: rram tertiumsconstulatum, rem ad populum de care, anxiliumque tribunorum pl. bis seupplex pro silio petere. Neque hac re pueritas Papiri, refrenari potuit . ceter ni, cum ab ini-sersiis ciuibus O ipsis tribunis plebis rogaretur, restatius; non poenam illam se Fabio, sed populo Romano cts i j rribunitie concedere potestari L. Ouoqi Calpurnius Pilio consiui, cuin in Sicilia betitum aduersius fugitiuosgereret, ct C. Titius, equitum ' proectus fugitiuorum multitudine circ enitis. t ar- Fron. l. ma cuinbuu tradidisset his praefectum ignomini egene cap. I. ribus asserit. Iussit euiu toga laciniis abscisiis amictum, 'di in laque tunica indutum, nudis peflibus, a mane in noctein psique ad principia per omne tempus mi Attis cive. ades, Interdixit etiam ei conuictum hominum, usumque balnearum turmas 1 equitsui, quibus py turat, ademptis equis. infundit bruth alas tran cripsit. Magnum profect) dedecus patrie maera Pisonis decoras 3 vindicanon est . t quo nium quidem id egerit, ut qui cupiditate vita adducti, cruce dignissimis fugitivis trophaea de e statuere concesserant,libertatique suaseruili

manu uitiosium imponi iugum non erubuerant, amarum lacis ustum experirentur, mortemque, qliam eminute timuerant, viriliter optarent.

Nec minus Pisone acriter QMetellus : qui cum Vs Contrebiam res gereretur, collocata ast in qu -

92쪽

VALER. M A X. LIB. II.

A. v.

ni Jatione quinque cohortes, atque ex ea viribtu ho- ἡ d ptiis , repetere eandem stationem est stigio Velleiu, iussi tmqn quod iteraret ab iis ami pum loίt recupe-Fron. l. raripos , sie xt praeteriis culpam pugna , insequent 'Ructor Edixit etiam, des viii, ut qVis ex bi fugiens casapetii set pro sese interfl- Illust. ceretur. Qua steritate cθmpre' milites, corporibuasa ςRP I tigatu, ct animis desserati,ne vita implicatis, loci tamen iniquitatem multitit dine vis hosti si superarant. Humana igitur imbecillitatis es is cissimum duramenium es necessitu. xi. In ea e provincia Dabitu Max. serocissima gesto aes . avitnsii coη tandere ct debilitare crepiens, mansiueti Fron. l. mπm ingenium senum, at tempus deposita clementia,n mi saeuiare usi fueritate coegit. Ovini 17 enim qui ex pr/-

dijs Romani ad hostes transfugerant, capsisse erant, mandi ab idit: ut trunca pra se brachiage lantes, desectionis metum reliquis inisterent: Rebelles italmanus a corpori bres fuse distracta, ini cruentato siolo p. iii , eteris ne idem committere auderent documento fuerunt. N hil mitius si oriore a risuno: is tamen ad firmandam disciplinam misitare, aliquid ab alienissima sibi crudelitate amarisudinis mutuandum ex rima- 1 tu 16. nit. siqui m deuicta Carthagine, chm omnes, qui ex fine. nostris exercitibus ad Paudis transimant, in uam potestatem redegi Et, grauius in Romanos quam in Latinos transfugas animaduertit. Hos enim tanqtuam patria

I sigitiuos crucibus as xit, illos tanqtiam perfidos ocios securi per iussit. Muprosequar hoc factum ulterius, ct quia Scipionis est o quia Romano anguini, quamst Maito perpesso, seruilesuppliciatu in altare non atti-

93쪽

CAP. VII. DE DIs C. MILIT. 73

net .cῆm praesertim tra ire ad ea liceat, quae med e- Iico vulnere gesta narrari possunt. Nam fosterior Vicanus, euerso Punico imperio, ex- rarum gentium transfugad, in edendu populo Jectaculis, feris obiecit. Lm. I. Et L. Paullus Per e rege uperato, et usidem generis ct culpa homines elephantis proterendos substrauit, yti desesoki l imo quidem exempla , si tamen acta excellentiss- morum virorum humiliter aestimare sine in lentia reprehensione permittitur. η 'ero enim ct absciso ca- sigationis genere militaris disii plina indiget . quia vires s armis constant i qui, ubi a recto tenore desciiterunt, oppressi ra sisnt, vj si opprimantur. Sed tempus est eorum quoque mentionem feri, quae XV iam non asingulis, versem ab uni reer senatu pro militari more obtinendo defendendos, a mini irata sunt L. Marcius Tribanus 1 litum, uni reliquis duo h Vexercit um P. 9 Cn. Scipianum qictos arma Poenornm in Histania ab um erant distersus mira virilite colle- Liu. 26-gis et, earumst sus girs dux esset creatus, lienatus de rebus artis a st hcribens, in hunc modum orsus est: L.

MARC Ius ΡROΡR. Cuius honoris usurpatione uti eum Patribus conscriptis non placuit, qsia duces a populo, non a militibus, creari solerent. quo tempore zam angulo, tamque graui. propter immaneRei p. damnum etiam trib. militum adulandus erat, quoniaqzidem ad latum totius ciuitatis corrigendum unus buffecerat. Sed nulla clades, nullum merit ut valetius militari disciplina apud senatumfuit succurrebat enim

quam anime aseueritate Tarentino bello maiores eor1ι

fuissent: In quo qua satis se attritis Reip. viribus, rion sim magnism captiuor: ciuium sinum nam erum a

94쪽

dxxxvii

yrrho rege*ltro 'si recepit sint, decreuerunt νι ex qui equo meruerant, peditum numero militarent: qui pedites fuerant, in funditorum auxilia tran=riberentur Nere quis eorum intra castra tenderet, neve locum extra guatum, vasto auis sa cingeret,nere tentoriuex pellibus haberet: Eecursum autem ijs ad pristinum

militiae ordinem proposuerunt, si quis bina δοlia ex hostibiu tuli t. ibisseuntis)s compress ex deforini

bus Pyrrhi munusculis, acerrimi hostes extiterunt. Paretram aduersius illos natus distrinxit . qui apud Cannas Remp. desieruerat. Nam cum eosgrauitate decretitvltra si mortuorum conditionem relega et, acceptis a Q. Marcello literis, ut eorum sibi opera ad expugnationem Syracusarum uti liceret i rescripsit indignos esse qui in ca-sira reciperentur. Ceterum sie ei permittere, ut faceret quod expedire Reip. iudicasset, dum nequis ex eis munere vacaret, aut domo militia donaretur,aut in Italia, di nec hostes in ea Gnt, accederet. Sic enerues animos

odis virtus olet. Me qu ingrauite enatus tulit, quid Petilium consulen forti si me aduersius ligures pugnantem occidere milites pasii essent. Legioni enim neq; stipendium anni procerere, neque aera dari voluit, quia pro saltu te imperatoris, hostitum telis si non obtulerant. Id decretu amplissimi ordinis, speciosium ct aeternum Petili, monumentum extitis, sub quo in acie, morte, in Curia ultione clari cineres eius acquie unt. Consimili animo, cum ei Annibal ex millium Romanorum, qua capta in ca is habebat, redimendorum potestatefecissit conditionem streuit, memor tantam multitudinem armatorum iuvenum sis honeste mori volui sit turpiter capi non potuis. Qinum nescio utram maius dedecus

fucrit, inὸI patria spei, an quod hostis v em nihil iubis

95쪽

his reposiverit in pro stille, ne a Dersus sie dimicarent, parui pendendo . Sed cum aliquoties senatim pro militari; 8 di i lina si seuerum exhibuerit. neficio an tum praeci ' ue,cimi milite; qui Rhegiu iniusto bello occupauerant, mortuos duce Iubellio, M. CUium scribamem, fluassu te imperatorem delegerant, carc re inclusit, a M. Polyb. 1 Fuluio Flacco Trib. pl. denunciante, ne in citues Roman s Zona ad tersim morem maioru cnimaduerteret, nihilominus propositim executus est Ceterum quo minore cum inuidia id perageretur, quinquagenos per singulas dies virgis c os securi perculi iussit, , earini carpora sepultura mandari, mortem, lugeri vetuit.

EXTERNA EXEMPLA.

Leniter hoc patres conscripti si Carthaginiense sina- r. tus in militia n o ijs proturandu violentiam intueri velimus, a quo duces bessa prauo consilio gerentes, etiasi i ua' prospera fortuna siti sicuta esset, cruci tamen pu ge- cap. 33. bantur quod bene geserant deorum immortaliu a iutorio. quod male commi erant, ipserit culp/ imputantes. Clearchiuver Lacedaemoniorum dux egregio dicto

di i linam militi continebat, id uti ἡm exercitus siui ' i '

auribus inculcando, a militib. imperatore potius, quam hostem metui debere. Quo aperte denunriabili futurumpi spiritum poena impenderent, quem pugnae acceptum ferre dubitassent. Ids a duce precipi non mirabantari maternarum blanditiarum memores. quae exituros eos ad praeliandum monebant, ' ut aut riui cum armis in ' ἔ rti', conli ctum earum venirent, aut mortui in armis refer- ἡ ἐπιταν rentur. Hoc intra domesticos parietes accepto signo, Spartane acies dimicabant. Sed aliena pro, 'existan-rsu modo satis est, ct propriis multo juberioribus G selicioribu mepiplis gloriari liceat.

96쪽

, I Leges duae de tritipho. Pulvio,&L Opimio

2 C. Li alii cos. Eam cur negatus triumphus.lerii pr. altercaticines 1 Cur item 1'. Scipioni de triumpho. maiori & M. Marcello. 3 Cn. Fulvius Flaccus 6 Couiuia triumphantiu . triumphum spernens. 7 Qui eae ciuili victoria

. n On triumpharunt.

cipatum Isaliae Romano imperio peperit, ct multarum Tybigna, magnorum Retum, valtili 'marium genuum regimen ta gita e l . uces Pontici simus pati fecit, Alpiu Tauri , montis conisul a claustra ira idit, ortum e paruula Romuli casu totius terraram orbis seιit colu Men. Ex cuius fias quoniam omnes triumphi manarunt, equitar viden iumphandi iure dicere incipiam. r. Ob lauia praelia quidam imperatores triumphos sibi decern desiderabunt . quibus a toccurrere;&r, lege caussu

est ne quis tu pharet, nisi qui quinque millia ho Ilum

una acie cecidi sit. Non enim numero sedgloria trium .phorum excet ius prbis nostia futurum decus maiores existimabant. Ceterum ne tam praclara lex cupiditate laureae obliteraretior, legis alterius adiatorio fulta est, A V. quam L. Varius, ctri Cato Trib. pl. tulerunt. Puenam dcxci. enim Imperatoribus minatur, qai aut hostium occiso ram in proelio, aut amit serum ciui ιm salum numeris, literi senatui ausi essent referre. Isbetque eos, cum pri- vrum Vrbem infragent .apud questores urbanos iurare,

de vir que numero pere ab his senuini esse criptum. ii Post ho leges iudicii illius tempe ut mentio intro- duce: r, in qua de iure trii bandi inter clari insper i h V soli 3 9 Katuo: ct ex Assum est. C. Lutntius con fui ctii dxij. QValeri in Prasor circa Sicilia in signem Poenorum

97쪽

CΑΡ. VIII. DE IURE TRIVMPH. Pr

es istem det rant, qgo nomine Lutatio constuli triumphalii senatus decreuit. Cum autem Valerius sibi eum quoque decerni de Ieraret negauit id fieri oportere Lutatius, ne i ' honore triumphi minor pse Ias mala, i quaretur. Pertinam que progressa contentione, Valet rius ponsione Lutarium prouocauit, ne uo euectu punica lapis esset oppressa. Neo di bitauit restipulari Lutati sis. IIaque iudex inter eos conuenit Atilius Calatὶ-nns, quem Valerius in hunc morum egit, consulem ea pugna in lectica claudum iactuisse, be autem o-1nnibim imperasorijs partibus1 uncturn. Tuc Calatinus, prius quam Iutatius causam suam ordiret r, qua ro, inquit, Valeri, a te si dimicandum necne esset, contra-rrs inter vos senteniij; di 1 sedi si tu, virum quod con ular: quod prator imperasset, malius habiturum si erit

vij mentui Bellondit Valeritu, non facere sie contros er- quin priores partes copulis cssent futurae. Me dein e , inquit, Calatinus si diuersa aut scia accepissetis, cuius a magis at picio laretur' tu ,r φ ndit Valarius, conpulis. st iudex, Iam me hercule, inquit. cum de imperioo auspicio inter vos disic tutionem ' pusi erim, O ltu utroqze adgersarium tuum superioremfui sesatearis nihil es quod plieri ius dubitem. Itaque Lutati, qha vis adhuc tacueris fecundum te litem do. Miristoe ire ex, quod in manife ro negotio tempus teri pastu non est Probabilius Lutatius, quoius ampli, mi honoris constanter sendit. Et ne Valerius quidem improbe, quia sortis ct pro per pugnae ut non legitin una, ita se dignum praemiium per t. vi facias Cn. Fuluio Flacco, qm tam expetendum III.

alijs triumphi honorem decretum sibi a senatu ob si s streuit a: repa iuuit' Nimirum non plara prae

98쪽

Plutar.

Probi. cispem , quam acciderunt. Nam ut urbem intrauit, continuo i e qs stlane publica assidius exilio multatus es: pisi quid religionis insolentia coministisset poena expiaret. Sapient lares igitur si Fuluisu, qui Capssa capta, os i L. Opimius, qtu Fregellanis ad deditsonem comptulsis, triumphandi potestatem a senatu petierunt. Vterque edisis operibus magnificus, sed neuter peris a rei compos . Non quidem inuidia' Patrum conscriptor. cui nunquans aditum in Curia esse voluerunt: fedsumma diligentia obseruandi imis, quo cautum erat, ut pro aucto ;mperio, non pro re Aperatis, que populi Rom. fuissent triu-phlus decerneret r. Tantum enim interest adjciat aliquid an detractum restitu. is quantum dictat beneflcij initium ab iniuria flue. Quin etiam ius de quo loquor sit custoditum est, ut P. Scip:oni obret iuperatas Hi punio, M. Marcello ob captas Syracusis triumphus non decerneretur; quod ad eas res gerendas sine ullo missi erant magistratu. Probentur nuno cuiuslibet gloriae cupidi, qui ex desertis moribVS , m 'paror iiqne piraticu ra Iris, laudis inopes, laurea ramulos se, inabunda manu decerpsierunt.' Carti binis imperio abrupta Hi pania, ct Si i- qtiae caput a cissum Syraculae triumphales iungere currus nequiuerunt. Et quibus viruξ Scipioni ct Marcello: quorum ipsι nomina instar dieini hunt triuisphi. Sed clari simos olida veras 'irtutis auectores, humeris sui salutem patria geliantes, et ιθ ronatos intueri senatus cupiebat, iustiori tamen re seruandos laurea putauit.

His illud subnectum : Moris erat ab imperatore triumpbum duo iuro, C o s. in rutari ad canitin, deinder garii

99쪽

rogari an venire supersedeanm, ne quu eo die . quo ille triumpharit,inaioris in eodem coniijulosit imperi, Verum quamuis qus praelaras res maximes etesiles Reip. ciuili bello gestisses. Imperator tamen eo nomine pellatus non est,neί vlb supplicasiones decreta punt, neque aut ouans aut curru triumphauit quia ut necessalia ista, ira lugubres helaper existimata plectoriae siunt, ytpote non extetno,sed domestico parta cruore. ItaqIdo Nasca Ti. Gracchi, ct Opimius C. Gracchi factione maesti tristidirunt. TCasulus, M. I tuo collega l lutat. 6 suo cum omnibus ditiosis tapys extincto. tatum mo- A. V dirati prasi serens gaudiam, in Urbem reuertitur. C. etiam Antonsus Catilina victor , abstersi gl*- Pluias dios in castra retulit. L. Cinna, ct C. Marias hau ἔ- Popeio. rant quidem auidi ciuilem sanguinem: sed non protinus ad templa deorum ct aras tum erunt. Item L. Sallust . SIlla, qui plurima bella cissilia confecit, cuius crude- Plutar.

mala p rentia sua triumphum duceret, ut Gra- , ,' ' cis θ Asia multas Vrbes, ita ciuium Rom. nullum op- R. v. dum rexit. dclxvii. reti ta leti per vulnera rei p. vlterius procedere: lauream nec sienam cui quum dedit, nec qui μ' m sibi A pria. dari desiderauit, ciuitatis parte lacrymante. Ceterum Cic. ad quercum prone via ius porriguntur, ubi ob ciues si uatos coronudanda est, qua poses Augusta domusem- ' Α v piterna gloria triumphant. dclxXA.

Plutaris

CAP. IX.

i Camilli re R. Postvim ij iiij Bruti in L. Antonia.

100쪽

8o v AIER. MAX. LIB. 1Ι. 4 C. Fabrici j in P. Rufi- M. Megallae & p. sem-nMN. pronii in quadringens M. Antoni j & L. Flacci ros equites. in M. Duroni viri. 8 M. Reguli & P. Phili in 6 C. Nero ibis & M. Salina- reliquias Cannenses. toris in se nuituo & po- 9 Q iij notati ad ce sura ira

puluin Romanum, pollea peruenerunt.

CAsTREN sis disciplina tenaci simum pinctilum, O viii itaris rationis diligens ob eruatio, a monent me. v. ad censuram pacis magi iram custo in qree transgrediar. Nam ut opes pop. Romani in tantam amplitudinein imperatorum virtutibin excesserunt , ita

probitas ct continentia censorio flupercilio examinata est. Opus esectu par bellico laudibus Quid enim prodes oris esse renuu domi male triuitur Zexpugnentur licu urbes, corripiantur gentes, regnis iniiciantur inanuz, ni foro ct curiae coicium ac verecundia siua constiterit partarum rerum aquatus caelo cumulus, sedem IIabilam non habebit. Ad rem igitur pertinet volse, atque adeo recordari acta censeria potestatis. x. Camillus o Pontumius censores, ara poena nomine eos qui ad senectutem caelibes peruenerant, in ararium Italai. defrre iresserunt: iterum puniri dignos. laco in Odo de Camil- tam iura constitutione queri essent an C. cum in huno

modum increparem Ar . Natura vobis quemadmodum

nocendi, ira gignen i legem scribit parinte se e vos alendo, nepotum nutriendorum debito siquis pudor) alligauerunt: t accedit his, quod riam fortuna slongam prestandi huiusce muneris aduocationem estisas uti; ium interim consumpti sint anni pestri, o mariti ct patris nomine vasui. Ite igitur nodo mcxsoluiiulipem, utilem posteritati nu ner se. it. Horum seueritatem M. Valerica Max. 9 C. Iuni ta

SEARCH

MENU NAVIGATION