Valerii Maximi Dictorum factorumque memorabilium libri IX : Infinitis mendis ex veterum exemplarium fide repurgati, atque in meliorem ordinem restituti

발행: 1621년

분량: 454페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

utraque parte rerum natura, qua admiratione prosi quar, nescio quoniam excellenti vitute dubium reliquisti, inter νη sine pugnam fortiorem edideris, aut i in terra mocem emistris. t Bello namque, quo C. Casar, non contentim opera sua Oceani claudere litoribus, Britannica insula calestes iniecit manus, cum quattuor cor nilitoni brurate transvectus, in copulum vulnuin' D. quam hostium ingentes copia obtinebant: postquam

astus regressu fluo Jacium, quo Opulus ct in uia diui

a debantur,' in vadum transiiufacilem redegit, ingensimultitudine barbarorum assuente, ceteris rate ad lit ius regressissolvi immobilem tionisgradum resines, undique ruentibus telis. ct ab omni parte acri studio ad te inuadendum nitentibus quinque militum diurno proelio sit ectura pila, una dextra, lustium corporibus adegistit: ad ultimi destricto gladio, audacisiimum quemque modo umbonis in usu, modo mucronis ictiudepellens hinc Romanis, istinc Britannicis oculis incredibili, nisi cernereris, hpectacitis sui Ii. Postquam deinde ira ac pudore cuncta conari fessos coegit, tragula fe- virer traiectus saxique pongeret ora contusius galea iam iEctibus discussa, ct scuto crebis foraminibus abstumpto, profundo te credidistit, ac duabus loricis onustus, inte pndas quas hostili cruore infeceras, enatasti: Viseus imperatore armis non amisiis,sed bene impensis. cum laudem merereris, veniam pet3sti. Magnus proelio sed maior discipli1M militaris memoria itaque ab optimo Pirtutis aestimatore: ci facta tum etiam verbδ tua, centurionatus honore, donata sunt. Sed quod ad proeliatorum excessentem fortitudinem attinet, merito L. Sicini' Dentati commemoratio omnia Romana exemplas aurit: cujus opera honore qua

A. V dcxciis. Plutar Caesare

trib. Di,

122쪽

suit occisus

anno ccciv. X. virorusraud C. Di O. IO. Plin. T. cap. 27

Π assas

puras intelligit

A. V.

operum vitra fidem veri excedere iv kari possent; nis

ca certi an tores inter quos M. Varro, monimentis uisic ata esse voluissenti ciuem centies O vigesies in aciem descendisse tradunt, eo robore animi atque corporis P- tentem , ut maiorem semper victoriae partem traxisse

videretur. Sex ct XXX spolia ex hoste retuli se, quorum in numero necto fuit se, cum qui bis inspectante v

iroque exercitu ex prouocatione dimicasset, XIV. ciues ex media morte raptos struasse, quinque is XL vulnera pediore excepisse, tergo cicatricibus vacuo. Nouem triumphales imperatorum currus secutum, totitu ciuitatis oculos in enume o a donorum pompa conuertentem. Pr ferebansur enim aureae corone ocIo, ossica XIV. Hurales tres obsedionalis una torques CLXXXIII. armilla CLX. ha tax PIH. phalns XXV. ornamenta

etiam legioni nedum militi satis multa.

Ille quoque cx pluribus corporibus in unum magna ct in admiratione Calibus cruor confusius est: in quo oppido cum Filium, Flaccus propter Campanam per diam principes ciuitatis ante tribunal hulum capi

iaci sis plicio a ciendos iu licaret, luerisis a sinatu

acceptu nem paene eorum saluere cogeretur, ultrὸ se ei T. Iubello Taurea Campanns obtulit, ct quam potuit clara voce, ut Oniam inquit, Falui cupiditaterania hau tendi sanguinis nostri teneris, quid cesses in me cruentam securim di Iritigere ut gloriari posiis fortiorem aliquanto virum, quam ipse es. tuo tu D esse in teremptu. Eo deinde dicente ibenter id se esse facturum, pnisi senatus volutate impediretur si nie, inquit, cui nihil Patres confripti praccpetunt, sire, oculis tuiss idem gratum, animo pero tuo majus opus eaenum. Prosiis

123쪽

CΑΡ. II: DE FORTITUDINE. Fos

Protinus lue, interfecta coniuge ac liberis, gladio incubuit quem istum virum penitusfui se, qui sis ori ac sua cade te lari voluit, sie Fulvij crudelitatem sit illare, quam senatus misericordia uti maluisses Age Gobriae quantus ardor animi'quia cum fidi a si

crudeli Magorum Vrannide Persas liberaret, unum que ex iis obsecuro loco abiectum corporis pondere Pyge. iusti. r.

ret, practari operis socio plagam ei inferre dAbitant nedum Magum petit, ipsium vulneraret, Tu vero, inquit. nihil υὶ quod respestu mei timidius gladio viatis: vel utrumque illum agas licet, dum hic quam celerrimὸ

pereat.

1 3 Hrc loci Leonidaes Spartanus nobilis occurrit . cuius I y proposito, opere, exitu, nihil fortius. Nam cum CCC. ciuibus apud Thermoni s toti Asiae obiect H, gravem iusti. 1: illum is ari 9 terrae Xerxem, nec hominibus tanti terribilem, sed Neptuno quoque compedes 9 calo tenebras minitantem, pertinacia virtutis ad ulti-rnam delerationem redegit . Ceterum perfidia ct scelere incolarum eius regionis, se loci oportunitate,q a plurimum id instabatur, 'oliatus; occidere dimicans , quam iij ignatam sibi a patria flationem deserere, malicit. Ideoqsue tam alacri animo suos ad id pratium, quo perituri erant, cohortat in G, ut diceret, Sis prandete commilitones tanquam apud inferos coenaturi . Mors erat denuntiata : Lacedaemonii, perinde ac victoria esset promissa, ' ductori intrepide 3 al. di

Othryada quoque pugna pariter ac morte speciosa Thynalium laude, quam spatio latius solum Helo d. ceruitur. Qui sanguine suo scriptis literis, direptam 1.

hostib:u pii seriam, tantum nou post fata sus in si

124쪽

et o VALER. MAT. LIB. III.

Suld. nuvi patria cruento frophaei titulo retulit Plut3x. Excellant fimos Spartana virtutu prouentus mi lapsussequitur. Epaminondas maxima The- Iusti. 6. b.ιrIHi felicitas idem acedaemonis prima clades, cum rivulii. vetusta uetus urbisgloriam, innidi. tuis ad id tempus . h virilitem ad Leuctruct Mantineam, sicui;

Suid . dis praeliis Zoiu ijsset; traiectus hasta, anguine o spiritu de ciens. recreare, se conantes, primum an clypeus

suus sali us esset. deinde an penitus fusi bsessorent, interrogauin Quae postquam ex animi sententia comperit.' Ion nis inquit commilitones. vita mea 'sed messi s ct auctius initium adtrinit. Nunc enim vester E paminondas nascitur, quia H moritur. Thebaου ductuct as i js meis caput Grai i facti re pideo: fortis animo a ciuitra Spartana iacet. armis n)stris abiecta: Amara dominatioηρ Graecia liberata est. Orbus quoque non tamen sine liberis morior; qu=niam mirificas filias Leuctra ct Mantineam relinquo. E corpore deinde suo hastam educi iust eoque vulnere expirauit. quod si et dyinimmortales victorijs His ei fui hasii essent,so stes gis iosior patria naaenia non intrastfit. Aί ne Theramenis quidem Atheniensis in publica custydia. mori coacti parua mentis constantia, in qua triginta tyrannorum iussu porrectam veneni potionem non dubitanter hausit. Quo lex ea 'perfuerat, iocabundus illisium humo clarum ede e sonum cotegit. t Renidensi sierun publico, qui eam tradiderat, Critiae, i yinquit.pra pino: Vide igitur vi b c populu ad eum continuo persera3 Erat autem is ex xxx. yrannis crudeli se

simus, Profect)ssiupplicio e liberare, tam facilesupplicium perpeti. Itaque Theramenes, perinde ac in donis ita lectuis moriens, pisa excessi:, inimicorum

Cicer. Tuist, a

125쪽

CAP. II. DE FORTITUDINE. ios

exissimatione punitus, suo iudicis finitus. Sed Theramenes a literis O doctrina vir litatemrraxit. Numantino pero Theogeni 'ad consimilem Vir. e capessendam, quasi imagistragentu puae ferocitas, extitit. Perditis navas ct ansentis rebus Numantinorum lcum omnes ciues nobi jitate pecunia honoribu Dpraestaret; visu suum. qui in ea urbe sieciosissimus erat contractis undis nutrimentis ignis, incendit, protinusque strictum gladium in medio posuit, ac binos inter βdinritare is P. ut victus, incisa ceruice ardentibus tectis 37 superiacere;ur: Qui cum tam forti lege mortis omnes

ab umpsisset xltimumse ipse ammis immersit.

Verum viaque populo Rom. inimica urbis excidium referam: Carthagine capta, uxor Asdrubalu exprobrata ei impietate, quod a Scipione soli sibi impeιrure vi tam contentusfuisset; dextra lauas communes lios mortem non recusantes, trahens, incen io se flagrantis patria iniecit. Muliebris fortis udinis exemplo aque sortem duarum puellarum casis adjria. Cum pesti era seditione Dracusarum rota regis Gelonis stirps euidensi is em hausta cladibus, ad unicam filiam Harmoniam virginem esset reduecta, ct in eam certatim ab inimicis imis peius fereti nutrix eius aqualem illi puellam, regio cuia tu ornatam, hostilibus gladirs obiecit. Quae ne cum ferro quidem trucidaretur, cuius esset conditionis, ederet: proclainauit admirata istilis animum Harmonia, ctra ita fidei stuperesse non fustinui L. Peuocato que interfectores professu quanam esset, in caedem suavi conuertit. Ita alteri tectum mendacium, alteri veritas aperta

ab pita suit.

126쪽

ios vAL ER. MAX. LIB. III. DE DAΤIENTIA, CAΡvT III. CVIVs EXEMPLA a Zeno Eleates. Roin .sunt duo. 3 Alter Zeno. I C. Mucius Cordus pri- Anaxarchus Abderita. mus Scaevola dictus. 3 Theodorus Syracusa, et Pompeius legatus ad nus. Gentium regem. 6 Indi. EXTERNA. 7 Seruus Aser in poenis x puer Macedo. oc morte ridens.

EGREG iis virorum pariter a minarum op

ribra fortitudo se oculu hominumsubiecit: Patientiai in me iam procedere hortata est, non sane infirmioribus radicibiis Istabilitam, aut minus generose spiritu abundantem, sed ita ilitudine iuncitam, ut cum ea pel ex ea nata vi eri positi. r. Ouid enim ijs, questupra retuli facto Mucii conuenientiusὶ cum a Porsena rege Etru coru urbem nostram ac diutino bello veteri aegreferret, castra eius clam Liu di intranit: immolantems ante altaria co . Dion. s. natim est occidere. Ceterum inter molitionem pij pari ter ac fortis propositi oppressus, nec causiam aduentus texit, O tormenta quantopere contemneret, mira parientia ostendit. 'Persus enim credo dexteram siuam, rqu)dei tu ministerio in caede regis uti nequisset, iniectam foculo exuri passus est. Diu profecto sti, immortales

admotum aris cultum attentioribus oculis viderunt. Ipsum quoque Porsenam oblitum periculi. vltionem suam vertere in admira tionem coegit. Nam, Reuertere u quit, ad Icos Muci, ct eis refer, te, cym vitam meam petieris, a me vita donatum . Cuias clementiam nona alatus Mucius, tristior Porsenae salute, quam sua latior ; vi bisecumaternae gloria cognomine, Scauulam reddidit.

127쪽

et 'Pompeij et iam probabilis viritu: qui dum legatio- I r.

nis oscio fungeretur a Gentio rege interceptius ιmρ- natim consilio prodere tuberetur ardenti lucerna admo- eiicitet tum digitum cremandum praebuit: eaque patientiar tri simul ct delerationem rormentis quicquam ex se corno cendi ex uot, ct expetendae popliti Rom. amicitiae magnam cupiditatem ingenerauit. Ac ne plura huiusice generis exempla domi scrutando, sapius ut ciuilium bellis rum detestandam memoriam progredi cogar uobtu Romano exemplis, contentus, qua Ut stari simarium familiarum commendationem, ita nustum publicum moerorem continent,externa subnectam.

EXTERNA.

Vetu Io Macedonia more regi Alexandro nobili sit - i. 3 mi pueri praesto erant sacri canti. TE quibu3 unus thuribulo arrepto, ante ipsium astitit in cujus brachio carboadens delapsi in est: quo etsi ita prebatur, ut adusti corporis eius odor ad circunstantium nares peruenireti, ta-mm ct dolorem lentio prest, ct brachium immobile tenuit ne sacrificium Alexandri aut concusso thuribulo impediret, aut edito gemitu regias aurci 'a perger t. . ERex quoque patientia pueri magis deleritatis uio certi in sperare: perseuerantia experimentum tumere potuit . consul: oenim sacrificauit diutius, nec hac re eum a proposito repulit Si huic miraculo Darii sin eruisset oculos, scisset eius stirpis milites vinci non posse, cui tu infirmam a- ratem tanto robore praeditam animaduersisset.

Es ct illa vehemens 9 constans animi militia iteris polles venerabilium doctrina sacrorum anti tes philosophia q:ia ubi pediore recepta est hominum, is honesto atque inutili asoctu dispuli., ' totos in solido virtutis munimento turmat,pbrentiores 171etu ac dolore facies. Incipiam

128쪽

I i. Insi iam aure a Zenone Eleate: qui cum esset in dici' ienda rerum natura in axime prudentiae, ini exci- Laert. pigorem iuuenum animu promptissimus, pra- Cicer. ceptorumsidem emplo virtutussa publicauit, Patriam Tu sic enim egressus, in qua frui secura libertate poterat, Agrigentum smiserabili feraitute obrutum petiit, tanta

fiducia ingeni, ac morum fluorumstetus, et et Jerauerito tyranno ct Phalari vesana mentis feritatem a se diripi posse postquam deinde apud illum plus consuetudinem dominationis. quam consili, salubritatem valere ani inarim sit nobili , os citu ciuitatis adole centes cupiditate liberanda patriae inflamauit. Cuius rei cum indicium ac urannum manasset, conuocato in forum populo torqttere eum vario cruciatus genere coepit ubis

inde querens, quo nam consili, participes haberet: si ii te nec eorum quempiam nominauit, sed proximum

quemqπe ac disiimum t ranno sit peritum reddidit: In-vς ς' ΠΤ crepitan L Agrigentinis ignauiam ac timiditatem, e svariani ut subito mentis impulseu concitati, Phalarim la- aucto- pidibus prosternerent. Senis ergo unius eculeo impositi, x non sit plex vox, nec miserabilis eiulatus; sied fortis ιο- hortatio totius urbis animum fortunamg, mutauit. Ouid. Eiu dem nominu philosidipi , cum a Νearcho 91bidem ranno de cuisue nece consilium inierat, torqueretur Op-1 εώ psi j particr, atque indicandorum conficiorum gratia, cum su doloris victor ed ultionis cupidus, esse dixit quod eum periore siecreIo audire admodum expediret: laxatoi eculeo, bab' pq iq am in diis oportunum tempus aviniaduertit,r: s iam eiis morsu corripuit, nec ante dimisi, quam od i cti ipse vita Θ iste corporis parte priuaretur.

tr dunt patientiae aemulus Anaxarchin, cum a tyranno

129쪽

CAP. III. DE PATIANTr A. Iose

posset qtus minus amari Omora n eum maledictorum perberibus inuisem ipse torqseret: ad ultimum ampu- oui 3 talionem si sua minitanti, Non erit, inquit, essemina Ibidem te adole cens haec quoque pars corporis mei tua ditionu:

pro uis dentibit, abscisum, ct ιommanducatam lingua; u, in os eiu3 ira patens exspuit Multorum aures illa

lingua, ct in primis Alexandri regis admiratione sui

attonitas habuerat, dum inra conditionem , habitum

maris, siderum motus otii I d nique mundi natura prudenti sit me ct facundisii me expromin. Pene iamcuoccidit gloriosiuue, quam viguit, quia tam forti sine i , lustrem professionis actum comprobauit, Anaxarchusis vitam non m=do non deseruit, sed mortem reddidit clariorem.

In Theodoro quoque viro graui inio Hieronymisyrannubfrustra tortorsis manus fatigasti: Rupit enim verbera, fidiculas laxauit, soluit eculeum, laminvi eae extinxit, prius quam cere potuit, ut tyrannici ij conscios indicaret. Quin etiam satellitem in quo totius dominationis flumina. quasi quodam ιardine, Persabatur falsa criminatione inquinando, filum lateri eius custodem eripuit , beneficioqae patientiae, non solis qua occulta fuerunt texit se etiam tormenta uaritus es: quibus Hieronymin dum inimicum cupidi lacerat, a micum temere perdidit. des V Apud Indos vero patientiae meditatio tam ob inaIὸ Plini. 7. Uurpari creditur, ut sinr qui omne vitae tempus nudii exigant, mod) Caucasi montis glaύiali rigore corpota , sua durantes, moia flammissime pilo gemitu obj ieres: Philost. Atque haud parua his gloria contemptu colaris atqui 'Apol. detritur situlvi namque sapienti Vr ni annis

Hac e pectoribus alto ct eradita orta Ant: Illud Vri

130쪽

IIo v ALER. MAX. LIB. III. . '

tamen no mimo admirabile, quod eruilis animus cepit.' Seruus barbarus a drubalem, quod dominam situm occidisset, grauiter ferens, siubito aggressus interemit. Liu. ai. Cumi comprehensui omni modo cruciaretur, latitiam tamen quam ex vindiecta ceperat, in ore constantissimὶ retinuit.Non ergo fa Iidioso aditu virtus excitara ingenia vivida ad se penetrare patitur, neque hau tum sui cum aliquo personarum di sirimine largum maliri sim re praebet; sed omnibus aequaliter expostra. quid cupiditatis potius, quam quid dignitatis attuleris, aestini ut Inj captu bonorum suorum tibi ipse pρndus examinandum relinquit, ut quantum subire animosustinueris, tantum tecum auferra. DE HYMILi LOCO NATIS QUI clari euaserunt. CAPUT IV. APUD ROMANOS. s M. Perperna. 1 Tullus Hostilius rux. 6 M. Porcius Cato. a L. Tarquinius Pliscus APUD EXTEROS

re X. 1 Socrates Atheniensis. 3 Ser. Tullius rex. et E iri pedes & Demo- C. Terentius Varro. sthenes.

t Q o s pe euenit xl ct humili loco nati ad su- imam dignitatem consiurgant, se generosissimarum imaginum faetus, in aliquod de luti dedecus acceptam a maioribus lucem in tenebraι conuertant. a quἔ- adem planiora suis exemplis reddentur: ut primum de ijs ordiar, quorum in meliorem satum facta mutatio, splendidam relatu piaber materiam. i. Incunabula Tulli Hostili, agreste tugurium tapit, e-Liu. r. iu dem adole centia in pecore pascendo fuit ocίupata:

V. ἡ imperium Romanum rexit is duplicauit: rici dis si nectus excedenti semis ornamen ris decor ara, in al-36enti sit. tissimo maicctatis fastigiosulsit.

SEARCH

MENU NAVIGATION