장음표시 사용
451쪽
dum correlario.Quo rursus recte euenit: ut intellectus no sadmisceatur corpori. Mam eius instrumentist organuq3 inrcorporeu)nuc calidu/nuc frigidu3: et sensuu organa: fieret: essentq3 talia intellectioitibus i pedimento perinde atque plerunq3 sensibile sensationib' .nicbit aute tale est:sed quead modu nonulli a be dixeruiit alam locu indeque ei se speci . non tota:sed intellectiva qua possibilis est: et no quide actu natura:sed potetia ut dictu est.CQuarta. mo est sensus et intellectus:similis passibilitas.Casta sensus maiore sensibili occupatus: ut forti colore sono aut odore:alia non videt
auditiam odoratIntellectus aute3 etsi excellentius qui contemplatus fuerit: min' intelligit infima. Et id certe 'rgano* diuersitas pstare videtur:* sensus no sine corpo re sentiat:intellectus vero separus sit: suas incorporeo functioes atque ollati oes absolues. Et intellectus cst factus f. erit in actu ut sciei hoc eni tuc est:cu per se ptemplari et cosyderare pot)seipin pol intelligere. qui tametsi adbuc sitsn potentia: pletior in labsolutiorque est ratque bona dispositoe tutus.At priusis quic* inuenerit aut didicerit:bo ita fieri por.CQuita Sensus et intellectus iudicandi virtus Saltera et altera est.gJRa sensus iudicat cclita frigidu3:et ea quou ratio qdam est.intellect 'aut no mo illa: sed eo* ee atq3 essentias.Bliud mi e magnitudo: et aliud magnitudinnis ee.vt aliud aquaep aliud aque eciet caro:et carnis euiet simus et ee simi.et in inrti saliis.at no in Oibus:b inquis busta idem e. se intellect ' re carnis et camem alio aut aliter se hiite disternit:sicut circune ea linea sesealiel,3 ad seM , ipsa rectaramutatio ee carnisIrem via a came s ato. et ita in aliis Et in iis iii 4bus abstractioe utimur vel in recto et curumduplici intellectoe utimur una ut in simo:et ut simul in nuo et materia a bendis .Rltera vero sine materia irat mi est quod dderat eerecti:et rectu.Et cuintellec; totu paetu et ppositu intelligi intellectio ut coposita ot alitas e. cii 'o fo Mample cieret unitas.*ad a et copositiore intellectione adminiculo sensus Haesc6a3 ho
Nipa stilicias intelligit:0 solarde atq3 cogitat e pucidi p
452쪽
io questio. Si uellectus simplo est et unpassibilis:
nullam speciem et formam vidi cit Maxagoras retinens: cum intelligere sit quoddam pati:quomodo intelliget igita Riisio. riR3 et agere et pati ipsi'intellea ali4d coe e. ii ut eis, agens:agit et ut possibilis: pati f. CScsa γio. istellectus sit itelligibilis si em seipin per se et sine specie initelligat: cur et de aliis no ita futu* sit et alia o se intelligat: Si vero mixtus spemq3 biis se intelligit: i aliquid debitq6 vim sicut cetera facit intelligibile.CIRnsio.Dixin 'ist3pus frem aliquid pati:et esse poteria quodamo itelligibilia: actu χo prius' intelligat: nicbil .Quoadmos tabula:in quanichil actu scriptu est itinc ipm ut ceta itelligibili Mintelligibile esse dicim'. Et in selucris a materia ide est intellect 'et intelligit:ut idespectatim scia et actu scibile. Mon insem noster intellectrintelligitulam no semo factrast i actu
ut sciens:et per se con*derandi virtute bis. In iis foromis: que materie addicte sunt et coiugesmo ide esse potestitellectus et q6 intelligit.est em intellere' sine materia. Taistium tamen ut intelligibiliu potentia intellectus e: et earum vnaqque reuera erit intelligibile. Ecdi cap.note.
LI intellect 'potentietintellect 'possibilis passibilis paties CHbluctus:a materia. CImpassibilis: qr nichil unm in se recipit. CInimi et' inulla reu spem i se renes.hoc eth ipassibilitate psedes Iclxiere finino e dissolubi at deficies uncs si Intellec 'd vere elintellectrionalis Cyntellect' quo remiscimuri intellectus sensualis Iimaginatio. mc'γ:ptinetvnapclusione. .intellectus agentisoprietatesiet. i.utriq3 et agenti et patienti coem
a questione et eius solutione. CCoclusio natellect duas actus et potetie obtinet dras C Ham mecum natura fiat: p aliquid vi materia e: ad ora que in illo geonere 'ut poteria.aliquid' o formantio et que flut effecti principi u.Ita igρ erit in ala atq3 has aptare pumi et dras. Est eni uellere' hic in ora fieri: et olini telligibiliu potentiavi in sensibili Oim sensibiliu malia. hic io in ola facerointelligibili 3 oim effecti m pncipiuret oim rex natalisi formeet actriet lauc intellectu agente nucupam'illu vero intellectum po e. Et intellectus agens reru notiones in intelleiscium potentie inducit: ut babitust et species ex ut lumen.
453쪽
Quodamodo enim lumen existentes colores actu facit. staintellectus agens susceptis materialib' et singularibus notionib' :eas distinguit distinctasq3 apparere facit. Et notiones uniuersales irac basInunc illas:efformat: que ii , sine ipo ut neque sie lute color uvarietas apparerer CSepte in intellectus agentis a prietates. Est abluctust impassibilis imixtus eius substaria est actuslintellectu potetie honora
bilior e est eni agens bonorabilius patiente et spes et for ma bonorabilior materia) idem intelligens et intelligibilis ut scia actu et quod sciturlest intellectu poe tempore posterior:* no Φpinii est intellectus poteti euntelligat. et cit lucno intelligat:postea intelligit. no in Oino posterior est: neq3 quidem tepore. asta subitati a semp adest: actione vero non semo Et intellectus solu id sepabile est:quod vere est.atque id solu i mortale atq3 ppetitu. eQuestio cur post morte no 14 reminiscimurCIRnsio Intellectus qui sellatur:vere est impassibilislnullaq3 dissolubilis morte.is vero quo reminiscimur et sine quo aia non remiscitur ino eu liceat vocare intellectu passiae' est: mortem dilolubilis. loinc merito post
mortem no reminiscimur. Tertii cap.note.
αrtiu cap. tinet imas opationes intellectus.tres
mos indivisibilis.et vitu correlariu.CDue intellectus ollationes. σφrima. primu intelligit sim plicia: que Io. pdicamero* generib ' sunt digesta. circa queno est veru aut falsum. CScssa est simpliciti copositio: vi ex quibus fiat unii. Coponit mi simplicia intellect*:non sicut aceruu:sed talitervi ne ipsis simplicibus notion: b 'diis sociatis atq3 discollectis unu efficiat. similis. e et inebro*copositioni qua Empedocles cecinit a concordia facta.Sicut mi apud Empedoclem non omne mebr in unu comgestu coponit Malata neq3 ois notionu cogeries facit compositione.Et hec copositionu vera est: ut qua coponis Diameter Asmetro. c vero falsa vi qua c5ponit Diametru symetro.Et item Opositionu hec pleritorii est: q intellecfres ipsas factaingenitasq3 intelligit. Dec plantiae:q res ipsas intelligit ut plites et quasi psenti coassistentes Homo . .
454쪽
Dec spo futuro*qua res taliae gignede et 'inire concipi uoturist uellerius apphendit et Cleou fuit albus Cleon est albus qlue futurus est albus . in que hoc modo coniuncta sui:contingit negatione diuidere omia: a ita intelligere: Cleon no fuit albust non est albusino erit albus. Est enim negatio . diuulsioni diuisioniq3 simillima: et affirmatio copo is sitioni. Tres indivisibilis modi. 'rimo indivisibi se e mneq3 actu nem potentia diuidi potest ..csso q6 actu indiuisibile cipotentia χο diuisibile.ut linea lauriciesicor pratempus et ome continuu. Tertio ει indivisibilemo sc6m Φtit tem sed frem spem.ut homo.Et in intellect ' intelligit indiuisibilia pino ut imateriales formas: vir' et intellectus et lepus indivisibilia sunt. Et cu i diuisibilia scdo ut longit dine:tuc actu idiuisibilis est intellect': et tepus indivisibile. alion em magnitudinis hanc utem pus et illa3 posterius irrelligiti sed totam simul. Ram tue no unam:sed plures iteta ligeret magnitudies. Et tamen eam diuellit: pariter diuel olet et tempus:et in tempore intelliget. Et indivisibilia terrio: intelligit notione anime indivisibili: et tempore indivisibili. Et non intelligimus quomo voces et vobabula diuidue poseruntur: per accidens tamen intellectione diuiduam esse et no suapte natura: sed vocabuli culpa inuod cum mora vorci'3Otractione effertur concedere:nichil apparet incomodi. Et cum in omi magnitudine et V secari potest insit ali, quid impartibile: quod separari non potesti et V vnu et continuu esse efficit .vt puctus longitudine unam et nunc tepusvnumuiusmodi impubilia vi puationes appetebendit intela lectus. queadmota malum et nigrum ex suis quodamodo i 7 apphendit pirarus CCorrelaria. Duo litui itellectus nouster potentia sit cognoscens. aflam si quis est potentie nonnixus stioq3 iunctus corrario potentia em actui quodamoeotraria est)ia semo se*m cognoscit: et eius iuba maxime actus effletoprie maximem separat':rep puationes/prialetiformia batio intelliges. pinde atque si oculu fingas semper videntelet auditu lamst audiente: nul hic silentiu percipit:.le uero tenebras ysentiet nu*.est igitur intellect'qui priouationes apprebendit et contraria ex contrario:potetie illis leusi suoq3 quodamodo luctus prio. Et simi oculus circa Oprium visibile no errax:ira neq3 intellectus fallitur ca qd
455쪽
simpliciu tractat: ut formas sine malia. Hi si muciaret as. firmat alteru de altero:sepe ipsu falli cotingiv falsum dicere.Queadmodu oculu iudicado hoc vel illud esse albu: psepe falli contingit. Quarti cap.notega upilla oculi spherula per quam visio completur
Elartu cap. tinet.io .sensus et intellectus couenseq tias atq3 compatoeo.CUece sensus et intellect' couenientie atque compat des. Etsi intellectus loge dignitate sensu ancedat:multa in cu sensu comercia multasque couenientias tenet. L prima.Sicut sensus poa: actu sensurpe prcor est: et idem sensibile actu et actu sensus: ita uellecis potetia:itellectu actu tempore prevenit: et ide scibile actinactuque scia. CEcda. Queadmodu sensus neq3 proprie passio alteratio motusue eae alia motus actus est i sectus: actio aute sensus:absoluta semotofectaque habes ita neque intellectus: passio alteratio aut motus est:sed prectio querisCTertia.Sicut sensus aliqfi simplex vi flauu apprebeta: aliqn vero alteru cum altero nectit ut cum flauu apprebendit pariter et dulce:ita intellectus interdu simplice rei es tiam intelligininterdum vero eam cum altero nectiti et dicit eam pulchra aut bona esse.gQuarta. Eicut sensus culata nauicie apprehendit:neq3 appetit neq3 fugit:cum vero coaea bendit dulce aut amarit: protin appetit aut fugit: bunc in modum intellectus solam sanitatis tantia nem proseqvitur neq3 fugit: sed simulatq3 sanitatem cum bonitate iunxerit: prosequitur.Quantum enim voluptas in sensu:tantu boilitas operatur in intellectu. et Otu in sensu dolor:im pol in intellectu malitia.ut em sensus voluptate trabies refugitque
dolorem:ita intellectus bonitate:maliciaq3 repellit. si Quita.Sicut in sensu appetitiuum aut fugitium a sensitivo aut a seinuicem seiuncta non sunt: sed essetfolaq3 rato altera est: itidem et i intellectivo prosecutiuumrefugitivitq3.CSexta Queadmodum cum sensus sensibilia ut voluptaria appbendit:prosequitur:cuuero tristia atq3 dolorifica: fugst: ita quoq3 cum intellectuali anime quedam simulacra que pbantasmata dicuntur assistunt: que cum bonitate aut malicia allirmado aut negata nectit totiens autosequin aut fugir.nevem sine apbantasmate intelligit anima .gSeptima. Sicut aer motus mouet pupillat et pupilla interiore et abdust senσ
456쪽
s N aer motus mouet auditinet auditus consimio eunde introrsus sensum:qui subiecto vn'est et in medio costitutus vi centru:rone tame multa.est em ille: qui prius positus est discrimen albi et dulcis apphendere.et no modo duo*:sed et triu et. .et. . sensuum:sensibilia d iscrimia diiudicat:ita ad phantasmata itellectus sese babet. Hichil em refert iudicare no similia:et iudicare pria.ut si ita a album ad b nigru:si, cur c album ad d diace:et apprehendens a et b id subiecto sit:ita apphendens ceto idem subiecto erit.et ita transmutato apphendendi modo.g Octaua.Sicut sensus simulacris utitur seruatis:et mouet aiat absentib'sensibilib*- ira it elleis crus saluatis phantasmatib .inuenitq3 in ipsis Ua sequar aut fugiat.Et sepe ex pteritis aut plantibus futura coni ctat:deliberatq3a sequi aut fugere. Et hic intellect='4 mois dou secutione modo fugam molitur:practicust acti Macadministratiesnomiatur. Hiemplatii uero nichil mouet: ipsa rei apprehensione conspectioneq3 contentus.Castona Sicureoli itas et dolor ad sensu bonu et malum ad intelleae ctum acuuii:ita se habet veritas et falsitas ad ipsum conte piatiuu.Coecima.Sicut sensus no separate cognoscit: ita intellectus aviqua ut simu sc6m et simu intelligit non separi rate.no em simitate a naso precidere potest:quadoquide nasum in suo esse suaq3 diffinitide claudat. est em simitas nasi cauitas.mathematica tamen et in qui utitur abstractioeraliter intelligit. Tametsi em reipsa:mathematica separatano sint: ea tamen ut cogitatione et intelligeria separata sine materia respicit. Et oino intellec qui purus actus e:absolutissimatatq3 abstractissima intelligit. Stru aut intellect qui non omino separatus est:aliquid intelligat e 2 forma rum que onuno a materie consortio inlunes sunt et absoluisicialius ς alio loco futurus est sermo. . Quinti cap.note.
CSensibiliatque sensui sunt peruia.
capiuntur intelligentia.CHau scientia intellectio.C Res actu scitetque in ara extates:actu sunt depredense. C Res actu icite actu scibilia.ur actu sein et actu sensibilia.gi
457쪽
ctunere senstbstitique limilitudine indui: et alam rerum obnnotiones et simulacra conner et ut oim indultiformari quesimilitudine: que res ipsas eam quodamo videri et apparere
Mintum ca.cotinet tres conclusiones et Una correis
q laria ad sedam. Prima coclusio. Aia quodam do ori est. Cria ori aut sensibilia aut intelligibilia sunt:4 omnia sunt scibili Mintellectuque apprebensibilia.rudactu sciamichil aliud est * res ipe actu scite.vr sensus actu nimii aliud est Φ ipsa actu sensibilia. Est igis ala quodam
pia ut sens inibilia. adhuc ut clarius dilucearisensus et scientia diducutur in potentia et actu. ootentia quide:cum non in opa et functoe suntnn actu uero:cum sua Uzercet opaidem. Et cum sensus est in p5atres sensibiles q sensibilia dicimus est pda: et sens' sitiuu dicit. et cu3 est acturilla e actu Ira cum ala est in poa:res uelligibiles poa est et potens scire dicis:et res ipse dicunt scibilia Cu Do est actu:est ipsa itelligibilia actu.CScssa coclusio.Hia res ipse cii mina no ex zoistis.C Ram ala quodamo est otia necesse igis est aut i pa sit
eum materia:aut ipsoru citra materia spes et forme.no autem ipsa cum malia:ut neque sensus cum malia sensibilia. Lapis enim non est in anima:sed lapidis spes. est igit citra materia oia. Correlari v. Quo fit ut aia sicut mantis babeat Ut eni3 man' organu organoru e et quo Oibus utimur utrumenti : ita ala spes speru estiet qua omibus utimur specim' et sormis.itide et sensus spes sensibiliu est. CCertia. 4Rerusensibiliu et que sine magnitudine no peipiunt: sibiles speMcies a malia separe:ilitelligibilia int. afla binoi sensibilia siue habitus siue passiones:et abstractoru3 atq3 matbematiis cou ut lineos ficieitcirculi trianguli intellectui babentur ut sensibilia sensibus.lhae de ca si defuerint sensibili M sep vi lineu et magnitudinst: neque discet neque intelliget:fieri uesseometer poterit uncs.sEt ita si defuerit sensus alio* sensibiliv.Talia enim cum speculetur intellectus: necesse est parit pbantasma aliquod speculari. bbantasmata mi sicut se sibilia sunt:preter hoc et preter materia ensiunt. Sed ab affirmatione et negatoe dist. γ affirmatoes et nega eis vere
aut false intellectus complexiones sunt: n5 aut mantasmata.Dinc nem pbantasmata:prime sensibiliu3 intellectiones
458쪽
sunt:e e qum' constat ammatioes et negatioes. Non tamebe st me uellectus notiones sine pbantasmatis existunt. ' scdi tractatus note
sitas vo luntas: vis cupienditirascendi letuolendi.C ot 'imotus scdm locum eius quod a se mouetur.
cotinet tria cap. 4'rimu se e conclusiones 13 qtuor rones adlabam.Uuas ad tertiam. et
tres ad sci a3 parte se die. M ima coclusio. Ruc de mouedi potct ia determinandi se aptus offert locus.griam ala duabus potissimu differetiis discernis atque diffiniticognitioe vide licet et motu. De ea*o que cognitione explicet:que sensumi intellςctui discretioneque cotinet:iam ampleidiffuseqb disse ruim'. me motu igρ et de loco in locu mouedi facultatemue oportunus determinadi se pbere videt locus. Et de ipsastio est an pars sit me:a ceteris ale ytibus magnitudie/sbiecto locoq3 differes atq3 disclusa:an rone sol a. an tota sit atanima.Et si pars siti it an sit vulgata* ala partiu:que nuαIA. cupari solet cocupiscibi irascibilis et ronalis: an alia quelibet.CScsa.ma no est tribilibus cocupiscibili irascibilitet ronali discerpta/diuisaq3 vivolui aliqui. a rimo.quia quibmimi miliis cupiditasimositastatque ro differant:liceret ob psimilia et psimiles differendi occasides alam in infὶ nitas utes secare.CEclo.qr videns alie ate potetie aptitio Φbe tres distareARa vegetativa s)tus que et planis et aiantibus cois est pIus videtur a tribus iis differre: Φ ipse inister se.ιEt sentiendi virtus similiter. qua neq3 rationale neq3 irrationale facile putare possis. In has aur: Ma3 no partiutur et secant.minus igitur et in tres predictas eam ipsam secari debere putandu est.σTertio. 4 lon modo sensus: sed et imaginandi virtus ab his distare videturaet tame si ammam has tres paries esset dissecta: imaginaric virtute aut concupiscendi facultateraut irascendi aut volendi esse oporteraret.Sed dicant qua illarum efficiant: gQuarto.appetedi virtus altera potesilia ratione esse:ab omibus concederer.
459쪽
Rtqui hanc sequestrare diueller et predere in ueniens videtur.quod in fieri necesse forer.et eius una prium in cocupiscibili una in irascibili et una in ronali abiret.Sunt ense cupiscenti Mirati oluntas:appetitus.non est iste hoc pacto secanda anima:sed bas pies queadmodum ceteras sola rone distare seiunctasque esse putare op3.S3 nuc quid moueat animal disquirendum estri alio quoque loco de spiratoe et respirationei sono et vigilia futuram determinatione relinquemus CTertia conclusio. Elegetativa virtus animal no mo Isuet. C Hati enim sunt nonnulli altricem potentiam mouere ob augmentum et diminumentum que ab ipsa proficiscunt. Sed id non ita esse ostendimus. rimo.Quia semper de loco ad locum motus:alicuius fit gratias cum imagina toe/prosecutione vel fuga:modo sponte et no coacta vi fiat. At nutritiua virtus et imaginatione caret et qui sensum et imaginationem sequitur appetitu. Non igitur vegetativa virutus animal mouet.C Secundo Stirpibus inestvegetatim virtus.si igitur ipsa es' moti uaripsis natura aliquod tribuisset organum ad se de loco in locum transferendum.IRicbilenim in natura sine usu et octoium. Id autem factitatu3 no comperitur.)Ron mouet igitur vegetativa virtus.C Quarta scit malis virtustanimal non mouet. Flam pleraq3 animalia sensum habenti quibus virtus motiva non adest. fecisis enim ipsis natura ad illum exsequendu instrumeta: si nichil frustra facillet in necessariis non deficit.nisi forte orbatallacessita et mutila excipias.quatia no sunt hec:vt que augmerum et decrementum sumant pariter et generent. Ron igie sensitiva virtus motiva est.CQuita Virtus appetitiua mo aptiua non est.CEadem cum superiori:ratio duci potest.et cocupiscentes et irascentes ut continentes: non sequntur apo petitum.et minus rationales:sed intellectu rationeq3 sequintur Intellectus autem ut modo probabi rur non mouet. si Sem.aDotus a virtute intellectiva non proficiscitur ψ Nam duplex est intellectus:contemplativus et activus.
sed eorum neuter mouet.Contemplativus enim non mouet
quia de singularibus prosequendis rugiendisve nimii cosyderat.motus autem psequentis aut fugietis est.meq3
activus: etsi prosequedis fugiendisve vis illa consultatrix presit. Corimo quia sepe cum vis illa que non conterias
460쪽
tur: aliqui borrendum et fuga dignu3 intelligati ita ut cor tremat indorrescant pilinion tamen movet Et cum aliquid prosequendu videar: vi pars altera voluptate prosequendi tradatur:pleriique tamen non mouet. CSecundo quia Deinquenti usu euenit ut cum ratio pcipiat aliqua fugere: non moueamur. aut aliquavisequi:itidem nopsequamur:0 spreto ronio imperio quocuque concupiscetia trabit sequamur. ut incontinetes facere solent Cicertio.medicus non semplanan etsi medendi sciam habeat.Et eques no semper equitat:etsi equestrem possideat disciplinam. dem neque pruodeno consultas lamst mouebit:quasi alterius sita priu3 mouere m scientie et cosultationis: et sciendii consultandiue falacultatis.vion igitur vis intellectiva mouet Secundi cap.note. Rectatque suam natura sequedo: prudentie limites non excedunt. C Recta et non recta que illis sua natura no astrigutur: etsi aliquado illos limites observent. CSpecie ratione.CiRonalis imaginatiolintellectus.s Eensualis hos
in cap.ptinet qtuor pclusiones.vnu correlariu: vita questione cu altero correlario ad tertia a viruis correlariu ad quarta.QDuma pclusio.hec duo:Dtellexet appetitus aiat mouent. Sub intellectmphantassiam et imaginasione compbendimus. Nam homies pluriae
ina ex par.e imaginatione: potiust disciplina et consilio regunt.αt cetera animalia quia prudelia carent soli' pbanista te vlain babent.Et nos de intellectu practico intelli mus:qulia contemplativo:fine differt. Ram contemplativi finio sola verita is inspectio est: practici vero et administrativi appetitio atq3 prosecutio. Et*hec duo moueant pari. viam omnis appetitus propter aliquid est: aut proseque dum aut fugiendum.Er cuius est appetitus: hoc principiuest practicisconsultatiui q3 intellectus.Ellum enim et in Uresoluitur actionis principium. Igitur cum activa cogit scens virtus mouet: appetite rei gratia mouet. Non igitur sine appetitu movere pM.R6 i merito i hec duo: itellect i 3o et appetit' alal mouent. CScsa.uireuectus et appetitus ut