De rege et regno, vel De regimine principum

11쪽

ut sit virtuosior ad operandii .ita magis no tu est. si virtus operans malum si una ' diuisa. imis autem iniuste presiaena operatur ad malum multitudinis dum coniune bonuminitudinis in sui ipsius bonum retorquet. Jgitur sicut in regimine iusto quala regens est magis unum ranis utili est regimen. et ita regimen utilius est 'aristoetaeia Iristo tracta vero * politia. ita econtrario erit et in iniusto regi/mine. t Nitelicet. quanto regena magis est Nnum. tanto

magis sit notium. φ, Pagis igitur est noxium tyrannibis *oligarthia. Oligarinia autem se remoeraria. Implius per hoc regime ne iniustu φ spreto bono remunt multitiminia

queritur bonum priuatiim re nita. Ouanto igi- magis rei itur a bono eomuni. tanae magis est regime iniustum. Ditis autem receditur a bono comuni in oligarchia in qua queritur bonum paucop. P in dimocratia. in qua queritur bonum mullap. et adhuc plus receditur a bono inmuni inviannidi in qua queritur bonum unius tantu. Omni aute

niversitati propinquius est multu *parum et paulum vnu solum comune aut tyrani est iniustu esse. zimiliter authoe manifessum sit disiaerantibus diuine prouitantie ordineque optime Nniuersa disponit. I ambonu prouenit in reis c una causa perfecta tu omnibus adunatis que ad bonum iuuare possunt. t Palu aut singillati ex singularita Messiae

non est eni pulchritudo in corpore nisi ora mebia tetenter sint disposita. Turpitudo autem cotingit. eum membropidicerer et ineouenieter se habeat. et sic turpitudo e cpluriese ausis diuersimo te prouenie. Dulchritudo Nno mo e c natausa placta. et sile est in omnibus bonis et malis tam* hoeteo prouiωnte ut honii ex una eausa sit la2tius. malum aut pluribus causis sit tabilius. Q laedit igitur ut regimen

12쪽

iussum sit unius tantu. at, hoe sit sortius. si a iustitia trilinat regime medit .mampsit muliop. misit tebili et se inuitem impediat. nter iniusta regit aegimina. tollitabilius est dimoenaeia.Dessimumro nidis. Jtem etiamaniise alparet. si quis constreiat mala queri erannis

proueniunt. quia enim tyrannugeontempto commi bono

querit pnuatum. eonsequens est ut subbitos diuemmodisiauet serim P diversis pallionibus subiaret ad bona sub/dimp rapit.rinae salomon.Justus et sisteriam. vir auarus aestruet eam. 2imeo pastom subiacet irae ie.pro Metilo sanguinem fudit. Undi dieitur per ne inielem. Detinet pes eius in medio eius quasi lupi rapientis petebam ad effundindum sanguinem. Doc igitur regimen fugiendum esse sapies monet direm Longe esto ab homine habente potestatem oetidi labi. quia talicet non pro iustitia sed octidie pro libidine voluptatis. 2irutigie nulla patet securitas.sed omnia sunt inrecta tu a iure rodie nee infirmari quiess potes . quale sit ql positum est in alterius voluntate ne di eam libidinem Rec solum in rerporalibus subditos grauat.sed etiam spiritualia eo bona grauat et in laedit. Ouia enim plus preesse

a petunt se proresse omnem perfectum subdit op impediunt. Auspirantes omnem subdito neeellentia sue inque domi nationis preiudiciu esse. nanis enim magis boni φ mali suspecti sunt semper et hiis aliena virtus formidolosa est. Conantur igitur predicta Vranni ne ipse subbiti virtuosi effeci magnanimitatis eoncipiant spiritum. et eo iniqua

dominatione non ferant. Conantur etiam ne inter subditos amicitie febus semetur. et paris emolimento adinvire saurrant ut si e bum mus te alio non confidie. eontra eorum

dominum quid moliri non possint. propter O inter ipsos

13쪽

hiscordias seminant. e tuas nutriunt. et ea que ad tonsi rationis bonum pertinit. t e via et mnuiuia prohibentiet teleta huiusmodi per que inter homines solet familiaritas et fiducia generari. nantur etia ne potensta aut diruidia fiant. quia di subbitis selis sue malitie consti/entiam suspirates.s e si potentia et dissicijs ad notendu'muntur. ita timent nepotentia et diuide subditorum risnoeiua reddantur.lanae in iob de vianno dicitur. Sonitus terroris semε i auribus illius. et tum pay sit.nulla. maluinaen re. ille semper insidias sustieaturis': hoe autem ea tingit. α du petesiaendis qui labditos ad virtutis inducere labet. virtuti studioso nequiter invitum. et eam pro posse impediunt. Sub Vrannis pauci virtuosi inueniuntur. minta sententiam aritaretis. Ipud illas inueniuntiir sortes viri. apud quos fortissimi quia honorantur. et tulli' dicit arent semper et paru vigent que apud quo*3 improbane. Paruiale etia est.vt homines sub timore nutriti in seriisse merentur animii. t pusillammis fiant ad omne virile

opus et strenuum. e perimento patet in prouinti, que hiu sub tranis fuerit .r late apstilus ab tol.dicit. Datres

nolite ab indignatiora prouoeare filios vestros ut non pu sillo aio fiant. Dee ergo nommenta π vianis prouenietiar salomon eosiaerans dira Regnantiae impi, ruine Mimquia.s per nequitia Wranop subiecti a virtutis perse neaeficiunt. et rudicit.Cum impij sumpserint principatu semet populus. quasi sub sentiture redaia. Et iraru.cum

surreperint impi' abscondirentur homines ut tyrannop erutelitate euatent. e es mirum. quia homo ablatationestam

animi sui libidine Diae .niehil di ista bestia Tlii salamo

dieit. Leo rugiens. et ursus esuriens princeps impius super

14쪽

populum paupMm et irra a tyranno se abscondiit tam nes

stinenti substerni. Capitulum .hy. Uia igitur optimu et pessimu regnii nassit in monar, ctia id e in principatis unius. multis quidem propter tymnoy nequitiam redditur regia dignitas odiosa Ouida vero dum regimen regni insiterant. incidunt in sevitias Vrannop. Rectores φ plures Wrannidem eγercet sub prete auregie dignitatis seop quiaem exemplum euibetius aParet in romma repissiliea. Regibus enim a populo expulsis. dum regium 'rel potius tyrannicum fastum ferre non possent in/mtuerunt sibi eonsules et alios magistratua. per quos regi teperent et dirigi. regnum in aristocratia comutare voletes Se sicut refert salustius. neredibile e rememoratu quantuadipta libertate in breui romana ciuitas creuit plurimum namq3eontingit. ut homines sub rege cluentes segnius abbonu eomune meantur. 'utpote estimantes id o ab eomune

bonum impendunt no sibi ipsis conferre sed alteri. sub eu

potestate vitant esse bona comunia. Cum vero bonum tommune non vitent in potestate unius no attendunt ad bonuecie. q. ad id o est alterius. Seo quilibet attenuit ad illubsicut ad sui ondi eri erimento Ni,tur φ tiuitas panteuos

restores aministrata.plus potes sinterdum rex aliquis. rhaberet tales tres vel quatuor ciuitates paruaq3 exacta servitia a regiae grauius feruntur φ magna onera si a tomum tale ciuium imponatur. M in promotioe romane inpublice seruatum fuit. Ram plebst etiam ad militiam scribebatur. re pro militantibus stipendia e soluebant. et eum stipendi, soluendis comune erarium in 'rius publitos opes venere priuate. adeo ut preter singulos anulos aureos singulas E

15쪽

bullas que erant insignia. Vehil sibi auri etiam

senatus ipse relinqueret. Bed in dissensoribus fatuabanturi unige que rit ad bella civilia e creuerrunt quiae belliseivilibus eis libertas ad qua multu suduerant te manibus

erepta est et sub potestate imperatorum este e erunt. qui se regea aPellare a principio noluerunt. quia romanis fulmeregnum odiosum. Doetum autem quidam more regio bon comune siteliter prolutauerime. per quov studium romana reipublica. et audi et conseruata est. Gurimi vero earum

intabitos qui tum tyranni. ad hostes vero effeci testes et imbelles.xomanam rempublieam ad nichilum retegerunt.

2imilis etia protinus cit et in populo iuxo p .i hebreoppopulo qui dum sub iudicibus regebantur. vndi 3 turi pie batur ab hostibus unusqui. ν bonum erat in oculie suis

faciebat. Regibus eis diuinitus datis ad metum instantiam propter regis malicia a cultu unius tete eulseruti utrim Benim pericilla iminentisiue dii timet unanus .euitetur Misoptimu regime. siue dum laetae potestas regia in malleia rani eam conuertatur. capitillum. . Um autem inter duo'quop viri 3 perieuluiminet . alterum eligendum oportet.id inditur eligendum potissime η: quo sequitur minus malum. ε; monarchia auten in tymnitum couertae minus malu sequie .' e e regimine plurium optimatu quando corrumpitur.oissensio enim que

plurimitque seqvie regimine pluriu.bono patis eremiae.* est precipuu in multitudine Besali. o qui tum bonu pertianitem non tollitur sed aliqua partieulariti hominu bona impediune. nisi fuerit tantus excelsus tytannidis ς in tota comunitatem distulat. Magis igitur poptandum est unius resimen j muliorum quacis es utroque sequantur perieula.

16쪽

zdhue magist illud higie dum viditur e qua pluries sequima imam perirula possunt. Sequuntur autem ma cima perieula multitudinis frequentius mullarum regimine P er regimine unius. plurimul enim contingit ut n: pluribus aliquis ab intentione eomunis boni dificiat * φ unus rei. Ouitumin enim ex pluribus petesiaentibus diuertit ad inretionem eommunia boni dissensionis periculum multitudini subdit op iminet. quia est sentientibus principies coseques

in multitudine sequatur dissensio. Si vero unua presidie plurimu B qui tum ad bonum comune respieit. Si aut a bono comuni intentionem auertat non statim sequiturve totaliter ab subdito* olpetessionem intendat. φ est e essus tyramis. et in malitia regiminis mayimu gradum renens

ut supra ostensum est. Nagis igitur sunt fugienda periculaque regimine pluriu φ ea que proueniunt ey guberna.

tione unius. Implius Nero non minus eontingit in uranni in verti regimen multop se unius .sed forte frequetius Exorta nam B dissensione per regimen plurium. eontingit sepe Nnu alios supenare. et sibi soli multitudinis dominium surpare. ν quidim-h g que in tae tae fiunt maniliste insipici potest. Ram fere omne multoy regime in tyrannidim est terminatum. Ne in romana re publica alparet ma 'me. Oue eum diu per plures magistraeus aministrata suis .e eortia simultate et dissensionibus et bellis ciuilibus. in ira ditissimos tyrannos incidirunt. Et siquis preterita facta et que nnue sunt et fiunt diligenter eo sideret pluries inuenire creuisse tymnitem in terris que P multos reguntur. φ in s que D rnabantur ab uno. Si igitur regime marumeritandum viaebitur propter tyranarem .lymnidia aute non

miis sed magis eotingere silet in regimine plin iv j vni'.

17쪽

Relinquitur simpliciter magis elle pediens sub rege mo uiuere. O sub regimine pluriu. capitulum . m. Dia igie 'enius regimen peligendu in quia e optimii et cotingit ipsum in tyranitem conuerti ν est pessimu ute dictis patet diligenti stadio laborandii est. vi sit multitudini prouideanir ω rege. et no ineidat in Drimi autem est necessariu ut talia eonbitionis homo ab illis ad quos spectat hoc officium promoueatur in regem. De no sit probabile in tyrinide temnare Enersamuel dii prouidintia erga institutionem regis comendans ait. Ovesiuit sibi diis virum sitam cor suum. et precepit dominus ut esset lux suppopulum suum. oeinde sic disponenda est regni gubernatio et regi iam instituto trianidis subtrahat occasio. Similitersit etiam eius temperetur potestas. vi in trianidini di facili reclinare non possit.O5 cui dim quomodo fiat in sequeti tonsiaerandum est.oeinte vero tonsilarandum est. si re in iunidim diuerteree. qualiter posset occurri sibi. et siquideli non fuerit epcestus Vrannidis. utilius est remissam tyrannitem tollerare ad tempus. φ contra tyrannu agendo multis

implieari periculis. que sunt grauiora ipsa Utaniae. Dotest

quilum contingere . ut qui contra tyrannum prevalere non possint. et sit prouocatus tyrannus magis testulat. ν si paeualere quis possit aduersus tyrannum. e 3 hoc proueniunt sepissime grauissime dissensit nes in popula siue in tyrannulargitur. siue post dilectioni virini .dum erga ordinatione regimis multitudo sepatur in partea. Cotingit etia interduut re alicuius a illo multitudo pellit Urannu ille plate accepta trianiquin arripiat. et timens pati ab alio ν ipse in altu fecit. grauiore seruitute subditoso 7imit. Ge. n iniae solet eotingere. vi posterior grauior fiat. F pcetens .du

18쪽

preceruntia grauamina non tulerit. etiam ipse. sui eordis

malifia nova secogitat. Unae syracusis quondam dronis' mortem omnibus Miterantibus. quedam anus ut intesimis et sibi suptas esset eatinue orabat. φ Ni Umnus cognouit eur e faceret interrogauit. It illa.puella tu essem inquit et graiaem num haberemus alium cupiebam. Ovo interfecto. aliquatiesu durior laeeesit eius quoque finitionatione magnu estimana. Cercium te importuniore habere tepim'. rectorem. t 3 si tu fueris alsumptus. aeterior in locu tuum succedit.et fiet intollerabilis excelsus tymnidis .cauibusdam Nisum suit ut ad fortiu mirop virilitem pertineat tyrannuinimmere. se B pro liberatione minitudinis e ponere perieulo mortis Cuiu3 rei e templum etia in Neteri testamento habetur am aiothi vidam iudius eglon regem moab qui gravi seruitute populum tei preminat sita infixa in eius fe/more interemit. et factus e populi iudi*.Sed hoc apostolice

doctrine non congrint. docet enim nos petrus apostolus nosolum bonis et modestis sed erit distolis dicim iis reueretur subditos esse. Dec enim gratia. si propter consciensiam trisus ineat aliquis tristitias patiens iniuste undi cum multi tyrannop imperatorea fitem ypi persequerentur tyrannice.

magnaque multitudo tam nobilium O populi esset ab fidimeonuersa. non resistendo. sed mortem patienter et armati sustinentea pro ' po laudiantur. Ne in sacra thebeoa legione

manifeste a paret. II agis 3 aioth iudieamus est hostem interemisse ' populi dictorem 'vel tyranum. Undi etiam in vetiri restameneo legiitur occisi fuisse hij qui occideriit ioas

regem iuba. quavis a cultu evi recedente in eorum siliis rem

seruatis secim legis preceptum. Esset autem hoc multitudini perinde sumet eius re tibus. si priuata psumptione aliqui

19쪽

attemptarent presilantium necem et mnop. Plurimum Eenim huiusmodi periculis magis e pontine se mali * boni. malis autem solet esse grave dominiu non minus regum se tyrannop. quia si fini sententia salomonis dissipat impios rex sapiens. Datus igitur periculunt huiusmodi presumpnone iminet multitudini te amissione boni regia * remedium te

subtractione tynani. Ditetur autem magis contra rannoruseritiam non petiuata presumptione aliquop .sed auctoritate

publiea procelendu. mimo quilum si ad ius alterius multitudinis pertineat sibi prouidire de rege non iniuste ab eadere; institutus pomi distitui. et refrenari eius potestas. si potestate regia tynanire abutatur. idec putanda est talis multitudo infidit iter agere tyranii testituens etia si et i perpetuuati subiecerat. quasi hoe ipse meruerit i multi rudis regimine se non si ecliter gerens ut e figit reos officium. et pactum a subditis non seruetur. 2ie romani terquinu superhu que

in rege susceperant propter eius et filio* tymnitem a regno eiecerunt.substituta minori. tofulatoria potestate. zie etiadomitianus qui modestillimis impetratoriis vespasiano patri et trio filio eius successerat . dii tymnicrm n erceret a senara romano interemptus est. omnibus que item pereerse egerat per senatus consultu iuste et salubriter in irritum reuocatis undi et fastum et beatus iobanes euangelista. dii est' dii discipulus qui per ipsum doinieianis in pathmos insula fuerat e xilio relegatus ad ephesum per senatus eonsultum remitteretur. Si vero ad alitui' superioris ius plineat m uiri iudini prouidire te rege vipetendu est ab eo remediii contrat iuni nequitia. Sic artheiai qui in iudia pro herode patre suo iam regnare ceperat paternam malicia imitantis luteis contra eum querimoniam ad celarem augustum te serentibus.

20쪽

primo intem potestas eius diminine. ablam silai regio nomine.et medietate regni sui inter duos fratres eius divisa. Deinde eum nee fit a tyrannide rupesteretur. a beria telare

religatus est apud lugdunum Mille ciuitate. Quod si oino contra tyrannum agi ilium humanum haberi no possit. recurrendum est ad regem omnium man qui est adiumet in oportunitatibus in tribulatiove. eius enim potentie subest. t et tyranni erudite conmertat in mansuetudinem sim illud

salomonis,met regia in manu tri s. quorumq3 voluta in J elinabit illud. Τpse enim est qui regis assiveri erutvlitatem

qua sudius mortem preparabat in mansuetudinem tonuertit με enim est qui nabugodonosor regem emtelem in tantam diuotionem tonuertit. quod fastus est diuine potentie pre dicator. Runt ergo iquit ego nabusodonosor laudo et magnifico et glorifico rege reli. quia opera eius Nera et vie eius iudicia et gradientes in superhia potest humiliare. nanos Nero quos reputat conuersione indignos potest auferre temebio. et ad infimum statum reduceresse5m illud sapietis.

Maea ductim superfop dis r u littus. et sedire laete mites issis eis. 3pse enim qui Nilans aisitionem populi sui i es pes . et audiens clamorem. eorum pharaonis tymnitem eriecit cum Vercitu suo in mare. Jpse est qui memoratum nabugo donosor prius superbienti eiectum non solum te regni solio sed etiam di hominum tonsortio i similitudinem bestie.eommutatus net abbreuiata est manus eius m populum suum a tyrannis potestate liberare non posset promittit enim per platam populo suo requiem se daturam a labore et a recussione et a seruitute dura qua ante seruierat et per nec hielem dicit. Liberabo gregem meum te ore metum.f. pastotum qui

pascitne stipsos. Sed ut tae beneficiun populus consequi