장음표시 사용
231쪽
es ductile abire serrum: Nimio igne in scorias abire
ferrum: Experimenta cum aliis atque aliis serri generibus capta, quae probant, omnia igne candente agitata pondere quidem absoluto crescere, specifico autem minui, alia magis, alia minus, alia citius, alia lentius in aliis mediis citius, et magis, quam in aliis ;ferrum tenax melius inde redire, ferrum frigide fragile autem nequaquam: Quaecunque aerem a superficie ferri candentis arcent, mutationes illas prao
vertunt; hinc vitrum crystallinum in puluerem contusum iis praesertim commendat In. Auebar, qui ferri aut chalybis frusta ignis et mallei ope compingere tentant; argillas autem, quae in igine nigrescunt et sulphur olent, serio dissuadet; alia corpora, quibusc*m IlI Auctor experimenta cepit, ferrum ignotostum a corruptione munientia; ad fundendum meatillo serrum crudum suadet vitrum ex 4 partibus lapidis calcarii puri, et partibus suoris mineralis et a partibus silicis in pollen comminuti cum portiuncula magnesiae nigrae liquatum ; salem etiam communem eo scopo adhiberi utiliter posse. Iudicium domateriis , quae ad praecauendam ferri igni expositi combustionem vulgo serro illinuntur ; in igne candente commendat calcem vivam cum albumine ouOrum subactam, in igne violentioremistionem ex parte I argillas apyrae crudae , P. argillae eiuS-dem Vstae, et p. e arenae ustae cum sanguine bovillo subactam. De corticibus vitreis, quibus serrum contra iniurias ignis atque aeris defendi potest; eligi debent vitra, quae leniori igne fluunt, quam quo Drri superficies in scorias abit et turget; non'
nulla , quae tentauit, et partim optato oum euentutentauit, recenset Ith Auctor. De materiis, quae combustionem ferri iuuant; eum in cessum Vel
niunt, teste IlL Auctoris experientia, gypsum cru dum, lapis calchrius crudus, et salia plurima. Fese
232쪽
rum crudum lente et valide candens et ita inclusum, ut phlogisto nimis oneratum sit, in plumba ginis speciem abire, quemadmodum in furnis, in quibus ferri minerae cum nimia carboniam copia funduntur similis obseruantes inter nostrates etiam
Gener. DE UNGER) generetur. De indole recrementorum illorum ferri s Hammerschlog experimentis tentata, quae, nisi diu, per 4 horas, violento igne
Urgeantur, a magnete adhuc trahuntur et modo ab
Auctore alias iam commendato in ductile ferrum restitui possunt. Ferrum duξtile; igne in crocumferri conuersum pondere ita crescere, ut Ioo librae eius Ias exhibeant, ferrum crudum ita, ut eius Io o librae i 27 croci largiantur; series experimento cum, quibus Ill. Auctor aliarum atque aliarum ferri calcium, additis aliis atquct aliis materii S, re-d uictionem tentauit. De solubilitate calcium ferri. De vi frigoris in mutando ferro diis ili, et sequelis ex ea in tractatione ferri deducendis. Experimenta, 'Vae mutationes chalybi et ferro frigido fragili igni expositis obtingentes ostendunt; prior emollitur, chalybis igitur durities igne candente imminui potest Quo minor ferro inhaereat phlogisti copia, eo mollius esset molle etiam ferrum, dum ferri calcibus cinctum igni candenti exponitur, mollius reddi; idem effecerunt ossa calcinata, calx Viva et argilla fistularia loco calcis ferri adhibita; longe tamen alius fuit euentus plurimorum horum experimentorum, igne aut inaequali, aut violentiore substrato. Alia ferri genera ignis vi vix ullam tenacitatis suae iacturam faciunt, alia, quo diutius eam experiuntur, eo fiunt fragiliora, alia, quemadmodum chalybs eique quam proxima serri genera, et tenacitate et mollitie crescunt. De mutationibus, quas is ignis gradus, quo liquatur, ferro inducit: Tentamina cum ferri variis generibus, Ut lique
233쪽
liquetur cum vel sine additamontis, instituta. Defusione triturae et frustulorum serri tum in catillis, tum igne aperto suscipienda: de indole scintilla, rum in ferro ignis vi emollito conspicuarum, indolem ferri ipsius sequente, in ferro bonae frugis
Sectio quinta di ictilitatem serri tractat, quae inferri frustis paulo maioribus rarissime aequalis est. Gradus huius duiulitatis varies Ferruim mpssissimum ac tenacissimum praecellere reliquis his virtutibus coniunctis Suectoum superare omne aliud ferrum; purissimum et densissimum aliis etiam pondere specifico antecellere. Notae boni ferri: fibras, quae in diffracto ferro comparent, denotare Cuidem bonum ferrum, sed a mallei potius oriri ictibus. quam nativa ferri compage: absentiam huius notae cinoptimis etiam serri generibus obuenire; Metalla, quae alia atque alia proportione cum ferro colliqua, tu ductilitatem eius immutant; argentum Vivum, perinde ac Zincum, nullo alio intexcedente metallo confundi cum ferro non posse; stibium, arsenicum et wismuthum non absque iactura omnis ductilitatis: Additamentis ineptis ex mineris optimae notae pessimum non raro eliquari serrum; calcem in hoc labore adiectam omni carere debere acido subphureo; inepta etiam minerarum aut serri crudi miscet a deterius prodire ferrum, quam debebat. Modus ferrum duilite excoquendi: Varii modi, serro crudo ductilitatem impertiendi: Dari utique serri mineras, ex quibus primo iam labore maiore cum fructu obtineri serrum dui ite aut chalybs possit; multas, quae, si primum ferrum crudum, tum cusum ex eis paratur, ferrum frigide fragile, priore autem modo tenax exhibelint: Desectum duili lita
tis in serro crudo occurrentem a phlogisti abundantia proficisci; acidum terras peregrinas,metalla ali ena non
234쪽
semper, et, si adsunt, parcissima copia inhaerere: ut igitur ferrum crudum ductile fiat, non opus esse, nisi imminuta phlogisti copia. Iudicium de variis ferrum crudum emendandi modis. Notae serriduri et mollis: Comparatio tenacitatis ferri Sueeiciet Iserioliensis et chalybei Anglici in filis vario calo-xis gradui expositis. Notae servi calide si agilis, quod tamen, nisi nimium sit id vitium, in chalybem satis bonum conuerti potest, durum et robustum; caussa huius vitii aliquando in cupro admistolatet sed rarius, eo quod serri minerae raro cupri feraces sunt; frequentissima caussa huius vitii est vitri oli acidum, quod argumentis eximiis euincib. Ill. Auctor; fluoris etiam acido, et ipsius ligni idem fieri poste; modi huic vitio medendi, inter quos miscelam cum ferro frigide fragili pessimum vocat expertus Auctor. Notae serri frigide fragilis, quod omnibus aliis serri generibus facilius liquatur, et
. lentissime rubiginem contrahit; vitii huius causiam neque in arsenico , neque in antimonio, neque in Tineo, neque in terra aliena, neque in phlogisti aut abundantia, aut defectu, neque in mechanica partium integrantium coalitione, delitescere solidis a gumentis ostendit Auctor et cum b. ngu GMANo insidero suspicatur, quod ex phosphori acido et serro constatum esse ignorare videtur; vel potius in defectu acidi serro ingeniti et proprii; modi, quibus istud etiam vitii sanari potest et consilia; magno tamen cum fructu conuerti unquam in tenax ferrum posse, multum dubitat Au r. Sexta sectio de ferri cum aliis metallis combinatione agit. Cum auro facillime, aequabiliter et tu uis proportione coit. Multa eiusmodi experimenta, et examen metalli ex illo connubio prodeuntis, quod euidentissime monstrat, plati nam nequaquam esse mistum ex utroque metallum; si
235쪽
isti misturae accedat adhuc cuprum, aurum ab hoc violentius traelum secedit a serro; de actione serrisoluti in aurum solutum: De modis ferrum ab auro iterum separandi: De modis serrum auro ubducem di. Mixtio ferri cum platina, propriis quoque experimentis stabilita, quibus etiam separationena alterius metalli ab altero tentauit Aucior; ferro puram praecipitari ex sua solutione non posse platinam: Antimonio et plumbo depurari platinam non sie, eo quod obrigescat, antequam omne aut antimonium aut plumbum iterum dissipatum sit: Mo- tum , ne ab arsenico ductilitatis iacturam faciat platina, Cel. ACH An Da experimenta excutiunt: Clar. HIEL M, quemadmodum nuper Cel. LAVoisIER,
igne aeris dephlogis ficati ope excitato, platinam liquauit. Tentamina argentum aut solum aut una
cum aliis metallis ferro uniendi, aut hoc illo obducendi: Argentum, duictilitate intemerata, eo additamento, si quidem infra dimidiam totius partemessiciat, colore, elatere, duritie crescit: Modi serrum ab argento separandi, atque argento obducendi; Tentamina cuprum fusonis ope ferro uniendi: Cupri in ferruminando et obducendo ferro usus: Cupri a serro separatio. Similia experimenta viaionem et separationem ferri cum et a stanno ac plumbo spectantia; posterius exigua tantummodo copia ferrum subit. Hisce experimentis primo operis volumini finem imposuit Clar. germanicae versionis Editor. Alterum volumen cum iis periculis initium sa-cit, quae unionem ferri cum corporibus vulgo se- animetalla dictis, argento vivo, magnesia nigra, niceolo, cobalto, arsenico, antimonio, WiSmutho, et Zinco, et iis, quae nuperius huic corporum
classi adscripta sunt, hydrosidero, molybdaena, et
236쪽
lapide ponderoso, eiusque abi illis secessum spectant.
Cupri soluti ope ita cum argento vitio coniungi
potest ferrum, ut post annum segregari destillatione, aut praecipitari cupri iniecti ope splendore metallico indutum possit: Magnesia magnetis in ferrum es scaciam supprimi, et serrum in chalybem
conuerti. Cuprum a magnesia nigra ferrifera dealbari. Niccoli regulus cum aequali chalybis copia liquatus regulum exhibuit tenacem et malleo ob temperantem, et aliis etiam accedentibus metallis
facile ferrum subiit: De modo niccolum a ferro liberandi, qui perfectus non detur. De ratione CO-balti ad ferrum; parua copia ferro additum ferridui tilitatem non destruere , via sicca a ferro depu- rari non posse. De arsenici cum ferro connubio
illud ab hoc penitus diuelli non posse, nisi
hoc penitus destruatur. Ferrum cum antimonio eiusque regulo, ac ivismutho vel solo, vel aliis 3dhuc accedentibus metallis liquatum, iterumqtie separatum; wismuthi corticem ferro anaalgamatis ope superinductum laxissime tantummodo adhaerere. Zin cum ferro uniri non posse expertus testatur Auctor; in nullo ex numerosis suis experimentis 1inci certa vestigia in ferro detexit, quod cum eo aut calcibus eius igne agitauerat: De molybdaenae metallo cum ferro combinato; Magnesiarra nigram assinitate, qua ferro iungitur, antecellere omnia alia metalla, Tincum argentum vivum: Zincum cum plumbo susione facillime coniunxit Auctor. Gravitas specifica plurimarum mixtionum metallicarum,
quas Auctor ipse parauit. Septima sectio colores ferri perlustrat: Nullam dari coloris varietatem, qui ρ ex serro parari possit;
scorias fornaciam, in quibus ferrum excoquitur, malae notae esse indicium: Primo lapides et minerae, q uae
nigredinem suam ferro debeant, inter quae tamenes ' i magne-
237쪽
magnesiam nigram et molybdaenam referre nos equidem dubitaremus: Pigmenta nigra ex ferro parata aethiops martialis; modi varii, quibus impetrarisimilis materia potest; cum saccharo ei aqua glutine grauida subactum atramenti Sinensis vicem sustinere posse; cum resina et pauca cera I 1 una calamos scriptorios exhibere: De nigredine, quam hepar sulphuris, et bilis ferri solutionibus conciliant; de nigredine, illuam serrum vitris impertitur; ferruginem ustam optime huc quadrare; crustis vitreis, quibus vasa terrea obducuntur, aut pigmentis, quibus pinguntur, ferrum solun , perinde ac magnesiam nigram solam, si nigredo plena requiratur, non sussicere , sed addendam esse cobalti calcem: Vasa terrea nigra optime ex argilla fistularia cruda cum aequali parte croci ferrei parari. Denigredine, quam ferrum in laboribus tinctoriis largitur: de atramento scriptorio. De arse, lanam, seri cum, linum, gossypium, pileos, lignum, corium, ossa et cornua nigro insciendi colore. De rubedine ferri, cui aliae atque aliae terrae, minerae et lapides suum debeant ruborem: De pigmentis rubris ex ferro conficiundis, quae sola ignis vi ex ferro puro mere rubra produci non possunt; facilius ustione ferruginis aut ochrae, pulcherrime violenta ustione calcis ex ferri in aqua sorti solutione per cineres clauellatos' praecipitatae; multa experimenta ad parandas pigmenti illius rubri varietates instituta; quomodo vitra atque amania ista ferri rubedine imbuenda sint ; plumbea hic omnino vitanda, ast nitro et borace opus est; optime inseruire calcem per salem armoniain cum fixum ex vitriolo ferri praecipitatam et ustam, aut ex solutione coicotharis in aqua regis per alcati minerale praecipitatam atque ustam, aut scobem
ferream per saturatam salis ammoniaci solutionentin
238쪽
in rubiginem conuersam et ustam; calcem ex ferro frigide fragili obtentam melius, quam ex qUOCu que alio ferro acquisitam. De serri coloro flavo, cuius ortiam in vitrioli acido praesertim quaerit Auctor. Omnes ochras ex argilla constare, cui ferri calx immitia iit; notae bonitatis; optimam ob tineri, si solutioni serri in aqua regis decem partimbus aquae temperatae tantum aluminis immergatur, quantum in ea solui potest, et tum ferrum, tum aluminis ferra lixivio ex soda hispani ea parato praecipitetur; amansis non conducere pigmentum flauum ex serro paratum: Caeruleum colorem, quem ferro ad certum gradum calcinato in vitro produxisse sibi persuaserat 1 ENCKEO Us, a micula cupri immista prouenisse, sua ipsius experientia teste, suspiea fur Auctor; se vel arsenici ope Arro nei quam potuisse caeruleum vitris imprimere colorem: Ad caeruleum multarum ferri scoriarum colorem sacere etiam magnesiam nigram, quae sui indiciari an festa praebeat: exhibet tamen aqua regiS,Pulveri earum per aliquod temporis spatium superinfusa, cum lixivio sanguinis commista sedimentum caeruleum et Turcosae colorem a cupro proficisci dubitare tamen sinunt argumenta multa, praeter alios a Gener . de BEROED IN GKx collecta, qua oferreae viplurimum esse originis aperte loquuntur). Chrysoprasus utique duritie superat suorem mine, Talem, et a matrice smaragdi nrogi Miterin dif-lari; cupri inesse particulas Celeb. ACHAR Di serutinium testatur. Experimenta, quibus viridis exserro color acquisitur, optime, si caeruleum Ber linense instillato aceto cum Ochra sulua in lapida teratur; alia, quibus eodem colore ferri ope vitra
imbuuntur. Color ferri albus; nulla hic fit mentio putatilii illius eteolithi albi, vulcaniis lapidibus haud
239쪽
raro in nidulantis, quem serri mineram esse, ex suis
experimentis concludit lil. GERA ARDUA).
Sectio octava ferri solutionem spectat: Primo
de serrugine, ex cuius indole acidum ferro proprium coniicit Auctor. De coalitione ferri in rubiginem abeuntis: Aquam etiam coctione aere fixo orbatam, ' ipsam calcis aquam cum limatura ferri
aeris inflammabilis pauxillum exhibere, posterio rem etiam manifesta ferri soluti indicia: Etiam ex aqua aere fixo saturata ferri soluti partem per lixivium sanguinis colore caeruleo deturbari; etiam dum in eiusmodi aqua soluitur serrum, aeris inflammabilis pauxillum prodire: Solutiones aliorum atque aliorum serri generum in vitrioli acido, et praecipitatio per alia atque alia alcalia perpetrata: Corroso superficiei ferri per acidum vitrioli: Experimenta, quibus Auctor aut potius Clar. HIR LM copiam aeris inflammabilis, ex aliis atque aliis ferri generibus obtinendi examinat. Numerosa eXperimenta serri ex acido vitriolico praecipitationem persalia acida et media, nec non per alia metalla peragendam spectantia. Methodum a b. BERGΜANoad examinandas ferri mineras via humida commendatam maiorem ferri copiam sistere, quam quidem coctione in sornacibus vel curiosissima instituta, elici possit. Solutio ferri in nitri acido, quod in senum inflammabili suo principio spoliatum non agat: Aestus, quem aliae atque aliae serri species, dum nitri acidum subibant, excitarunt; de copia acidi ad solvenda varia ferri genera, necessaria. De eiusdem acidi ad corrodendum vario modo ferrum usu; de ferro per alia atque alia c0rpora ex eo praecipitato. De ferri solutione per salis communis acidum et
aquam regis, eadem experimentorum varietate. Deferri in acidis fluoris mineralis atque arsenici, nec
non tartari, sacchari et aceti, citri, lignorum, phos,
240쪽
phori, boracis, aceto sellae, molybdaenae, et spumae lupi solutione ac praecipitatione: De serri in salibus lixivis solutione: De ferri ad spiritum vini
ratione. Ferrum cum sulphure, cum nitro et cum salo communi examinatum. De mutationibus,
quas salis communis in aqua solutio saepius instillata scobi ferreae induxit; denique ferri cum sale
Nona sectio de chalybe agit: Notae eius in genere, tum chalybis boni; de eius cum serro crudo communibus dotibus, et, quod parandi praesertim modum, ae materiam, ex qua paratur, spectat, variis speciebus: Numerosa ab Auctore instituta exserimenta, ferrum crudum in chalybem eo inmutandi: Chalybi ex ferro crudo parato minus esse rob Ur, quam chalybi ex serro cuso parato; in ferri crudi transitu in chalybem minorem perire phlogisti, quod continet, copiam, quam dum ferrum malleabile ex eo paratur; calorem solum ferro in chalybem comvertendo imparem es e. Lignorum carbones in puluerem comminutos ferro dumti in chalybem commutando optime inseruire; nisi caementis, quae eum in finem adhibentur, phlogiston insit, nullum oriri chalybem, absque iactura aut ponderis aut bonitatis: Nimio carbonum puluerc serri in chalybem transitum differri: Chalybi maiorem inesse plumbaginis copiam, quam aliis ferri generibus , ex multis eius dotibus colligit Auctor. Praecepta in induratione chalybis obseruanda; experimenta Auctoris ad indurandum chalybem in diuersis caloris gradibus capta: De induranda atque in chalybem conuertenda ferri superscie; experimenta cum variis materiis eo scopo instituta, ex quibus patet, alcalia fixa omnibus aliis salibus praestare. Decima denique et vltima sectio serri crudi indolem, a reliquis ferri speciebus diserimen, atque