장음표시 사용
241쪽
huius di scri minis caussas tum propriis , tum b. BER MANI experimentis illustrat et exponit. Ferrum crudum non esse nisi ferrum fragile, neque alia aut terrena aut metallica sibi immista continere. Variae ferri crudi siecies, quorum discrimen tum diuersitate minerarum, ex quibus excoquitur, tum diuerso excoquendi modo, calore, cadibonum copia addita, et indole, fornac um struitura nititur; varius variarum harum serri specierum usus. Mineras serri, quo maiore calore egeant, ut a magnete attrahi valeant, eo dissicilius liquari. Ad fundendas ferri mineras quartaeos as dissicile liquandas fluorem mineralem commendat Auctor. Indoles ferri crudi menstruis explorata. Plumbaginem toties in ferri fornacibus conspicuum non esse, nisi ferrum decompositum, pluribus sat eubdentibus argumentiS euincere conatur Auitor.
Praecepta chemico - physica et practica ad parandum ex frumento spiritu rei ardentem cum arte recentius deleeta, cum fructu ex melle, scilicet ex aqua, Vt appellant, cerae,
242쪽
ardentem eiusmodi spiritum parandi, una' cum appendice de optimo modo conficiendi ex prunis, cerasis et sorbis spiritus ardentis, Auctore I. L. CHRIST.
Egregius libellus, et si pauca capita exceperis, ea praesertim, in quibus Auctor de emeaeia spiritus ardentis in corpus humanum disierit, tum ob facilem sermonetri, tum ob multiplicem Auctoris experientiam, tum ob felicem plerumque certe principiorum chemicorum adplicationem iis non satis commendandus, qui nominato in negotio prudenter, et cum maximo, qui hauriri v quam potest, fructu incumbere volunt: Pruna
etiam sylvestria addi his possent berberidis baccae , tubera solani, radices dauci carotae, ipsa malorum et pyrorum putamina, semina sagopyii, et panici miliacei ex quibus duobus posterioribus obtentus
durabilis tamen non st), alia atque alia frumenti genera egregium exhibere frumenti spiritum, triticum, inprimis aestiuum, aliis frumenti speciebus tertia parte maiorem copiam; praeferri tamen, quod copiosius colatur, minore veneat pretio, et quod aspiritu remanet, saginando pecori inseruire queat, secate, quo magis farinaceum et ponderosum sit secate, eo melius adhiberi, praeferendum eise illud, quod macrum, in solo arenoso et anno sicco natum sit, illi, quod pingue, in solo argilloio et tempore pluuio natum sit; hoc secate, ut eo certius et facilius ab aqua penetretur atque in suas partes resoluatur, cum sua gluma melius mola manu agitata et 3bsque aqua, quam in molendina, non saccis intru- pendum, quo scilicet fit, ut nimis exaestuet, et pra Propere sermentatione nimia spiritus pars euolet, sed tenuibus stratis in solo acri sartis opportuno expan- den-
243쪽
dendum saepiusque vertendum esse; huic serali comminuto sexta pars hordei aut alius frumenti in polentam conuersi permiscetur. Ut polenta illa paretur, frumentum in cupa obturamento stramineo circumvincto instructa aqua primum frigida pollicem Mirciter supra illud emi-yente, et ne foetor nascatur, singulis a horis renouata, maCeratur, i doneC grana adeo emollita sint,
ut supra unguem flecti possint, quod quidem calida tempestate binis, alias tribus diebus euenit; emollita sic grana in cellis siccis in azeruos Io-Ia pollicum altitudine, hieme tamen altiores, quam quidem aestate aequalis superficiei accumulantur, et si germinare incipiant, tum ut aequabiliter germinent, tum ut ne nimis exaestuent, saepius vertuntur. Vt primum grana 2 - 3 germina protruderunt, et radices latitudinem aliquot culmorum adeptae sunt, ut ulterior germinatio supprimatur, grana tenuiter expanduntur, et siue furni calore, siue, quod nostro etiam Auctori potius videtur, ad aerem exsiccantur: Secale igitur polentae mistum in cupis nec nimium altis, nec nimium angustis, sed pavilo humilioribus atque amplioribus eius capagitatis,
Vt, quantum quidem binis vicibus ad destillandum ah eno ingeri potest, pollicis circiter spatio vacuo
continere possint, intus atque extus mundissimis, singulis sex mensibus variatis, ut acor tanto certius
praecaueatur, sulphuris sumo perfusis, si quae in angulis haereant sordes, aqua feruida elutis, fricando quoque depuratis atque exsiccatis, ligno vel lapidibus aliquot pollices altis innitentibus, et nyerculo arcte occludante instructis, primo aqua frigida aut tepida hieme quidem paulo calidiore) maceratur, et ut pultis spissioris formamri anciscatur, cum ea ligni aut manuum opoagitatur; si omnes grumuli quasi dissi uxerint, omnia
244쪽
grana aqua aequabiliter et satis perfusa sint, post.
quam per horae quadrantem operculo contecta stetit mixtura, sensim sic reserata frumenti compagEaqua feruida affunditur, et donec pultis aequabilis eiusque quidem tenuioris et fere lactis speciem acquisiverit, manibus solerter agitatur; ut calor bulliens tanto certius maneat, ignis vasi isti substruendus, et vltima etiam, quae assundi debet, aquae
mensura, seruida infundenda est, et si seri potest, per canales opertos derivanda; quod si fiat, liquor dimidia circiter vere vel autumno integra, hieme duplici elapsa hora, sapore dulci et colore fusco, si vero aqua iusto frigidior astus a fuerit, pallidus et glutinosus est, et materia si postea alieno, ut destilletur, committatur, nimis facile em pyretima contrahit: Quod si ergo mistura illa bene contecta per dimidiam, vel hieme per binas horas stetit, vas aperitur, singulis horae quadrantibus Nati de agit tur, et si elapsis binis vel tribus horis paulisper refriguerit, aqua frigida eo usque diluitur, ut lactis nuperrime emulcti calore, thermo metri etiam ope facile definiendo. gaudeat, et denuo diligenter agitatur, si ad eum ipsi calorem impertiendum iusto maiore aquae copia, quam quae alieno ad destillandum accommodato comprehendi posset, opus ει ret, per dimidiam adhuc horam agitatur, usque dum iusti tenoris st; sin vero alieni pars materia immissa adhuc vacua sit, aqua calida infusa replenda est; nunc sex et quidem superior, cuius si frumenti Ioo librae acceptae fuerint, 3 -6 libris opus est, continua sub agitatione, quae sphumam excitet, immiscenda est; quo iacto omnia in sermentationem prona sunt, quae quidem optime succedit, si
aer externus consueto conclauium calefactorum ca
lore gaudeat, ut igitur proficuum valde sit, quando ignis, quo destillatio fit, vas illud materiam se
245쪽
meritantem continens stinui paulisper cale acers potest, si aeris externi nimis liber accessus operculo stramineo adaptato arceatur, et si omnia tunc quiete persistant, ut sermentatio lente procedat, et 48 circiter horarum spatio finita sit; finitam autem esse, ex eo patet, quod nullae amplius exsurgant bullae,
nullus animaduertatur internus motus, nullus au
diatur amplius susurrus vel sibilus, sed quieta omnia sint, flores in altum emergere desinant et potius fundum petant, vel si adhuc emergant, facile tamen remoueri possint, et liquyr iis nunc remotis patens clarus et quietus sit, et vini odorem spiret; ut primum igitur haec signa coniuncta adsunt, massa omnis continue agitata in alienum ingeritur, in quo destillatio pera nitur; fini autem tanto magis respondet ahenum, quo ampilius et minus profundum, vel quo magis diameter transuersa diametro longitudinali aequalis est; in primis cauendum est, ne fundus alieni in acumen desinat; mirifice autem prodest,
ad id, quod a destillatione superest, emittendum, epistomium in inferiori alieni parte adaptatum. Egregia est furni, siue finem praefixum, sius
fomitis, quo ad accendendum in eo ignem opus est, parcam copiam, siue immunitatem ab incendii perbculo consideres, structura, quam Cl. Auctor descriptione atque icone illustrat: Sussicit sic unus idemque ignis tum destillando primo , tum depurando per alteram destillationem spiritui ardenti , imo, si velis, excalefaciendis tribus alienis, quorum bina ad alterum latus constituta primae, tertium minus alteri spiritus destillatiqni impenduntur : Dolium refrigeratorium circulis serreis cinctum quo amplius est, eo melius inseruit; ut aqua, quam continet, perpetim frigida sit, ingeniolam valda commendat machinam, icone pariter illustratam; tubos refrigeratorios rectos, et quidem satis amplos,
246쪽
silis praeseri, qui serpentinis ductibus volvantur, post singulos autem labores diligentisissime mundari iubet; ex tubo hoc vitreo spiritus per cylindrum vitream, in qua eius indoles facili opera perspici potest, in insundibulum, quod cono ex
charta gris ea consecto et frusto panis nigri munitur, et ex hoc in dolium derivatur, ex ligno querno confectum, et ei's praecise magnitudinis, ut destillantem spiritum capiat: Immittitur igitur massa sermentans prius adhuc semel valide agitata ali eno ita ut pars alieni unciam lata vacua adhuc sit, substernitur ignis, ita ut quam citissime bullire; agitatur adhuc vehementer, et tum demum, quum bullire, elevari, vapores eructare incipit, alembicus imponitur , et reliqua ad destillationem peragendam adaptantur, et is calor aequabiliter continuanduS, quo bullire pergit: Causae empyreumati S et remedia, quorum plurima iam ex procedendi modo suunt: si pars tubi refrigeratorii nostro alembici proxima incalescere incipit, furnus, unico Aramine ex pto, quod tum demum, quando spiritus culmi circiter crassitie et absque vapore prodit, n0n tamen penitus, obseratur, omnis occluditur: Prodiens sic primo labore spiritus altero adhuc abore, aut in eodem, aut in proprio ali eno
depuratur, quod maxima cum cura antea mundandum, et spiritu illo crudiore aliquamdia iam sed sollicite asseruato ita replendum est, ut uncia circiter altitudinis vacua maneat; modulus cineribus ligni sagini repletus alieno immersus depurationem istam maximopere iuuat nostro quidem iudicio magiS, quam reliqua adminicula ab Auctore commendata); additur etiam, si horum aromatum sapore imbuero volueris, melissae, calami aromatici, anisi, carui aliquid ; melius tamen granis se linis, dum mage
Tantur v. g. modio Masten dimidio ad libras quinque
247쪽
que et sub hac destillatione adhuc librae duae cum dimidia. In altera hac destillatione primo prodeunt aliquot cochlearia spiritus quam maxime volatilis, caerulescentis et utplurimum turbidi, qui separari debet , ignis ceterum eadem ratione administrandus, candelae flamma sollicite amouenda, et labor tamdiu continuandus, donec, liquor trans stillans nullum amplius aut odore aut sapore spiritum referat: Spiritus ardens si turbidus sit, maceratione salis communis, quorum octo librae mensuris eius viginti iniiciuntur, et elapsis aliquut diebus traiestione repetita per recens semper gossypium et chartam gris eam claritati restitui, repetita super calce vitia aut aqua calcis abstractione empyreuma deleri suadet: Quo tardius olea in spiritu ardente subsidant, eo deteriorem esse spiritum. Ex modio siue roo libris secalis triginta spiritus ardentis mensuras, singulas librae aequales obtineri polle, quum consueto
modo et o vel a 4 mensuras largiatur: Loco aquae ad maceranda grana et formentationem excitandam
adhiberi etiam magno cum fructu posse succumbetulae, aquam, cui per aliquot dies 8-Ι4- a rimmersa fuerant reliqua ab expresso succo pira aut poma. Radice rubiae dolio iniecta optime rubro colore infici spiritum, croco aut carthamo sauo
tingi colore posse. In ossicinis, in quibus quotidie ex ioo libris destillatur spiritus, iis, quae a destillatione supersunt, octo su es sagi nari posse, boues
etiam si aqua temperetur; neutris calide, aut nimia simul copia propinanda esse, vaccae lactanti nequaquam. Ex liquore, qui a prima et altera
distillatione spiritus superest, parari cum fructu posse acetum, si dolio immissum aeri calido exponatur, et fermentum una cum pisis tostis, aut mensura aceti vini cum pisis cocta iniiciatur. Quae de
248쪽
usu spiritus vini proponit Auctor, aut satis iam trita
surit, aut non accurate satis dicta, atque ex veris
Altera commensatio versatur circa spiritum ex aqua qua seruida cera post expressum mel superstes eluitur, se rimentatione et destillatione obtinendum, illis praesertim regionibus commendandum consilium, quibus curta frumenti et fructi um horaeorum supellex est, maiore vero cura et fructu apes aut coluntur, aut Coli certe possent Rorem melleum quem vocant, eundem esse vegetabilium succum, saecliari aemulum, ex quo apes mel pRrant, et iusto maiore calore et tempestate humida condensatum, per alienaS vias excretum, et prael P Dat r quasi fermentescentem; sta propter tum plan-fam ipsam morbo nam inde reddi, tum bovilluni pecus eo utens morbo assci Lunget duis vernacula no stra disto: Pollen antherarum nequaquam esse materidio, ex qua apes ceram conficiant, sed melli ipsi, aquae et humori alcatino: via denam hic Θ) mixtam nutriendae progeniet inseruire: Nullum dari vegetabile, quod melle maiorem spiritus insanimabilis copiam contineat; ut hic acquiratur, doliis penitus repletis et bene occlusis aqua illa calida adhuc asseruetur . et nullo addito fermento placide et tam lente fermentet in loco calido, ut quatuor demum vel quinque dierum spatio absoluatur sermentati o ; si nullus amplius lanimaduertatur motus, vinosus autem Dercipiatur et odor et sapor, liquor praeterea sit clarus, et colore paulo obscuriore, quam antea, eodem modo destillatur lento igne, et depuratur, quo frumenti materies; impetratur sic spiritus egregius, sapore suauis, spiritu frumenti fortior et minus ponderosuS, vinum, .X pomo rum laces expresso paratum, egregie condiens, si eius
249쪽
eius pars una partibus huius 8o adfundatur: Largitur so illa aqua, ad eluendam ceram adhibita, octauam sui partem, vel eius mensurae ducenta' viginti quinque ad triginta quinque partes spiritus, cuius mensuram, si pretium spectas, dimidio floren o aequalem aestimat Auctor. Reliquae appendices docent, quomodo ex prunis, praesertim Oh- longis et damascenis, ex cerasis praesertim sylvaticis, ex sorbis, ex ipso lacte paravi spiritus ardens, et quod ab ista destillatione superest, alendis suibus, imo etiam bobus adhiberi possit; exhibent autem pruna et cerasa circiter decimam sui partem: Denique tradit Auctor modum, quo ex lacte parari acetum possit. VI,
Catalogue raisonne des ouvrages, qui ont Aepublies sur les eaux minerales en generat et sur celles de la France en particulier, aVeciane notice de totales les eaux minerales dece royaume, et uia tableati des differens degres de temperature de celses, qui soni
Catalogus operum editorum de aquis mineralibus generarim, et de aquis G. alliae speciatim, cum recensione omnium huius regni aquarum mineralium, et tabula diuersorum caloris graduum, quo eae, quae calidae scaturiunt, pollent, editus auetoritate
250쪽
et ex votis regiae Societatis Medicae a
Ι itium faciunt nomina eorum medicorum Gallorum, quibus Austor cognitionem multarum patriae suae aquarum mineralium debet, ordine alphabetico digesta; sequitur prooemium, in quo, veram a quarum mineralium analysin primum susceptam fuisse ab immortali nostro uoi FΜ AN N o gratUS fatetur Auctor. Prima pars operis de aquis medicatis in genere agit, et prima eius sectio p. 7 SS cum appendice p. 36 - 4 I. libros 91 Ordine chro nologico dispositos enumerat, in quibus de aquis mineralibus somnis generis agitur, siue ex professo, siue in transitu, et breuis notio eorum, quae huz pertinentia continent, exhibetur; in quo tamen censu opus hispanicum C AP DE vi L A teoremas Υproblemas para examinas i sabor usas, quales giere aquas mineraleS. Madrit. I 777. desideratur φ), et in genere dolemus, non semper primas proprio Auctorum idiomate scriptas editiones indicatas fuisse. Altera primae partis sectio p. a. eos libros percurrit, qui generatim de thermis eorumque calore agunt, et a numero 92- II 4 pergit; desideratur hi C G. H. MET ZGER thermarum anatonae physico, medica. Tubing. 168S
Tertia sectio p. 49 - 32 no. IIS - 12 , de aquis mineralibus frigidis agit. Quam Auctor subno. I9. allegat tanquam anonymi dissertationem, eadem est, quae no. IS 2. cum CAMERAR 11 nomine recurrit; alia autem ibidem hic neglecta anno 377o 4. prodiit Auctore FER D. CH PII. OCTOGER dissertatio, praeiudicia circa acidularum usum obuia impugnans, et alia tarn I 663 G. 'BALTH. Μ ET ZGERT de acidulis. Quar Vid. comm. nostr. dec. III Suppl. 3 P- 427