Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

391쪽

tandem per anum eiiciebantur. Sed paulo post ex

diaeta neglecta oriebantur tormina permagna, quibus infestinum denuo dilaceratum est, ut Deces inde essiverent; attamen potiones oleosae clysmataque colicam mitigabant, intestinum post sex dies rursus coaluit, vulnus cicatrice clausum et aeger intra

s dies plane sanatus est. ff. Epylota Cl. Roχε sissens duas obseruationes P. IS . 3 de mella quadrienni, per 3o iam menses inestruata; a)de monachali, tui mestrua in Trdo aetatis anno redierunt. Obs. i. Puella εἰ ann. iam per 3 O men ses patitur menstrua, quae, si minus ordinatim accedunt, furunculos faciei fluxusque catarinales Oem lorum, euacuantibus lenibus ac vesicatoriis cessanteS, ei excitant. Praeeedit plerumque languor ac

tristitia, Muit deinde sanguis per quinque dies, sensim magis purpurascens, redit postea hilaritas.

Obs. a. In monachali cessauit fluxus menstruus anno aetatis Somo, rediit Iado et omni mense consueto more accessit, usque ad 7 mum, in quo mortua est. Eiecit autem aegra hinc illinc portiones polyposas e vagina, et accedentibus menstruis, multa uteri et abdominis incommoda passa est. 6. Cl. MARTIN obseruationes de cancro oculi sc ri. I o.

morbo peculiari. Obs. r. Puella quinquennis laborauit tumore oculi sinistri enorme, ex orbita prinpendente, qui humore seroso et sanguinolento sc tebat, aegra tamen prius, quam exstirpatus est, periit. Hunc separauit Cl. Auctor in cadaueris disi ctione, pondere χο uncias aequantem, quo inciso, exiit sanguis ater et aliqua puris copia; bulbus oculi, eius musculi et pinguedo, cum tumore ipso unum corpus constituebant durum, inaequale, incentro album, renitens, quod intra sex menses orbitam distenderat.

392쪽

P. I 3. Obs et Tricenarii palpebra superior sinistra

et bulbus oculi erat inflammatus, cornea et scierotica ex parte desquamata, ex parte ulcerata, Coniunctiva reflexa ex orbita prominebat et aeger a

morbi incremento periit. Dissecto cadauere, visa est sub inuolucro musculi temporalis substantia flame tosa, gypsea et similis aderat extrinasatio sub perios eo orbitae, cuius ossa tenuia, apophysis pler' gni dea magnaque pars baseos cranii vel destructa, vel cariosa erat. Cerebrum iusto mollius, ventriculi sero repleti, et inter duram matrem fossamque m diam cranii apparuit substantia similis ei, quae sub crotaphite latebat. Quod quidem malum sorte a percussione capitis ortum esse putatur. p. 148- 7. Disola eiusdem, Asens obseruationem de Duonere colli. Uiro r6 ann cultro hor Ontalitor dissecta est cartilago thyroidea musculi que pharyngi S, V vix sexta eius pars intacta relinqueretur. Vulneratus, per dies in sylva sine auxilio relictus, tandem a chirurgo, sutura nodosa applicata, in no comi a deductus est. Cl. Auctor soluit suturam, vulnus vino tepido cum melle depurauit, idque fascia, qua' caput deorsum premebat, et puluillis, vino tepid cum melle, deinde balsamo Anc Α Ei imbutis, ibgauit, donec tandem coaluit. Attamen, cum aeg imprudens cibos duros comedisset, hoc vulnus d nuo quidem xuptum, sed paulo post rursus cicatricci clausum est, saluo aegroto. P. I I. 8. Obseruatio de vulnere 'ciei, cum corpore persegrino relicto, auctore Cl. LE RO T. Viro 27 annis ita vulneratum est os malae, ut cutis pars ibi iuxta palatum molle, ad linguae basin, relinqueretur, qua tandem ope vectis caute extracta, vulnus breui tempore coaluit. p. IS9. I Q. Cl. DES GENETS offeruatio de visere gam

graenso vescae. Puer decennis, a plaustro lapsus,

sibi

393쪽

sibi fregit sinistram tibiam ae humerum et vulnere ad angulum oculi sinistri externum scrotique contu- sone assiictus est. Accessit ischiaria, intumuit abdomen et post aliquot dies gangraena scroti ac perinaei apparuit, ut urina ex ulcere colli vesicae em naret ; adhibitis tamen digestiuis, urina sensim consuetam viam petiit, scroti cutis restituta, ulcus sanatum et fracturae plane coalitae sunt. II. Cl. BAYLE obseruatio vulneris capitis, cum P. I 6 S.

fracta ne depres lamina interna o P bregmatis. Quinquagenarius ab ictu lapidis in os parietate dextrum stupidus factus, post venaesectionem refectus est

Aderat tinnitus aurium, et interdum somnolentia, ac inciso pericranio visa est ossis fractura externa, ex cuius separata diploe Cl. Auctor conclusit ad laminae internae ossis depressionem. Cum vero trepanatio xecusaretur, accesserunt nono die signa extrauasationis internae cum lethargo, et aeger periit 3 7mo die, cuiuS cranio aperto, conspecta est stacta depressaque lamina ossis parietatis interna, ac serum purulentum extrauasatum. Mense Septembri. 3. Obseruatio Cl. su ME IRE de conuulsonibus p. 22 .periossiciis. cortice Peruviano curatis. Puella septennis, hoc malo creberrime affecta, sumsit uncias duas infusi corticis Peruv. cum pauco liquore anod.

min. HOFFM. et Conuulsiones cessarunt, tandemque di arrhoea copiosa critica aegram plane sanauit.. S. Narratio anatomica, ab H ARvE Io confri-ri. 2II. Fia, quam L sOTTus pos ei ut mortem operi fust de ortu et natura sanguinis , anno I 669 adiecit. Thomas Parr, Anglus, anno 163y obiit aetatis anno IS 3tio. Facta sectione eadaueris, visum est co pus eius bene nutritum, pectus pilosum, genitalia integerrima, ut vix ante ultimOS Ia annos a Venere

394쪽

abstinuisse diceretur, pulmones non sungos, costishdhaerentes ac sanguine distenti, ut suffocatus periis e videretur, cor m gnum in basi multa pinguedine refertum, cartilagines sterni satis flexiles, imtestina optima; renes, si s validi, anterius hydati, des ostendebant , quarum una ouo gallinaceo maior erat, mesenterium ac, reliqua viscera bona, ut caussa mortis in subito mutato vitae genere posita putaretur. cerebrum praeterea integrum, visus abolitus, auditus a tus, memoria debilissima erat.

p. 2 3. 7 Osistrvatio morbi verminos eum symptomasibus

minus consuetis . R Cl. MUTE AU DE R O C Q U E MONT. F emina dolore omnium membrorum, et

congestione in lingua et maxilla laborans, sine sebre, post: venaesectionsin incidit in conuulsiones, qua tamen repetita et sumto emetico, eiecit bilem por-razeRm cum vςrmibusI longis plurimis, sensimquφconualuit. P Obseruatio anatomica Cl. FIET SCH, de muscula bicipite brachii, peculiaris structurae inque

capitibus instructus erat, quorum imum tendinei rgo apophysi cor coide e spapulae adhaesit, adumstius collo, iuxta cauitatem glenoide mi 3tium me di e parti lateris interni humeri, tum constituebat fasciculus fibrarum carnosarum calami crassitie, a primo capite descendens sub eius coniunctione cum capite secundo , cui accessit fasciculus alius tenuior, ab insertione capitis tertii productus et S tum caput, sistens P- χ 8- 9. Cl. Mo Nn ALON obseruatio vulneris filopectorum, cum fractura scapulae ri clauiculae, ac puta num laesone. Nauta vulneratus est selopeti globo plumbeo, qui, perfodiens mediam partem scapulae sinistrae, ad mediam partem clauiculae sinistrae egrediebatur. Cl. Auctor e vulnore dilatato eduxit quatuor partes fractas scapulae et duas clauiculae, id

395쪽

que linteo carpto deligauit, et ob sputum cruentum venam saepe secauit potumque adstringentem dedit,ac escharam vulneris setageo perforavit. Sputauit quidem aeger pus, sumto tamen purgante, suppuratio vulnerum bene successit, quae tandem Coaluerunt, adeoque pulmo sensim consolidatus ac aeger intra tres menses plane restitutus est. I i. Obseruatio de enteroceis cum gangraena et de- p. δύο. fructione partis intesint, curata a Cl. DES LANDES LEGER. Vir 3 s ann. subito sensit tumorem inguinis cum doloribus colicis ac vomitu, per sex dies continuatis, postea accessit labris vehemens, ac in tumoris media paxte sphacelus, eoque aperto, pus

cum Decibus emuxit et intestini pars, longitudine quatuor digitorum, gangraena erat destructa atque disrupta. Attamen, applicatis puluillis, spiritu terebinthinae imbutis, sensim secessit corrupta pars ac

vulnus tandem plane coaluit. I 2. Cl. PIETsCH obseruulio de crusta tenaci p. limoniaeus e) in ventricula nata U0mituque reiecta. Miles a s ann. sumtis granis tribus tartari emetici, euomuit crustam tenacem, digiti or uitie, fundo

ventriculi similem, colore baseos conuexae atro-vbridi, concauae emereo, qua reiecta. aeger conualuit.

Mense Occtobri.

6. Obseruatio Cl. LEAu Tavo ct ruentione Ur pnoe, et plurimis calculis renum, vesculae felleae ac vesteae Vin cadauere repertis. Sexagen rius a creberrimo

diaetae neglectu incidit in retentionem urinae ac dolores nephriticos . omnibus frustra tentatis, Cl. Auchor cathetere vesicam euacuauit et vidit, multos ibi latere calculos, tandemque aeger periit. In clinius cadauere reperiebantur 3 6 calculi renum, I o vesb

396쪽

culae selleae, ac sex in vesica haerentes, et unus ex his 3I unciam pondere habuit. 7. Depraesantia aquae mercuriosis prae cauteris actuali in carie, guste contextum tellulinum maxillae inferioris penetrat; a Cl. JoυRDAIN. Cinterium at tuale semper laedit partes vicinas, aqua vero mercurialis satis mitigata destruit cariem sine incommodo, cum penetret substantiam spongiosam, leniat suppurationem, separet partes cariosas. Id dees, ratur obseruatione , de carie maxillae inferioris cum destructa substantia, qua puella I ann. labOxauit, ubi cauterium summam suppurationem, aqua vero mercurialis plenariam curationem effecit. Mense Nouembri. . Obseruatio eiusdem, de ero ne in Afulam mutata. Vir in ligamento membranoso linguae habuit maculam rubram cum margine calloso, ex ulcere, vitriolo veneris saepe tacto, exortam, unde poste prodiit parua excrescentia, quae interdum resecta, denuo propullulabat. Hanc fistulam, quae laryn-gem penetrabat, Cl. Auctor tvrundis butyro antimonii, postea vero styrace imbutis, tractauit, seimsimque cicatrix formata est. 6. Obseruntio Cl. MARTIN de urinae retenti9- ne cum uteri morbo minus consueto complicata. FOemina 28 ann. non grauida per quatuor dies retentione urinae assiicta est. Maxima aderat dissicultas immittendi vesicae specillum recctum, attamen in-CUruato urina euacuabatur. Cl. Auctor vaginam digito perscrutans, orificium uteri tantopere dilat tum ivuenit, ut digitum reciperet; sub umbilico apparuit corpuS durum, renitens, Versus hypogastria se extendens. Immisit itaque indicem sinistrum versus uteri orificium, et super hunc specillum rectum in eius cauitatem introduxit ac vidit, uterum usque

397쪽

ad umbilicum extendi, eumque line dolore moueri posse. Huic Deminae ante decem annos puprpe' Tae, tunc lochia parum fluebant, eaque post sex menses conquesta est de multis incommodis uteri. Hinc apparet, uterum tum amissi e vim se contrahendi, atque, cum humores vasorum parietum in- spissati essent, tantam retinuisse magnitudinem, ac si laetum semestrem contii Cret. Mense Decembri. 3. Obseruatio Cl. so uetus T de exsirpatione tu- p, moris sarcomatici uteri. Foemina 32 ann. post 'pa tum laboriosum diu assem es: suore albo, tandemque Ortus es: tumor vaginae, quem cum chirur gus ex errore prolapsum vaginae crederet, saepe reponendo ac pessariis premendo sensim ad pondus 3k librarum increuit, quo ligoto et exstirpato, aegra

plane conualuit. S. Remedium in carbuntulo adhibensim, a Cl. p. S38. LE AUT AUD. Sumatur puluis vitrioli forte cinprei,) et impastetur Vitello ovorum, ac imponatur carbunculo; hinc essicitur eschara, quae ungv. basilic. traictetur, et ulcus deinde deligetur ungu. ex Ol, oliv. axung. porc. pingv. vervec. cera, ana VnciiSquatuor, Di. rorismar. pug. j. fol. tabaci, vitello Ouor. no. 2, quae in vino rubro coquantur et in formam unguenti inspissentur. Si magna inflammatio carbunculum comitatur, is foueatur cum aquae scabios unciis decem, spir. vini aquosi unc. j. mixta

cum albumine ouor. et alumine.

6. Cl. A L LIER E, fit. Obseruatis de vulnere flo-P. S I. petorum, humero inflicto,eiusquefractura. CLAuctor ossa fracta huius pueri nouennis vix in situm reducere poterat et, quamquam vena crebrius secabatur, finbris tamen et conuulsiones valde Urgebant. Attamen vulnere diu istaceo ac digestiuis tractato, tan- ω dem

398쪽

dem articulatio in loco tracto formata est, quae flexionem extensionemque brachii, altero paululum breuioris, permitteb t. In Tomo XXII multae inueniuntur obseruatio nes, quarum recensionem hic negligere noluimus. Tom. Mense Ianuario I 76s continetur. XXII. 3. Obseruatio Cl. fouetu ET de febre tertiana est D. o. ptygissimo, pertinacisimis. Virum a 6 ann. ptyali

mus spontaneus per nouem annos, ac sebris tertimna cum sudore colli quatiuo et urina spissa, turbida, per decem menses maxime debilitarant. Sumsit itaque electuarium e oort, Peruv. rad. gentian. et

flor. centaur. cum sale ammon. per mensem, ac tertio iam die febris cessauit, et quinto masticauit corticanellae, cuius usu continuato, sensim pWalismus 'superatus et aegro intra mensem sanitas est restituta. T ip 3. 4. Cl. RE NARD obseruatio ery elatis, aquam viridem exsudantis. Senex 88 ann. erysipelate erurum, inprimis malleolorum laborauit, unde initio emanabat aqua rubra; inflammatio ac pruritus tunc valdo urgebant, post solum autem infusi flor. iambuci cum sach. Saturni mitigabantur; sed paulo poste crure dextro per tres hebdomadas aqua viridis, linisa tingens, exsudauit, donec gangraena accessit. qua apte cohibita, pus album prodiit, et ulcus in tra I a dies sanatum est. Aqua rubra e crure finibstro exsudans citius cessauit. Anno sequente adusto iterum crure dextro, id diu quidem, sed bens suppurauit. p. 46. s. Cl. AYRA T obseruntio de extrauaseat anguine abdominis, sub hydropis specie se munifesunte.

Vir, a febre putrida conualescens, languescebat eiusque abdomen sensim ita intumescebat, ut tomo die

399쪽

dio paracentesis requireretur, qua loco aquae merus sanguis eductus est, donec aeger periit. Sed o cadauere, patuit, sanguinem hunc e vasis splenicis ruptis effundi, quae a lapsu, ante duos annos in latus sinistrum perpesso, ad rupturam forte disposita erant, cum deiunctus perpetuum dolorem ibi Pereeperit.

6. Obseruatio de viro, qui periodicas pulus es p. 49.

haemorrhagias narium, miles catameniisDeminarum, a Cl. CAESTRYCκ, fit. Erat 3 8 ann. et ai 6 iam anno quolibet mense hanc euacuationem expertuSest, quae mensuram unam ac dimidiam, saepe duas, aequabat, et semper praecessit languor. Mater eius, praeter menstrua, similibus haemorrhagiis ii

xium a et sto ad stum annum usque vexata est.

7. Cl. s AvARY descriptio diaboli marini ' . p. 1 r. Forma corporis, excepist cauda, rhomboidatis est, capite crassiori, corpore, proboscidi vituli non disii mili, cute spissa, laeui, unctuosa, non squamata, susea, maeulata in dorso , atria in ventre. sub maxilla inferiori sunt appendices carnosae vel culanea tanquarii barba similesque in ambitu corporis et caustae conspiciuntur. Longitudo a proboscide ad caudam est trium pedum et trium pollicum, latitudo dorsi sesquipedis; amplitudo oris pedis unius, cst uitas eius sesquipedis. Maxillae dentibus acutis, longitudine 7 linearum, ornatae sunt, quorum plurimi maxillae inserioris vacillant; lingua larga, eam tilaginea, ad radicem dentata; oculi magni, albi; in extremitate superiore proboscidis adsunt duae setae, nouem pollices longae, calami crassitie, sim, lesque breuiores in dorso eminent. Pinna caudae ex tacto radiis cartilagineis componitur, pinnae dorsi

a exi i

) Eius iam mentio saeta est In Commentar. hor. UOI.

400쪽

ex undecim, laterales ex viginti. Sub maxilla inseviori haerent pinnae, ventrales dicendae, e quinque radiis factae, cute rubicunda tectae. Ventriculus continebat canem marinum et anguillam marinam; renes erant permagni, vesica urinaria parua, hepar magnum, longum, planum. Ab A R-τ E D i o cognominatur L0 hius ore cirroyse, eiusquo

figura leone hic depicta deprehenditur.

Mense Februario. p. Is 6. 4. Cl. MARTIN Obseruatio de caulia minus cognita herniae cum gangraena. Quadragenarius, per octo iam annos hernia crurali lateris sinistri laborans, incidit in dysenteriam, qua ipecacuantia facile liberatus est. Post mensem vero sensit sub arcu musculorum abdominis tumorem atropurpureum, ae minatum, renitentem, quo emollientibus tractato,

Iiquor foetidus exsudabat, eoque inciso, multi vermes crassi cum Decibus egrediebantur, ac tandem aeger periit. In eius cadauere visa sunt intestina sana insitu naturali, in medio autem arcu erat productio coecalis inflammata, cum it eo cohaerens, trium pollicum longitudine, in loco adhaesionis sphin elere instructa. Hinc emeticum caussa rupturae huius pso ductionis suisse videtur. Mense Martio. p. I9. 3. Cl. PUPUV DE LA PORCHERIE obseruatis- ver, quae demonsrant vim refluentem extracti cicutae in scro ulis. Cl. Auctor in no comio Roxellensi nouem aegris serophulosis variae aetatis per sex menses extractum cicutae dedit, ac dosin a gr. j. ad drachmam unam sensim auxit idque optimo cum successu suscepit. Ita enim simavit I) ulcus metacarpi foeminae a 2 ann. a) pUellae I 6 ann. tumorem ulcerosum musculi naastoidei sinistri et duaq