Bartholomaei Beverinii Annalium ab origine Lucensis urbis volumen primum quartum

151쪽

unde illi atrox invidia , actis ejus Post mortem res issis, cadavere ludibriis vexato, et in Tiberim tracto .' Grave inde bellum inter ae-midos reges exarsit: ea fortunae varietate,

ut Guido primum victor, Berengarium non in fugam modo , sed etiam in exilium verterit: postremo ipse ingenti clade fractus , fugitivum suum sugere sit coactus. Guidoni dum se colligit in apparatu novi belli , reiecto per Os Sanguine, extincto, Lambertus filius in ipso aetatis flore successit. Adalberto in ejus partes paulo post coneedente , una cum Stephano Vl. qui ejus.ope romanum sacerdotium

gusti nomen Lambertus accepit. sed non diu Adalbertus in fide mansit, armis quoque in eum sumptis. specie quasi Berengarii partes adiuturus; re vera, ut duobus de regno certantibus tertius seueretur . miti alia; ingenio et bolli artium rudem , Beria uxor acribus stimulis urgebat; ut regibus potentia et opibus par, nomine etiam et Astigio aequaret. orta haec regio Francorum sanguine Lotharii regis filia, alimriusque Lotharii Austrastae regis olim uxor, cui Hugonem et Bosonem pepererat: quorum Prior postea in Italia regnavit . quare regis filia, re-

gis uxor, minoris fastigii virum ut imparem SI,ernebat. semina ingentis animi, et ad quidvis

152쪽

audendum pro dominatione parata . cupidinoregni .et ambitione plus tiam seminea : sapientia et vigore consilii supra viros. facundia illi prompta, saciles aditus, prompta liberalitas. eadem inquies, insida, procax; nulla Pudoris ac pudicitiae reverentia; et famae, ubi regnum dum soret, ac religionis incuriosa. . ut tum viri , ita post generis incentrix; quorum utrumque magnis turbis implicuit: eo fructu , qualis

malorum consiliorum plerumque esse solet: c lamitate in praesens, ad . posteros infamia. ea instigante, Adalbertus comparato exercitu, una

cum BGbrando comite, quem consilii socium adsciverat, arma in Lambertum movit. Sed cum in eo fortunam belli verti intelligeret, si Ticino xegia urbe potiretur, in P eam vires

omnes Convertit . et spes apparebat, Posse eam non magno negocio occupari, quippe Lambe ti, absentia vacuam, si subito terrore perculsam premeret. Diversabatur eo tempore Lambertus apud Maricum, oppidum non procul Derthone ad Tanarum fluvium solutusque .

omni armorum metu, se se in venatione exedicebat: cum repente trepidi. nunciis , adventare Adiabertum, et Iidebrandum cum hosti-Ii m nu cognoscit. Sed asserebant una , tu

bam eam tumultuariam et inconditam, non se vare ordines, non agmine incedere, non explo-Diuitiroo by Cooste

153쪽

rare itinera : denique nihil disciplinae militaris artisque ostendere. Is, ut erat acri ingenio , et in arduis expediendis consilio promptus; ne si majores copiae accirentur timam periculi augeret , simulque terendo tempus , spatium 'hostibus daret, centum ex promptissimis secum assumptis , raptim Placentiam contendit . illi superato monte Burdonem incolae appellant in campis circa Italam Fidentiam, incompositi, et ut quisque Iocum occupaverat, tendebant; nulla castrorum specie :et supervenientibus tenebris non aggere, non Ma tuti , veluti in pacata regione , somno Setradiderant. nullis vigiliis , nulla statione, ci-ho etiam et vino largiore onerati, stratisque passim corporibus . quod ubi Lamberto nunciatum est, nocte intempesta, Placentia siIem ter cum expedita manu egressus, non sentientes ex improviso adoritur. Illi clamore et tumultu caedentium aegre excitati, ' simul pavore , ut in tenebris, attoniti; simul somno et crapula graves, cum nec arma sustinere POMSent , nec, ubi terrarum essent satis scirent, pecorum more inertes et trepidi trucidantur :plerique capiuntur . lidebrandiis ad primum tumulto arretita fuga , periculo exemptus est. Adalbertus subIta trepidatione inops consilii, quod tutissimum e praesentibus visum, in sta-

154쪽

bulo inter jumenta se se occultavit. verum sedulitate inquirentium detectus , ac turpi latebra extractus , ad Lambertum deductus est . qui eo viso renidens: ,, Nimirum, inquit, Beriam se tuam divino spiritu sutura praedicere, in- , , telligo. nam cum te aut regem, aut asinum se facturam, Praedicare solitam vulgo serant; se cum regem nequiverit, asinum secit, te inis Praesepium compellendo , , nec alio verho illum alloquutus, cum caeteris captivis Ticinum, in custodiam misit: solutusque ea cura ad intermissam venationem rediit. in qua dum quadam die labore sessus, aliis , ut inter venandiun fit, alio dilapsis, quieti se dedisset; ab

Hugone, qui solus cum .eo remanserat, in ultionem Mangisredi si atris ab eo intersecti, adacto cervicibus suste , ut eisuso in cursum equo excussum, cervices fregisse videri posset, occisus est. Aemulo sublato , Berengarius magnis

itineribus Ticinum contendit potitusque -- gia , Adalbertum a custodia emissum abire liberum jussit. Sed sortuna non diu mansit

fallaci illo insidoque saeculo; in quo dominandi libido, nihil inviolati , nihil sancti patiebatur . nam Adalbertus Eporediae regulus, alter is a lucensi qui a Desiderio LMg

bardorum olim rege ortiini ducebat, ejusdem Berengarii uxore Gisia gener, soceri potentiam

155쪽

aegre aspiciens , Ludovicum Galliae Provinciae

regem, Ludovici qui proxime in Italia regnaverat nepotem, per legatos sollicitavit . ut avitum ac haereditarium Francis Italiae regnum capesseret. Berengarius, quamvis omnia occulte , et ' magna dissimissatione agmentur, ut callida et suspiciosa sunt regum ingenia, generi consilia, et Ludovici apparatus sensit, quare ut se contra alterius perfidiam, alterius arma muniret, Lucam ad amicum Adalbertum, et recenti beneficio obnoxium advolavit: intelligens momentum victoriae in eam partem sere, inquam Adalbortus inclinasset . benigne nC magnifice exceptus , , docet quo in statu res et se fortunae suae iaceant ; ostenditque in ejus

, manu situm , ut Italia decus regni ac splamis dorem retineat. generum suum eo amentiae, , progressum, ut exterorum jugum ei provin-- ciae imponere iterum agitet . notam esse Fran- ,, 'corum Superbiam, notarn cupiditatem. nulis lius magis interesse , ne ad peregrinos ho- ,, mines iterum Italia perveniat: eum pulcher- ,, rimi imperii dominum, italorum principumis opidentissimum, et nomine ipso divitis in-- vidiosum; avaritiae irritamenta , et pn ratam, , victori praedam . Guid'nem et Lamberium tolerabiles fuisse, i talos homines , eodem Coe-. lo , iisdem moribus educatos . Ludovicum ex-

156쪽

Io ,, . ternum, utque eXterno Patre genitum , e

is que subjectis per Superbiam inviso. Francos, , etiam nulla iniuria violatos , Italiae sempero graves suisse . quid nunc suturos ob itali-- ci regni dominationem ereptum, jam pri- dem iratos ; ne quicquam nisi ultionem et , , caedem meditantes ' si rerum iterum potiantur, nulli magis timendum , quam cujus opeis deiecti sint . proinde consilia secum et aris, , ma jungeret: communem reipublicae' Cau-- sam communibus viribus tueretur . non aliis

si ter Italiam liberam , soutunam ipsius salvam is QSSe POSse. ,, Uis adhortationibus amplissima munera adjungit, quorum apud cupidos homines Potentior sucundia est . quare Adabbertus inito foedere,. se cum illo saltivum P o spondet. Ludovicus superatis alpibus , magnis, copiis , majori fauia Italiam ingressus , occur- su Berengarii Adalbertique exercitus, itine- , 'ribris oceupatis ita septus, est, ut evadendi desperatione nuncios ad Berengarium miserit, . qui Sacram in sidem obstringerent, si salvus

. in i atriam reditus permitteretuP , eum non amplius in Italiam descensurum. BerengariuS , ut erat simplici ingenio et antiquis moribus , Ludovico non ex iniquitate temporum, sed ex fide aestimato, conditionem acsepit, liberum

suis 4n Galliam' rodire permisit. Sed exercita

157쪽

trans alpes aberinis , animus principum ital rum in Berengarium hostilis mansit. Di illo

semel laesin, nunquam se tutos Credebant, d nec regno potiretur. Omnibus versalis nihil

aptius evertendo homini visum, quam si Adal-bertum ab ejus societate divellerent . itaque eum aggressi, impotentem ac superbum Berengarii dominatum , agrestes hominis mores , asperum ingenium : contra Ludovici mansuetudinem , placidas artes omnia in mΛjus extolluns . nec multa vi animum illum , regum desultorem ad Ludovicum transferunt: eumdem postea pari levitate deserturum . aderat primcipum precibus Beria, privatis odiis Berengario insensa: quae tunc, aliorum conjunitione acrius intendebat. Itaque Adalbertus, et e rum. consi Iiis , et uxoris Instinctu, legatos ad Ludovicum mittit , qui ipsius studia , paratos. Principum animos , expectanctem Italiam ostentarent. Ludovicus Adalbelli Iegatione audita, mirifice animum erexit, ac 'spem certam Pintiundae Italiae concepit . nunc tandem Italos

serio secum agere; nec ut ante dubios eventus, et spes inanes venditare. quam Spneta S

cramenti religione, quando plus periuria prinmittebant . maiore quam antea belli moIe in Italiam descendit . lustratisque in itinere Galliae Citalpinao urbibus , Lucam ad Adadstrium

158쪽

io6 . se contulit. Regali apparatu 'exceptus , mili liae florem, magnificentiam , quantam vix imperatoris aula caperet, in unius principis d mo, immensam pecuniarum vim in quotidianos Sumptus , no Cactera ad fastum potentiae plusquam regiae admiratus , famam haud illi men. tiri assirmavit. cum divitem praedicaret. se

turque cuidam suorum insusurrasse : Adalbortum, non Se regem esse: nec ei quicquam ad eam fortunam , nisi nomen obstare. quae incauti principis vox excepta, exitio illi suit. Nam cum Beria, quae proximo stabat, illam audisset: ut erat callida ac solertis ingenii, rata non diu mansuram eam potentiam, quae regi invidiam movisset, iisdem artibus, quibus maritum in Ludovici studia pertraxerat ab eodem alienavit , cum caeteris Italiae principibus . Tantum in una semina momentum iis temporibus erat; ut , dandi adimenditae r gna penes illam arbitrium esset. q.are Adal-bertus iterum in Berengarium versus, ita res composuit, ut Ludovicus e Tuscia digressus, Veronae per insidias a Berengario caperetrir, a quo regno et oculis privatus est . animum ambitio ante excecaverat . Berengistus Competitore dejecto, altius regno fastigium meditans . Romam pergere statuit . ut a pontifice maxi O , augusti nomine, eiusque sortunae

159쪽

. Lo insignibus ornaretur. In eo itinere Lucam ad

Adalbet tum divertit, ut eo adjutore 'apud pontificem uteretur. quippe Ioannes X. qui tunc romano sacerdotio potiebatur, in eam amplitudinem Adalberti potentia venerat : proinde ab obnoxio sucile omnia impetrari posse . FI rebat tunc Romae Theodora, loco nobili nata, eximia forma, nec minore impudicitia. duae ibli , maternis moribus filiae haud absimiles, The dora.et Maria , quam Marogiam appellabant. illas seque romanis . italisque principibus vulgando , eo potentiae venerat, ut omnia Romae trium meretricularum arbitrio agerentur: ipsae ponti siues facerent, ipsae insectos redderent: illae reges, illae . caesares essent. tamquam Sancta illa , quae mundum temperat providentia, oculos a rerum humanarum gubernaculis ave

timet. Marozias stupro illigatus Adalbextus tenebatur : cujus instinctu. Ioannem Ravennatum antistitem, quem Theodora deperibat, in summi sacerdotii fastigium extulerat. hinc Berengario spes, posse Adalberti ope Caesarem, et augustum fieri. neo eum opinio sesellit: quippe a Joanne inauguratus, ex rege imper tor, evasit. quod contigisse anno DCCCCXV. v teres annales tradunt. Biennio post Adalbertus,

usque ad extremam senectutem vitae cursu Pe

dueto Incae diem ultimum clausit: tranquilla

160쪽

morte defuncto, et post tot scelera solix. reliquit ex Beria Guulonem , Lambortum , et E mingardi m : et Albericum, quem ex Marogia surto substulerat . qui deinde Romanorum Oonsul effectus, magnas turbas pontificibus , Patris exemplo concivit. Fuit Adalbertus regulorum Italiae aetate sua princeps: regum Pontificumque ambitu clarus. regia in similia nobilitas , pares opes; linde invidiosum illi divitis nomen ; quod corruptis moribus aeque ac boni aestimatur. ingenium mite illi et socors, et cui fuerit pro magnis vistutibus magna fortuna ambitio ac regnandi cupido immodica : ob eamque nihil illi inviolati , nihil

sancti. plurium regum amicus , Mec mi us multorum desertor: cui, rara felicitate, etiam cum omnes falleret omnes credebant: malos pontifices in ordinem coegit, peiores substituit :etiam in iis, quae pio saceret, Sceleratus. multa ipse atrocia sponte , plura conjugis impulsu ' suscepit. omnia regni cupiditate ausus, sine regno fuit: promptiusque habuit, tradere aliis imperium quam accipere. tot maculis obtentui sortunae splendor, qua magnos reges aequavit: domus regio Iuxu , munerum largitio, magni sumptus: simillima virtutibus vitia.

Fortunae cursus illi selix; aliquot tamen ictus vulneribus , clade apud Fidentiam, inhonesta