장음표시 사용
21쪽
DIs LENTIONA , ET RIGORE. 13 cimo quarto die post accedit spasmus , vulnusculo ut plu-r imum jam sanato. ILI TAM HILABY Observ. onthe Chi es of the nir Lond. I7y9.
Anato me detexit , praecipuam sedem morbi quando primarius, atque idiopathicus, est cerebrum esse, & spinalem medullam, sed frequentius, & certius hanc postremam . Id jam cognovit FERNELI Us , deinde confirmaverunt plures alii. LIE UT AUDI s in spasmis, ac convulsionibus, in quibus sensus, & linguae usu S servatur, medullam 1 pinalem affici non dubitat; atque inter ejus involucra ut plurimum humorem aqueum effusum reperiri afffirmat a . Eamdem tuetur sententaliam BILFINGERUS , imo supremam medullae spinalis partem speciatim laborare existimat, dc, si unquam in cerebro vitium fuit, CX eodem in me
dullam spinalem illud propagari b) contendit. In
viro, quem inter alia postremiS Vitae diebus ex cruciaverant superiorum artuum tonicae condusones per IntervaIIa recurrentes, cranii fornice, , sub-jθcta crassa mentet g ademptis , paucae effusi Iangui nis guttae supra tenuem meningem sub P rtios con-
pecta funt propa latur finistrum longitudinaiis m
gem, hemisphaerium cerebri dextrum convestentem, reptabant, valde erant sanguine disenta, ni gricantia . In anfractibus cΘrebri totius stagnabat aqua 1 rme limpida. In Ῥ2ntriculis aquae Pix aIi quid . At multa ad madnum occipitis foramen sic, ut pronum esset intelligere, illac in spinae tubum non deflagre potuisse, ex quo rea e mox effluxit ,
sum spina ad imam tboracis partem dilecta sc) est.. Obiic
22쪽
i4 CAp. VIII. DE NERV. DISTENT. , ET Obiit ex Tetano in Nos conato Bononiensit ann.17 2. vir sanissimus, optimo corporis habitu praeditus , qui id morbum exsuscepto post largam vini Potatione in ingenti frigore inciderat. In cadavere ejus dissecto inventa est intra duram , & piam matrem . qua medulla ibinalis cingitur , magna vis rei i
e X eadem propemodum caussa nato in quodam pistore, in cujus cerebri ventriculis , ct tota fere medulla spinali inventum est serum viscidum, flaVum,& non nihil acre . In sectione hominis opisthotono defuncti, cujus historiam nobis reliquit BON-TιUS ), apparuerunt cerebri ventriculi materia
Viscida, glutinosa, lutea, vitello ovi per simili, dcno la parum fortente oppleti. Serum quoque, per
paucum quidem, sed falsum in sinat tro cerebit
ventriculo repetit cujusdam juvenis, quem I et anu S confecerat, Cl. VALsALVA ' . In aliis va ia tenuis me ningis turgida, di sub eadem hi orge latinae instar occurrerunt g). vasa it ena piae matris supra lobum posteriorem utrumque , 1ed magis sinistrum, in archa sanguine in cadavere tetanoperempti ita erant, ut purpuraiceret. Sub eadem
tenui meninge stagnabat humor lentus, albidus, ad utrosque lobos late effusus. In oc ipite Veroad cerebelli basim seri rubelli cochleare deprehein sum est , refere ritu HAANio b ) ., Sed in his po stremis obser Vationibus nulla st de s pinali me dulla commemoratio. Si ea fuisset inspecta , aliquid fortasse, quod superiores confirmaret, e X hibui siet. Postremo eκ Cl. Mo RG ΑGNII, moΠito nota tantum ad copiam humoris est usii, auz stagnantis, sed potius ad acrem, irritantemque n3 earam his in cassibus attendere oportet ,
23쪽
Tetanus, ut reliqui morbi convulsivi
CCXL.VIII. , vel universum corpus tenet, . Vel aliquas partes dumtaXat. Hinc prima ejus differen tia oritur, qua distinguitur in universalem, dc particularem. Universatis iterum vel est exquisitus, vel non exqui situs. Ille acutorum instar repente ,
& cito aggreditur, & decurrit ; hic lente, & pedetenti m. Ille igitur subitaneus, brevis, acutissimus est; hic successivus, habitualis, recurrens, &recidivus a ). Uterque, sive universalis, sive particularis sit, eXquisitisque, vel non eXquisiitus , differt ratione tedis Caussarum, atque Originis . Nam modo idiopathicus est , modo Dη pathicus ;mo lo protopathicus , sive primarius, modo deutero pathicus , sive secundarius , aut symptomaticus . Haussa etiam ipsae differentias aliquas faciunt, quae a quibusdam tamquam species habentur, cum tamen reapse non sint, nisi simplices varietates , quas sane praestabit omittere, ne earum numerus sine necessitate nimium increscat '. Plerumque sine febre accedit, & perstat ; interdum febris supervenit, & saepe eum solvit. Interdum ipsa ante
cedit ; quo fit, ut pro signo indivisibili, haberi ea
24쪽
rs CAP. HIL DE NERV. DISTENT. , ET 'nequeat. Illud potius perpetuum est, quod dol0racerbe, & quasi per subsultus partes spasmo correptas discruciet. a J CHRIST. LUDOV. BILFINGER l. c.
Exstat in Rar. med. T. X. p. II s. HAENII Disiertatio δε Tetano . Ibi g. VII. p. I 81. aliquot eius historiae medicar de Teiano reseruntur ; sed non omnes ad I etanum spectare mihi videntur. In hi'. I. mandibulae immobilitas ex angina memoratur . Dubito , utrum Verus tetanus , & vera convulsio ea fuerit Θ Dubito etiam , an maxilla immobilis in historia quarta p. i89. ) descripta a convulsione esset, aut potius anchylosis ex lue venerea, quae certe non aberat Θ Dubium mihi pariter subit, num
maxilla immobilis in hist. quinta p. tyo. reddita spaS-mo tribuenda sit, cum ex tumore, & carie antri higmoriani, a quibus musculi temporales, & masseteres tendi, torquerique potuerunc, repeti posset. Tetanus certe non fuit, sed rheumaticus, arthriticusve affectus, quem historia sexta p. I92. exhibet. Etenim sit quoties partes aliquae rheumatico humore infestantur , dolent, rigent, immobilesque fiunt, toties tetano eas correptas diceremus , prosecto te canus noa rarus morbus, Sed frequentissimus ,
i) Non negandum tamen est, interdum Teianum tam phaenomenis , quam exitu, & Curationis ratione adeo eum rheumatismo acuto assinitatem habere , ut rheumaticus tune
dici possit. Id nuperrime indicavit, docuitque Cl. Io. BAPTISTA MARZARIUS Medicus Tarvi sinus , dam aliis
ingenii, & scientiae medicar documentis editis notus, peculiari observatione, quae extat in novo Diario Medico Veneto T. 1. n. V. p. I 76.; dignaque est, ut legatur , utpote quae continet Consectaria quaedam non minus nova, quam Clinicis apprime neCessaria. Fatetur tamen, Teianum ad nervosos affectus generatim spectare , ut ex ejus epistola tertio idus Maj. an. 178 s. ad me data palam colligitur.
25쪽
Quando Tetanus lente, & velut ex insidiis a signa Ἀ-doritur, non facile praevi eri potest, nisi Vulnus, mineum.
aut aliae caussae, ex quibus oriri consuevit, antecesserint. Plerumque tamen appropinquantem morbum indicant gravativus capitis dolor, o Julorum
caligo ; li 'othymiae; syncope; molestps ad scrobi
culum cordis, aut sub cartilagine ensif6rmi sensus, a quibaldam pro pathognomonico signo habitiis; tre mores; & pectoris, abdominisque alternantes sub - 1 ultus. Sed certius indicium est, cum rigor jam Siena aliquod membrum prehendit, puta collum, maYil. P ς' iii lam, aliamve partem. Ubi vero jam morbus praesens est , riget totum corpus, ut inflecti nequa
quam possit, quemadmodum jam supra 3. CCXLIII.
CYposui, maxi se firmis me Clauduntur, faucesque non aretantur modo, ut quaevis iligesta per nares redeant, Verum etiam tendi, atque obdurari videntur. Sensus plerumque superiunt, interdum tamen, si gravissimus casus sit, abolentur. Corpus 'Iriget, interdum iudore frigido parfunditur ; oulius parvus, lentus debilis, depressus percipitur; non nunquam concitatur ut in febre; respiratio, in prunis ubi funestum eae itum res comminatur, an Nia, dissicilisque est; oculi defixi manent; facies ut plurimum pallet, quandoque rubet, si HIPPO CRATI atque ARETAEO Credimus ; urinaeque llam supprimuntur, aut certe parcius fluunt. Si tu ac vUro aegri incipiunt jactari; stuporem Gigssu cς ' Θrmicationem in membris queri: pruritum do -- - lotesque lancinantes huc illuc percipere; solutio-em proximam fore indicium est . Solutum demum morbum subsequbuatur faucium siccitas, calor 7Mn. VI. B naa- '
26쪽
r Ap. VIII. DE NERV. DISTANT. , ET ador, lassitudo, dc quaedam in abdomine inquietudinis sa perceptio.
Quomo , Neque hoc morbi genus confundi li er cum c a 'ς o talepsi , aut paralysi, aut rheumatismo graviori , ι iiquὸ' alit congelatione, aut anchylosi, si milibusque asse adfectibus. ctibus. Nam neminem fugit, in catalepsi, dc paralysi corpus flecti, ut nobis libuerit facile posse,
nec Vere ullo modo rigere, ut in tetano; quod discrimen luculentius an parebit, si utriusque mox
bi jam tradita s. CCLVIII.) deicriptio cum noti S
CCLVIL & CCLVIII. conferatur. In
rheumati mo vero graviori non deest movendi potestas, sed tumor partium, musculorum, aut ligamentorum inflammatio, dolorque ad quemlibet motum acerrimus impediunt, quo minus libere movendi facultas e Xerceatur . In anchyIosibus etiam cuique perspicuum fit, motum deficere non rigOre, dc spatino musculorum praeter naturam, de voluntatis jussum contractorum, sed vitio articu- Iationum i piarum. Quis vero eκ frigore congelatos non distinguat a tetano correptis ' Cor oris algor summus , respirationis, dc pulsuum desectus, Altus veluti sopor, dc stunor, membrorum, si vissectantur, nutia restitutio ad pristinum statum,
Causiaeque antecedentes congelationem satis pate faciunt Cavere etiam oportet, ne proretano, sive spasmo maxillae in serioris, sive trismo tonico accipiatur trismus rheumaticus, quem iacit rheumatica materies circa nauiculos, articulationemque maXillae congesta, aut trij mxs a tumore parotidum a
27쪽
dum, aut ab insana matione synanchica genitus, aut tri is ulcerosus, aut an b=Aticus, quem scilicet ulcera oris, & faucium; cicatrices ; ab celsus; genarum, aut mandibularum ad angulos coaIitus, aut etiam anchylosis, aut alia manifesta caussa inducit. In i, is enim singulis inspectio oris, dc musculorum maxillam moventium mollities discrimen facile detegunt '.' At legendus est absilutissimus, & labore prope indicibilis conscriptus UVENCES LAI TRNΚA DE XIR ZO-
II Z S. R. I. Equit. in Regia tan opstate dor viens Analomes Phosessoris Pub. 9 Ordinarii Commentarias
Teiano plus quam ducentis claris morum n Edicorum obser- vationibus , nesc non omnibus hacTentιs cognitis adversus I planum emediis instruEctus. Vindobo I777. in g. pag. 6s. In hoc enim omnia, quae tum a veteribus, tum Rrecensoribus, nuperrimisque scriptoribus de Teiano edita sunt, in unum collecta, ac ordinate digesta reperies .
Reliqua demum signa diagnostica tam tonica
r m , quam clonicarum affectionum cum eae superioribus pateant, non est, cur hic repetantur. Illud solum adjiciam, eos, qui convulsivis morbis conflictantur, hi ni ver si ira modo pallere, modo rubore suffundi , modo vehementius incalescere, modo frjgere, dc quandoque sudoribus manare; uri nasque modo in iis supprimi, modo uberiores , crebras, & tenues, emitti; alvum vero modo pertinaciter claudi, modo praeter morem, & modum laxari. Restat postremo, ut motus, quos convulsi vos dicimus, a tremore discernantur. Hic motum
28쪽
eto CAP. VIII. DE N V. DisTENT, ET scente, nec quasi advertente aegro plerumque sunt. Tremor enim, et sit veluti gradus quidam convulsionis haberi possit, a facultatis tamen motricis imbecillitate, inaequalique nervorum in musculos actione salvo interim voluntatis imperio proficiscitur. In vera autem convulsione abest motus voluntarius, non ita tamen, ut in paralysi, in
qua membrum resolutum, ac motu carens trahi,
& quoquo versus flecti potest: in convulsione , quia tensiim, aut contractum, sine violentia, &doloris tormento non potessi. EPILEPSI A.
Quoniam morbis convulsi vis epilepsiam supra g. CCXLII. annumeravimus, ejusque tractationem paullo fusorem polliciti sumus; hoc loco fidem datam praestabimuS, naturam morbi non in frequentis, sa)penumero permolesti , causias, ac si gna , quoad tamen fieri potest summatim, eκpli-
DescrIptio cantes. Itaque qui hoc morbo capiuntur, in ter esii P ram repente Concidunt, toto corpore quatiuntur,
sensu omni destituti, sic ut epilepsia proprie dicta
definienda sit sensuum omnium tam interiorum , Definitio. quam exteriorum subitanda interceptio cum Oiolenia, alterna us musculorum pro s omnium voluntati famulantium contractione, ra axation , plus minus psrdurans doneo tandem homo ita affectus
ad pristi iam integritatem, quietem radeat, quid ei contigerit; plane ignarus , O noscius. At te haec ei et ara, & psrfecta epile sive, ut aliis nominatur , morbus fac Hr , harcussus , divinus , DVaticus , comitiatis, caducus, , puerilis '. Ho-
29쪽
RIGORE. EPILEPSI a. die vero tale nomen illi tantum modo affectui tribuendum volunt, sui per Vic CS re Vertatur, a C diuturnus, si ve chronicus vere sit; nam recentem, transeuntem, nec iterato revertentem ma
luna eclam' am nominare ; qualis est in primis
illa, in quam pueri e X dentitione, aut e X retento meCOnio, aut ex varioloso , aut morbilloso antasinate incidunt, quin tamen, ea caussa sublata, eidem ob noliti fiant.' Epilepsia dicitur etiam ε ιχ μφία APISTOTELI ,
atque HIPPOCRATI, videlicet quasi coinprehensio, aut Correptio. Credebant enim veteres, epilepticos a d Mone aliquo Corripi, enormiterque agitari, & quati. Morbum quoque sacrum di Xere, quod nequiret humana arte tolli , sed divina; vel quod sedem animae occuparet; vel demum quod Graecorum mos esset, quidquid magnum csset, sacrum vocare. Apud IPSOS enimvero saepe sacrum pro magno es . Hin C sacra nox, anchora sacra apud HOMERUM . Preterea sacer valet, ac execrabilis, ut apud VIRGILIUM : Auri sacra fames quid non mortalia. &C. CELSO tamen sacer , di major morbus perinde est . Herculeus ctiam nuncupatur, quod eodem laboraverit Hercules, vel quod in vincibilis fere deprehensus sit. Sic eum quoque vocavit ARISTOTELES . Diυlatim placuit PLATONI eum dicere, quod divinarum animae partem in eo discruciari credidit. Multis porro de caussis lunatieus au dit, sed potissimum, I. quia interlunio nati saepe eiderii obnoxii visi sunt ; a. quia phales lunae sequi creditur; 3. quia a luna in f gitiosos homines poenae loco insigi putabatur. Sed omissis priscae theologiae deliramentis, tanta fuit semper de lunae influxu in hunc morbum apud omnes persuasio, ut epilepsiam idiopathicam in solis, & lunae coitu eorripere scripserit RIVERIUS scapit. do epi-lops.) nec dubitaverit nostra hac aetate ME ADIUS Dei eγ sol. lun. non modo veterum opinionem Propum gnare, verum etiam Observationes adducere, quibus ostea
30쪽
a signa praenuncia signa praese/tis jom cpile.
11 CAP. VIII. DE NERV. DISTENT. , ET
deret, eam Cresperate luna, atque in ipso maxime plenilunio suas accessiones repetere. Denique comitialis morbus dictus est, quod, quotiescunque aliquis in comitis coper-Culsus prolabebatur , ut magna in hominum frequentia vix
vitari potest , comitia religionis ergo interrumpebantur ;cni us demum ex Casu, puerilisque, quod pueris in primis infestus est.
Fere eadem , quae a pople X iam, epilepsiam qUO-que antecedere consueverunt , nimirum capitis, gravitas, vertigo ; aurium tinnitus; scintillae oculis obversantes; linguae tarditas, ac distici is in fleXio; somnus profundior, Vel inibi it si vigiliae 1 omnia turbulenta; insueta tristitia; aut ad iram propensito ; oblivio; torpor; stupor; tremor; ne nutamenta ; oscitationes crebrae; uberior salivae flu-NuS; nausea; aut Contra fames, auctusve appeti tus; odori S tetri, aut alieni, ec falsi perceptio; pectoris, gutturis, ventriique constrictio a musculi alicujus distractio ; scapularum dolor ; cordis palpitatio; oppressio; angustia; urina aquea, recruda . Nonnullos paullo ante morbi accessionem corripit alicujus particulae dolor, vel spasmus physodes, sive crampus, vel aurae frigori farre VCluti alcendentis perceptio . His s sepe indiciis praesentitur futura accessio: interdum tamen sine ullo signo, & repente, ac clanculo invadit.
At ubi jam malum accessit, homo tum subito corruit sensuum eXpers ; motibus Clonicis concutitur; subinde immobilis fit, iterumque convellitur; facie rubet; pallescit; livet; intumescit; linguam , quae dentibus intercepta saepe discerpitur, ore eae serit; dc in graviori calu alvi excrementa, urinam, semen inscius, ii tusque emittit Pal-