장음표시 사용
471쪽
eos uti, GALENO et Avic ENNA testibus, quum inconcoctiones et cibariorum corruptiones in debilibus ventriculit per varietatem assumtorum
saepius sumιs experti. Nam signi secundum deto rum, quod vice polus in valde infectis adhiberi solet, sua
diuturna vi chylum semiconcoctum et saepe corinructum per venas in totum corpus derivat, et portinique diuturnitatis morbi solet esse mussa. Idem et de vino subtili et urina mouente sentiendum, si inter epulas vel statims post in magna sumatur quantitate. Exercitium, somnus et quies, qualia osse debeant, superius paucis monstrauimus. Coitum tamen, ceu pestilentissimum quiddam, durante curatione, sugiant aegrotantes. Nam praeter alia multa , quae intempestiue factus secum affert, et in hoc morbo iuvζrtirarum et podagricos dolores vehemeuterndauget. Affectus animae, ut sunt ira, furor, odium, tristitia, sollicitudo etc. maxime deuita dos censeo. Nam virtutem naturalem impediendo cruditates in corpore augent, et vitiosorum humorum per tam sensilem, quam insensilem transpurationem, ut vult GALENus '' ), intra corpus reuocando prohibent. Vinum in valde infectis, sunt, qui prorsus interdictum volunt. nihilominus
tamen J Dc Ratione Vict. in morb. acut. lib. I. Comm. I Primi Canon. Fen 3. C. 7. De tuenda valit. II .
472쪽
tamen ob assuetudinem pauci serum et clarum ru-heum, quo fi veraxissilia apud nos vocatur, eoncedipos et, quum Hippo CRATEs in acutis morbis. intexim album aquosum non denegauexit, antea semper aegroti complexione, morbi dispositione, conis suetudine, bene consideratis. Quibus finem imponimus , id unum monentes, quae iam praedictis contraria videntur, prorsus vitanda et fugienda
De apostematibus, pustulis, exituris et Vlceribus in morbo gallico euenientibus, Vbi, quid rationalis medicina ab empirica differat, demonstratur. Cap. XVI.
In hoe dissicili et chronico morbo omne genus abscessuum, tumorum praeternaturalium et Vlcerum progenerari videmus, ita, ut particulatim de quolibet dicere nimis prolixum et multis super fluum videretur, quum a veteribus et modernis in medicorum chirurgicis libris passim abundo omnia exclarata sunt. Unum tamen proprium et veIuti
genuinum hie morbus habet, quod abscessus frigidos
in itincturis et diuturnos tum infensis doloribus excitat, qui adhibitis remediis dissoluentibus et emolis lientibus parum aut nihil acquiescunt, sed cum doloribus
473쪽
De Morbo Gallico. lorihus indies augentur, et in nodosas quasdam durities temporis processu transeunt, imo et in ossibus callosa et lapidosa tubera seminere solent a tenaci et gypsea pituita procreata. Item propter lentam et viscidam ac divors colorem saniem, quam subinde apostemata et exitura8 habent, et lapillos, oscula et veluti tesseras gypsear ex indurata pituita' postquam phlebotomo inciduntur, reconditas habent. Alias in suppurabilia st yclyrotica evadunt, veluti arborum nodi, quos γογγρους Graeci vocant, hinc indo sub alis, in inguine et colla dependentes, ve autem taceam escera , quae in tantam virulentiam deueniunt, ut et in ossea ipsa adigantur, et vieinat quasqu8 particulas corrumpant, quas Dis igne et ferro curare. est possibile. Qui vero per huius ligni Inditi decoctum morbi Gallici curationem acceptant, praeter linamenta eruda et munda absterss et expurgatis prius latis ulceratis nuhil apponunt, quanquam si vehemens sit affectae particulae corruptio, aliis ingeniis curativis opus esse, nemo est, qui nesciat, ut si corruptus sit nΘruus aut ligamentum, aut corpus aliquod cartilaginosiim, uncinis et ferramentis excidendum et euollendum est. Ita et de osse corrupto, si in superficie solum si, cauterio eius amolitionem percurare docet et ad viuum usque eradere. Quod si ad medullam usque adesum sit, serra et ense recidendum est, ne Pars
474쪽
pars sincera trahatur. Quibus autem medicinae in. goniis haec omnia actu praetico perso atti' tonueniati lato ostendunt ot docent chirurgica multa volumina. Vnum tamen admonentium occurrit , ista omnia tam apo semata, quam ulcera plerumque sola nonnullorum chirurgorem et crassorum empirrcorvis
ignorantia tam curatu disseisia et tantum virus so-Iere indies aequirere, dum, posthabita omni ratio nati medicina, suae, ut iactant, experientiae ta men insistentes, omnibus corporibus, omni viceri indifferenter et apostemati idem emplastrum volvnguentum adhibent, et quod iam longa experientia, tanquam infallibile quiddam, in unguento
comprobauerunt, nunc sua intentione frustrati, vepulchre eos ridet GALE Nus '), incontinentiam et inobedientiam aegrotorum incusant, nescientes miseri, semper corporis medicandi et particulae affectae habendam ante omnia esse oportere cogni tam temperaturam et constitutionem, quum aliud medicamentum conueniat viceri alicuius agricolae,
rustici vel nautae, aliud pueri delicati et multoris ac senis, aliud corpori cacochymo et intemperato valde, aliud euehymo et bonae habitudinis, aliud neruosiis particulis, aliud carnosis et ita de similibus. Quamobrem ἰδιοσυγκροεισιαν corporum, hoc
est, cuiuslibet corporis indiuiduam proprietatem I Coinm. I. Regim. Acut,
475쪽
et complexionem, tognitam medieis voluit GALE-Nvs . Quae omnia quum ne per somnium quidem, quod aiunt, agnoscant plerique chirurgi etharbitonsores, fit, ut saepe a scopis apostematum et ulcerum curatiuis procul aberrent, et non sino dedecore chirurgiam suam , Olim medicinae partem antiquissimam et praeclarissimam, exercent, unguentorum, cataPlasmatum, emplastrorum compori sitionibus contenti, simplicium pharmacorum in trantium eas vires nesciunt, quibus sit, ut et ceratarum partium dispositionem et temperaturam atque adhibendi medicamenti potentiam ignorantes ulcera nunc sordescentia et purulenta eisciant, modo exesa, caua et ampliora reddant, modo fla cescente et superflua carne repleant, modo illorum absolutam et debitam curationem nullo modo asse. quantur. Quam enim eos simplicium medicinarum vires et corPOrum, quibus admouentur, temperiem cognoscere, vel a rationalibus vit doctis medicis edoceri referat, satis dilucide longo verborum contextu in sua methodo curativa exponit GALE-Nvs I, et per exemplum comprobat in commentariis de simplici medicina de quodam empirico , qui emplastrum in sedandis doloribus podagricis magnia
ficum Therap. L. III. - Lib. 3. et 4.
476쪽
ficum, longa Pxperientia comprobatum iactabundus circumferebat, quumque rogatu et monitu GALENI adolescenti cuidam podagrico admouisset, tantum adest, ut dolores sedauerit, ut multo vehementiores exasperauerit, et qui ante bene dormiebat, ei iam noctem prorsus i omnem inuexerit, qui quo antea pedi hus satis valebat et ambulabat, iam opera, qui eum in grabato deserrent, ad necessaria opera indigeret. Quod totum supina et grassa empirici ignorantia' euenit. Putabat enim omni corpori ex aequo suum emplastrum conuenthe. Pari errore implicabatur et alius '), qui citra vulam rationem ulcus sordidum viridi vocato unguento curabat, cui mel admixtum est. Quum autemper plurimos dies nihil proficeret, et non solum plus sordis in vicere et crassae saniel, sed et subisiectam carnem minui et colliquari videret val diore, quam natura patientis eXPOscebat, medicamento existente, secum dubitans, ad quod transiret saniel expurgatiuum, semper plus mellis, ut validius emundaret, adiiciebat, Vipula priore de-hilius id ossiciente. Eueniebat autem prorsus conintrarium. Quanto enim intensius eXPurgabat, tanto magis subiecta caro liquefiebat et absumebatur. Et hoc totum effeti non solum ad curativas medicationes,n Therap. III.
477쪽
eationes, sed etiam ad veram cognitionem eurandorum ulcerum hebetum medicorum crassa et sup
na inscitia. Et haec paucis dicta lassiciunt. Alias enim proprio ad id edito libello de rei iti medicorum secta, quae olim viguerunt, fusius dicere deliberauimus. Fiuis.
478쪽
Et quoniam res est a nobis in usu medico hon negligenda, quin nostra plurimum interesse arbitror, ideo quid abs te tantopere commendentur ex cringento vivo perunctiaes, quae, admixtis aliis medi-
camentis nonnullis, gallico morbo, quem vocant, affectis praeparari consueuere, plurimum nobis dubitandum venit. Multae enim rationes et quae has comitantur symptomata, ut contrarium Potius sentiamus, nos mouent. Quae quoniam satis ex se manifesta sunt, et ab aliis nostrae professionis viris et doctis alias explicata, illa ego nunc prae terire volui. Nam etsi quaedam sunt, quae si intus sumantur, perniciosa sunt non hominibus tantum, sed plerisque etiam bestiis, foris vero illita Dd a Prae Alolysii Munde Ilae Episeolae medicinales variaνvm quaestionum et locoνtim insure Galeni dissicilium expositionem continentes, Ba ι. I i 3. 4. Aunotat. in Ant. Musae Brafauolt smplici Medicam. Examen p. a . . seq.
479쪽
42 De morbo Gallico. praesidio sunt, contrarium tamen ad argenti viui
inunistiones sequitur. Argentum vivum potui datum vel quouis modo intra corpus sumtum letalium virium esse, omnibus - adeo in confesso est, ut a nulla demonstratione opus sit. - An vero id grauitate sua fiat
aut erosione, - an alia qualitate, - nunc minimct
nobis curandum est. Satis enim fuerit venefica vi
argentum vivum praeditum esse, ideoque nec vo-raia, nec bibi debere. Secus uidem ac nonnulli circumforanei et carnifices iaciunt, qui catapotia ex eodem argento confecta ad morbi galliei curationem, graui sumentium periculo, dare consueuere, tanis quam de salute sua, eo sumto, illos periclitari manifestium non sit. Non enim nunc magni interesse puto, ut dixi, qua id qualitate agat, scire, modo famosum esse deleterium constet. - Quare x his alia praua qualitate, quam ponderς ipso euidens
detrimentum inferre videtur. Praeterea a sumto argento vivo eadem sequuntur symptomata , quae ah argenti spuma, - sed illa magni plena timoris existunt et discriminis, et extreme noxia, et Pernicialia. Quapropter argentum vivum homini haudquaquam dandum esse satis manifestum esse existimo. - Quibus sic explicatis, equidem nescio, Cur argentum vivum puerulis illis tuis interdum Propinare ausus fuerit, etiamsi post eius sumtionem
480쪽
De Morbo Galliso. 421hene seliciterque cesserit: Quod casui cuipiam profecto potius adscribendum est, quam experimento cum ratione.
Vidi ego XII. abhine anno, cum in Burmiis essem, ubi salutares aquae non longe ab ortu Abduae fluminis scaturiunt, plurima et gravissima ex hae argenti viui potione subsecuta fuisse incommoda.
Eo enim cum Gallus quidam forte fortuna se contulisset, medicinamque palam profiteretur, - Ple rosque ex illis pagis ad eum, tanquam ad Aesculapii nuncium, concurrere videres. Is namquct compositione quadam ex arte quidem sua confecta aegrotos omnes potissimum de salute sua desperantes persecte curare absque dubio pollicebatur, quae maximam argenti huius portionem exciperet aurique tantillum, et quae praeterea circulatoresisti pro reconditis thesauris maxime obseruant. Sed quid plura Cum innumeri, qui pharmacum id sumserunt, quod bHezar ille appellare solitus fuerat, vitam cum morte commutauerint, alii multo, quam antea peius se habuerint, Perpauci vero, qui quidem robustioris naturae fuerant et mali tolerantiores, casu quopiam euaserint. - Quibus cum aliquando deinde accersitus superuenisi sem, ut alterius errata, quantum tin me esset, Corrigerem, adeo praua animaduerti ab eiusmodi sumto pernicioso medicamento inuasisse sympto-