장음표시 사용
441쪽
a tempore solum indicationes curativas prae oculis habent. verum ne prolixior, quam ipse velim, videar, proprio loco de eorum erassa inscitia fusius agam. GALENi itaque mordicus vestigiis insistendo, coris porum complexiones, quam fieri potest penitissimo
perspectas et exploratas habentes remediorum materiam cum quali et quanto, in procliui nobis st tim fuerit inuenire. Quod pulchre declarat idem GALEsus in sua etirandi methodo dicens: His enim optimus censebitur medicus, et qui omnes ex parte sanabit, A methodum quandam et compendiariam viam Ibi ob oculas ponat, ex qua naturarum temperies cognitas habeat, et propria cuiusque aegritudinis r
media adinveniat, communem vero omnium hominam,s aegrotauerint, putara curationem prorsus absurdam
et a ratione es alienum, quod Thessalii methodici faciunt. Haec ille. Ex quo plerosque medicos vehementer errare puto, qui solius urinae iudiciis, quas saepe fallax est stare audent, nulla de morin bi natura, aegrotantis complexione, symptom tum qualitate praehabita cognitione. Fit enim ita, ut pluries fallantur in suis prognosticis et certa curandi methodo, quantumuis experti et eruditi medici. Praeter autem iam dictas corporum tempe xies cognoscendas, de quibus plenius propriis locis disserunt GALENus et AvIcENNA, aliae item .ei
442쪽
eumstantiae dictae sedulo psensitandae ocenrrunt,
quae tantum momenti habere videntur, ut euratiuam methodum aliquando immutent, nonnunquam prohibeant, veluti consuetudo, corporis indiuidua Proprietas, aetas, anni hora, regio, aeris cireum instantis constitutio et symptomata. Quandoquidem eiusmodi a natura complexiones inuenias, quae abundantem Et copiosam qualomcunque inanitio. nem minime ferro queant, quales tunc calidas et siccae Corporum temperaturae, et quibus ventriculi
ostiolum vel debile, vel nimis vxquisito sensu praeditum est, vel statim ex inedia, ut ait AvIcENNA ), serosa bile et malis humoribus oppletur atque imis huitur. Cum enim tu hoe morbo GaIlico curando, veluti ad perpendiculum Certam et ponderatam, victus curationem praescribant nonnulli Empirici, videndum, ne plas officiat, quam iuvet subinde tam exquisitus in morbo thronico victus. Consuetudo quoquo non negligenda venit, quae tantas vires habet, ut, si eius subita et conferta ad non eo laeta fiat commutatio, non solum aegrotos, sed etiam sanos magna noxa assicere solet, ut videra est apud Hipsoc RATEM '' pluribus locis et GALE-
Can. I. Fen III. Regim. acuti L. II, Aph. Parti c. I.
443쪽
MuM ae AvIcENNAM ' . Praeterea aegroti natura corporisque constitutio curativas indicationes subinde euariare monent, ut si aeger ἐυδιαφοριτος sit, hoc est, carne laxa atque facile transpirabili, quales sunt temperaturae calidae et humidae, veluti mulieres et pueri, et quorum habitus rarus ac porosus existit. Hi enim in fortibus inediis atque exuperantibus euacuationibus leui de caussa exolvuntur. Item aetates curationem discriminant, ut est puerilis et senilis, et anni tempora, et regiones. Quis enim non videt, in frigida aeris constitutione, regione et hieme magis irritam et difficilem fore huius morbi curationem, . quam in vere aestatisque principio 8 Idem sentiendum particulariter et de aere rubiculorum circumstante, in
quibus emcisos adservare solamus hae scabie Gallita
multum infectos laborantes. Symplomata item diuersa, quae interdum ex improuiso via crisis vel aecidentaliter superueniunt, virtutem prosternentias diligenter perpendenda sunt. Etenim debilior facta natura inediam longam et vehementem ae fortes per g yaei signi he emo tam sensu perceptas, quam obtutum fugientes transpirationes minime ferro potest, quinimo extemplo marcore et tabida dispositione exolueretur, Ut lata patet apud GALE-
444쪽
NuM ad GLAvco NEM primo, , in methodo curativa. et prognosicorum prMno. In quos errores saepe incidunt, qui citraveram methodum hunc morbum Gallia
Cum Curandum suscipiunt. Cap. IX.
Post constitutionum corporum in temperie, eompositione et similibus atque aliarum circumstantiarum superius enumeratarum diligentem considerationem, quae omnia vigilantissima cura rationalem medicum exquirere monet GALE Nus, ita, ut ipsemet saepius ad firmiorem corporum curandorum temperaturae cognitionem habendam sudores aegrotis degustare iusserit, et strigili exprosiis eorundem colorem sedulo inspexerit, ut, quae intra carnium porositates et cauitates humorum exuperaret qualitas, indubitato cognosceret. Unus tamen adhuc negligendus restat scopus, adfrmiores huius morbi Galliei curandi sumendas indicationes non parum faciens, auteactae vitae scilicet in cibo et potu, exercitiis, ministerio, euacuationibus consuetis et id genus diligens contemplatio. Sunt enim nonnulla corpora, quae vel ex vitiosa
445쪽
membrorum nutritiuorum compositione aut intemperie, vel longa crapula aut inordinato assumtorum usu et cacochyma qualitate circa primas venas crudos, lentos et semicoctos .humores in multa cciis pia coaceruant. Sunt et alia, quae primam in ventriculo concoctionem irrepr8hensibilem obeunt, verum ob hepatis frigidam intemperiem et debilem sanguificationem vel statim a cibo impor tuna exercitia Venosum omne genus multis crudis humoribus replent. Sunt tertio et alia, quae ob vitiosorum alimentorum frequentem usum et pororum cutis 2x succorum tenacitate ob
structionem non solum circa prima vasa, sed per totum corpus diffusam et sparsam multam cacochymiam habent. Quod si aliquod istiusmodi corpus praefata scabie Gallica corripi eueniat,
nemini credo vel mediocriter in re medica exerincitato non notum est diuersis et differentibus curationum ingeniis opus esse. Quam temerarium enim et periculosum, cruditate multa humorum circa primas venas mesenterii et simarum partium hepatis manente, ut alaunde testatur GALE Nus ), statim largis evacuationibus per sanguinis missionem, in m 'b Pro hoc capito fundando Iege AETII cap. 47. lib.
I a. ubi de eis viperarum agit in podagricis et arthriticis. F. De Sanit. tuenda L. IV.
446쪽
inunctionibur resolatiuis, vaporationibus Judoriferis,
balneis, fortibus exercitiis, longis inediis, corpus aegrotum diuexare, symptomata incidentia viplurimum solent declarare. Eo namque modo bonus sanguis et benignus humor euacuatur, et in eius locum crudus et putredini sacile obnoxius solet attrahi. Eodem errore caligant et alii, qui primis die. hus, manente eadem circa primas venas humorum eruditate, fortia diuretica ac sudores copiosos prori- tantia medicamenta propinant. Semidigastos enim humores in totum corpus derivant, nephreticis dolores augent, calculosis materiam in calculi generationem subministrant, iuncturarum dolores humo-
rum defluxibus exasperant, tantum abest, ut mitigare valeant, porosas cutis et carnium cauitates crassa tenacitate obstruunt. Quod videre licet in importuno et non conveniente ligni Guayaei usu. In plerisque eorporibus euratu disseisior et diuturnior redditur morbus. Alii ex aduerso, tanquam
Φυσιομαχοι, naturae motus disturbare conantes, coria ruptis et lentis humoribus circa carnem et culaneas
partes impactis, vomitivis et expurgantibus pharmaris euacuationes moliuntur, et praeter id, quod aliquid ratione dignum est, vitiosis humoribus euacuent, dulcem chylum sanguineae massae conuenientem e primis vasis educunt, et multa inquie-B b a tudine,
447쪽
tudiale, anxietate et torminibus languentem sHeiunt, attestante HIPPOCRATE prima partie. Aphor. Inperturbationibus vanuis et vomitibus spontaneir etc. Et ut per exemplum commonstrat idem HIPPOcRA-τEs in quodam Si MONE, qui ad ignem dum se hibernis melassibus unctionibus diaphoreticis et calidis lauacris ad proliciendos foras per sudorem corruptos et peccantes humores excitaret tubercula multa, lata, 'non admodum pruritum incitantia, ex materia tenaci scilicet et frigida, per totum corispus ei coeperunt efflorescere, ad quae postea amolienda , dum vomiti uis et Purgantibus medicamentis uteretur, nihil proficiebat, utpote crassa et tenaci materia, nimio tractu et procul a communiistius viis et ductibus vacuationum per vomitum vel secessum distante. Quamobrem his omnibus dili-
genter perspectis et examinatis, honus et rationa lis medicus stabilem et compendiariam curationis morborum viam facile assequetur, si naturas diligens imitator HIPPOCRATI auscultet monenti: Quae ducere oportet, per eouuenisvita loca, maxime
quo natura vergit, ducere conuenit. De quibus Omnibus in sequentibus proprio loco enucleatius dissertabimus. Epid. VI.' Com. 2. Aph. Partic. I.
448쪽
De Morbo Gallito.' - 389 Numquid Τ in morbo Gallico conueniens et
utilis sit phlebotomia 8 Cap. X.
Diximus prius, ante omnia diligentem esse portere .temperaturae corporis medicandi colligendam rationem, ut, si plethoricum videatur Corpus, ex antecedente victus ratione sanguinem multum in vasis aggregatum habens, quod partim ex aetate, anni hora, aeris constitutione, corporis colore, partim ex magnis ac distentis venis exterius faeile est cognoscere, constante praemisso ventris lenitivo, ante reliquam curationem omnem sanguinis missionem tum acceptandam consulo. Quum enim his morbus Gallieus ex eontagio ab exuis stis humoribus, secundum plus et minus iuXta corinporum temperies per vasa diffusis procreatus sit, qui ingenita sibi maligna vi indies ad aucti, humoralem massam κατ' εY μοι Graeci Vocant corrumpero est inficere non desinunt, modo ex maioribus vasis in minora rursusque in minimas Venas, quas capillares vocant, detrusi ad cutis intimas partes propulsantur, et uarias pustularum, ulcerum, abscessuum formas et species exsuscitant. Alias lacertorum et cartilaginum corpora sua tenuitate et λεπτομερεία PBrmeantes, ad iunetiaras, tanquam debiliores particulas, et humiditatum pituitosarum veluti lacunas, interdum et ad ossa ipsa adiguntur, dolores vehementitanos commouendo. Praeterea,
449쪽
Avic ENNA teste, phisbotomia quum sit uniuersalis euacuatio, quae multitudinem euacuat humo rum, et multitudo est augmentum super aequalit tem ipsorum in venis, sitque primum et principalius msmbrum laesum in hoc morbo hepar, qui non videt, sanguinis . missionem, ceu principalissimum indicationum curatiuarum scopum, ceteris Paribus, merito posse Rcceptari, dum sanguinem bonum statim in nostra manu sit supprimere, et insectum tam diu sinere, dum malum et innatura. lem retinuerit colorem, modo Virtus, vel aetas, vel quod aliud symptoma non prohibeant 8 Quandoquidem humorum influxus ad iumsturas et absces sus qualescunque inflammatione participantes, qui in hoc morbo potissimum percipitIntur, a phlebotomia . curare nos docent GALEN Vs, ΡΛvLLus, AETIus et AvICENMA, et in morbis, qui ab atrabile vel adusta fiunt, semper sanguinis missionem consulit GALE Nus, et sedulo eius eoiorem inspiciendum monet, ut si niger vel ruffus valdo otcrassus fluat, copiosus et per interualla extrahatur. Quod secit STRATONicus, ut ipse refert ' , medicus in Pergamo, qui ulcus diuturnum et cacoethes in crure ex varicosa vena abscissa, plurimis, ut videbatur, incurabile, per sanguinis missionem et
450쪽
eongruam victus rationem per nauit. Eodem exemplo et GALENus elephantiae incipientis per phlebotomiam auspicatur. curationem, et in sexto Epiri orum Com. s. quandam mulierem ex retentione menstruorum extrema macie ac veluti tabo affectam, reclamantibus aliis medicis, per largas sanguinis missiones liberauita Verumtamen pituitosiores et frigidas corporum temperaturas, quas ex coloro totius pallido et subalbido atque carne molli et tumente venarumque exilitate dinoscimus, et qui iam ex , morbo diuburno debiles et macilenti valde laeti sunt, . a phlebotomia prorsus arce dos consulo, siquidem ob crudorum et pituitoso rum humorum cum sanguine commixtionem, si eis languis mittatur, in magnum deducuntur periculum. Nam bonus et subtilior atque calidior sanguis e venis vacuatur, viscidus vero, frigidus et lentus adseruatur, tamen per cucurbitulas hinc inde admotas et scarificationes in superficie cutis cum cautela seminper attentare non fuerit inutile. i .
Quomodo expurgare conueniat morbo Gallico laborantes. Cup. XL. Corpora cum quispiam purgare voluerit, fluida sacere iubet HIPPOCRATEs ). Quum enim vix