장음표시 사용
211쪽
in quo se habetur: Mulier aIligata est, quanto tempore vir ejus vivit. Et contra illud: Igitur vivente viro vocabitur adultera, si fuerit cum aIio viro. Multo etiam minus ex hac quoriundam Gracorum difformitate cum Laundo inferri potes, rem totam pertinera ad disciplinam. Concilia enim re Patres ad Evangelicam 9 Apostolicam doctrinam provocant. Paulus ait: Pra Cipio, non ego, sed Dominus. Facultas Parisienses opinionem desolubilitate matrimonii ex causa advIterii haereticam vocat. S. at . in nota. Si Anathema Tria dentini non cauit in Graecos. qui matrimonia ex causa adiuterii quoad vinculum solvi posse opinantur: at certe cadit in Protestantes, qui Melesam contrarium doce
g. III. Novatores nostrae aetatis, ut matrimonii vincula pro lubidine ae eoncupiscentia carnis disrumpant, ad Ius Philosophicum , seu potius opinionum suarum deliramenta pro more recurrunt.
Secundum jus naturae privatum , inquiunt, omnes contractus ex conventione accipiunt legem. Conveniri ergo potest, ut pro certo eventu matrimonii contractus resolvatur. Secundum jus natura sociale
societas mutuo eonsensu coalescit: ergo etiam mutuo
dissensu cessat. Imo societas conjugalis, quae pro liberis procreandis, tanquam primario fine, iniri solet, detecta sterilitate, aut fracta fide, animisque ob adulterium divisis per se cessat. Demum secundum jus naturae pubIicum Principis est, leges praescribere contractibus, societates initas dirimere, aut laesos restituere in integrum. Recensent etiam varias causas
divortii per leges eiviles approbatas soluto vinculo matrimonii, datoque jure transeundi ad alias nuptias R. I. Secundum haec principia nihil jam disseret matrimonium a eoncubinam , imo a vaga scortatione; quia totum pendet a voluntate contrahentium; sicque iniri poterit matrimonium diurnum, menstruum , annuum ; quia ipsa etiam educatio prolis a parentibus
212쪽
o Diuortiis. hus poterit aliis committi. Societas conjugalis non ab hominibus inventa, sed a natura, seu potius ab Auctore naturae instituta est, certisque informata honestatis legibus. De hac societate, non de alia quavis diei debet: quod Deus conjunxit, homo non separet. Quantopere perpetuitas status conjugalis rationi conveniat, vel ex eo patet, quod apud ipsos Romanos per annos fere sexcentos nullum repudii exemplum extiterit; uti Tertullianus in Apologetico c. 6. testatur. De Legibus civilibus respondeo eum S. Hieronymo in Epist. ad Oceanum, de morte Fa
biolae: Aliae sunt leges Cresarum, alia Chrissi. Aliud Rupinianus, aliud Rutilas noster praecipit G.
νὶ cons dicta in Pura Kal. Sociali S. 174. p. 356.
DE DONATIONIBUS INTER VIRUM ET UXOREM , ET DE DOTE POST DIvORTIUΜ RESTITUENDA.
L. Diversias bonorum inter sponsos re conjuiles. S. a g. II. Donationes inter virum re uxorem. S. Ia4. LII. Pura 9 privilegia dotis re donationis 'ropter uum ptias. S. aas. IV. Controversia de hypotheca privilegiata dotis illoratur ex jure canonico. g. aast. QAmissio dotis propter adulterium. S aD. VI. --ctoritas Ecclesiae in protegendis viduis . earumquε d tibus. S. 23 .f. a18. J Iostendae sunt variae appellationes I bonorum inter sponsos , & conjuges. I. Arrha sponsalitia mutuo datur inter sponsos in probationem di securitatem futuri matrimonii,
213쪽
quod sibi promiserunt Q. Haec seeuto matrimo
nio redit ad dantem more pignoris, seclusa contraria consuetudine: amittitur a dante, vel in duplum restituitur ab accipiente, si absque legitima caula resilierit. l. 3. S 5. C. de sponsal. Ex conventione fieri potest, ut quadruplum restitui debeat, eui tamen inest simplum e. g. ut acio restituat, qui a cepit 5 o. eit. l. 3. & S.
a E' hae arrha, cautio liberae voluntatis, non necessi tatis . ac sine piaculo isiusmodi solemnitates omitti poserant, contra ae Graeci opinabantur. Can. Nostrates. 3.: S. x. XXX. q. s.
g. a I9. II. Sponsalitia largitas est donatio
inter 1ponsos in signum amoris, non in pignus matrimonii. Haec manet accipienti irrevocabiliter secuto matrimonio: eo non secuto redit ad dantem, nisi ex hujus culpa matrimoniym non sequatur. l. 15. C. de donat. ante nuptias.
g. aeto. III. Donationes, siponsis matrimonium eontrahentibus facta ab aliis, praesertim consanguineis, censentur fieri communes utrique sponsio; ea rumque pars dimidia accensetur postea paraphernis
g. III. IV. Bona uxoris speetatim distinis muntur in Dotalia, Ρaraphernalia S Receptitia. Do- talia sunt, quae ab uxore, vel alio egus nomine, dantur ad serenda matrimonii onera. l. 7. pr. l. 56. g. I. l. 76. in fin. D. de jure dotium. Bona, quae extra dotem habet uxor, vocantur ParaphernaIia, si ea marito administranda cum usufructu in familiae utilitatem tradidit: Receptitia, si eorum administrationem & usum ructum sibi reservavit. l. 8. S l. fin. C. de pactis conventis. g. aaa.
214쪽
g. et a 2. Ex parte viri spectatur I. Donatio
propter nuptiay, seu contrados, nempe id, quod maritus vel alius ejus nomine promittit vel constituit uxori tanquam in securitatem dotis. De jure communi id debet exaequare dotem. Auth. aequaIitas. C. de pactis conv. a. minengaba est id, quod maritus altero nuptiarum die uxori dat propter creditam sibi pudieitiam. De hoc genere saepe convenitur pacto ante matrimonium inito. 3. Dotalitium est ususfructus, quem maritus in eventum mortis suae constituit in bonis suis uxori in compensationem
dotis, vel ad meliorem sustentationem co).
M Saepe in his vocabula confunduntur, nec seruatur proin pnietas verborum . qua deberet servari c. o. in fu. h. t. Sic c. IS. de soro competente confunditur dotalitium, S donatio propter nuptias.
g. 223. Bona communia appellantnr, quae stante matrimonio utrique conjugi junctim obven runt. Antiquis Germaniae legibus introducta fuit communio omnium bonorum inter conjuges; quae postea multis in locis abrogata est ex principiis juris Romani, alleubi retenta. Acquoessus sunt lucra, constante matrimonio acquisita unius vel utriusque conjugis opera & industria. 224. Denique hue pertinent Donationes inter conjuges factae constante matrimonio, de quibus inscribitur etiam Rubrica hujus tituli, & agitur tot. tit. D. & C. de donat. inter virum ta uxor. Ubi generatim decernitur, eas firmitatem non habere, aereuocari posse expresse vel tacite. & morte donatarii, superstite donante, per se cessare. e. fin. h. t. Re- stringitur haee donationum irritatio ad eas, quae sunt ex donantis patrimonio l. s. g. I 3. D. de donat. int. vir. & ux. simulque donantem pauperiorem, a
215쪽
eipientem iaciunt locupletiorem. l. s. g. g. L 32.
f. q. ibid. Quae sunt extra ordinem & praeter m rem consuetum. l. 3I. g. R. ib. ac inter vivos. l. 9.& Io. ib. Exeeptio fit de donationibus, quae fiunt inter Imperatorem S Augustam. l. 26. C. eod. Inter alios saetae confirmantur morte donantis. l. 3. C. eod. aeprobabiliter etiam juramento. arg. c. 28. de jurej. o.
e Causa isarum legum indicatur Nov. 4. c. 4. nae neu piscentiae magnitudine victi, Iatenter paulatim conjugea semetipsos privarent sua substantia. indein qua ditatus ab altero ex OItalo diverteret, quod sispe eveniebat apud Romanos.
g. 225. Cirea conjugum bona, ae praesertim Erea dotem & donationem propter nuptias , tum quando constituenda primum, tum quando alteri con
jugi restituenda est , respici primo debet ad pacta dotalia, seu nuptialia, quae in contrahendo matrimonio conjuges stipulari solent, ac omnino observanda sunt, nisi alterutri eonjugi nimis nociva sint. c. fin. h. t. Secundo respiciendae sunt consuetudines & statuta locorum. cit. e. fin. Tertio demum ad jus commune in subsidium recurritur. g. 226. Dos profectitia dieitur, vel adventitia : necessaria, aut voluntaria: ata, solius taxationis , aut etiam venditionis causa: aut non assimata. Dominium naturale dotis, quamdiu in rerum natura existit, est penes uxorem: civile penes maritum eum omnibus juribus, actionibus, & usuis Bu. Regulariter ab uxore non repetitur stante matrimonio. Excipe L si maritus sua culpa ad inopiam vergit. L 24. pr. soluto matr. ω . 2. Si bona mariti propter crimen fisco inseruntur. L 3I. pr. ib. e. I 4. de Haeret. in 6. Demum a. si matrimonium solvitur quoad vineulum; aut quoad torum S coha-hitationem tantum absque uxoris culpa & delicto- e.
216쪽
De Donat. lat. vir. F uxor. V de dote Ue. I99 x. a. & fin. h. t. ibi: Soluto matrimonio, sicut dos ad mulierem, fle ρο donatio propter nuptias redit ad virum; nisi pacta dotalia justa, aut consuetudines obsistant. ib. aut delictum adulterii, de quo infra se .cd) Aliud es, hi inopia viri macedat promissonem aut
consitutionem dotis; tunc enim vir de rejtituenda dote cavet, quantum potes; aliterve providetur securitati do. tis. c. 7. t. ι instar principii sumitur in utroque jura: Sine m trimonio nec dos, nec donatio propter nuptias intelligiis tur c. S A. t.
g. 227. Privilegia cirra restituendam dotemhaee sunt. I. Marito & liberis competit privilegium competentat, ob quod non tenentur in plus, quam ut congrua sustentatio ipsis reservetur, etiam non o stante pacto contrario, saltem regulariter. l. I a. &I4. D. soluto matr. II. Uxor in rebus dotalibus vindicandis, si extant, omnem habet praerogativam. I. 3o. C. de jure dotium. Si autem non amplius extant, privilegiarum hypothecam habet in omnibus honis mariti t. Ia. C. qui potiores in pign. D. III. In bonis paraphernalibus & receptitiis uxor hypotheca tacita, non tamen singulari privilegio praelationis gaudet. l. ult. C. de passis conventis. IV. Hypotheca tacita etiam datur ob donationem propter nuptias, a die nuptiarum. l. 29. C. de jure dotium.
Privilegium hypothecne uxore mortua omnibus ejus hered bus competit, non item sugulare privi egiuis pralationis.
g. 228. De privilegiata hypotheca dotis celeis bris agitatur controversia, an uxor pro dote sua prie ferenda sit creditoribus anteriorem hypothecam non tantum . tacitam, sed etiam e rellam habentibus. Sunt, qui affirmant, quia l. assiduis. Ia. C. qui poti
217쪽
potiores in pign. mulieri pro dote jus praelationis
prae omnibus creditoribus conceditur generatim, sine distinctione: addunt Nov. 97. c. I. S NOV. IO9. c. I. Alii contra negant; quia privilegium dotis lege concessiim non debet obesse provisioni hominis, nee juri conventione quaesito detrahere. arg. l. 2. g. I 6. D. nequid in flumine publico. l. q. C. de emancip. cons. Gail lib. a. obs. I 5. n. Io. Sit haec species. Aequiro primum hypothecam tacitam in bonis Sempronii ob pecunias creditas ad resectionem aedium. Progressu temporis Sempronius bona sua expresse o ligat Titio creditori. Demum matrimonium conistrahit cum Caja ; S Sempronii bona subjiciuntur hastae. Porro jure communi inter hypothecas ejusdem generis, qui prior est tempore, prior est jure, nee fit diserimen inter hypothecam tacitam & expressam. Quodsi jam uxor praefertur hypothecario tacito, non item expresso quae videtur aequior sententia, & statutis Bavariae Cod. Judiciar. p. a. e. a . f. 6. recepta est , manifestus oritur circulus adhibito princi- pio: Si vinco vincentem te, vinco te. arg. l. I A. D. de diversis temporal. praescript. Nam in speeie iacti dicere potero ad Cajam: Si vinco vincentem te Titium . ob prioritatem temporis & juris), etiam vinco te. Vicissim Titius mihi regeret: Si vinco vincentem te Caiam, ob expressam hypothecam , etiam vinco te. 9. 229. Ejusmodi circulum inter tres habentes jus ad vacaturam praebendam in eadem Ecclesia seliis citer solvit Pontifex e. 7. de concessi praeb. in o. Ubi haec species proponitur. Tres exspectarunt praebendam in Melesia Parmensi primo vacaturam; primus Auli Titate Martini P. IV. secundus Auctoritate Bonifacii VIII. Tertius Auctoritate ejusdem cum praerogativa gratia . quod omnibus Proedere forum nostrorum Λ noritate, non autem Nostra receptis ut inquit Boni- facius
218쪽
De Donat. int. viri S uxor. V de dote M. aoisaeius VIII. in assecutione Wabenda debeat anteferri.
Atque hi praebendas consequentur hoc ordine : ut primam securatas, secundam tertius, ta tertiam primur debeat obtinere. cit. e. 7. de conces . praeb. in 6. Se- eundus igitur eonsequitur per tertium , ut praeseratuc . primo; nam jure communi tales admittebantur se. eundum datam gratiae. Sic fortassis in priore exemplo, si hypotheea uxoris praecedit tacitas aliorum, non Lemexpressas hypothecas, Titius consequitur per Cajam, ut mihi praeferatur, etsi jure communi mihi praeferri
g) De alia circuli specie mentionem feci ι. L. Decret. de Reseriptis S. 2I4. ago. Leges civiles antiquiores, quae matri. monia quoad vinculum solvi variis ex causis permittebant, illi conjugi, qui causam discidii dederat, praeter alias poenas dictant, mulieri quidem amissionem dotis, viro autem amissionem donationis propter ncinptias. l. 8. D. de Capti v. & postlim. l. 8. g. 4. & s.
C. de repudiis. Jus canonicum, etsi vinculum matrimonii ob adulterium solvi non permittat; tamen uxori adulterae amissionem dotis, marito adultero amissionem donationis propter nuptias, legibus civiliabus dictatam confimat. c. 4. h. t. Amittit praeterea pars adultera partem bonorum communium inter eonjuges. c. I . de consuetud. Ad alia bona, ceu ad paraphernalia & receptitia uxoris poena extendi non potest. Si igitur uxor adultera judicio Ecclesiae, aut etiam propria voluntate ct conscientia criminis a marito recesserit, nec ei postea reconciliata st ; eidem dotem vel dotalitium petenti poli mariti mortem, istius heredes exeeptionem adulterii opponunt, etiam
mere praesumti ex indiciis violentis b. ao a. , imo etiam sese probati, scilicet per contumaciam uxoris de adulterio accusatae. citatae & non comparentis si . stinger L. IV. Diaraaι. o Cesso
219쪽
Cessat autem amissio dotis aut donationis propter nuptias: I. Si hae non uxori aut marito, sed tertio , a quo constitutae fuerant, restitui deberent. a. In casibus, in quibus jus divortii cessat. g. Io 3. Denique a. ob privatam mariti vindictam, si adulteram in adulterio deprehensam occidit. l. IO. f. I. D. solui. matri Sed cons. Propos I9. inter damnatas ab Alexandro UIL h Baehmeri Pur. Eccles Protesi h. λ' S. 3I. g 23 I. Iure canonico eommuni Judex Ecelesiasticus , etiam delegatus tantum, qui pronuntiat de divortio, etiam de dote vel donatione propter nuptias pronuntiare debet e. 3. h. t. nempe ob continentiam causarum; de qua tamen cons. L. II. Decret. g. 48. Ceterum Ecelesia & viduas & earum dotes protegere solet tum miserationis intuitu post mortem marito. rum , tum etiam his viventibus , ne occasione totiss ab alio) detentae uxor a viro dimissa, aut vir, qui
2imisit uxorem, adulterii reatum incurrat. e. 7. infin. h. t. Ex quo tamen haud inseras, viro licitumese, uxorem expellere ob dotem non solutam; sed Ecclesia periculo providet, ne id, etiam contra jusfiat. Memorabilis autem est doctrina SS. Canonum de favore, quem dotibus , ac viduis impendunt. Licet Ecelestia cinquit Pontifex c. 6. h. t. in causis vidua.
rum ste favorabilem debeat exhibere; eontra justitiam tamen non es eis fauor ecelesiasticus e cedendus 0.
Hine si vir uxori in dotalitium vel donationem propter nuptias, quam post eius mortem lucretur, concessit usumlauctum, quem ipse habuit ad vitam nam morte satinguitur , aut seudum, aliamve rem post mortem, revocabilem; uxor ista viro desuncto retinere non potest; quia vir plus juris in eam transferre non potuit, quam ipse habuit. est. e. 6.
i) Similis decisio extat e. xx. de Dr. competente. Ibi: Sic sumus viduis in justitia debitores, quod aliis in
justitiam facere non debemus. ' ΤITuis
220쪽
I. MoraIitas fecundarum nuptiarum. g. aga. II. Licita sunt eae quidem, sed minus favorabiles in utroque jure. g. 237. III. De morte prioris conjugis coninstare debet. S. 239. .
g. asa. Lecundae nuptiae intelliguntur hoc loco, quae non sunt primae valide contractae, etsi sorte tertiae, quartae, vel ulteriores sint. Fieri potest, ut sint primae nuptiae relate ad unum conjugem, secundae relate ad alterum. Prima
est quaestio de moralitate secundarum nuptiarum ex ratione naturali, causis politicis, principiis Christi nar Religionis. g. 233. Spectata ratione naturali fieri aliquando potest, ut necessitas quaedam aut justa causa impellat ad secundas nuptias; neque considerata corporum conjunctione adest ratio , cur secundae potius, quam primae sint evitandae. Feminis tamen viduis caven dum, ne ad immaturum properent eonjugium intra annum luctus tum ratione honestatis, tum ad evitandam sanguinis perturbationem. Haec ratio ad sponsas, aut maritos viduos non pertinet. Nam uxores viri Iu .gere non compelluntur et sponsi nullus lectus es. l. q. D. de his, qui notantur intamia. Si, quod praecipuum est in conjugio, animorum inter conjuges spectatur conjunctio, secundae nuptiae mutationem affectus, &genus quoddam infidelitatis eontinent; ob quod illae ab antiquis Seriptoribus quibusdam decorum adulterium, & honesta fomicatio di e sunt. Primaeva matrimonii institutio non tantum simultaneam, sed etiamo et succes-