장음표시 사용
181쪽
nem retrotractivam a Justiniano sublatam suisse eontendunt. Sacri autem Canones, dum restitutionis injus quoddam gratiam alicui faciunt, aperte decidunt, quod talis restitutio, ubi aIiud non exprimitur, intelligatur fieri Me juris praejudicio esseni. c. quamvis.
8. de Rescriptis. in 6. f. I79. Alia in hoc genere agitatur controve sa de nepote legitime nato ex patre illegitimo . seu naturali; utrum succedat avo , si hie defuncto filio ,
Patre nepotis, matrimonium contrahat cum muliere,
ex qua filium naturalem, nepotis patrem susceperat , . Sciendum ex legibus . nepotem ex filio naturali aut spurio non succedere avo. l. fin. C. de nat. lib. At nepoti, ex justis praemortui naturalis filii nuptiis nato, prodesse avi matrimonium non videtur absu dum D. Repraesentat enim patrem suum , eiusque jure in omnibus utitur. Per subsequens matrimonium liberi legitimantur. Quid cauta est, cur non hic, ut in toto jure, sub liberorum appellatione nepotes contineantur Τ l. aao. D. de V. S. Cum ducitur concubina, seu mulier, ex qua filium naturalem genuit avus, tunc omnes ex ea nati legitimantur; & vere dici potest , nepotes ejus progeniem esse. cit. l. 22Ο. Qumties lex simplieiter liberorum nomine utitur, Omnes descendentium gradus intelligit: & hoc ipso loco I herorum nomine utuntur leges, quos per matrimonium subsequens legitimari volunt. Patria potestas aeque competit in nepotem ac filium; & legitimatio est causa patriae potestatis; ergo aeque operatur in nepotem. o Casus Mu=ari potes hoe modo e Dyderitis filium n
turalem in Iuventute sva ex persiona loluta micepit; quislius Iubinde adultus contracto Iegitimo matrimonio, alium filium, adeoque rejectu Di patris naturalis ne potem Lenuit; qno relicto brevi pos vita functus s. Avus sinuιari in huuc juum ex flio naturaιι nepotem
182쪽
assem commotus nihil magis optat, quam ut eundem ι mirmum familiae suae ncces rem b heredem habere possit. In quem suem cum praedicta muliere, ex qua filium . hujus nepotis ratrem progenuerat, matrimonium contrahit. hoc modo Uium jam defunctum tanquam per subsequens matrimonium Iegιtimaturus, aut certe suum
fὶ Sie diserit taricus Hubertis in L. I. Diges. tit. 6. n. Io. Similiter decidit Fatamaus L. 3 controv. 59. Propositus caseus disingui debet ab alio simili. sed paulum
mutato, de quo fit mentro eodem cit. s. sin. C. de nat. i lib. Sit avus, usque situs Iegitimus 9 naturalis, reex hoc nmos naturalis tantum. Hic utique ιegitimari non poterit , nisi per matrimonium patris fui; eoque anto tale matrimonium defuncto non succedet avo.
adulterini, incestuosi non legitimantur per subsequens matrimonium. c. 4. & 6. h. t. α). Idem de Spuriis sensu juris civilis, & natis ex damnato coitu obtinuit ; cum inter eorum parentes ne fingi quidem potuerint nuptiae. Fictio enim personas habiles requirit. Nov. 89. c. I q. & Nov. 74. c. 6.cg Fac, maritum vivente uxore adulterium eommisisse cum ancilla DIuta, qua S concepit 9 edidit prolem vivente ea uxore. Si hac posmodum defuncta maritus ancillam valido sibi matrimonio copulat s solum enim adulterium sue machinatione aut promis ne matrimonii ejus valori non obstat. nec impedimentum criminis inducit. g. 358. ς non tamen prior Dbolas posteriore maιr monio evadet Ieauima. ponitur ergo adulterium utrinque fuisse formale. Aliter enim fortasis loquendum est
. ae casu , quo muIter ignorat. virum esse in coniugio; cujusmodi quidpiam proponitur c. I. re 7. de eo, gis : duxit.
g. I 8 I. Proposui de liberis naturalibus per su sequens matrimonium legitimandis, de spuriis per idem non legitimalidis regulam Canonici juris, quem e . L 3 verissi-
183쪽
verissimam, Θ a nemine in dubium revocandam dieit
Benedictus XIV. Tom. I. Bull. Constit. II 3. in qua respondet Archiepiscopo S. Dominici in insula Hispaniola, qui Papam interrogaverat, an filii ex adulterio procreati legitimentur per subsequens matrimonium. Rationes pro tali legitimatione Archiepiscopus deseripserat ex Boehmero Jur. Feci. Protestantium h. t. aa I. tacito hujus auctoris nomine, & proposita hae specie fam: Vir nobilis uxoratus rem habuit, stante matrimonio , cum libera muliere , pari cum ipso
natalium nobilitate, duosque filios ex ea procreavit. Defuina vero uxore matrimonium contraxit eum praedicta muliere , quae duos , ut praefertur, filios ei pepererat. Horum alter jam mortem obierat; atque ille procul dubio natus erat priore uxore in vivis agente. Alter superstes est; sed nondum satis est ex- floratum, an eadem prima uxore Vivente conceptus aut natus fuerit. Dubitatur de utroque, an legitimi , sive spurii sint habendi; seu potius an per sub-quens matrimonium cum ipsorum matre contractum, ambo censendi sunt legitimati.
g. Iga. Huic quaestioni se respondere, ait n-tifex, non tamen ex auctoritate Apostolicae Sedis , - -
sed meram susinentes personam Doaoris privati, cujus vita artas fere omnis in sacrorum Canonum sudiis
- - exacta est. Decidit ergo I. filius praemortuus, qui& eoneeptus & natus est, prima uxore superstite, legitimus non evasit per matrimonium cum ipsius matre postea contractum. II. Si alter filius prima uxore vivente conceptus quidem, at post ejus mortem natus sit, resolutio pendet ex controversia Doctorum , qua inter se disputant, utrum pro statuenda legitimatione tempus nativitatis, an praeterea tempus conceptus inspici debeat; in qua re textus textibus, Doctores Doctoribus
184쪽
xibus, & tribunalia tribunalibus advertari videntur.
Si a Nobis, inquit, judicium nostrum in casibus particularibus interponendum foret, non aliter id a N bis feret, quam secundum sententiam in tribunalibus ρο euria illius regionis receptam, in qua stet pronum
tiandum. Quia vero de hoc altero filio, illud tantum certum habetur, quod inter ipsius parentes matrim nium postea contractum fuerit; incertum vero, utrumis prima uxore vivente, an jam defuncta & conceptus
ct natus sit, hine Pontifex addit: Si norum de eo iudicium exquireretur, flium hune legitimum emiser mus; cum Iudex in dubio debeat in bonum, V eommoda prolis propensius esse. f. I 83. His praemissis decisionibus Ρontifex reis
spondet ad Argumenta contraria. Praecipuum erat hoc : Proles adultera non legitimatur per subsequens matrimonium eo tantum casu, quo illud militer eontrahitur, ut in casu c. 6, ob machinationem in moditem uxoris. Hinc cit. c. dicitur: Si autem vir vivente uxore sua aliam cognoverit, o ex ea prolem fusceperit, licet pos mortem uxoris eandem duxerit, nihilominus spurius erit filius, o ab hereditate repellendus ; praesertim s in mortem uxoris aIteruter eorum
aliquid fuerit machinatus. R. n. Pontifex duos recenset easus , in quibus per matrimonium non legitimatur proles: I. Si ea ex adulterio nata est. a. Si ad adulterium accessit machinatio in mortem conjugis. Dictio Praesertim idem indieat, ac multo magis; ut sensus sit: Si filii adulterini non legitimantur per subsequens parentum matrimonium; multo magis id tenendum est pro casu, quo subsequens matrimonium fuit nullum ob adulterium cum machinatione conjunctum. Etsi vero in proposita specie machinatio interis cesserit, Pontifex tamen de solo adulterio etiam sine
185쪽
maehinatione mentem suam & sententiam profert. Nee si planus & apertus est sensus ejus Decretalis. prout in compilatione Gregorii IX. extat, ad fontesct Decretalem integram recurri potest pro eruendo sensu contrario. Compilatio enim auctoritatem legalem nacta est a Gregorio IX., non sontes, a quibus multa decisa, resecta & eum mutatione posita sunt U .ch . Putat Bahmerus. posto etiam sola aduIterio fine in
chinatione yrolem adulteram per subsequens matrimonium tempore Alexandri III. Iegitimari non potuisse, quia inter adulteros validum matrimonium ea aetate contrahi non potuit; cum autem ea disciplina ab Innocentio LII. pos- modum fuerit immutata, nihiι obesse opinatur, quo minus proles ex adulterio nata vivente altero conjuge, pos ejus mortem per subsequens matrimonium hac celate legitimetur. At falsitatem hujus opinionis adcurate osendi' supra a S 158, 3. I 84. Alia est legitimatio prolium quarumvis illegitimarum per Rescriptum Principis, quam Justinianus primus induxit Nov. 89. e. 9. & nostris temporibus ad preces oblatas frequenter expedit vel Pr n-ceps ipse, vel alius, qui jus legitimandi a Principe impetravit, Comes Palatinus hodie dictus. Hoc quidem modo juvantur illi, quorum parentes non contraxerunt inter se matrimonium, aut qui ex damnato
coitu concepti & nati sunt. Besoldus part. 5. consit. 190. filium adulterioum sic legitimari censet, quando parentes oblatis preeibus manifestant Principi i tentionem suam contrahendi matrimonium ad essectum legitimandi prolem adulterinam; Princeps dein permittendo matrimonium ad has preces, effectum legitimationis concedere censetur, quamvis in rescripto expressa ejus mentio non fiat. g. I 85. Princeps quidem laicus legitimat ad eia sectus civiles : Ecclesiasticus vero ad effectus ecclesiasticos .
186쪽
meos: quamquam conveniens videtur, ut qui a Papa ad spiritualia tracunda & obtinenda legitimatus est, aeque ad temporalia, quae longe inserioris conditionis sunt, censeatur habilis; uti exponitur c. I 3. h. t. Est tamen legitimatio Pontificia a sola dispensatione ad ordines vel quaedam beneficia omnino diastinguenda. Illa plenior est , haec strictae interpretationis. Lib. I. Decret. de filiis presbyt. g. 4SI. g. I 86. Τribuitur etiam Summo Pontifici potestas dispensandi in radice matrimonii; quo modo legitimi finguntur, & censentur illi, qui nati sunt
ex matrimonio mala fide contracto cum impedimento; cujus dispensarionem retrotrahit Pontifex ad initium matrimonii, ita, ut licet parentes nunc jam mortui sint, liberi tamen habeantur nati ex justis nuptiis, etiam in ordine ad effectus civiles. Sanchez. de Ma- tr. l. 8. disp. 7. Boerius decisione a 63. n. 26. Hujusmodi legitimatio , quae etiam dispensatio ex tune appellatur, non sine urgentissima causa concedi consuevit, & in iis tantum impedimentis, quae sunt juris ecclesiastici, nec omnino manifesta extiterunt, uti inquit Benedictus XIV. Tom. I. Bullar. in cit. const.
t AIii modi iuris civilis Romani, queis proIes illegit
ma natalibus resitus poterant, ceu obIatio curiae, nomia
natio fili. G arrogatio Nov. 89. penι ius ab usu nu recesserunt.
I 87. Ex iis, quae dicta sunt hactenus, colligi potest, frequentes incidere contro Versas satus, raesertim cum de iure successionis agitur. Appelantur eaedem quorsiones prajudiciales l. II. Decret. g. I 39. ac si petenti hereditatem coram Judice laico opponitur desectus natalium, haec quaestio prae-
187쪽
judietatis ad Iudicem ecclesiasticum remittenda est, suspenso progressu judicii secularis c. 5. h. t. Ad ejusmodi quaestiones praeterea referri debent capitula 3. Ir. II. h. t. Exempla &animadversiones de probanda filiatione exhibet ei. Zech de Judiciis Eecl. civilibus
f. 2qo. seqq. de causis autem matrimonialibus generatim inscribitur sequens titulus.
QUI BIATRIMONIUM ACCUSARE POSSUNT, VEL CONTRA ILLUD TESTARI.
I. Causarum matrimonialium Pudex. g. i88. II. Natura ρο qualitas. S. 1m. III. Accusatores ει testes.
g. 138. ausae matrimoniales intelliguntur hoc loco quaestiones non Theore-tiete de sponsalibus & matrimonio, quae ad scholas& Doctores pertinent, sed Juridicae, & litigiosae de natura & qualitate aelus initi , utrum sponsalitius, vel matrimonialis sit: de valore aut nullitate sponsalium, vel matrimonii, consequenter de impedimentis, & dispensationibus : de effectibus eorum, nempe juribus & obligationibus sponsornm & conjugum e. g. circa reddendum debitum , de quo , cum actio deficiat. ossiuium judicis ecclesiastici impluratur: de dissolutione sponsalium, aut matrimonii ob detectum impedimentum: de divortio ex causa adulterii, aut saevitiei: de benedictione nuptiali.& jure benedicendi: de malitiosa desertione, longa absentia sponsi, vel conjugis: de legitimitate prolium. Ejusmodi causae aliquando sunt meri facti, an ma
188쪽
quἰ matrimonIum accusare Ue. 27rferimonium vel sponsalia fuerint contracta , aut juris,
utrumne valide, an secus. Ailio item aut Uirmat, ua est, si mulier velit declarari pro legitima uxore: vel negativa, si maritus neget esse uxorem. Interis
venit etiam possesso aut quas possesso status conjugalis , filiationis. Unde si altera pars ab altera diis vertit, aftio Dolii competit.
g. I 89. Causae enumeratae, earumque similes omnium judicio, ipsoque tribunalium usu censentur matrimoniales. Iudex autem causarum matrimonialium est Ecclesiasticus , non secularis; uti tota observavit antiquitas & definivit Concilium Trid. Sess XXIV. can. 1 a. de Sacr. mair. ibi: Siquis dixerit, causas matrimonialas non spectare ad judicis eccles a-sicos, anathema st. Ad Ecclesiam enim spei fat, rata habere matrimonia, impedimenta statuere , &in iis dispensare. Ergo eidem etiam competit iurisdictio eirca has causas. Imo nec quivis jurisdictione pollens ecclesiastica ad eas cognoscendas causas susΓ-cit. c. I. in fin. de consang. & assin. ibi: Non 'ne
causa matrimonii tractauda per quoslibet, sed per judicis discretos, qui potestatem habent judicandi, re
statuta canonum non ignorfnt. Ordinarie ergo solus Episcopus est judex competens in his causis, non inserior aliquis. Concit. Trid. cit. Sess. c. Io. de ref. ibi r Causte matrimoniales o criminalis, non Dec
ni , Archidiaconi, aut aliorum inferiorum judicio, etiam visitando, sed Episcopi tantum examini U jurisdictioni relinquantur. Causae prosanae de bonis conjugum, successione liberorum, alimentatione pr lium haud aegre relinquuntur judicibus laicis. c. cau
sam. 7. Qui filii sint legit. a .
ain Solerter adnotat P. καh tu. de divort. g. 37I. cou-Iuges Principes Protestantes circa causam matrimonia- Iam
189쪽
Iem distr antes non inventuros competentem judicem ιms aliorum exemplo Discopum catholicum vel Pontificem aderiit; cum fumina Imperii tribunalia, quae alias causas Princ um deciduut. non habeant iuris-issionem fundatam circa matrimonialia.
g. I9o. Cauta matrimoniales suas habent proprias qualitates. I. Ex ossicio tractantur ab Episcopo, sed jummaris, ut celeriter expediantur. c. I. ut lite non contestata. Clem. a. de judiciis. II. Eaedem annumerantur causis arduis, S suo modo publicis. e. fin. de procurat. in 6. imo aequiparantur criminalibus. c. 9. in fin. de in integ. rest. Hine etsi usus acculationum in criminibus tantum habeat locum; tamen etiam adhibetur ad allegationem & deductionem impedimentorum. Conjunctiones enim illegitimae inter eos, qui impedimento laborant, tolerandae non sunt; & ante quidem, quam matrimonium contrahatur, Canones suppeditant denuntiationem impedimenti: post contractum accusationem. c. I 3. de despons. impub. III. In casu denuntiati impedimen ii unus testis fide dignus, aut semiplena probatio su ficit, ut matrimonium impediatur, & prohibetur ad evitanda gravia scelera, & cohabitationem sornica-
Tiam.. c. I a. de sponsal. c. a. de consang. & assin. Contra ut matrimonium jam contractum declaretur
irritum, & concedatur facultas aliud ineundi, plenissima requiritur probatio tum ob periculum, ne homo separet, quod Deus conjunxit; tum ob possessionem conjugum , & praesumtionem pro Valore actus; pro quo in desectu plenae probationis pronuntiari solet. arg. c. fin. de sent. & re jud. IV.
Sententia tamen pro valore matrimonii lata nunquam transit in rem judicatam. c. 7. eod. Neque ulla quoad valorem aut nullitatem locum habet pra scriptio, transactio, compromissum, juramentum, restitutio
190쪽
Qui matrimonium accusare M. I 73
stitutio in integrum. Unde accusatio etiam post longissimum tempus fieri potest, nisi conjuges jam essent mortui, & liberis moveatur quaestio status. Quo casu praescripcio locum habet, uti in aliis actionibus civilibus, vel criminalibus. U. Contra contumaciter absentem agi potest ad declarandam matrimonii nullitatem, & si testes & probationes suppetant, usque
ad definitivam sententiam c. I. h. t. ; non tamen ad decernendum divortium ex causa adulterii. c. I. ut lite non contestata.
f. I9 I. Ut intelligatur, quis accusare matrimonium, aut contra illud testari possit, distinctio fieri debet inter impedimenta, ob quae accusatur, vel
nullitatis arguitur matrimonium. Sunt enim I. quaedam velut juris privati, quae nolentes conjuges nota assidiunt, neque invitos separant; ut si matrimonium impugnatur ex capite doli, metus, erroris; actum laedens in foro externo non auditur; laesus cessante errore vel metu novum consensum ponere potest, ae posuisse praesumitur, si cessante errore veI metu sponte cohabitet. e. q. h. t. c. a. de conj. serv. ob eandem causam matrimonium accusare ob impotentiam nemo potest, nisi ipsi conjuges. Etsi enim ea subsit, possunt, si velint, cohabitare instar fratris &sororis. e. q. & 5. de frigid. & males can. requistisi. 2. XXXIII. q. I. II. Sunt alia impedimenta,
quae absolutam nullitatem & separationem inducunt. In his regulariter ad accusandum omnes admittuntur, qui conscii sunt impedimenii, idque probare , aut suffieientia indicia ad inquirendum dare possunt. Suspecti censentur, qui diu ante tacuerunt, conjugibus quiete & sine quaestione cohabitantibus: c. I. h. t. Repelluntur , qui ad accusandum , vel desistendum ab accusatione pecuniam acceperunt. c. 5. Qui impedi