장음표시 사용
101쪽
Plinius libro xii. cap. v.In regione VI I. Etruriae talonia Fasca,lucusFeroniae, Rusellana,Senensess, Sutrina Colonia senuisa Antiqua inscriptio DVOVTR. MULSUM. ET CRUSTUM COLONIS. SENUISSANIS ET . CAEDICIANI si Item i
io SEN VIS SANIS . . PAMP1Is Colonia Tolentinum Tolentini vetus inscriptio haec adhuc extat
PONTIFICI.TOLENTINTolentinatium in Piceno meminit Plinius libro iii Colonia Verulae Verulae oppidum muro ductum,ager eius limitibus Graechanis in nominibus est a' natus ab imp. Nerua colonis est redditus. Frontinus in libro de Coloniis Atque haec sunt omnium coloniarum ciuium Romanorum,Latinarum,& militarium nomina, quas a Romulo us ite ad imperii excidium deductas fuisse intra Italiam apud veteres auctores, vel inscriptiones inuenerim. arum parsmaior ordine temporum seruato,digesta est. Has vero posteriores, quarum tempora inuenire non potui,una ordine alphabetico subluxi. Nunc quae antiqua municipia, vel praesecturae fuerint ante legem Iuliam,exponam
102쪽
vero, cui cum suffragii latione ciuitas data est. Primi omnium municipes &sine sustragii iure facti fuerunt Caerites,quibus pro sacris Romanis bello Gallico receptis,custoditisque , cocellum est ut ciuitatis Romanae honorem quidem caperent, sed negociis tamen atque oneribus vacarent, ut tradit Gellius libro xvi. cap. xui. Hinc tabulae Caerites appellatae, in quas ce-sores referri iubebat, quos notae causa se fragiis privabant,ut Asconius in Verrineis prodidit. Caere autemunicipium haud longe post urbem a Gallis captam, Ioannumque urbis CCCLxui. factum est Municipium Caere Caerites primos municipes & eos sine suffragii iure suisse supra ex Asconio & Gellio demonstraui. Hoc municipium inter eas praesecturas refert bestiis, in quas praetor urbanus praefecto scraeare solebat. Huic. municipio ante legem Iuliam ciuitate cum se firagio datam fuisse Festus aperte innuere videtur, quili il-ao Iudeo iure quo Aricini fuerunt donatum scribat, &Aricinos ex Liuio, ciues Romanos fuisse constet cum
sustragij latione. Vetus lapis
103쪽
Primum omnium municipium cum suffragia latione fuit Tusculum,cui quum ut inquit Sex. Pompeius primo sine suffragio ciuitas data esset, post, aliquot annos pleno iure ciues Romani Tusculani facti sunt.
Eius rei ita meminit libro vi. Liuius: Tantum fere Perborum a Tusculanis in Jenatu factum. Pacem in praesentia, nec ita multo nigrauitatem impetrauerunt. . b I usculo le- 1 o Dones deductae. Hoc aute facturn est anno urbis CCC Lxx m. Civitatem vero Romanam ut opinor sine sunfragij iure eos adeptos fuisse quadriennio post resertidem Liuius. Incensos Latinos ea rabie impetus Tusculum tulit,ob iram quod deserto communi consιlio Latinorum, non in ocietatem modo Romanam sed etiam in ciuitatem se dedissent. Hoc factu e fanno urbis CCCLXXvii. Tusculanos vero suifragii ius haud longe post primum cosu--lem e plebe creatu ex his Imp. Claudii verbis apud Tacitum huelligo. ebeis inquit magi strati post patricios,
Latina post plebeios , ceterarum Italiae lentium post Latinos. Q Neque enim aequum videbatur plebe Romanam magistratibus capiendis exclusam , alicia igenas vero admissos fuisse. Eos vero suffragii iure a populo donatos,in tribum Papiriam: ut Liuius libro v m. vel Popilliam, ut Valerius libro ix. cap. X. tradunt,a censoribus relatos fuisse eonstat. Adiicit libro um. Liuius post bellum Latinum, quo Latium omne domitum est, anno urbis CDxvr.L. Furio,C. Maenio cos. Tusculanis HuLix seruata quam habebant, crimenque rebellionis a pi blica fraude in paucos alictores desum. Ex Tusculo celebres 3 o familiae quae Romae summos honores adeptae sunt, prodierunt,Porcii,& Coruncani3, ut Cicero & Tacitus tradunt, quamquam Tacitus Coruncanios non
104쪽
Tusculo,sed Cameria oriundos scribat. De municipio Tusculo meminit Cicero pro Plancio
Anno urbis coditae CD xvi. L.Furio Camillo, C. Maenio cos. reliquiis omnibus belli Latini extinctis, Latioque omni ab his cos. in deditionem populi Romani accepto, Camillus de Latinis populis ad senatu retulit. Patresque hortatus cst, ut hostes victos more maiorum pro ciuibus haberent, eosque in ciuitatem, quo illos in perpetuum fideles habcrent, acciperent. Principes senatus relationem consulis de summa rerulaudare, sed quum aliorum alia causta esset, ita expcdiri posse consiliu diccre ,'ut pro merito cuiusque statueretur, si de singulis nominatim rescrrent populis. Relatum igitur de singulis, decretumque. Lamminis ciuitas data, sacraque sua reddita, cum eo ut aedes lucusque sospitae Iunonis communis Lanuuinis municipibus cu populo Romano esset. Sex Pompeius a Sei uius filius aiebat, Municipes inrtio fuisse,qui ea congiiione ciues Romani su sentot semper Remp.separatim a populo Ro- aomano babereni idest qui suis legibus viverent) Cumanos
idelicet, Acerranos, Atellanos, qui aeque ciues Romani erant, in In legione merebant. Municipium id genus hominiι dicitur, qui quum Romam enissent, neque cuses Romani ef-sent,participes tamen fuerunt omnium rerum ad munus fungeniam 'ina cum Romanis civibus, praeterquam desu fragis ferendo,aut magistratu capiendo, sicut fuerunt quondam FudanI, FormIani, Cumani, cerrant, Lanuuim,Tusculani, qui
post aliquot annos ciues Romani essectisunt. De Lanuvino municipio mentione facit Cicero pro Muraena,quod sp postea a Caesare dictatore ex municipio colonia sacta est
105쪽
Municipium Aricia Suggerit Liuius libro viii. Aricini, Nomentanique, Pedam, eodem iure quo Lanuuini in Huitatem accepti. Et x elleius libro i. Deinde interposetis duobus triginta
annis . encim in ciuitatem recepti. Sex Pompeius:
modo municipium dicitur, quum id genus hominum definitur , quorum ciuitas )niuersa in riuitatem Romanam denerit,d AricinoCaerites,. Anaenini. Aricia postmodum Eχmunicipio colonia facta at exolescentibus ut scribitio Gellius)municipiorum iuribus,& priuilegiis. Eam enim Florus ex Liuio in epitoma libri Lxxx. colonia
Vocat. Ceterum quum tam de municipiorum numero, quam de iis qui cu suffragio ciuitatem adepti sunt, inter Liuium , Velleium,& Festum controuersa sit, ego hic Liuium sequi decreui, qui measntentia accuratius hac rem tramuit. Ne vero Velleius & Festus a Liuio disientiat, quantum a me fieri poterit, operam dabo, atque eoru in repugnantiam, si quae ulla tamen sit,tollere curabo. Quamquam non ignorem Festi I cum ubi de municipiis loquitur, corruptum esse, alia quotque verba Festi ipsius, aliquot vero Epitomissae esse, quae inuicem inserta rem ipsa valde obscura reddunt. Ego tamen ex Festo no nisi municipiorum nomina excipere volui; nam triplicem quam eorum distinctionem facit, me satis non intelligere fateor. Ex Liuio enim & Gellio aperte colligitur duo potissimumunicipiorum genera,quemadmodum ego initio di. xi,tantum fuisse
30 ribis, inquit Liuius libro vitio Nomentani, Pedani,
eodem iure quo Lanuuini in ciuitatem accepti, anno Vrbis CD XVI. L. Furio, C. Maenio cos
106쪽
Pedani cum Nomentanis & Aricinis eo de iure quo Lanuuini,ciues Romani facti. Pedum autem Latii oppidum haud procul a Tibure fuit. Ceteru Lanuvinos,
Aricinos, Nometanos,&Pedanos municipes hoc anno cum colonis Antiatibus civitate a populo Romano ex S.C. donatos censorcs,qui proxime creati sunt, Publilius Philo,&Sp. Postumius in duas nouas tribus propter eos additas censuerunt Maeciam & Scaptiam. Hiarum Maecia a c stro Latij Maecio dicta est, 1 Ode quo sic scribit libro vi. Liurus:I riiain partem dictator Camillus ad Volscos duxit,nec procul ab Lanuuio, ad Maecium iu locus dicitur castra oppugnare est adortus.Scaptia vero a Latij urbe Scaptia dicta est,de qua Plinius libro III.cap. . meminit Municipium Fundi Eodem anno post bellum Latinum, L. Furio &C. Naenio cos.Fundanis Formianisque, quod pronei eorum tuta pacata1uefuisset dia, riuitauesne se ratio data.Italibro VII i. Livius. Paterculus vero: Interiecto iriennio Fu- 'dani Formiani in riuitatem recepti,eo ipse a no quo Alexandria condita e 3. Addit idem Liuius libro xxxii x. M. Valerio Messalla & C. Livio Salinatore cos. anno Vmbis D L xx De Fundanis Formiani seue municipibuου, in AmῬinatibus C. Valerius Tappo tribunusplebispromulgauit,)tiis suffragis laiiο nam antea'Uufragio habuerant cιuit tem est.Huic rogationi quattuor tribuni plebis, quia non exauctoritatesenatusferretur,quum intercederent,edoctipopuli esse,no enatus iussuffragium quibus desset impartis δε- 3 ofiterunt incoepto. gatio perlata est, Pt in Mimilia tribu Fundani, Formiam in Cornelia Arpinates ferrent. atque
107쪽
in bis ιribulus tum primum ex Valeriiplebiscito,a censoribus qui eo anno erant, T. Qvinctio Flaminino, & M. Claudio Marcello, censi sunt. Municipium Formiae Idem ius quod municipes Fundani, habueriit etiam iis vicini Formiani. Longo tempore post Formiae a Di. viris ex municipio colonia facta est. Municipia Fundos & Formias inter praefecturas eas refert Festus, in quas praetor urbanus singulis annis praefectos ab urbe mittebat
Municipium Cumae Liuius libro viri. L. Furio, C. Maenio cos. Campanis equitibus honoris caussa, quia cum Latinis rebellare noluι.
sent ciuitassine siti fiagio data , Cumanos Suessulano se se
eiisdem iuris conditionisque cuius Capuam esse placuit. Et libro XXIII. De CCC. e uitibus Campanis, qui in Sicilia cuside stipendiis emeritis mum denerant,delatum ad populu γι ciues Romam essent, item ii municipes Cumani essent
pridie quam populus Campanus a populo Romano defecisset ,o Ubro XL, Cumanis petentibus permissum, γt publice Latine loquerentur, praeconibus Latine de dedi ius es sit. Hoc municipium a Festo inter ea resertur, quibus postea ciuitas cum suffragio data est Inter eas quoque praefecturas illud enumerat,in quas praesecti a populo mittebantur, quod postea Augustus Caesar coloniam militarem fecit.Cumis vetus lapis
108쪽
Lillius libro viii. Anno urbis CDxxii. A Cornelio Ii .& Cn. Domitio cos. Census a mos,nousque ciues censi: tribus propter eos additae Maecia, Scapita. addiderunt censores s Publibus Philo, Sp. Postiimitis. Romani facti Acerram, lege ab L. Papirio praetore lata, qua ciurias ne si retis dat Et Velleius, Insequetibusque cosulibus a Sp. Postumio Cr Philone Publilio censoribus . ccerranis data cinitis. Hoc municipium a Festo inter ea refertur, qui- 1 cibus primo sine suffragio, post cum suffragij iure ciuitas data est. De qua re nihil Liuius scribit. Hinc Festus inter eas praefecturas etiam enumerat, in quas a p pulo praesecti mittebatur. Quam vel ex praefectur , vel ex antiquo municipio Augustus polica coloniam deduxit Municipium Privernum Victis Privernatibus, ex auctoritate patrum latum ad populum est,ut Privernatibus ciuitas daretur. Hoc a factu est, auctore Liuio libro um .anno urbis CD XXV. L. Aemilio Mamercino II. C. Plautio Deciano cos. Hoc municipium inter eas praefecturas refert Festus, in quas praetor urbanus quotannis praesectos mittebat. Haec postea colonia facta est, Vetus Lapis
C. ARRIO. C. F. COR. CLEMENTI CURATORI. MVNIC. PRIVERNATIs
109쪽
Municipium Anagnia Liuius libro iv. anno urbis conditae CDXLVIII. Marcio Tremulo,P.Cornelio Arvina cos. Hernicorum iribin populis, Alatrinati, Verulano, Ferentinati, quia maluerunt,quam ciuitatem,suae leges redditae, connubiumque inter ipsos,quod aliquan Lusoli Hernicorum habuerrant, permissum Anagninis, utque arma Romanis intulerant, ciuitrasininsuffragii latione data, concilia connubiaque adempta, crmagistratibus,praeterquam sacrorum curatione, Interssicis.
Io De municipio Anagnino meminitCicero pro domo. An vero huic municipio ciuitas cum suffragio unquadata fuerit,ante legem Iuliam, incompertum. Festus quum inquit, Alio modo municipium di itur id genus bominum esse, quorum ciuitas niuersa in ciuitatem Romanam Penit, ut Aricini, erites, nagnini; aperte significare videtur,Caere, & Anagniam suffragii ius quemadmodum Aricinos habuisse. Qui etiam Anagniam inter praefecturas enumerat, in quas praetoris urbani avictoritate praefecti ibant.Frontinus vero ea a D rusO ..2O Caesare coloniam deductam fuisse tradit. Vetus lapis
. MVNIC. ET. IN. COI Municipium Arpinum
Liuius libro x. L. Genucio, Ser. Cornelio cos. Enno urbis CD L I. Avia tibus Trebulanisque ciuitas data
Vt autem sine suffragio intelligi debeat, idem facit, qui libro xxx rix. resert Arpinatibus ciuitatena cum suffragio datam fuisse. De municipio Arpi no meminit Cicero pro Plancio, & de claris oratoribus. Festus Arpinum inter eas praefectura
110쪽
enumerat, in quas praetor urbanus singulis annis praefectos mittebat.Itemque inter ea municipia quae sui iuris erant. Atque haec sunt omnia municipia quibus ciuitatem cu suffragio datam fuisse apud Liuium inueni. Adiicit Velleius libro I. M. Curio, Cr.Cornelio Rufino cos. anno urbis CDL IIII Sabinis sine suffragio
Lia ciuitas.Sempronio dero Sopbο Appio Caeci filio cos. anno urbis CDxxCVI Jse ragi feredi ius Sabinis datum.
Quod si hoc verum est, Sabini primi fuerunt quibus ''
integrae prouinciae ciuitas data sit, quod tamen creditu difficile est. Nam iis post legem Iuliam cum Latinis,Vmbris,Tuscis,&Gallis Cispadanis datam fuisse existimo Municipium Atella Hoc municipium etiam a Festo resertur inter ea, quibqs ciuitas postea cum sustragij iure data est. Et in libro decimo quarto, id unum ex his praefecturis scribit, in quas praefecti populi suffragiis creati, mitte- , obantur.Vtrunque enim esse potest, ut primo municipium,post bello Punico secundo, cum reliquis quas silpra enumeraui,praefectura facta sit.Illud Augustus, ut pleraque alia, coloniam deduxit
Equites Campani Liuius libro octauo: Equitibus Campanis bonoris causa: quia cum Latinis rebellare noluissent, ciuitri sine suffragio data. Monumentoque ut esset, aenea tabulam in aede Castoris, Romam fixerunt. Velleius: Sp. Postumio, iurio Caluino cos. Campanis data est ciuitas, partique S m- 3 Q