장음표시 사용
111쪽
Municipium Suessula Suessulam & Trebulam, quamquam vetusta municipia, post omnia tamen collocaui, quod iis ante lege Iuliam ciuitatem cum suffragio datam fuisse non in uenerim: quod eo honore,illa quae supra retuli, affecta , vel aperte intelligatur, vel ex scriptorum verbis eliciatur. De municipio porro Suessula Liuius libro viti.Bello Latino finito, Cumanos Suessulanosque eiusdeium condition ue, cuius Capuam esse placuit. Hanc prae-2 o iacturam refert Festus, ex his in quas populus Romanus praefectos quotannis mittebat. Quod Sulla coloniam,ut supra vidimus,militarem deduxit
Munscipium Trebula L.Genucio,Ser. Cornelio cos. Vinatibus,Trebulani seue ciuitas data. ita Liuius libro decimo. Eam autem sine suffragio iis concessam fuisse, ex eo patet, quod multo tempore post Liuius refert Arpinates cum suta fragio ciuitatem adeptos fuisse: de s rebulanis vero nullam mentionem facita. O lia quaedam municipia Festus libro xi. Tertio municipium definitur, quum id genus hominum, ut ad ciuitatem Romanam ara denerui, Λιmunicipia essent, ' isua cuiusqrιe ciuitatis Q coloniae iura essent,)t Ti urtes,Praenestini , Pisani, Arpinates, Nolani, Iononienses, Placentini, Nepesini,Sutrini, Lucetes. Ex his
Tibur & Praeneste,quae ciuitates foederatae Latinae erant, di Arpinum municipium suis legibus relictae sunt,Pisae,Nola,BonQnia,Placentia, Nepet,Sutrium, Luca coloniae deductae Memorantur a Cicerone municipia aliquot praeter
ea quae dixi,quae baud dubie post legem Iuliam facta
112쪽
sunt,ut Asculum in or tione pro Sulla,Aquinum, habici,Gabij, Bouillae in seclida Philippica; Larinum in oratione pro Cluentio;Ameria,pro Sex. Roscio;Tar qui iiij pro Caecina,& quaedam alia Tacitus quoque libro xvia .municipia Transpadana, Mediolanum, Nouariam, Vercellas, de Eporediam
nominat In vetustis epigrammatibus municipiorum Italicorum Segusini,Interamnatis,Nabartis, Casuentinorii,
Vindenatium, Ocricolani, Surrentini, Rhegini, Ti- ioburtis, Hidruntini,Saepinatis,Suessant, Fori Semproni j, Corani , Nolani, Aletrinatis, Allifani, Amerini, Blerant, Arretini, Clusiini , Tifernatis, Maeuaniae, &Maenaniolae,Capaenatis,Vrbini, Sasii natis, Cassinatis,Η spelli,Foro Flaminij,Numanatis, Assisinatis, &aliorum multorumque frequens mentio est. Atque hactenus de municipiis De praefecturis Quae & quot genera praefecturarum essent , supra docui. Illud tantum scitu dignu ex praefecturis quasdam fuisse,quae ius ciuitatis & ferendi suffragii haberent,quasdam non, quemadmodum de municipiis &coloniis dixi. Sex. Popeius libro decimo quarto, duas di viginti praesecturas enumerat, in his decem fuisse scribit,in quas praesecti populi suffragiis creati mittebatur,ut hae,Capua,Cumae, C asilinum, V ulturnu, Linternum,Puteoli, Acerrae,Suessula,Atellae, & Calati duodecim vero,in quas Vrbanus praetor pro suo arbitrio praefectos mittebat. hae fuerunt Fundi, For. 3 omiae,Caere, Venafrum, Alliis, Privernum, Anagnia, Frusino,Reate, Saturnia,Nursia, & Arpinum. Quae sere omnes,aut ex coloniis& municipiis praefecturae
113쪽
sactaesunt,aut ex praefecturis in eolonias, & municipia redactae. Ex his Capua praefectura fuit a bello
Punico secundo ad consulatum C. Caesaris, a quo colonia deducta est. Cumae, Acerrae, Suessula, Atella, Formiae,Privernum,& Anagnia,tum municipia,tum coloniae: Fundi vero, Caere, & Arpinum municipia tantum aliquando fuere,Catilinum, Vulturnum,Linternum,Puteoli ,& Saturnia coloniae. Calatia vero,
Venafrum,Alliis, Frusino, Reate, & Nursia pracfe- Iociturae,du libertas populi Romani stetit, semper fuere. Nam quum post legem Iuliam, aequatis omnium suffragiis,ciuitas Italiae omni data fuisset, municipiorum,coloniarum, & praefecturarum iura oblitterata sunt,nominaque haec confundi coepta, ut & colonia pro municipio,& municipium pro colonia,& praefectura,aliquado accepta sunt. Cicero enim Placentiam in I .Pisonem; ram, & Caslinum pro Plancio; Calenum in Rullum;Suessam in ep.ad Atticum; Cossam in Verrem municipiavocat,quas colonias deductas suis. φ se ostendi. Ad haec praefecturae ipsae,&municipia, iteque veteres coloniae,deductis militibus, coloniae omnes denuo a Sulla primum,deinde Caesare, triumuiris.& Augusto factae sunt, ut latius supra demonstraui Praeter eas praefecturas, quas ex Festo digessi, Corae praesecturae Strabo libro quinto, Claudiae, Plinius libro tertio cap. quinto, Atinatis Cicero pro Plancio, Reatinae idem de natura deorum mentione faciunt Cetera omnia ut dixi) Italiae oppida, quae coloniae,3' municipia, & praefecturae non erant, foederatae ciuitates vocabantur, ut Tibur, Praeneste, Neapolis,
114쪽
& pleraque alia.boc autem ante legem Iuliam, & bellum Marticum intelligo,nam poli ea tempora,omnes Italiae ciuitates,quibus iussuffragii datum crat, municipia appellari poterant. Atque hactenus de praesecturis PROVINCIAE. POPVLI. ROMANI EXTRA. ITALIAM
Italia omni accurate descriptaintque eiusdem coloniis,municipiis,& praefecturis enumeratis , nuc idem de aliis prouinciis faciundum esse videtur,quas popu- 1 olus Romanus post Italiam in iide acceptam,eius praecipue auxilio subiugauit. Quarum omnium Sicilia prima prouincia populi Romani statim post confectum bellum Punicum primum, hac ratione facta est.
Pro defensione Siculorum primum cum Poenis bellum susceptum est anno urbis CD XC. Ap. Claudio,& Fuluio cos. Quod vario eventu per annos tres& viginti perductum est. Postremo A. Postumio, C.
Lutatio cos.anno urbis D II. Romani reparata clas- aose, quam aliquot annis ante naufragio amiserant, C.
Lutatium consulem aduersus Poenos miserunt. Quicum classe CCC. nauium in Siciliam transuectus est. Huic, quum iam Drepani portum, ceterasque quae circa Lilybaeum sunt stationes in poti statem redegisset,Anno classis praefectus ad Hamilcarem Poenoruducem nauigans, cum CCC & ipse nauibus occurrite .summo commisso proelio ad Aegates insulam, res Romana superior fuit. Anno victus nauem auertit,&dux fugae primus fuit. Aliquanta cum eo pars 30 exercitus sui Africam petunt, alij Lilybaeum confugere. Naues Poenorum submersae quinquaginta, captae
115쪽
captae LXX. reliquae Hieronesum refugerunt. Vivicapti amplius decem millia hominum.Vel utorosius tradit Punicae naues captae sunt LXIII.CXXV. demersae,XXII. millia hominu capta,caesa XIII. millia. Romanorum autem XIlI. naues demersae sunt Lutatius deinde ad Erycinam ciuitatem,quamPoeni tenebant,venit,ibique duo millia Carthaginensium coi serta pugna interfecit. Ita Polybius, Liuius, Florus, 1 o Eutropius,& Orosius. Anno vero sequenti QObutatio, & A. Manlio cos. victis ad Aegates insulam Carathaginiensibus pachis conditionibus data esti Poeni Sicilia,& omnibus insulis, quae inter Italiam & Africam sunt,excedunto. Duo millia &CC.talenta in annos XX pendunto, in praesens mille. Captiuos Romanos sine pretio reddunto. Vtriusque populi socij, apud Virumque populum,tuti sunto. Alterius socios
neuter in amicitiam rccipito. Neuter in alieno impe- rio imuerato, neue milites conducito. Graues has lexo ges impositas Carthaginiensibus Hamilcar Poenoruimperator moercias accepit. Quare Poeni Sicilia & Sardinia cxcessere,& se vectigales ac stipediarios feri passi sunt, anno eius belli vigesimo quarto, in quo C.Lutatius pro cosule, & Q Valerius Falto propraetore celeberrircos de Poenis egerunt triumphos.Eodemque anno bello Punico primo confecto Siciliam primam prouinciam populi Romani, regno Hiero-mis Syracusani excepto, fecit magna ex parte C. Catulus. Quod Cicero IIII. in Verrem refert,qui Siciliam, quod omnium exterarum nationum principem se ad amicitiam fidemq; populi Romani applicuisset, eama' primam omnium prouinciam appellatam esse prodit. Aliquot vero annis post captis Syracusis uniuersam Vi
116쪽
populi Romani potestatem redactam M. Claudius Marcellus bello punico secundo,aut certe qui ei successit M. Valerius Laevinus prouinciam fecit. Namde
Marcello Velleius ita tradit: Primus in Siciliam traiecit exercrium cos.Claudius, prouinciam eampo' annos θλ- me III. captis Syracusiis fecit Claudius Marcellas. Quam
ob rem is Papirii Masonis exemptu sequutus in monte Albano triumphum de Siculis egit, urbeque ouans ingressiis est,anno urbis DXLIII. Debellatum vero in Sicilia a Laevino consule potius, quam a M arcello,& in Cicero in Verrem,&Liuius significant. Is anno urbis DXLIIII. cum M Marcello cos. creatus, occupatis in
Sicilia Agrigento,& aliis Siciliae oppidis,Poenisque
expulsis,omnino Siciliam debellauit. Itaque Cicero in Verrem, trium Siculorum bellorum consectores
nominans ait : Qui M. Laevino,aut P.Rupilio, aut
Aquilliopraeroribus in eam prouinciam Decesserunt. nde Sex. Rufus, prima proiiinciarum inquit facta est Sicilia. Haec a praetoribus primo recta est, quorum primus fuit C. Flaminius creatus anno urbisDXXVII. P. Va- λοlerio,M. Atilio cos. ut scribit Solinus. Postea ab Augusto ut opinor est commissa praesidibus, demum a consularibus administrata cst. Quos Costantinus imperator costituit. Saepe enim ius antiquis monume. tis consularis Siciliae metio est. Siculis ius Latii Caesar dictator,ciuitatem vero M. Antonius consul domuit, ut auctor est Cicero libro decimo quarto epistolarum ad Atticum. Haec in imperatoris occidentalis primum, deinde Gothorum regum, post imperatoris orientalis possessione , usque ad Caroli magni . tempora perdurauit, in quibus a Sarracenis occupata
est. Quod qua latione factum fuerit, post exponam
117쪽
ROM AN V M tisi PROVINCIAE .SARDINIA.ET
CORSICA: T.Manlio Torquato,C. Atilio Bulbo cos. anno uri bis D XIX. Bellum cum Sardis initum Carthaginien-- ses enim,quum bellu reparare tentaret,Sardos qui exr coditione pacis Romanis pistere debebant,ad bellum impulerunt. Quare quum auctoribus Poenis rebel s lassent,missus contra eos T. Manlius cos. ipsos deuii ' cit, de iisque triumphauit. ita Eutropius, &Orosius Quod Liuius libro vigesimo primo sic comemorat:
Sardinia inter motum Africae fraude Romanorum sipen- dio etiam puperimposito intercepta. Et Velleius: Sardinia inter primum C secundum bellum Punicum dutitu T.Man-
lis cos. certum recepit Imperii rugnm. Eam tamen non om
nino a T. Manlio subactam fuisse indicant sequentes triumphi. nam anno sequenti Sp.Carvilius Maximus,& biennio post M'. Pomponius Matho consules de/ Sardis triumpharunt,ut ex tabulis Capitolinis costat. Quum autem M'. Pomponi j vltimus actus sit de Sar i) dis hoc tempore triumphus,profecto Sardi ipsi aso ponio consule pacati videtur anno urbis D XXI. Hae vero primam populi Romani prouinciam hoc tem pore factam esse missis ad eam componendam decem legatis,quod in facie dis prouinciis postea obseruarii est,quida opinantur: na Sicilia quamquam ante victa fuerit,ianae non nisi Syracusis a Marcello captis prouinciae forma tota redacta est. Biennio post C. Papirio, & M .Pomponio cos. bellum cum Corsiis gestum est,ut ex verbis epitomae libri XX. & tritipho C. Pa
so pirij Masonis consulis apparet, quem de Corsis pri-ὶ mus in monte Albano eri io Nacco, Plinio, Valerio, & Festo auctoribus egit. Corsicam igitur vicit,
118쪽
& prouinciam secit C. Papirius Maso consul,qui quubene gesta rep. in Corsica, triumphum a senatu non impetrasset, ipse de sua sententia in monte Albano triumphauit primus anno urbis D XXIII. Huius prouinciae & Sardiniae administratio primu iuncta fuit. Vtrasque enim insulasa mper unus rexit praetor, quorum primus fuit M. Valerius. Nam Florus &Po ponius auctores sunt,anno urbis D XXVII. quattuor primum praetores factos fuisse,ut duo ex his,vrbanus& peregrinus,in urbe manerent, duos vero, ut in Siciliam Sardiniamque nouas prouincias mitterentur.
Hos vero fuisse M. Valerium,& C. Flaminium ostendit Solinus capite de Si cilia,quum inquit: Sc dinia in
Sicilia diraque insevia in RomanampoteΠatem redacta iijsedem temporibus prouincisfacta est: cum eodem anno Sardinia M. Valerius,altera C. Flaminiin praetoressortitisunt.
Sardiniae porro & Corsicae administrationem iunctam,atque eidem praetorio traditam fuisse ex Rufo ostendi. Post Augusti tempora earudem administratione diuisa singulae a praesidibus rectae sunt. Sardiquum rebellassent, adi. Graccho perdomiti sunt, totque captiuorum ab eo ducti,ut prouerbium fuerit celebratum,Sardi venales. Quum iterum Sardi rebellassent,postremo a M. Metello domiti sunt, atque ab eo de eis triumphatum. Corsit quoque quum rebellassissent,a C. Cicereio praetore subacti sunt. Qiti quum triumphum non impetrasset, in monte Albano triu-phauit anno urbis D XXCII. Eas Sarraceni Romanis Imperatoribus eripuerunt,ab Hispanis nunc possidentur
119쪽
CITERIOR. . ET . ULTERIOR In Hispaniam primi omnium duxere exercitus conistra Afros Cn.& P. Scipiones belli Punici secundi initio. Qui octauo eius belli anno a Poenis caesi sunt. Post eos eo P. Cornelius Scipio Africanus maior missus, multa prospere gessit, primusq; ibidem pro-1 6 uinciam fecit L. Veturio, Q aecilio cos.anno urbis DXLVIII. Qui Asdrubale & Magone acie ad Baetu. lam urbem fugatis, atque inde ex tota Hispania pulsis,uindicatisq; armis Hispaniis,in Africam prosectus amicitiam cum Syphace Massylorum rege icto foedere frinauit. Paulo post rebellantes Hispaniae populos ad deditionem compulit, foedereque cum Masinissa Masaesulorum rege, & Gaditanis facto , prouincia L.Lentulo & L. Manlio Acidino tradita, Romam reuersus est.Hinc Marcellinus libro XXV.His. a Paniam primam continentis prouinciam factam esse scribit.Factam autem hac victoria Scipionis Liuius,&Rufus,&alij prodiderunt. Quae tamen non hoc anno,sed anno DLVII. ordinata postea fuit, tum quum
praetores duo,qui in eam quotannis mitteretur, primum creati, atque ipsae terminatae Hispaniae sunt,
auctore Liuio. Post Scipionem eam L. Cornelius Letulus pro cos. obtinuit, qui rebus sortiter sesiciterque gestis,ouans urbem ingressus est, anno urbis DLIIII. Triennio postC. Cornelio Cethego Minucio cos. Hispaniae tum p rimum terminatae sunt, atque in eas primum duo noui praetores, qui ad quattuor additisuerant,missi, C. Sempronius Tuditanus in citeriorem, & M. Helvius Blatio in ulterior . Blasio pro-
120쪽
uincia decedens ob res bene in Hispania cum Celtiberis gestas,ubcin ouans iniuit. Verum quum tantum glisceret in Hispania bellum, ut iam consulari,& duce, & exercitu opus esset, placuit patribus constites Hispaniam citeriorem sortiri. M. Cato consuJ sortitus est. Qui bello quod ab Emporiis orsus est, totam citeriorem Hispaniam, quae rebellauerat, pacauit, atque pro consule ex ea triumphauit anno DLx. Post Catonis victoriam Hispaniae variae possessae, & ut ait Velleius saepe amissae partibus ita Vt supra X X X. io triti phi postea ex his relati memorentur. Certa ac stabilis es e populi Romani posi essio,stipendiitquependere non prius quam Augusto principe coeperunt. Rui quum Hispaniam omnem pacasset, eam constituit,atque in tres prouincias, Baeticam, Luittania,&Tarraconensem, ut post ostendam,diuisit. Vnde ita scribit Sex. Rufus: Hispanis primum auxilium aduersus
Afrosper scipionem tulim s. Rebe antes Lusitanos in HispaniaperD. Brutum qisi Callaicus appellatus est oblimiamus, ue ad Gades in oceanum peruen:mus. D e his Bru- aotus an Irbisti Cxv Ii I. pro cos. triumphauit. Post ad Hispanos tumultiisItes satianus missus, eos dicit anno Vrbis DCLIIII. Celtiberi in Hi stania saepe rebellabant: sed
mmo m/nore Scipione cum excidio Numantiae cibatis lunt.
Omnes paene ni paniae occasione belli Sertoriam per Ie-teIum Pium,in Cy. Pompeiismin deditione acceptae suAt, deisque hi taces triumpharunt: postea prorogato imperio in quinquennium a Pompeis perdomitaesunt. c d extremum
quoque a Ctaesare Augusto cantabri mogurer , qm j montibus resistebant,de ii sunt. Liuilis libro xxv i. Hispania loquens:Itaque. inquit Romanis prima inita