장음표시 사용
371쪽
' . Tabula Topographim ' VCarolo M. Episcopi hac in Sede omnium primi, virtutis suae radiis late populos illustrarunt D, Suibertus, D. Patio, D. Gnco. Quin Verda multis Seculis gratulata est sibi Episcopum suum Brunonem, Imperatoribus Orioni I. II. & III. sanguinis propinquitate conjunctum , creatum Romae Supremum Episcopum, Gregorium hujus nominis V. appellatum. Octo itaque Seculis more Episcopatuum aliorum sub Romana potestate constitutus, tempestates quasvis superavit i verum inita pa- , ce Winphalica orthodoxae Ecclesiae ereptus, & Suecorum Regi permissus , temporis successu Duci Hanoverano tributa solvit. Is inter Ducatum Bremensem, Luneburgicum& Comitatum Hoyensem medius, & Iongitudine & latitudine sua complectitur circiter 6. milli ria Germanica. Sunt in Ducatu urbes: Verda, cap. Ducat. Rotenburgum &α . ' g. XVII.
INter primos in Circulo Nestphalico Duces jure meruissimo renissetur & suscipitur Elector Coloniensis , cujus potestati adjecit, uti superius memoratum, Bidericus I. Imperator Ducatum Kem phaliae, dum Henricus Leo Saxoniae & Bavariae Dux fuit proscriptu & suis exutus Provinciis. Archiepiscopi munere cadem aetate si gulari sui encomio functus est Reinoldus II. & hoc mortuo Phia lippus L uterque Comes I prior Luneburgicus, posterior Heimbe gensis , uterque Caesari gratissimus, ct ideo tanto beneficio h
Ducatus Winphaliae longitudine I a. circiter, latitudine poti ribus in partibus o. aut T. numerans milliaria , a Septentrione a iunctum sibi habet superiorem Comitatum Marchiae &Lippiensem ι ab oriente Episcopatum Pademomensem & Comitatum Kald ..kensem ; a Meridie Comitatum Uttgensteinianum & Nassoviae, nec non partem Archiepiscopatus Coloniensis; ab occasu Comitatum inferiorem Marchiae. In Ducatu urbes sunt:
372쪽
scheda. Bienothum. Gravensteinium. Oldendorpium. Anseruncae. Ruda. Beelita. Neohusium. Neria. Stadberga. Κώ- dehartum. Britonium. Mosbacum. Hallenberga. Dr haga. ol a. Bistemium. Hae aliaeque urbes & oppida plura supra unum florenorum millionem quotannis Archiepiscopo suo colligunt. s. XVIII.
INter hujus Circuli Status Seculares numerantur hodie Princeps Mindensis quondam Episcopus & Comes Marchiae Nestpha, Iicae simulque Ravenspergi, quorum nomen , potestas ac digniatas , cum in uno Hectore Brandenburgico hodie resideat ; hinc de his agendum est hoc loco. Principatus Mindensis ad Visurgum visendus jungitur Episco patui osnabrugensi, & quatuor Comitatibus, scilicet Diephoidia- no, ΗΟycnsi , Ravenspergico & Schaumburgensii ; milliaribus 7. longus, & fere totidem latus est. A Wilikindo M. ad Aras Romanas converso Principatus hic in Episcopatum mutatus, usque ad Se culum XVI. sub Romanis Pontificibus floruit. Tum vero evertendis Aris praebuit ansam urbs Minda, a Saxonum Duce&Hassiae Land- gravio ad desectionem pellecta, eo ex tempore crebri Oppugnata& expugnata, multis dehincta est periculis. Post varias rerum vici tudinesEpiscopatus hic perantiquus in Principatum Secularem trans. versus, an. I 6 9. Electori Brandeburgico tanquam Fcudum Imperii more aliorum Principatuum est concensus, postquam is Suecorum Regi Pomeraniam cerut Citeriorem. InPrincipatu hoc urbes sunt: Minda. Berga. Lubelia. Haga Petri. Renneberga. Schlit- telburgum. f. XIX.
DE COMITATU MARCHIS. WESTPHALI .
Comitatus Marchiae inter Rhenum & Albim Comitatuum Omnium maximus, Ducatu Cliveta, Montensi &Episcopatu
373쪽
Tabula Topographica Monasteriensi cingitur, atque trianguli instar porrigitur, longitudine sua & latitudine I . milliaria Germanica adaequans. Urbes in eodem sunt: Marchia. Hammona. Κama. Lynia. Susatum. Unna. Dor unda , alijs Tremonia, urbs Imp. Gasto ium. Bokum. Essena. Kerda. Hattinga. Hardenberga. Brchenselda. Ne doeta. . Neostadium &c. Comitatus hic anno I 666. partim haereditate, parcim trans ctione Electori Brandenburgico adjudicatus , cum abundet fiume
io, pecoribus, sylvis fiugiferis, metalli dinis&lapicidinis; hinctoventibus annuis facile aureorum millionem posset aequare, nisi ucro obicem poneret tempestas varia, fortuna diversa, di omnium Regnorum ac Regionum mutatio crebra.
Comitatus Ravenspergicus longitudine Io. latitudine secundum potiorem partem y. par milliaribus Germanicis, circumcingiatur Episcopalibus Monasteriensi, Paderbornensi, & otiabrusensi, nec non Principatu Mindensi & Comitatu Lippiensi. In Comitatu Raven ergico sunt: Ravensperga. Bile lda. Sparenberga. Hersordia. A gria, sepultura Uiti indi M. Comitatus Ravenspergicus eodem modo,quo Comitatus Mamchiae m. I 666. Electori Brandeburgico est assertus. Atque ex dictis hactenus apparet, quam amplam Winphaliae partem Elector Brandeburgicus hodie possideat: longitudo enim Ditionum harum universarum s o. circiter, latitudo Ao. milliaria complectitur, quae colligendis Io. florenorum missionibus annuatim videntur abunde sufficere.
DE PRINCIPATU EMBDANO, SEU FRISI E
ORIENTALIS. DUces in Circulo Winphalico sequitur proxime Princeps Frisiae,
Orientalis , quem Fcidericus IV. Imperator Austriacus an-
374쪽
no I 38. ob praeclara in Romanum Imperium merita Comitatu Embdano, hodie Principatu donavit. Anno 16 sq. Enno Ludovicus a Ferdinando III. Caesare in numerum Imperii Principum est adscriptus. Caeterum ejusdem Principatus inter mare Germanicum , Comitatum Olonburgicum, Episcopatum, Mooasteriensem & Groningam medius, longitudine sua II. latitudine 7. superat fere milliaria Germanica. Urbes in Principatu sunt: Eslei a. Uitmunda. Fredberga. Remda. Auricum. OLidarium. Emda. Norda. Rcditus annui superare creduntur centum florenorum millia. s. XXII.
DE COMITATIBUS VARIIS IN CIRCULO TESTPHALICO.
omitatus Ηoyar Visurgi adjacens meridiem versus attingit Principatum Mindensem ; versus occidentem Comitatum Di phottianum. Comitatum hunc post emortuos Comites inter se dia viserunt Elector Hanoveranus & Landgravius Hasso-Cassetius. In Comitatu sedes sunt celebriores: Hoya. Novoburgum. Barenburgum. Libenavia. Vectatum. Freudenburgum. Steigeberga. Stollenaugia. Comitatus pariter Diephottianus nunc Electori Hannoverano
est subjectus, qui inter Episcopatum Monasteriensem & Comitatum
Hoyensem locum obtinuit. Comitatus Boethemiensis sat amplus inter Episcopatum M nasteriensem & Confoederatas Provincias, praesertim Zutphaniam &Transisalinam intermedius habet urbes prae reliquis nobiliores Benthemium. Northemium.
Comitatus Teucnburgicus Episcopatum Monasteriensem h het a sinistris, Osinabrugensem vero a dextris. Comitatus Sicinsortensis fere circumcingitur parte Episcopatus Monasteriensis Meridionali. Est is ipse medius inter Comitatum Benthemiensem & Techlenburgicum. Atque hi Comites ejusdem stemmatis & originis in tres excrevere ramos his ipsis nominibus hoc loco expressos, & hac de causa conjunctos.
375쪽
3ω Tabula Topographica Comitavim Crons idensem vide in Ducatu Limburgensi. Comitis de Holgapsel jura & bona in Comitatu Nataviensi
Hadamarensiusunt sita. Comitatus Lingensis in Monasteriensi Episcoeatu medius, ovi figuram exhibet. Versus Orientem jungitur Episcopatui Osnabruingensi. Est Ditionis Brandenburgica'. Comitatus Rechemiensis in Episcopatu Leodiensi est inquirendus. .
Comitatias de Sayn partes tres possident Elector Trevirensis, Dux Saxo-Eisenacensis &Burggravius Κὰchbergensis. Comitatus hic Confluentiis haud procul distat. Comitatum de Styrum & Broch in Ducam Montensi est videre. Comitis de Veliten Ditiones sunt per Ues haliam variis in lό' eis dispersae. Comitatus Lippiensis proxime adjacet Episcopatui Pagerbo .ncnsi , Comitatui Ravenspergico & Schaumburgico versus Orientem. Elector Brandeburgicus & Comites Lippienses in duas divisi Lineas, scilicet Dethmoldicam & Bukenburgicam possident Lippiam. Dethmoldiam. Lembgoviam. Bukenburgum. Secularibus Statibus hactenus recensitis accedunt Comes Ol-denburgicus & Delmenhomanus, cujus gemini Comitatus inter m re Germanicum , Visurgim fluvium , Comitatum Diepolthianum, Episcopatum Monasteriensem, & Principatum Embdanum sunt medii, longitudine I s. summa latitudine I a. milliaria Germanica ci citer complectuntur. Urbes in eisdem sunt: oldenburgum. Jevera. Κniphesia. Wildhusum. Delment, Orsta &c.
Uterque Comitatus hic priori Seculo Anthone Gunthero abia de liberis mortuo cessit denique Danorum Regi, postquam lis de cccssonis jure inter ipsum & Ducem Hollatiae aliquo tempore se
Comitatus Schaumburgicus in finibus Circuli Nestphalici ver sus Orientem situs est. Comitatum hunc secundum partem potiorem jure haereditatis adeptus est Landgravius Haω- Cinctius, prae reliquis in eodem eminent: Schaum-
376쪽
Circuli Nestphalicio go Schaumburgum. Rintesta. Saxenhaga. Rotenberga. OLdendorpium. Brukenburgum & Stathaga Comiti Lippiae subduntur. Comitatus Spiegelbergensis inter Principatum Hildesiensem&Ηameliam in Ducatu Hannoverano in medius ; hujus ipsius Ducis Feudum est Comitibus Nas viae olim collatum. , Comitatus Pyrmontanus est prope Ditiones Corbrienses, quae subduntur Comiti de Walde . Comitatus Rictbersensis juxta Episcopatum Paderbomensem versus Orientem conspicitur. , Comitatus Stembergensis non ita pridem dicitur esse coniunctus cum Comitatu Lippiensi. Tot Comitum stirpes,aut sin ulorum in Circaeo Ne halico i cum ac sedem aliaque jura, vix rite in Jurisperitis publicis, aut Historicis inveniet Lector solertissimus ; cum diversorum diversa sint his etiam
in rebus capita & sententiar, quas qui discutere velit, praesertim n stra aetat cribro hauriet aquam,& ipse vapulabit a multis. Sufficiat nobis omnium Circulorum nosse Praesides, sicu Capita, & membra; ordinem prioris aut posterioris inter sese componant & transigant . . .
prior & posterior, major & minor, senior & junior &c.
DE URBIBUS IMPERII IN CIRCULO NESTPHALICO.
T TRbes Imperii in Circulo Nestphalico sunt tres duntaxat, nimiarum Colonia ad Rhenum, Aquis ranum &Tremonia, de quarum prima , cum mentio fuerit tacta in Circulo Electorali, hine . ejusdem hoc loco multis non meminisse oportet. ta sAqui ranum inter Rhenum & Mosellam Imperij urbs, tanto est celebrior, quanto ab ipsis Imperatoribus est frequentata magis. Gra- λnus Neronis Imperatoris frater , si tamen hujus nominis quispianx
Seculo I. vixerit, eam urbem condidisse a nonnullis creditur. Authores alij CaroIum M. Aqui rani credunt authorem , utpote de quo, cum ex Historicis permultis constet, quanto eam & vivus amo-
re prosecutus fuerit , & sibi morituro aliisque Imperatoribus f pulchrum in ea esegerit, longe sortius .argumentum sibi suppetere
377쪽
3ox Tabula Topographica Tremonia , vulgo Dor unda, Nestphaliae urbs in Comitatu Marciuae lita, circumcingitur Regione perquam fertili; Cujus fertilitatis causa Carolus M. duos pagos aut oppida ibidem extructa dudum, in urbem Imperis convertisse legitur, ut haberet Imperator
Sedem tanto hospite & tanto conditore dignam. De uniinso Me Cirin calo ride Aurbores superiis sape cur. i
TABULA TOPO GRAPHICA CIRCULI UNIVERSI.
s. l. Crculus Saxoniae Inferioris lonsitudine sua sere 18. latitudine 48. par milliaribus Germanicis , Versus Septentrionem ju gitur Daniae , seu Ducatui Schlesvicensi & mari Balthico. versus orientem Circulo Saxoniae Superioris, praesertim vero Pomoeetaniae & Marchionatui Brandeburgico; versus Meridiem Principatui Anhaltino & Superioris Thuringiae parti ; versus occidentem Circulo estphalico , atque in hoc maxime Comitatui Schaumburgensi ; Hoyensi & oldenburFico. In Circulo Saxoniae inserioris ex Statibin Ecclesiasticis compluribus relictus est solus Episcopus Hil- desiensis, unde de Episcopatu more Circulorum priorum sit.
t. s. n.' DE EPISCOPATU HILDESIENSI.
TPiscopatus Hildesiensis inter Ducatum Luneburgicum & Bru D sescensem omnino medius est ita, ut priori versus Septentrionem , posteriori versus Orientem , Maidiem & occidentem
378쪽
Circuli Saxoniae Insertorta δor. sit inclusius, simulque magnas in angustias redactus; Mitiones possia det quatruplici in loco positas, quae si uno tractu forent conjunctae, latitudine & longitudine facile aequarent duodecim milliaria Ge manica. Urbes Episcopo subjectae sunt: Hildesium, alijs H1ldesa. At Adia. Brockena. Elga. Gro-
novium. Sarstedium. Peina. Popenbergum. Dasset a. di deria. Hunnorum tractus minor. Leinenburgum. Uebenbur gum. Rutha. Schladesheinium. Uimenbruchum. Uoldei Dergum &c. Sufficiunt urbes hae septem Comitatus & Praesecturae collige do in annos quosvis facile dimidio florenorum milli i. Ita mutili , salvo quaestorum in Hildesiensi Episcopatu judicio aut arbitrio. I. III. C
DE ORIGINE AC PROGRESSU EPISCOPATUSAE HILDESIENSIS.
CPiscopatus Hildesiensis authore Principe Episcopo Romano γο- re Episcopatuum in Germania aliorum Adjutoribus Carolo Μ.& hujus filio Ludovico Pio circa annum 7ς6. est inchoatus. Fum 'damento firmamentum addiderunt Episcopi, tum coemptis novis Ditionibus , tum loco pulsis jure optimo adversariis , tum sup ratis periculis alijs profecto plurimis, quod testati sunt nostris maxime Seculis ultimis Ernestus II. Ferdinandus & Maximilianus Henri- .cus , tres Duces natione Bavari , qui Episcopatum Hildesiensem ab hostibus vastatum restituerunt maximopere. In numerosa Serie Episcoporum Hildesiensium Archiepiscopus Coloniensis tenet nunc locum quinquagesimum sextum. Eminu runt Pater eosdem maxime D. Bernwaldus ex stemmate Comitum . Somersburgicorum; D. Gothardus Comes Schyrensis Bavarus, quorum hic Monasterium SalZanum, ille S. Michaelis erexit. Episcopatui huic favebant etiam into III. Henricus II. cognomento San-ς inis , Ridericus A nobarbus , Philippus , & nostro tempore Imperatores natione Austrij ; D. Bemmardi enim constanter propugna vit partes otio III. Cum D. Gothardo Henricus Sanctus coli
379쪽
- Tabula Topographica . municavit consilia, di utrique
IN CIRCULO SAXONLE INFERIORIS.
' DE ORTU ET PROGRESSU DUCUM BRUNSUN
380쪽
Circuli Saxoniae Inferioris. 3osmus Henricus Iunior fuerit Dux Zellensis ct Comes Palatinus Rheni, cuius' filia Irmengardis cum nupsisset Hermanno IV. Marchioni B densi ; hinc etiam hujus nominis Marchiones Telphorum sanguine coeperunt nobilitari. Filius Henrici Leonis alter Otto BνuWuicissi est dietus, & tandem Caesar electus , qui sine haerede est mortuus
Fratrum tert1us Til icimus inchoaVit Lineam Luneburgicam , cujus . filius otio cognomento Pure, denuo conjunxit Brunsvicenses & L
neburgenses Duces, sed & divisit iterum in filio primo Alberto M. Mansuisensi , & Ioannὸ filio altero Luneburgensi. Alberti M. filii
tres una cum Brunsvicensi tres constituerunt Lineas; scilicet mm .
helmus Brunsviremem. Grubenhagensi dein Seculo XVI. absque haria rede masculo emortua, & illaelmo pariter absque liberis defuncto, Albertus Guingensim & Brunsiuicensim rursus conjunctam in Ernesto de Missa, I. filiis divisit ; quin in filijs tribus ita auxit, ut Orto Dux Gm tingensio , Ludovicus Luneburgensis & Magnus II. Bransvicensi, Dux fu rit appellatus. De Luneburgensi postea : nunc hoc loco solum Bruntvicensem prosequemur ; cum Gottingensis etiam sit in otio ne Coclide extincta. Magnus II. cohnomine Torquatus relinquens Henricum filium: et . in hujus nato uhelmo Seniore fundavit Lineam Brunsvicensem' lacteuiuum , & in filio altero Henrico Pacifico Brauincensim Mo fenburelianam. Harum prior Seculo XVI absque mascula prole est finita; Uolstenbuteliana pari ratione in Fridericotarico an. I 63 absque liberis mortuo est terminata, sed ita, ut Augustus Bruniuμcentis haeres Friderici Utrici effecitus in filiis tribus, scilicet in Rudni bis
Brunsiuicensem , in Antonio inrico Molfenbutelianam continuaverit ; & iae . Ferinando Asserto Beverniensem , seu Vulgo de Borrn inchoaverit. Munias censis Mogeubuletianae floret hodie.
Jam hoc loco notandum est,Magno II. Torquato tres filios superstites fuisse , quorum primus Friciericus Caelar ad modicissimum 'ctempus creatus , & mox gladio percussus an. I oo. Lineam L mbere ερψm inchoavit & finiit, non nisi duas numerans filias. Filiorum certim Henri s in sulcostem propagaVit, uti percepimus ; filiorui