장음표시 사용
541쪽
46s ' De Magni Mogolis Imperio. Religio M. MoaoIis ad normam Mahometis instructa diversum etiam a Turcarum placitis sibi finxit Alcorani sensum & sententias multas, quibus imbuti Mogolici intra suos fines tolerant idololatras, Brachmanes &c. Nec usque adeo odio rent Christianorum arae, si Lusitani, Batavi, Angli & Dani potius animas, quam divitias di
dicissent lucrari. Caeterum-M Mogolis Imperium Europaeis Ο- .mnium primi teste ipso Christiano δεηιrio Heterodoxo aperuerunt P
tres ex Societate JESU, a Batavis & Anglis paulo post etiam in Asia denigrati & male habiti
IΜperium Sinicum a sua Tartaria, quae non minor terrarum amplitudine est ipso hoc suo Imperio, a nobis hic tantisper sep ratum, tantum complectitur spatium, ut longitudine sua o. latitudine vero circiter 3 oo. milliaria Germanica si non superet, multum minime ab iisdem superetur. Si tamen tabulae Geographicae, ut saepe lent, non fallant. Α Septentrione Imperio Sinico alacet Tartaria Sinica extra muros Sinicos constituta; ab oriente mare Sinicum ; a Meridie India extra Gangem sita & ab occidente Tari ria Tibetica &c. Dividitur Imperium Chinense in partem Borealem&Meridi 'nalem; pars Borealis muris soo. milliarium spatio longis est adsita, di numerat tres amplissimas Provincias supra fluvium Hoang, tres item infra & retro eundem fluvium. Supra sunt Provincia L Seu Regnum Chinensibus Xuntien & Peching, Τartaris vero Catayum dictum, quae ipse dividitur in varias minores Pr vincias suis ab arie & opere laudatissimis instructas : urbs in
542쪽
De Imperio Sinarum. 46shoe & Regnis aliis princeps simulque istaratoris sedes est Pechinum. II. Regnum dicitur Xansii in plures Provincias distributum, quae ejusdem sunt nominis, cujus sunt Metropoles, e. g. Taiyven, Evencheu, Lugan, Pingyang, Taiiung.
bes paris nominis dividitur, e. g. Cingcheu, Laicheu, Teng-cheu, Tungchang, Yencheu. Infra fluvium Hoans sunt L Nanking, seu Mamnan Regnum, in quo sunt plures quam decem diversae Provinciae, e. g. Changcheu, Chingviang, Ching-cheu, Funpiang, Gamhing, Hoaigang, Holicheu, Lucheu, Ninque, Sucheu &c. II. Ηoan Regnum, cujus Metropolis Caifung cum septem Provi ciis minoribu=. III. Xensi Regnum, cujus urbs prima Siganum cum septem Provi
Pars Imperii Chinensis Meridionalis complectitur novem aut decem amplissimas Provincias, seu totidem Regna, scit. I. Hugvang Regnum us princeps urbs Vuchang cum tredecim Provinciis m. II. Suchven Regnum,cujus urbs maxima Chingtu cum septem Provinciis m. III. Mansii Regnum,cujus praecipua urbs Nanchang cum decemProvinciis m. IV. Chekiang Regnum, cujus nobilissima sedes urbs Hancheu cum decem Provinciis m. V. Fockien Regnum, cujus metropolis Focheu cum septem Pr vinciis m. VI. Queicheu Regnum, cujus princepS locus urbs Qv ang cum octo Provinciis m. VII. Quantung Regnum, cujus Metropolis Qua heu cum decem Provinciis m. VIII. Quangsi Regnum, cujus urbs suprema Queilincum decem Pr
543쪽
ro De Imperio Sinarum.1X. Iunan Rhignum, cujus est ejusdem nominis urbs Regia cum decem Provinciis m. X. Leaotiing Regnum extra fines Sinarum, cujus ejusdem nominis urbs cum sex Provinciis m. in tot Provinciis censetur primae classis civitates praecipue lin-peratori, Mandarinis & civibus accommodatae I 7s. item urbes rea militari potissimum adaptatae a7 . quae sunt secundae classis. D nique urbes aliae classis tertiae sunt inventae Ia 88. quibus annumera
tur oppida & pagi numero sane plurimi & hominibus refertissimi: pro terquam enim,quodSinarum lege polygamia praecipiatur verius quam prohibeatur,lex alia admodum juvenibus & pene pueris praecipit festinata matrimonia: unde Sinarum nemo facile ultra aetatis annum a G.
praesertim vero sexus foemineus differt iliori consortium, quod adeo ferax ac foecundum esse testantur, ut raro mater inveniatur, quae Velonantiaosterilis, vel annis singulis prolem non parturiat inter id
neam aetatem. igitur hominum adeo excrevit numerus, ut non d
sint authores, qui perhibent, ultra ducentos capitum milliones Iconductis hanc in rem inquisitoribus fuisse ineratos: quam inge tem copiam tametsi nimiam quantam dicat restius, is ipse nihilominus concedit, ultra Io. hominum milliones sorte inveniri facile in . Sinarum Imperio. Nec deest tantae hominum multitudini rerum omnium copia maxima: abundat enim imperium hoc feracissimum diversissimis fructibus facili negotio aut pretio comparandis, item' argento, auro, unionibus, Bysso, Bombyce, pretiosis lignis & v
riis omnino mercibus, quae aliaque multa etiam ante Tartarorum i ruptionem & Tartariae cum Sina conjunctionem Imperatori in a nos singulos tantam redituum summam pepererunt, ut eandem I o. scutatorum, ut vocant millionibus aequalem, aut etiam longe superi rem dixerint. Atque propter talem tantamque auri summam, & rerum aliarum abundantiam, locorum situm, & coeli clementiam Sinae.
Imperium suum nominare consueverunt Imperium praestantissimum, Regis
nam mundi mundissimam, cιpuatem siupremam ac maximam, Paralysum terrestr se trum terra, ct pacem generis bκmanu. .
544쪽
De Imperio Sinarum. 471 I. II.
DE ORIGINE ET PROGRESSU IMPERATORUM
cI veritatem potius quam vanitatem sectarentur Sinae in inquiren- da majorum suorum origine pervetusta, tunc missis procul fabulis dicerent Imperium suum equidem dine antiquissimum, minime vero ultra diluvii maximi tempora extendendum; aut annos conditi Mundi augendos, ne diminutus videatur numerus Sinarum superbia innata confictus. Perantiquum sane Sinarum esse aut Regnum autImperium,fatentur etiam EuropariScriptorcs multi, e.g. Hor-
nius , Maresitus , Funccius, Scherer , Nircberus, Fore ius ahique, qui Sinis
dempto glaucomate, aut depositis larv1s genuinam nobilissimi Imperii antiquitatem nobis discriptam conati sunt relinquere fere hac methodo: Diluvii tempus incidisse in annum M. I 636. est S. Co- dici conformis sententia, & auiliorum praestantissimorum opinio: annis deinde elapsis non nisi 29. anno nimirum M. I 683. jam positum esse fundamentum Sinarum Imperio authore Futeo, seu Foqui, aut denique Phut ex Noachi nepotibus proximis nato, non est iisdem testibus vana opinio. Hunc ipsu in Euteum insecutos esse octo successores, a populo lectos, legimus. Mutata dein sententia publiaca Imperatores ad nostram utque aetatem dedit hareditas Imperatoria, si paucos excinamus, ducentos quadraginta. Atque haec capitum supremoruin series in unam supra viginti successii temporis distincta est stirpes & familias, veluti praesens tabula exhibebit: ae Sremma Imperatorum Sinicorum Hiis dictum numeravit I8. Imperatores, qui imperarunt ab anno M. 178 1. usque ad am
II. Stemma Xava appellatum habuit Imperatores 27. ab anno a I 8 a. usque ad annum 28 6. III. Stemma chra vocatum constitit supremis capitibus 3 s. ab anno M. 28 6. usque ad annum 37 1. IV. Stemma Cina nuncupatum in quarto jam finitum est Imperat re, duravit ab anno M. 3 74 . usque ad annum iisq. R. I s. cisS L . OQ. . . Vν
545쪽
. a De Imperio Sinarum. V. stemma Hana ascendit ad 26. Imperatores ab anno M. 379 usque ad annos Christi I9o. VI. Stemma μυ- duobus constans Imperatoribus, habuit suo cessores I s. ex stemmate Cisa usque ad annum Christi I9. VII. Stemma Sisina in octavo finitum Imperatore imperavit ab amno qI9. usque ad annum 478. VIIL Stemma Cia quinto jam terminatum Imperatore an. I. mose
IX. Stemma Lema q. numerans extinctum est anno 3 3. X. Stemma China S. constans capitibus, solium reliquit an. 39o. XI. Stemmam non nisi 3. floruit Imperatoribus usqtie ad an. 6I 8 XII. Stemma rima a I. Imperatoribus gloriosum thronum imple vit ad annum so . XIII. Stemma H leum in altero Imperatore exspiravit an. 9I3. XIV. Stemma I retram quarto completum est Imperatorc an. 93 3. XV. Stemma murin a. Imperatores ad annum usque 9 3. amisit una cum solio. XVI. Stemma muchana in a. capitibus 2. numeravit duntaxat annos. XVII. Stemma muchea in tertio Imperatore an. 96o. est consumma
XVIII.Stemma Amra I 8. Imperatoribus triumphavit, quorum uitiamus an. I 28 o. fatis concessit.
XIX. Stemma Dena 9. complectens Imperatores ex Tartaris o cidentalibus an. I 369. finiit. . Stemma Mima aut Tamiua I 6. comprehendens Imp. regnavit usque ad annum I 662. XXI. Stemma Cim 3. Imperatores natione & origine Tartaros in rientales numerans floret usque hodie. S. III.
UE sINARUM DOTIBUS ALIISQUE REBUs DIVERSIS
EX allata hactenus Imperatorum Sinensium serie apparet, Imperium hoc a multis omnino Seculis haereditatis jure firmiter a iisse , idem ad Monarchiae methodum , Aristocratiae tamen i
546쪽
: . De Imperio Sinarum. ε 3 gibus temperatam, fuisse institutum, vacat colligere: quippe & le gcs & Proceres Sinici dum Imperatorem suum fulcire non cessarunt,.
eidem tamen non unum duntaxat obicem posuerunt, quo minus pro
arbitrio imperare licuit. Hoc etiam nostro & priori Seculo, nostquam Sinarum Imperium Tartarorum victricibus armis succubuit, quamvis minor forte legum antiquarum valor, & Magnatum potestas, quam quondam, iidem nihilominus suis consiliis ad antiquarum lcgum Regulas directis multa efficiunt tum in rebus Ecclesiasticis, tum Politicis, tum etiam Literariis. Quotquot viri principes Imperatori sunt a consiliis, tot distribuuntur in divcrsa Collegia, quorum Omnium primum & Imperatori proximum quatuor aut sex con-- stat capitibus arcano suo consilio Imperatorem juvantibus. Collegium alterum Sinis I iii appellatum ex supremis Praefectis colligitur. Collegium aliud constituunt viri, qui proventus Imperatoris colli-. sunt, & rationes publicas dirigunt. Collegium a prioribus dive ' , ulm curat ritus, conluetudines Ecclesiae Sinicae & Rempulicam Lia terariam. Collegium etiam suum adornant militiae Praefeciti. Inter Collegia Sinica venit etiam ordo Architectorum. In Collegiis aliis sentcntiam dicunt criminum judices, & causas examinant advocati&c. Uni versim itaque numerantur novem Collegia,quorum quodlibet in novem denuo gradus distinctum adeo Mandarinorum copi stim efficit numerum, ut hunc 3 a ooo. arpualem esse scribant. Prae diis Imperatoriis, Mandarinis non Sinarum, sed Lusitanorum in re dictis, miscentur plurimi per universum Imperium nobiles, quos eo venerantur honore, quo Germani suos Comites aut Dynastas. Cur autem Imperatores Tartaro-Sinici imperandi aut regnandi me- thodum in statu surc pristino reliquerint, argumento ipsis erant leges , mores & consuetudines Sinarum magna cx parte non mutatione, sed confirmatione opus habentes: timor item obstabat, ne mutatio status violenta a sam praeberet seditioni; hanc etiam ob causam nec suscepta est aut imperata novitas Religionis, quae omnino αὐersa est hodie hoc in Imperio: pars enim a Doctoribus Romanis rite credere est do&ῆ, & hoc priori Scculo. Pars alia arte, scientia & ingenio interSiaas nobiss tametsi araras Christi accinctii ne
547쪽
- De Imperto Sinarum. dum proxime, contemptis tamen deorum simula cris, uni Deo litati- . dum csse contendit. Pars vero Sinarum & penates colit, & inter Deos coelum, solem & praesidem tempestatis numerat. Deum ab
his diversum sibi fingunt, quem Bonalis seu sacrificulis suis praeesse,& ordinis sui Religiosi authorem fuisse docent. Religiosi hi in duas
dividuntur classes, quarum prima coelibatum, altera conjugium eligit: priores pluris, posteriores minoris longe habentur, eo quod etiam Sinis parum convenire censeantur Religiosa Regula & cum s
xu altero carnis commercia. De Tartarorum aris diversimode dicendum: pars enim uni, pars pluribus thus diis adolet inter mille superstitiones: pars alia ex Alcorano sibi format fere ad libitum religionem : adeo innatum est mortalibus immortale venerari Numen,& vitam sperare alteram lCaeterum inter Sinas momenti est maximi Rituum patriorum deceremoniarum perpetua custodia, quam ad amussim testantur sv diti suo Imperatori, Imperator suo destinato tempore Imperio, i ferior majori, amicus amico, hospes hospiti, junior seniori, inquia linus advenae, consanguineus consan uineo, filii parentibui &c. Ritus vero patrios quo quis callet magis, eo amplius honoratur, & si Princeps sit vir, propemodum adoratur: quam ob causam & libri docendis Ritibus idonei teruntur passim manibus, instituuntur sebolae , conducuntur Magistri, experimenta capiuntur domi forisque;& tum primum cum Vel adornantur convivia, aut amicus amico fert munera, aut notus non ignoto fit obvius in publico &c. certant inter se & verba Sinica subtili ac moderato sonitu, consonant caput, manus, pedes & in corpore membra singula haud brevi mora & abiaque moderamine. Ritus patriin proxime sequitur scientiarum & arettium ingens aestimatio; unde Literatorum praestans est numerus, in quo censentur IooOo. eorum duntaxat, quos Loietios, Latini vero Liacentiatos appellant. Universis lege publica praescribuntur sex libri, quorum primus gesta Imperatorum ordine temporum apprime descripta continet; alter vero liber Ritus Sinicos; tertius Carmina ad linguam patriam exacta; quartuS Historiam Imperii ; quintus Regulas
de Moribus inscribitur; sextus denique synopsin librorum quinques
548쪽
De Imrerio Sinarum. 47ycomprehendit. Libri alii magno numero sunt typis Sinicis impres- si yporum sese primos authores dicunt de dicenda Jurisprudcntia, Astronomia, Medicina & Philosophia, quibus facultatibus m
ximopere dant operam Sinae. Imo inter scientias arduas non immerito numerari potest Sinarum lingua, quae constare dicitur a . literarum millibus ob varietatem sonitus & accentus, qui eidem voci monosyllabae diversissimam aut omnino contrariam dant significationem. Hanc ipsam suam linguam tradunt esse vetustissimam,& vel ideo etiam maximi habendam; qua proinde utuntur Sinae garruli tum ad sui ipsorum, tum ad linguae patriae Vanam commendationem, quam nihilominus plurimi adeo ignorant, ut unius Provi ciae inter Sinas etiam incolae non beno distinguant alterius Provi ciae licet vicinissime idioma patrium. Non pauci hanc ob rem not runt probe, dialectorum variorum dissicultatem bellorum etiam tempore maxime noxiam, quae in exercitu copiosissimo, quantum nempe ad 6ooooo. ascendere aut lonsissime majorem non verentur scribere, eam non raro peperit confusionem, qualem fere experti sunt Babylonii. Inter vitia Sinarum igitur vel maxime venit lingua nimium laudata & alia non simplex superbia, qua elati nationes alias contemnunt facile, quin & fraudibus circumvenire inter Sinas vix putatur nefas. Genii vanitas apparet quoque in vestitu, incessu, aedificiis& conviviis a sumptibus & ceremoniarum copia splendidis, ubi ine sani vino etiam modico onerare vetatur gravissime: unde meri loco parantur vasa ab arte & potu quovis vino pretiosiori aestimata.
1Mpellum Japonicum haud procul Imperio Sinico versus Orieniatem situm, & mari omni ex parte ci umdatum est inter nobi
549쪽
76 De Imperio Japonico. 'tres diversas insulas sibi maxime contiguas, quae longitudine sua I 8 o.
latitudine vero nunc so. nunc pauciora lon e numerant milliaria
Germanica. Niphon seu Japonia universa olim in o. Regna distributum, hodie in V. tantum dividitur Provincias, quarum L Jetsengo, in qua Meacum, metropolis totius Japoniae quondam , hodie vero Jedo. II. Jamstat seu Jamistero, in qua Amanguccium caput Provinciae. III. Julsegeia, in qua Funda urbs princeps Provinciar.
IV. Ochi, in qua Fitachia, sedes prima Provinciae. . V. Quanto, in qua Υcndo, aliis Yedo, urbs amplissima cum Regio
Palatio. Insula altera Ximo sive Salcoch dicta, olim in complura seu R gna minima divisa, numerat urbes Bungum, Cangoximam, Facatam, Nangasachium, Satauinam aliasque urbes fuso Christianorum saχguine illustratas. Insula tertia Xicoco seu Tokoesi nominata, divisa est quondam in IV. minora Regna. Prae aliis hodie notiores sunt in eadem urbes, Tosa, Sanuchia, Xium&c. Taceo Japonum insulas minores. De his Provinciis hunc ferme in modum cum Claristiano Funerio scribunt authores plures : Japonia est inter omnes universi orbis . insulas meliores numeranda, eo quod abundet omnibus ad vitam humanam tam necessariis, quam rebus utilibus; non enim ibi duntaxat
aer est saluberrimus, sed &reperiuntur omnia fere Europae fructuum genera, mala scilicet Persica & praecocia cerasa, pruna, poma, pyra, quae boni Christiani nuncupantur. Praeter haec ingens aliorum h u-- ciuum copia ibidcm habetur: praecipue frumento & oryza abundant. Reperitur & ibi argentum in lumina sua perseetione, sed in commemaeiis non usurpatur: solo enim auro utuntur, sicut& parva aeris moneta, quam nimis purificando depravant. Chalybs ibi etiam est optimus: sunt acidulae & thermae, quibus incolae suis morbis medentur. Tot sunt in Japonia serae, ut domestica animalia parvi pendant,quamvis & horum non sit inopia. Varia denique mercium genera produ- .cit: sed praecipue omnia panni scrici genera, ut serica cruda, se cinum, lapides pretiosos, moschum, aes, calybem & laccae opera.
550쪽
De Imperio Japonio. 47ν Hucusque alii. Ex quibus colligunt ingentes Imperatoris Iaponiaci thesauros forte Sinicis pares, aut multum non minores.
DE ORIGINE ET PROGRESSU JAPONUM, ALIISQUE
ANte octo circiter Secula a Sinensibus ortum suum traxisse creduntur & populi & Imperatores Japonici; prioribus vero temporibus Japoniam fere uniVersam fume incultam tradunt. Gens
hodie populsissima ad prenda bella est peridonea & jugum serre docta. Unicum Japones venerantur supremum Verius tyrannum,quam
Imperatorem,cujus in despotica potestate est,subditos Regulos, ptimates & Praefectos quosvis in exilium mittere vel perimere leviores etiam ob causas. Imperatori subordinantur in principe urbe Pret steti supremi tres, quorum primus Zaeto dictus rerum sacrarum curam gerit. Alter Uco nomine dignitatum & honorum gradus in Imperio moderatur. Tertius cibama nominatus belli ac pacis transigenegotia. His proximi dignitate sunt, qui imperatoris munus supplere dicuntur & Reges vocantur Per Provincias: his vero junguntur Coricaei, Latinis supremi inquisitores dicti, quorum maxime i 'terest, explorare sensus animos in Imperatorem tuum : quin etiam a consiliis perpetuis supremo in quavis Provincia Praefecto est ab Imperatore constitutus Vir princeps, qui res majoris momenti quasvis 1uo modo & tempore perlcribit accurate. In urbe, quae sedes Imperatoris fere continua, palatium ingentis operis & rarae artis, in cujus lpatiosissimo ambitu cernuntur etiam ministrorum maximorum aedes multo auro exornatae. In his ipsiis aedibus praescripto tempore jubentur adesse primarii Proceres, & inde datur copia revertendi ad Provincias, si muneri suo satisfecisse sint judicati. In aula inter supremos honores & curas numerantur militia & mercatura: prioris causa aluntur constanter fere 2 ooooo. peditum & millia multa equiatum, quibus eadem propeNodum instrumenta bellica serviunt, quae Europaeis, non tamen idem tractandi arma modus expeditus & facilis,
si gladios rotandi R cudendi chalybis artem excipiamus. Corpus