장음표시 사용
521쪽
t L Conclusio fimul & Reflexio H. s. XXIII.
CONCLUSIO SIMUL ET REFLEXIO SUPRA STATUM EUROPAE UNIVERSUM.
P. Henricus Scherer in Geographia sua Politica, postquam totius. Europae statum multis descripui, tandem s86. succineiam rerum multarum repetitionem & nationum in Europa singularum breve compendium annexuit sequentem in modum :Lusitani censentur generosi & astuti, eorumque milliones 4. Hispani serii & cunctabundi, - milliones 6. Galli vivaces & impetuosi, - - milliones 24. Itali facundi & suspiciosi, - - milliones 7. Cermani suheriores liberales & creduli, milliones I 4. Cermani inferiores considerati & morosi, milliones s. Belgae frugales & obstinati, - - milliones 7. Angli ingeniosi & obstinati, - - milliones q. Scoti militares & truces, - millio II
Hyberni benevoli & otioli, - - millio II Hungari & Croatae audaces & gloriosi, milliones 4. Poloni & Lithuani animosi & jactabundi, milliones 7.
Valachi, Moldavi, Bulgari, Stavi & Cosaci bellicosi& inculti, - - milliones 3. Graeci considerabundi & infidi, - milliones a. Turcae laboriosi ac tumidi, - - milliones a. Moscovitae tenaces & arrogantes, - milliones 7. Tartari crudeles & barbari, - - millio IIDani considerabundi & obstinati, . - milliones 3. Sueci duri atque severi, - - milliones 4. Nor, egi simplices & familiares, - millio III appones sordidi ac superstitiosi, eorumque millia. Io. Hebraei foetidi ac fraudulenti corumque, millia 3ooooo. Igitur Summa habitatorum totius Europae emerget ad II 3 oooooo. hoc est a I 3. milliones; Omlliis 3Io ooo.
522쪽
supra statum Europae universum. 4 9 Pergit ibidem P. S. hereruι tribus paragraphis, quos treς Politicorum catalogos appellat, Europaeorum mores sequenti methodo ob oculos ponere.
CATALOGUS I. EUROPAEORUM. Hispani aliis praestant Theologicis & speculativis studiis.
Galli Criticis. Itali Politicis. Angli Physicis & experientiis. Germani & Belgae Humanioribus. Dani & Sueci Nauticis. Hollandi Geographicis. Hungari, Poloni, Mosci & Τurcae militaribus.
Hiibani scitissime praeparant corium Cordubense. Galli excellunt aliis calcographia. Itali Architectonica. Germani manu & artesectus. Belgae texendis aulaeis. Hollandi struendis navigiis. Angli Pannificio. Dani pascuis & plicaturis. Succi & Nor egi caedendis lignis. Hungari aerifodinis. Turcae adornandis tentoriis. Poloni & Mosci praeparandis ferarum pellibus.
Commendatur 'Italorum urbanitas, Hungarorum audacia, Gallorum promptitudo, Turcarum vigilantia, Hispanorum consilia, Polonorum animositas, Germanorum fides & constantia, Moscorum celeritas, Anglorum perspicacia, Danorum dexteritas,
Belgarum palsimonia, Succorum liberalitas, Batavorum industria, Norwegorum simplicitas. . XXIV.
DE NUMERO HOMINUM IN EUROPA UNIVERSA.DIdia paragraphi prioris sere ad Verbum descripta habes, Lector,
EX P. Henrico Scherreo, cujus testinionio cum Omnia accurate
sint collecta ex variis auicto rum libris, sua equidem non carent authoritate. Attamen etiam adeo firma censese non debent, ut im- I - , -- . ' Lli a . . - pug
523쪽
4so Conclusio simul di reflexio pugnari paululum nequeant, ptasertim si censum aut hominum numerum perutus injiciamus : concedamus namque, in universis Galliae Provinciis censeri capitum milliones et . Hoc dato plures, quimmodo legimus, hominum milliones concedere oportebit Hispanis, Italis, Germanis, Anglis, Hunsaris . Turcis & Hebraeis. De Hispanis ordiamur, & ad Turcas utque ductis rationibus descendamus. Abunde constat Geographis, a Regno Hispaniae universo sit perari Regnum Galliae & longitudine & latitudine. Constat non minus singulas universae Hispaniae Provincias non minus cssefertiles, quam sunt in Gallia : vinde Hispaniae fertilitas multos multis Seculis attraxit advenas. At vero objicit hic rerum Hispanicarum vir μ- ritus : Hispani natura sua ad multiplicandam gentem sunt minus id neti ; expulere etiam procul Hispaniae finibus Hispanorum Reses Ma
ros, Saracenos & Hebraeos tanta multitudine, ut Regnum suum in gna ex parte inquilinis orbatum denique lugerent. Repono, me quoque hoc duplici argumento persuasum, non ausum fuisse tantam an rere Hispanis hominum multitudinem, quantam Gallis r at simul ad, dendum existimo, non posse probari eorum calculum, qui Gallis et Hispanis vero 6. duntaxat hominum milliones dederunt; tametsi enim Hispanos ad generandas proles minus quam Gallos natura m
ter voluerit esse habiles; non tamen eapropter Hispani sunt dicendi heriles, utpote passim liberis tot instructi,quot coronandis mensis sufficiunt, uti exploranti Hispanorum familias patebis Fluxerunt tiam jam duo cum dimidio Secula, ex quibus Ferdinandus Catholiacus Hispanorum R ex potentissimus Maurorum & Hebraeorum reliquias suis Regnis expulit, quorum loco invitati venerunt numero maximo Galli, Belgae, Itali, quin & Germani, qui Regionum situ &feracitate, nec non lucrum augendi spe potenter allecti, sedem in Hiaspania perpetuam fixerunt, & tanto jam tempore Hispanis ingens hominum augmentum addiderunt. Argumento mihi etiam est, quod ab annis et . quibus Philippus V. ex Gallia migravit in Hispaniam, non modo Rex regiam auxerit familiam, sed & commilitones ex Fra dia plurimi, simulque cives numero longe plures incrementum d derint permagnum generi Hispanor igitur non aberrant krte a i
524쪽
. supra statum Europae univerium. stgitimo caleso illi, qui hodie in Hispaniae Regno numerant hominum milliones 8. aut omnino Io. aut etiam Ia.
De Italis quid dicam, si huic annumerem propinquiores insulas Siciliam, Sardiniam, Corsicam & alias Venetorum insulas procul dubio etiam superius numeratas, quae prosecto simul conjunctae cum iversa Italia in tantam excurrunt longitudinem & latitudinem, ut saltem mediam Galliae partem adaequent, aut etiam multum superent. Jam vero norunt vel etiam Italiae modice periti, Italiam & propin quas Italiae insulas urbibus, & urbes hominibus ita esse instructas, ut forte non minus in domibus & plateis densentur hominum turmae, quam in Francia. Quare qui in universia, scilicet continenti & i
sulana Italia numerarunt hominum missiones Io. aut etiam 12. ne
suo calculo deceptos dicamus facile. Germaniam universam si ob oculos ponamus, excedit ipsa Galliam multis milliaribus : quis vero Europaeorum nescit Germaniam virbibus, oppidis, castellis & pagis ita esse repletam, ut etiam silva in habitaticines amoenas passim cernantur conversae. Testis sit sylva
Hercynia jam non amplius sylva, sed villa continua frequentibus oppidis & Monasteriis distincta. Dividatur obsecro divisione jam usi
lata Germanicum Imperium in novem Circulos, quibus nimirum hoc loco non annumerabimus Circulum Burgundicum maxima ex parte hodie unitum Galliae: si jam in unoquoque Circulo tres capitum miliationes numerari credimus, a T. milliones noster numerabit calculos, quem a veritate multum aberrasse nemo sustineat dicere, si nunc sin gulorum, nunc universorum Circulorum, & in quolibetCir lo quorumvis Statuum capita non perfunctorie numeraverit. Minus mir bitur Lector haec dicta, si Germanico Imperio annumeratum hoc Ioiaco non nesciat totum Bohemiae Regnum cum vicinis Provinciis, quin & Helvetiam cum Regionibus foechre connexis: nam has omnes innumerum Germaniae venire voluit cum sociis Authoribus Seheino, noster : unde tametsi ex novem Germaniae Circulis singuli non compreheodcrent ternos hominum milliones, facile tamen desectum
lupplerent copiosissimis suis inquilinis Bohemia &Helvetia adeo, ut a 3 o. hominum missionibus non procul abessepossit universaGermania,
525쪽
411 Conclusio sinaui Reflexis quamvis Belgium liniversum in censum non veniatia Confirmasse:
imo multum excessisse opinionem lianc videri potuit Christianus Fuisserius tomulo I. pag. Io7. & Iz8. qui hunc in modum scripsit: quam
ras curas Germarita in aciem educere possit, in e apparet, quod Imperatori utina ducentorum millium exercitum suppeditare possit. Et, si tantum Caenobio rum oe Dircesium ratio habeatur , isti filue Ecclesias Parochialas addideris, quisibet autem χι us unum suppeditet militem, vicies centies mille homines in promptu
facile futuros esse , perhibent. Haec F ccius, quae vix alius inveniet. 2Non placet etiam usque adeo Anglorum, Hybernorum & Motorum Summa non magna; cum simul numeratorum non nisi 7. milliones adaequare dicantur : quamvis enim lateat neminem, tria horriRegna sua magnitudine neutiquam aequari uni Galliae Regno sane maximo , palam tamen etiam est cunctis, Anglorum praecipue Regnum praeteritis pridem seculis adeo hominum copia esse stip tum, ut non raro Gallis majores viribus, numero vix inferiores aestimati fuerint domi forisque, hodie vero post unionem trium Regnorum crevit, impari tamen Galliae modo & numero, ut fatem omnes : igitur qui numerat in triplici Magnae Britanniae Regno hominum maliones Io. aut Ia. acu rem propius tangit. Vix placere potest etiam aequis rerum aestimatoribus Hungaro rum & Croatarum computatio, praesertim vero, si una compulcntur Transylvani , Sclavonii &c. quos omissos alias invenimus esse hoc loco computandos. Regnum itaque Hungariae cum Transylvania,Sclavonia, Boseia, Croatia &c. computatum est magnitudine sua amplissimum & multis refertum urbibus,' quas copiosi inhabitant populi locorum fertilitate inescati: hanc ob causam a scopo minus aberrabit, qui hodie in memoratis Hungariae Provinciis carolo VI. subjectis existimat inveniri 6. quam 4. duntaxat hominum mil
Vix capiendam existimo Turcarum hominum copiam sane non nimiam, quam nimirum 2. duntaxat millionum compendio constrinxerunt Authores: etsi enim Turcae Europaei solum, minime vero Asiatici hoc censeantur loco, major tamen merito desideratur ni
merus. Constantinopoli medius fidius non minor apparet homi
526쪽
supra statum Europae universum.
num cumulus, quam Lutetiae, ubi Vivere creditur integer variorum hominum millio. Talis ac tanta mortalium multitudo si Parisiis, cur non etiam Constantinopoli Romae jam veteris urbe aemula, quam
ostremis Seculis polygamia multis multiplicavit modis. Si adhaec.
olius Bulgariae & Romaniae, nec non inferioris Serviae multas Tu earum urbes, & in urbibus confertam Turcarum multitudinem l strav erimus, o quam facile unus alterque, quin & tertius sorte apparebit Turcarum millio i Addere lubeat, quod in finibus Lithuaniae,
in ipsis vero visceribus Moldaviae, Dalmatiae, universae Graeciae, &insulis Archipelagi Europaeis ingens Turcarum numerus a longo tempore Christianorum oculos lateat. Tandem etsi optandum foret, ut omnes in Europa nationes Hispanorum & Gallorum exemplis animatae Hebraeos suis Provinciis pridem exegissent, atque adeo nullus eorundem hodie superessiet numerus, pro dolor scogimur tamen praesertim in Italia,Germania, Gallia , Bohemia, Hungaria, Polonia aliisque Europae Regnis & Provinclis intueri tantam fiaudulentorum Hebraeorum multitudinem, ut 3o oooo. compendio neutiquam queat comprehendi: quare integrum Iudaeorum millionem in Europa inveniri hodie non vane credit Christianus. His ita consideratis licebit per Lectoris veniam rationibus finem imponere & audacter dicere: in universa Europa facialius numerare est I o. aut forte Iso. quam tam tum II 3. hominum milliones.
527쪽
EX Europa transeamus in Asiam, quoniam ita rerum ordo p. stulat: in Asia praemisso brevi marium & principum fluminum compendio universa Imperia & Resna in synopsin redigantur, postquam Europae totius pars nobilissima sat multis paginis est descripta. I. I.
DE MARIBUS EΤ FLUMINIBUS IN ASIA ET CIRCA ASIAM MAJORIBUS.
s. Oceanus orientalis ambiens Asilam, roffeε Uleer uni Asim. Io. Mare Tartaricum seu Scyticum. Tartaristbe u eir. II. Mare Pacificum. - - Stille Ulter.
DIVISIO TOTIUS ASIAE IN SUA IMPERIA ET REGNA
Eographi varii diversa methodo diviserunt Asiae partes maximas. Forte non displicebit Lectori ea etiam methodus, qua dividiatur universa Asia vi tua Imperia dc Regna, nimirum in I
528쪽
De Asia Turcica.. 4ssrium Turcarum Asiaticum, in Persicum, Tartaricum, Mogolicum, Sinicum, Japonicum & Leilanum : dein vero in Regna diveriis Rogibus subjecta; quibus accedent diversae insulae diversis dominis subditae. Atque hunc ipsum nunc ordinem servare liceat. I. III.
IMPERII TURCICI IN ASIA. Ilerium in Asia Turcicum a Septentrione junctam sibi habet Moscoviam ; ab oriente Imperium seu Reenum Persicum ; a Meridie Asticam ; ab occidente Europam , seu Imperii Turcici partem Europaeam. Tam longitudo quam latitudo hujus Imperii, etiamsi senaretur ab Arabia, Τartaria Turcica & Provinciis AEgyptiacis, est talis ac tanta, ut plerisque in locis aequet 3oo. milliaria Germanica. Provinciae Imperii hujus sunt partim cis, partim trans fluvium Euphratem. Cis Euphratem sunt . Natolia. II. Soria. III. Arabia Turcica. Trans Euphratem L Georgia. II. Turcomannia. III. Assyria, hodie Divbeckens. IV.
DE REGNIS AUT PROVINCIIS TURCARUMCIS EUPHRATEM.
I. Natolia inter Archipelagum, mare Mediterraneum & Po tum Euxinum sita ob merces Italis, Hispanis, Batavis & Anglia n tissima, dividitur in quatuor Provincias, nimirum in I. Natoliam pressius sumptam, a. in Amasiam, 3. in Car maniam, & q. Armeniam minorem, hodie Alauduli dictam. Urbes in Natolia sunt praecipuae: Cotyaeum, Cutaye. Smirna. 'vergamus. Bursia. Ephesus. Troja. Nicaea, Isnich. Crysopolis, Scutari. Nicomedia, Ismid. Phoeda, Foya. Miletus, Milas . Philadelphia , Filadelfi. Sardis, Sardo. Haud procul his urbibus Chalcedon, Laodicea & Colota urbes stetisse feruntur.
529쪽
De Asia Turciea. Urbes in Amasia sunt: Amasia, Amasan. Nm caesarea seu T cata, Tocat. TrapeZus, Trebisonde. Amisus, Sisiuno. Sebastopolis, Sivias. Hac in Provincia fuit Nisianetum. Urbes in Caramania sunt: Iconium, Cogni. Tarsus, Tarso. A cedit Malatia in Alaudulensi Provincia. Caeterum hae Provinciae & harum partes Ionge diversis olim sunt
appellatae nominibus, qualia fuerunt Phrygia, in qua Troja; Mysia, in qua Pergamus; Ionia, in qua Smyrna &c. Reliqua nomina erant Bithynia, Paphlagonia, Galatia, Cappadocia, Armenia Minor, Cialicia, Licaonia, Pamphylia, Lycia, Lydia, Doris, Rosia M.
His Provinciis accesserunt insulae Natolicae sequentes, Cyprus, Rhodus, Chius es Lesbus &c. II. Soria aut melius Syria; hodie Soristan, inter fluvium Euphratem, mare Mediterraneum media, in tres minore, dividitur Provincias, scilicet in Syriam proprie dictam, Alcppo. Phaeniciam, Tripoli.& Palaestinam, Damasco. In Syria sunt urbes: Aleppum, Aleppo. Alexandria, Scanderona. Antiochia, Antachia. deleucia. Samosata, Samosat. Mons Libanus. Tripolis Suriae, Tripoli di Sora. Damascus, Damas. Siadon, Sayd. Jψppe, Assa. Ptolomais, Acre. Samaria hodie sub ruinis. Hierosoluma, Jerusalem. Hiericus, Jericho. NaZarethum, Narareth. Tiberias, GeneZareth. GaZa M. III. Arabia Turcica inter Palaestinam, Euphratem, Arabiam Persicam & mare Rubrum media abundat thure, balsamo, unionibus aliisque rebus. Si non dividatur ab ea, quae hodie tributum solvit Persarum Regi aut Imperatori, ejusdem sunt tres partes, nimirum Arabia felix proxima mari Arabico ; Arabia deserta proxima Euphrati ; & Arabia petraea proxima Palaestinae. In Arabia petraea praeter Medabam vix aliae sunt urbes ; sunt tamen in eadem montes Horeb & Sinai. In Arabia deserta sunt: Anna & Bassora. In Arabia denique felici numerantur Mecca patria Mahometis.
Zibithum, sedes Reginae de Saba, Zibith. Media, aliis Methymna, Talnabi. Adenum, Aden. Mascatum, Mascate. Massa. Mocha.
530쪽
DE REGNIS SEU PROVINCitS TURCARUM TRANS EUPHRATEM.
I. Georgia, hodie Gurgistan dictum inter Pontum Euxinum &mare Caspium sita, divisa est a nonnullis Geographis in tres minores Provincias, scilicet in In Iberiam seu Georgiam proprie appellatam. In Albaniam. In Colchidem seu Mengreliam. In harum prima sunt urbes : Artaxata, Tessis. Cori. In secunda sunt Media, Chippich. Albaida, Stranu. In tertia sunt orates, Chiulathes. Alalaica, Alatriche. Hanc Provinciam plurimi Christianis Dogmatis, improbis tamen etiam moribus imbuti colunt, qui partim Turcarum, partim Pe serum Imperatori tributa pendunt. l. Turcomannia, olim Armenia major nuncupata, & multis tiam Christicolis habitata, inter Turcas &Persas trans Euphratem est
media, dividiturque in Armeniam majorem & Curdiam, Turcis Cur distan dictam; In priori sunt urbes Emenim, Aratris. Charse, aliis Chora, Care.
Majaserechinum. Manusculum, Manuscui. In posteriori sunt Artemita. Tigranocerta, Bidis. Schildirum, Chelate.
llI. Mesopotamia, Turcis Diamech dicta, est insta Turcomanniam,ubi Euphrates & Tigris fluvii in Sinum Persicum simul decidunt,& Paradysum fuisse traditur. Dividitur Provincia haec in Mesopotamiam, hodie Diari ιε, & Chaldaeam simulque Babyloniam,hodie Gerath In priori sunt urbes Amida nigra, Caraemit. Scaphe, sanchiis Carra, Horsan. Ninive, aliis Mausilum, Mosel. Orpha, olim Edessa, Ophra. Arbela, SchereZul. In posteriori sunt Bagdaduin, Bacdat. Case. Zigira, GeZira, Vesetum, Naset.