장음표시 사용
71쪽
s 8 Tabula universa. In Insula Corsica est : Archiep. Biniensis & Episcopi. - 2. In Illyrico sunt: Archiep. Antibarensis ae Episcopi. - Ι3. Archiep. Ragusinus & Episcopi. T. Archiep. Spalatrensis & Episcopi. - - - II. Archiep. Jadrensis & Episcopi. - - - Archiep. Blachiensis & Episcopi. - . Ex tanta Archiepiscoporum & Episcoporum multitudine muligitur facillime, quantum Archiepiscopi &c. praesertim in Germania Italos superent & Regionum amplitudine, & redituum multitudine, quae tanta non uno tantum in Episcopatu Germaniae esse λ- Iet annis fere singulis, ut viginti Italorum Episcopi haud aegre uni Germanorum possint cedere in proventibus.
AB Europae dextera saltum facimus ad sinistram, scilicet ab
Italia ad Angliam, Scotiam & Hyberniam, quarum prima, nempe Anglia longitudine sua 8o. latitudine ultra clo. Da. ωdmhis numerat 77. milliaria Germanica numerans, a Septentrione conjunctum tibi habet, Oceanum Deucaledonium & Sc tiam; a Meridie mare Britannicum & Galliam'; ab oriente mare Germanicum & Germaniam; ab occidente Oceanum occidentarem. Fluvij in Anglia celebriores sunt : I. Thamesis. a. Sabrina. 3. Trenta. Anglia tota divisione prima a multis Geographis dividitur in partes geminas, nimirum in Regnum Angliae & Ducatum Ualliat. De Utraque hac parte nunc nobis agendum.
72쪽
Anglia, alio nomine Legria, septem omnino constat Provi ciis, nimirum L Cantio, Kent. II. Esimia, Essex. III. Susso. xia, Sussex. IV. Kestsexta, Nestsex. V. Ost- Anglia, omA geln. VI. Mercia, Middet Angela. VII. Northumbria, Nor-thumberland. In Cantio sunt: Cantuaria, Canterburg. Roffa, Rochester. Chattam Idem. Gravesanda, Gravesend. Gronvicum, Gree 'Hich. Sandovicus, Sandwich. Dubris, Douer. '
Londinum in Midie via, Londen. Uestmonasterium, in quo arx Regia, Vestiniinster. Turris Londinensis , Tovur. Hampioni φCuria Hamptoncour. Essexta in provincia altera, Esi . COl - - . . stria , Colchester. Harvicum, Harwich. PIn Sussexta sunt: Sinexta, Suilex. Cicestria, Chichester. Aruntina, Arundel. Rium, Rye. Mngstonia, an regia, Κingston. Sutria. Surrey. In Nestsexta sunt VII. parvae Regiones scit. I. Ηantonia,Southampton in qua sunt: Vintonia, Winchester. Hautonia Australis , Soumampton. Portus magnus , Porstmuth. Portus novus, Neuporth. Vectis, Uicht. II. Bercheria , Barchestiire. in qua est Vinde rium aliis Nindlesora, Windsor. III. Villo. nia , Uiltahire, in qua sunt: Salisburia, Salisbury. Malmesburia 'tria, Malmesbury. IV. Dorsetia, Dorchester, in qua sunt: Donis cestria, Dorchester. Vimutium, Keymouth. Vindelis, Porthand. V. Sommersetia, Sommerset , in qua sunt: Bristolium, Bristol. Bathonia, Bathe. Uella, alijs Fontanensis Ecclesia, Nelles. VI. Devonia, Devonstare, in qua sunt: Exonia, Excester. Pli muthum, Pl mouth. Darthmuthium, Darimuoth. VII. Cor- nubia s Cornubim, in qua sunt: Launstonium, Munceston. Fal-
73쪽
so Tabula universa. mutum , Falmouth. Promontorium Antivinaeum , alijs Bol rium, Thelandsende.
In Ospangia sunt III. parvae Regiones , scit. I. Canta igia , Cambrigde, in qua sunt Elis, Ely. II. NorisOlcia, Norti folch , in qua sunt: Nordovicum , Nordwich. Jarmuthum aliis Garinonum , Jarmouth. III. Suffolcia, Saffolch, in qua sunt
Ginpevicum Ipswich. Clarentia, ClarenZe. Burgus Australis, Subdury. In Mercia sunt XIX. Comitatus, scit. I. Buckhingliamenta in quo est Buckhingliamia. II. Hardfordiensis, in quo Hardsordia. uI. Bedfordiensis, in quo Bedsordia. IV. Hundingtoniensis, in quo Hundingtonia. V. Northantoniensis, in quo Northantonia &c.
VI. Oxonienss, in quo okbi, ues Glocestriensis, in quo
Glocestria. VIII. Monumethensis, in quo Monumethia. IX. Hersem diensis, in quo Hersordia. X. Uigorniensis , in quo Uigornia.
XL Varvicensis, lin XII. Licestrienta, in quo Lia
cestria. XIII. Rullandiensis, in quo Rullandia. XIV. Lincolniem sis, in quo Lincorma. XV. Nottinomensis, in quo Nothing
ψ-- . r c. I XVII. Staifordiensis, in
mia. XVI. Darbiensis, in quo D rbiδ Item Lichfeldia. quo Stassordia. XVIII. Salopiensis, in quo Salopia. XIX. C
striensis, in quo Cestria. In Northumbria tandem sunt Q. Regiones haud magnae, scit. I. Ducatus Eboracensis Yorch, in quo sunt: Eboracum, Yorch, Hullum, Huli. Richmundia aliis Richmontium , Richmond. II. Lancastriensis, Lancaster, in quo sunt: Lancastria, Lancaster. Prestonium, Preston. III. Regio Cumbriensis, Cumberland, inqua Cumbria. Mancunium. Manchester &c. Caroleolum , Cartile. IV. Regio Uestmariensis, Wcstmoriand, in qua πcstmaria. Cancasium, Κendat. V. Episcopatus Dunelmensis, in quo Dunelmum, Durtiam. VI. Regio Northumbriciasis, Northumberland, in qua Northumbria &c. Barvicum, Barvita. Novum Castrum, Neucasile. 4 .ri . p. II.
74쪽
DUcatus Walliae duas in partes dividitur, nimirum in Walliam
Australem, & Ualliam Borealem. In Wallia Australi sunt VI. parvae Regiones, scit. I. Clamoris gania, Clamorganschire. II. Brechinia, Brechmockschire. III. C mitat. Maridunensis, Kacrmardenschire. IV. Comitat. Pem,o- claiensis, Pembrobschire. V. Cardigan, alijs Ceretica, Cardigan- schire. VI. Radnoria, Radnorschire. In Vallia Boreali sunt itidem VI. Regiones parvae, scit. I. Mo gomeria. Montgomeryschire. II. Mervenia , Merconetscire. III. Arvonia, Caernarvonschire. IV. Comitat Denbiphensis, De bigschire. V. Comitat. Flintensis, Flihischise, VI. Duae insulae propinquae, scit. Anglesey, Mona & Mannia. Haec de Angliae Provinciis & urbibus sufficiant ; pauca nunc de Ansiorum moribus, & Statu Politico, divitiis & rebus aliis dicenda supersunt, unde sit.
P. Hemicus Scherer ex authoribus diversis diversarum nationum, mores & status conquirens, hunc maxime in modum Anglos depinia it : Angli ad omnia bova nati : gens forma moribusque elegans, non minus perdiscendis scientiis , Quam artibus exercendis, nec non armis terra marique pertractandis idonea. In re nautica pro palma certant cum quibusvis Europaeis, jam tertium circumnavia gato orbe terrestri, multisque terrae provinciis detectis & occupa-.tis celebres. In hoc uno cum Insulanis fere omnibus participant
Angli, quod animi motibus plus aeqvqobnoxii sint; quemadmodum ventis eorundem patria; namque veluti naves in pelago & via maiaritima, iis ipsi fluetuant in sua Republica, semper mobiles & incontasiantes, prompti pronique ad nova molimina , ad bella domesticaae seditiones, quas posteris abundo prodidere priora, quin etiam
75쪽
s, Tabula universa. hoc nostrum seculum. Unde Heroidas de quo an verum dicat, dubitat Scher erus) rerum Anesicarum observator haud timuit asserere,
quod ex o. Anglorum Regibus duodecim non ab hostibus exter nis, sed domesticis fuerint intersecti: quin addidit, per breve 36. annorum curriculum plura quam 8 o. ex Regio sanguine prognata capita fuisse a suismet subditis extincta &c. In Anglia regnarunt usque ad Julium Caesarem Reges origine Britanni, a Bruto Rege sic vocati, si tamen fides hac in parte sit habenda talibηero; nam Forestim & alij discrepant; Britannis succedebant Reges Romani, Romanos secuti sunt Saxones, hos denique Dani. In Anglia ab aliquot Seculis custoditum est Regimen mixtum
ex Statu Monarchico, Aristocratico & Democratico: unde regnant Reges, Regem crebro moderantur Magnates, quin non raro do minantur cives. Magistratus suos vocant Partamenta, quae duas in partes dividunt, & priorem partem Domum superiorem, partem Vera posteriorem Domum inferiorem appellant. Domum superiorem ferε nobiles, inferiorem ignobiles constituunt; unde Regiam Majestatem valde diminutam ivit Partamenti potentia, quae talis ac tanta est, ut quamvis Rex Majoris Britanniae Partamentum vocare in curiam soleat, Legem tamen absque illius consensu ferre, subditis nova v etigalia aut tributa imponere, quidquam in Ecclesia Anglicanaimutare &c. non liceat. Quatuor horum Regum ex stemmate extero prognatorum a solutis periodis fasces Angliae tenuerunt Familae sequentes :Ab anno 1399. Familia Lancastriensis usque ad annum I 8y. Ab anno 1 8s. Familia Tudorena usque ad annum I 6os. Ab anno 16os. Familia Stuardorum usque ad annum III Ab anno I7I . Familia HanoVerano. Lexicon Lipsiense una eum Familia Lancastriensi ponit Familiam Eboracensem ab anno I 6o. usque ad au. I 48 . Analiae Regnum admodum valere viris & viribus armatis, do- cuhre satis etiam secula, quibus nec Scotia, nec Hybernia eidem fuerunt conjuncta.
76쪽
De Angliae Statu. ει Certe Anglorum Reges in Palaestinam usque copiosos dux
runt exercitus ; cum Galliae Regibus pene perpetuo Marte certarunt; Scotorum hostes frequenter, Hispanis, aliisque tum vicinis tum remotis populis vel palmas eripuerunt, vel victoriam ancipitem fecerunt saepius victores , quam victi. Postquam vero tria regna, nimirum Angliae, Scottae & Hyberniae in unum coaluεre, & Magnae
Britanniae gloriosium nomen accepere, ex eo tempore valde Britannorum terra marique potentia, nec non divitiarum quarumvis abundantia crevit, adeo ut inter plebem etiam sit ingens auri argentique copia, quam ex Anglia ad exteras gentes exportari lege lata iam prohibuit Eduardus III. circa annum I 36o HubnerP. II. n 7 so. quae lex, nisi lallar, inter Anglos viget hodie. Udne etiam proventus annui uque nomine Regia ad multos auri milliones haud semel tantum excreverunt, ex quibus tamen Regi non nisi duo, aut tres mititioncs conceduntur, cujus reditus sunt annis variis divers, Quam diversa nimirum cst Partamenti in Regem suum vel propensio vel averso. Vid. Forestiam P. IV. ρ. 3.
Jus sibi in ipsum Galliae Regnum tribuere etiamnum cupiunt Angliae Reges, quam ob causam Regis Galliae titulum titulis una cum reliquis vindicant sibi; argumenta si alia deessent, hoc unt esse fortissimum, quod Caroli IV. Regis Francorum filia Is bella Eduardi II. Anglorum Regis conjux Regia, enixa fuerit Edua dum III. ipla proxima regni Gallici haeres, vel si foeminae obstet lex balica, Eduardum filium nulla lege Gallorum excludendum. Min
Contendunt quoque Britanni, jus sibi deberi in piscationem ha-
Iecum , quam annis singulis Batavi siro lucro maximo instituunt in , Oceano Anglicano. ah maant etiam, sibi jure servari immunitatem a vectigalibus 'Iolvencris in Balthico mari, tum ob privilegium Anglorum regno pridem concessum , tum ob argumenta alia. Quamvis in M. Britannia locum invenerint factae omnino multae, & adeo inter sese diversae, ut Hornius author non Catholicus numerarit 16 o. prae quis Vis tamen Doctoribus, ut unt The
77쪽
logis, notiores sunt Pred teriani & Independentes. Presbyteriani vocantur illi, qui custodiunt quempiam dignitatis ordinem inter sese, ita ut eorum pars dicantur Sub-Diaconi, aut Diaconi, parsalia Parochi & Presbyteri, pars superior Decani, pars adhuc major Superintendentes, Abbates, Episcopi, quin& Archiepiscopi, quorum Omnium supremum Caput sit magnus Magnete Britanniae Rex. Horum multorum pars sectatur partes Catholicorum veluti simia hominum gestus; minime tamen est Catholica, nec Lutheri, aut Calvini placitis ex asse addicta. Independentes toto genere sunt divers : hi enim neutiquam inter se servant ministerorum ordinem, veluti Presbyteriani; pastor quisvis fere in parochla sua pro sua voluntate & voluptate disponidomnia, ut ajunt suaviter, aut pleraQue privato spiritui gratus a scribens, si tamen grata eveniant multa. Unde hi posteriores ne
comitia, aut conventus celebrant, vel etiam unam hanc ob causam, ut Presbyterianis contra niant.
Caeterum pars illorum, qui Presbyterianis adhaerent, vocantur IMehi ; pars Vero aliorum, qui Independentium laudant placita , dicuntur Torris Michi autem sonat idem , quod mollius Torris vero, quod est rigidius, quae duae nomenclaturae partium diversarum inter Britannos & Scotos sunt nata, dum sub Carolo I. & II. Anglorum Regibus varia certamina pro aris & focis inter partium studia fuerunt suscepta. Interea dum inter Britannos Sectarum centuriae integrae & pluribus locus conceditur tutus atque securus, Catholicis tamen vix occultus patet angulus, omni loco Romanis sacris interdicto. Adeo dixeris est Anglia nova ab Angla veteri, quae seminarium fuit Viro . rum Apostolicorum ex asse Romanorum. Quantum fuerit, &sorte sit hodie inter modernos Angliae Independentes adversus Romanos Sacerdotes odium, intelligere ex eo etiam licet, qu9d in Conventu Glasgenensi Presbyterianorum gubernatio Ecclesiastica tanquam Anti - Christiana fuerit condemnata , quod a ritibus &ordine Romanorum recesserint remotius.
78쪽
' . De Angliae Statu. ης Angli in addiscendis studiis severioribus, si Philosophiam Experimentalem & Mathesin exceperimus, non usque adeo clarum hoc
tempore sibi vendicant nomen ; instabiles enim, & parum seduli in sublimioribus sunt adeo, ut antiquiora vel omnino non perlegant ;vel si legendo penitius inspexerint, facile relinquant, rebus novis &recentibus intenti magis. Rerum tamen naturalium experientiae miram navant operam adeo , ut summo etiam loco nati minime alieni sint a naturae scrutinio. Testes sunt praeter alios multos Vera Lusius de Robertus Mne nobilissimi quondam etiam sanguinis prosi
pia in Britannia M. Philosophi, qui Moerati Regia sic dictae initium
dederunt & augmentum, cujus nec experimur finem, nec decrementum. Societas haec Regia est Doctorum Virorum collegium icujus se Praesidem & Fundatorem constituit Carolus II. Anglorum Rex. Collegio interesse possunt, qui volunt hebdomadibus singulis ex viris doetrina conspicuis. Eorundem aliqui praemeditata proponunt, & propositam assertionem experientiis demonstrant. Finis e scopus instituti est Philosophiam naturalem non tam verbis quam
factis excolere; unde in Anglia sunt varia eaque mira artis mech Dicae instrumenta & documenta etiam circa naUigationem, archit eiuram , agriculturam &c. quae cum natura & experimentis bene
suerint firmata, publici juris esse incipiunt. Dividitur Societas Regia in Collegium generale, &Sub-Collema, uti vocant: penes Collegium generale est potestas de Socistate disponendi. Sub-Collegia sunt eo Ordine instituta, ut unum eorundem operam navet Medicinae, alterum Mathesi & Architecturae Militari; tertium institutioni liberorum ; quartum Mercatutae; quintum hortorum culturae & aliis artibus agrestium propriis ;sextum rei culinariae; septimum arti equitandi & navigandi; octavum artibus texendi; nonum artibus dolandi, tornandi, & dec muni artibus Musicae, Pictoriae, Caelatoriae & Typographiae. Tot in Angliae Regno artibus praecessit natura ipsa admodum senilis; tametsi enim vites non soleat progerminare, gignit tameα frumentum copiosis limum, praesertim Vero hordeum, cae quo maxime plebi coquitur cereuiuia notae sere optimae.
79쪽
cε Tabula universa. Nobiles & praedivites cum cerevisa vinum sociant, quod ex Gallia, Hispania aliisque Regionibus copia maximi & optima advehunt, indignante saepe Neptuno, di tempestatibus occanum tu
Inter Anglicanae terrae fructus numerandi veniunt equi gene rosissimi, boves traepinques, & greges ovium lanigeri, quin & stat num cum metallis aliis, quae omnia jure Pritannorum thesauros '
SCottae Regnum Regno Angliae proximum, fere circumundique
cingitur aquis, superius nimirum Oceano Deucalcdonio, ad dexteram Mari Germanico , ad laevam Mari Hybemico. a Meridie solum cohaeret Angliae. Longitudine sua 38. latitudine sita maxima 4o. milliaria Germanica complectitur. Auler. Pochnu ai longam 7o. latam Io. mili. Attra Portatius metriis longitudinem ait esse oo. latitudinem 3 o. milliar. In Scotia unicus est fluvius magni nominis, scit. Τavus cum qu tuor AEstuariis, quorum I. Abstuarium Itunae, Ytan. a. restu .ium Glottae, Clyd. 3. Abstuarium Bodotriae, Forth. 4. Resstu rium Vara, Varo. Astuaria & fiuvij minores tacentur. Dividitur Scotia divisione prima in tres partes , nimirum in I. Meridionalem. II. Septentrionalem & III. Insulanam. Pars Meridionalis continet XXI. Praefecturas, quarum VII sunt Anteriores. VII. Postcriores & VII. Superiores.
PRAEFECTURAE VII. ANTERIORES SUNT:
I. Lothania, seu Laudania, in qua sunt: Edenburgum, Eden hiarg. Letha, Lyth. Dumburum, Dunbar. Duglassium, Du- glas. II. Fila, Fise, in qua est Andreopolis, S. Andrems. III. Merchia, Merche, in qua est Colania, Coldingliam. IV. Tevio-tia, Tivedes, in qua est Iedburgum, Jedburg. V. Escia, Eskdal. VLTHedia, TMededes. VH. Mandia, Annand.
80쪽
De Regno Scottae. 6 PRAEFECTURAE VII. POSTERIORES SUNT: I. Nithia, Nithradat, in qua est Dutarda, alijs Trimontium, Dum se s. H. Gallovidia, GalloWay , in qua est Casa Candida, Uitirern. III. Carricta, Carrich. IV. Colla, Κyle, in qua est Aera urbs princeps , Ayr. V. Cuningliamia, Cuning- ham, in qua est Renisoana, alijs Randuaria, Reinfrey. VI. Can-tyra. VII. Knapdalia.
Ι. Argathelia. II. Lorna, in qua Stephanodunum , Dunst seg. III. Menthitia, Mentheid, in qua Dumbianum , Dumblain. IV. Strathernia, Strathem, in ova Abrenethum, Abernethey. V. Levenia, Lennox , in qua Dumbritonium, Dumbriton. VI. Ster' linga, Sterling. VII. Glotiana, Clysdat, in qua Glastovium Gl scoH. Hamiltonum, Hamilton. Pars Septentrionalis XV. constat Provinciis, quarum V. sunt Anteriores. V. Posteriores & V. Superiores.
I. Angusta, Angus, in qua sunt: Brechinium, Brechin. T odunum, Dundee. Mons Rosarum, Montrose. II. Memisia, Mem. nis. III. Marnia, Mur, in qua est Aberdonia nova, Ne aber-don. IV. Buchania, Buquan. V. Μoravia, Muray, in qua Elgis,c Elgin. Innernium, Inernta. V. POSTERIORES SUNT I. Perthia, Perili, in qua sunt: Perthum, Johnst . Cal donium Castrunt, Duncheld. H. Gorea Idem. III. Albania, Braid Alben. IV. Atholia Idem. V. Lochabria, Loquabria.