장음표시 사용
81쪽
thnavernia, Str. 1th-Navem. V. Cathenesia , Cathene , in qua Promontorium Veruvium, Dungybsi. Scotia Insulana alias insulas habet versus occidentem, alias
versus Septentrionem. Vertus occidentem sunt Hebrides X. numero. I. LeoguS
Leois. a. Vistus, Vust. 3. Scia, Shye. q. Muta, Mial. 3.vola, Col. 6. Tyrisus, Tyrie. 7. Yta , Yla. 8. Arania Idem. s. Insula S. Columbi, Cholmkil. Io. Jura Idem.
Versus Septentrionem sunt Orcades numero 32. & Insulat Hi landicae num. 26. quarum tamen & illarum pauciorcs inhabitantur. I. V. i
CCotorum Regnum antiquissimum jam ante Christum natum per O multos numeravit Reges; post Servatoris nostri incunabula primis mox seculis Christianam amplexum est Religionem , futu- .rum per secula omnino tredecim ex asse Catholicum; donec deniqIN. Maria Stuarda Franciae quondam & Scottae Regina an. I 87. I 8. Febr. capite plexa suo sanguine nobilissimo Romanae Fidei parent
vit, cum annis sere 2 o. in carcere verius, quam in honesta custodia
fuisset detenta, ita mandante ejusdem congnata Elisabetha Anglorum Regina. Eo ex temporc Romanis Sacerdotibus, aris & focis severissia me interdi tum non minus in Scotia, quam in AnFlia, praecipue pomquam Jacobus VL Mariae Stuardae filius unicus, adversus Romana Sacra odium hausit a Doctoribus omnino novis osor Catholicorum perpetuus, cujus tamen filius Carolus I. ducta in conjugem Regiam Maria Henrica Ludovici XIII. Gallorum Regis sorore, cum Orth doxis Sacerdotibus denuo locum cederet in Anglia& Scotia, haud abhorrens ipse a Majorum suorum Fide ac Religione, inde sibi sedia 'tionem populi & mortem accersivit truculentissimam , in soro publico plexus capite, tristioraqueyerpessius fata, quam tulit ejusdem. avia Maria Stuarda, Atque adeo ab anno I 6 9. Regiis ex stemismate Stu ardorum filiis & nepotibus masculis nunquam quietum aut
iecurum in M. Britannia sperare licuit solium, Regibus profecto ex. g. eo '
82쪽
De Scotiae Statu. in eo etiam infelicissimis, quod eorum plures Violenta, quam naturali inorte extincti sint per quatuor fere secuta :David enim Roberti II. Regis cx stemmate Stuardorum patrui siti Roberti insidiis circumventus fame enectus, contabuit circa an
Jacobus I. ex eodem stemmate Rex III. Waltheri Atholiae patrui sui instinctu nefario, 26. vulneribus trucidatus Occubuit an. Iq36. Jacobus II. annorum 32. juvenis an. I 6 o. cum oppugnaret iii Anglia arcem Rosburgum, cunco ligneo percussus illaesis comitibus. omnibus solus cecidit exanimis. Enethius ait, fractae bombardae frusto percussum cecidisse. Jacobus III. a genitrice hujusque adulatoribus suis hostibus victus, captus, & in vincula datus, demum tamen liber, sed & iterum victus & fugatus in molendinum se recepit, ubi deprehensus an I 88. violentam mortem oppetiit. Jacobus IV. in Anglia pugnans contra Anglos Gallorum hostes, ' sed in Northumbria victus, cum plurimis Scotis sanguinis prosapia claris an. Is I 3. Tyllo amni sic fuit immersus, ut cadaver Regium vix denique repertum, honesto sepulchro potuerit recondi. Jacobus V. Mariae Stuardae genitor in flore aetatis , an. nimia Tum 3 o. Rex veneno fuit sublatus e medio, postquam quinque abhinc diebus intellexit geminos filios admodum parvulos simili nece fuisse exanimatoS.' De Mariae Stuardae, & hujus ex filio nepotis Caroli I. truc lentis fatis constat ex dictis paulo superius. De Jacobo VII. & hujus filio V alliae Duce perpetuo exule a Unde constat omnibus, quam asperam sortem nactus sit uterque hactenus & pater & filius, hic suum in Ngnum nunquam admissus Mille suo ex regno pulsus, ne aditus pateret procul abactae Religione. Quamvis plerisque Scotorum complura Calvini placita probentur , nondum tamen omnes penitus radicra fert aridas in Sc tia orthodoxa Religio; namque si in ipso Scottae Regno patentibus non amplius viret floribus, ninilominus extra Scotiae fines egressi Scotorum plurimi, plantandis Fidei praeclaris fructibus peridonea nacti
83쪽
. . Tabula universa. sunt Scivinaria, in quibus Scotorum proles de suis testantur Maj ribus , quam firmas ac fixas egerit radices in patria sua, Religio remota procul a novitatibus. Scolorum decus insigne est Ioannes Duns Scotus, ex ordine D. Francisci, a Scholasticis omnibus Doctor Sabrilis jure vocatuS , quem Doctorcm Doctoribus Romanis maxime notum C. Beliar uti, merito collocavit seculo XIII. &XIV. dum ait fol. 36I . de Script. Eccles Eundem Parisiis immatura morte m. I 3O8. extinctum. Longissime a C. Bollarmino, quin a toto Seraphico Ordine, quatuor secuss scilicet abest Hubη- qui fol. io 3ι. in Scotorum Historia recenset haec de Scoto his ferme verbis, idiomate Germanico: Car
lus M. circa annum 787. varios Doctores ex ocotia evocavit, inter quos fuit Joannes Duns Scotus, a quo Scotista Scholastici nomen accepere suum.
Cum Scotia longe sit minor, quam Anglia, nec huic par h beatur agrorum fertilitate, situ & aeris temperie , hinc pares mianime fert proventus Regi aut Reipublicar: lunt tamen Scotorum pleriqtae assueti maxime duris manuum laboribus, tractandis mercimoniis , capiendis piscibus & bellis gerendis, in quibus vix ulli cedunt nationi difficultatum tolerantia ; eam ob causam didicere Angli apprime, quam optabile sibi semper fuerit Scottae Regnum cum Regno Angliae indissolubili vinculo connectere, ut ambo f rant fructus cummunes eo tamen discrimine, ut Angli domine ' tur, Scoti servitutem serviant. Scolorum ignobilium pars magna montes incolit, pars alia' non parva in insulis victum quaerit; pars utraque incultis moribus haud multum distat a genic barbara : unde priores montibus, posteriores sylvestribus compὴrantur animantibus, Montani 9 S Destires dicti. Viae Forestium, Christio Funcciliis, o alios. s. VI.
Hibernia longitudine sua 6 o. Germanica milliaria excurrens, i titudine a o. circiter dimetiens , versus Boream habet oce . ' - . 1 έ num 'σ
84쪽
, De Regno Hiberniati etinum Deucaledonium, versus orientem mare Hibernicum , versus occidentem & Meridiem Oceanum Occidentalem seu Aquitanicum. Aius Po=tat. Quoad longitudinem & latitudinem non parum dis
In Hibernia fluvij celebres sunt Senus , Schennon. Barr
Hibernia quatuor constat Provinciis , scit. I. ullonia ad Septentrionem , Ut ster. II. Lagenia ad orientem , Leinster. III. Connachia ad occidentem , Connauth. IV. Momonia ad A strum, Mouniter. In Ultonia sunt Comitatus IX. scit. I. Dunensis, Douvne, in quo est Dunum, DoVme. II. Antrimensis, Antrym, in quo A trimum, Antrym. Rupes Fergusij, Knochfergus. III. Cobane sis, Colrane, in quo Catrata ina, Colrane. Londinonderia ; ster
is, Comitatum Londondery, dicit, unde Io. Comitatus numerat.
IV. Dunchalensis, Dunchali, in quo Dunghalia, Dunchall. Rapoa, Rapoy. V. Tyronensis, Tyrone. VI. Fermanagliensis , Fermanach. VII. Monaglianus, Monachan. VIIL Cavanensis , Cavan, in quo Cavanum, Cavan. Chilmoria, Κilmore. IX. Ammachany, Armach, in quo Armacum , seu Armacha, Armach.
In Lagema sunt Comitatus XII. scilicet: L Luthensis, Louili , in quo sunt Lutum, Louth. Carlingsordia, Carlingsori. Drog-heda, Droclidaga. II. Dublinensis, Dublin, in quo Dublinum, Dublin. III. Κildariensis, Κil dare , in quo Kildaria , Κildare. IV. Vicloensis, Wiklo, in quo Victoa, Niluo. V. Catariagensis interlag. VI. Nexfordiensis, Rexsori, in quo Nexsordia, Wc ford. VII. Longsordiensis, Longford, in quo Longsordium, Lonys d. VIII. Midiae occidentalis, Nesimoth. IX. Midiae orie talis , Eastineath. X. Regis, Mnges, in quo Regiopolis, Kinginstovvne. XI. Reginae, Quenes, in quo Reginopolis, Queninovsene. XII. Κilchennensis, Κilhenny, in quo Kilhennia, Κillienny. In Connachia Comitatus sunt VL scit. L Slegensis, Stego, in quo Slegum, S lego. II. Letrimensis, Letrim, in quo Letrimum itauim. III. Roscomensis, Rostomen, in quo Allona, Athlone.
85쪽
Agrimum, Agrim. IV. Gallivensis Gallovvay, in quo cassiva, alij Gallovaga, Gallovvay. V. Maycnsis, Mayo. VI. Clarae, Clare, in quo Clara, clare. Tuama , TOam. In Momonia Comitatus sunt VI. icit. I. Limmericensis, Linse mericli, in quo Limericum, Limmerich. II. Tiperariensis, Tip rari, in quo Cassilia, Crahel. III. Waltersordensis, Walterssim, in quo W ater sordia, materfort. IV. Corcaviensis, Cork, in quo Corcavia, Cork. Κinsalia, Κynsale. V. Desinoniae, Desinound , in quo Balatimora, Balatimore. VI. Kemensis, Kerry, in quo A datum, Ardari. vII.
DE HIBERNIAE. STATU. TIberniam primis post Christum n tum seculis multi Reguli im, --λ ter se divisi divisam tenebant. Seculo demum duodecimo circa annum IIII. Henricus II. Anglorum Rex armis tos Hibernia potitus est, capto & in Angliam translato Hibernorum Rege Hilhelmo. Eo ex tempore constanter Anglorum Reges dominabantur Hibernis, quorum quatuor Provincias in diversos Comitatus divisere, & Comitatus nomine totam Hiberniam appe lavere ; donec denique Henricus VIII. Hiberniae Regem se coepit scribere, Resium nomen Summo Pontifici, & iis omnibus opponens, quos sibi hostes fecerat rumpendo fidem. Seculo V. Palladias & D. Puiritius Hibernis sacra Dogmata plenius exposuisse feruntur eo fruetii, ut usque ad Seculum XVL Romae fidem servarit Hibernia integram : tum vero cum inter perpetua se
re bella nullus superesset locus ullis legibus, lex etiam Christiana exulare jussa Calvinianis locum tenentibus, inter quos hodie vivunt ita Catholici multi, ut palam prodere signa Catholica vix liceat. In Hiberniam ex Gallia transierunt plurimi Hugonotarum pri ri primum seculo, qui variis artibus dant operam, manum admovere operi jubentur pueri puellae , ; unde industriae multiplex re, spondet fructus, cujus partum sat magnam solvunt Regi aut Reipublicae Anglicanae una cum his artificibus piscatores & gregum pinguillanorum pastores. Ina
86쪽
IN ANGLIAL REGNO UNIVERSO SUNT ACADEMIAE.
II. Edenburgensis. nulla amplius Catholica. III. Glascoviensis..IN HIBERNIA. I. Dublinensis.
C Pediatis ambobus Europae brachiis partem corporis proximam &o principem considerandam sumimus, pectus nimirum amplissumum. Pars eadem est Germania universia. complectens una cum partibus Imperij singulis Belgium simul & Helvetiam, quarum haec proxima est Italiae, illud propinquum Angliae. De Belgio , &mox etiam de Helvetia initium facimus, ac demum Germania cum aggrediemur Imperium, ne dum descenderimus ad infimos Germaniae Circulos, opus sit nobis denuo ascendere ad partes supremas, quales sunt Belgium atque Helvetia.
DE BELGIO UNIVERSO. BElgium respicit a Septentrione Mare Germanicum & partem
Angliae; a Meridie Lotharingiam ; ab occasu Galliam Mare Britannicum ; ab ortu Germaniam majorem ipsa minor & inferior Germania, cujus longitudo si petatur a Mari Germ ' R. P. Ms Compend. Κ nico
87쪽
Tabilla un veris. nico 6o. circiter milliaria Germanica, latitudo vero quIbusdam in locis vix a o alibi o. continet.
In Belgio sunt maximi nominis fluvij quatuor, I. Mosa, gnaas. a. Scaldis, Gettide. 3. Mosella , Ut ofel. q. Rhenus, Rhetin.
auorum postremus , nimirum Rhenus dum mari appropinquat in quatuor dividitur brachia , aliis ostia ; corvi cm unum Vocant I. Rhenum. 2. Ysalam. 3. Vahalim. q. Leccum, aliis Licum. Belgium universum Geographis multis Leonem exhibet, caput nimirum e rinant: I. Frisia Occidentalis. 2. Groninga. 3. Trai sisalana. Collum ostendunt Ultrajectum. 3. Hollandia. Collo partem proximam constituunt: 6. Geldria. 7. Zurphania. Temsoris instar apparent: 8. Flandria. 9. Seelandia. Corpus crausius efficiunt: Io. Brabantia. II. Antwcrpia & Ia. Meculinium. Pedes priores sed parum inflexos repraescntant: I3. Limburgum& I . Lux burgum. Pedes posteriores: IS. Hannonia. I 6. Numurcum. Caudain denique tenet I 7. Arthelia.
Continet Belgium universum Provincias XVII. Harum Pr vinciarum X. priori seculo vocatae Belgium I panicum. Provinciae reliquae VII. dictae sunt. Bestium Faederatam.
Nomina Provinciarum olim omnium Hispanicarum stat haec: I. Luxenburgum, Buxenburq. II. Limburgum , Id. Geldria, Meldem. IV. Namurcum, Muntur. V. Hannonia, dinuessau. VI. Artesia, Rrtoig. VII. Brabantia, Frabant. VlII. Antwerpia, Untiuirpen. IX. Mechlinium , uacchi Itia. X. blandria , 3Iandem. Nomina Provinciarum reliquarum VII. I. Hollandia, land. II. Seelandia, Seelaild. III. Utrajectina Prov. ut redit. IV. Lutphania , cum parte Geldriae, Suidben. r. Transissetana, hirrifel. VI. Groninga, Eron ingen. VII. Frisia occidentalis,
88쪽
De Belgio universo. . De primis X. nunc, de VII. posterioribus postmodum crit
Ex X. Provinciis nunc potissimum Austriacis tres sunt Germanis superioribus propinquiores, scit. I. Luxenburgum. II. Umburgum. III. Geldria. Tres sunt Gallis viciniores, scilicet: I. Namurcum. II. Hannonia. III. Artesia. Quatuor sunt in Medio Belgij, scit. I. Brabantia. IL Ant--crpia. III. Mectilinium. IV. Flandria. 1I. I l.
In Ducatu Luxenburgico Pars una Caesaris est, in qua sunt urbes, Luxenburgum, Buxenburg. Chiniacum, Ehim). Bastona- cum, Gall. Bastogne. Fanum S. Viti, St. Teith. Vienna & Vipoda, aeta udrc. Pars altera Gallorum Regis est, in qua sunt urbes: Mons Me-Bius, Mont-Medy. Villa Tlieodonis, Diedentio fen. Epoisus,
vocatur nunc Principatus Carignanus, Ivoix. Damvillerium, Da villiere. Villa Martia, Marville. Stenacum , Stenay. Machera Regia, Kontgsmacheren. Machera rubra paret Marchioni B densi, Rod macheron. s. Ill.
In Ducatu Limburgensi pars una Cailaris est, in qua est urbs Limburgum, Elniburg. Pars altera Reipublicae Foederatorum est , in qua sunt urbes: Dalemum , in Mons Falconis, Julahenburg. Vicus, DE DUCATU GEL DRIAE. In Ducatu Gelditae Pars una est Caesaris, in qua Ruremunda, murenioni. Κ a Pars
89쪽
Pars altera Regis Borussiae est, in qua Geldria, Meldern .Pars tertia Reipublicae Faed. est, in qua Ventoa, Deillo. C strum S. Michaelis, St. 98ichaelε Schiost. Geldria inferior tota Reipublicae Fard. subjacet. . is V.
In Comitatu Namurcensi pars una est Caesaris, in qua Namur cum, Mamur. Carolor ium, Chariesroy. Floriacum, Fleury. Pars altera Gallorum Regis est, in qua Carolomontium Cha Iesmoni. Givetum, Simi. g. VI.
In Comitatu Hannoniae pars una est Caesarist, ist parte hae sunt urbes Mons, mei un. Athum, 'lib. Lessinae, Lessines. Liagniacum , Ligne. Bellomontium , Beaumoni. Barban nium . Parbanson. Chimacum, siluinavi N. re. Angia, Enghien. Stem herka, Stenkecten. R Odium, R oeux. Gallorum in Hannonia sunt urbes Valentianae, Valenciennes. Cameracum , Cambray. Bochanium , Bauchain. Contatum , Condet. Malebodium, Maubeuge. Quercetum, Quesnoy. Lan drectum, Landre . AVennae, AVesezS. Bavacum , Bavay. Ρω- lippopolis, Piiilippeuine. Mariae burgum, Idem Stas. VII.
In Comitatu Arthesiae, qui totus Regno Calliae accessit, sunt urbes Atrebatum, Arras. Audomaropolis, Somer. Aria, Arten. Bethunia, Bethune. Fanum S. Venantij, S. Venant. Papalma , Papaume. Hedinum vel Hesdinum, Hesdiu. Fanum S. Pauli, S. Paul. Lentium, EtΠ3 re. g. VIII.
DE DUCATU BR AB ANTI ALIn Brabantia pars prior & major est Caesaris, in qua sunt urbes
90쪽
De Belgio universo πBruxethe, Erussit. Lovanium, Boven. Antverpia, sint oris Mechlinium, Uletlen. Archolium, Diesta, Vilvordia, Tili ordin. Tienae, Sienen. Leuvia, Pellive. Gem-hlacum, IBetilblourg. Landae, eanden. Nivigella, Seneia, Senues Lyra, Pier. Herenthalia, verrent hal. Pars altera Reipublicae Rederatorum est , in qua sunt urbes Bergae ad Zomam, oergen ob Soliti Stenoberga, Steenbersit n. Breda Ιdem. Sylva Ducis, alij Sylvaducum, vertogenhuso. Gravia, Bra . Helmontium, ve Inloni. Ravensteinium est Electoris Palatini, Ravenstein. Trajectum ad Mosam, San-tulietum, Samuliet. Colliget Lector in Brabantia hic includi Mechlinium & Ant--e iam. s. IX.
In Amplissimo Flandriae Comitatu Pars prima est Caesaris, in qua iant urbes Gandavum, Sent. Bruga, 'EruqR Damum , Dani. Blancoberga, mimicten berg. Ostenda, Ostende. Portus novus, alij Neoportus, Neupori. Furnae, FurneS. Tomacum, Dornice. Dixmuda, Di timiden. Demis, Dedit se. Cortracum, uortrichi. Aldenuda, alij odenarda, Ddenard. Teneram unda, Dendetailondi. Alostum, Mons Gerardi, Derstberg. Rra, Ddem. Menena, taenin. Poperinga, spoporingen. Co-m cum arx, rimi ineg rc. Pars altera Gallorum est, in qua sunt urbes Insulae, Npsset. Duacuni, DouV. Bassea, La Baslee. Armentariae, Armentieres. Dunkerva, Dunliroeti . Gravelinga, fBramelulgen. Mons S. V noci, ubino tberg. Castrum Morinorum, Mont Casset. Pars tertia Batavorum est, in qua sunt urbes Clausulae, Stuis.