Joh. Isacij Pontani Discussionum historicarum libri duo. Quibus præcipuè quatenus & quodnam mare liberum vel non liberum clausumque accipiendum dispicitur expenditurque. Accedit, præter alia, Casparis Varrerii Lusitani De Ophyra regione & ad eam navi

491쪽

PRo3LEMATA qiud st altius in malo positum , eo est centro navis remotius. lim autόm eii tissimum est Axioma Mathematicum rus --m , quod in motis a centro, e est velociori validior. Est autem remotior tenna a centron vi , nando ad mali fastigium alligatur inde necesse est, vel 1 nautis non humili, sed altiori loco extendi , ut impetu ventarum ea cepta vel inri, validior navem propellere possint, Et sane si in ima mali parte vela extenderentur,aut plane oon propellerent havem, aut ilebiliter admodum, quia es sent nimis vicina centro navis. Illustrathoes in duobus jucundis exemplis,

dum primo quaerit,in efunda eiiciatur vincim uidim, quam e manu, causam ese ait, quod in eorpore hun*ano cen-rrum constituendura sit, san aulam siuin actia sint linea ex Centro ad eliseu σω-riam ducta,quolauum sine a Centro ad imcumferentiam ducta es longior, eo odire, velocioremque babet in extremitate moturas.

Cum auum fio da si linea ungior auem, Orporis humani , quam manu , ideo velocior eruo rasissiori fundabat tu lapidis , 1 ex manu. Alterum exemplum petit ali- gno genibus admoto, frangendo G Hlis inquit pedibu admotum lignum fran-

492쪽

Inumson ad ipsumgenu sed iis extremitate Ita vi remotius a genu Ratio ex eodein sena

damento circiteri tita est inqJest

Aristoteles, ge- ea centrum, gnum admotum es thea, trinq; a centro promananassa 'circumferentiam. Ergo ineriremitate 'jus ligni tanquam lineae 1 centro ductae longe validior fortior erit tuarum manuum motus , quam esse possit ad ipsum genu tanquam ad centrum. Atque ex eo idem sindamento ratio reddi potest, cur si adverso flumine, quod saepe fit, navigia protrahenda sint, vel equis vel viris, funis' quo navist trahitur, non alligetur medio mali, sed summitati . nimirum, quia ut supra diximus , malus est thea a centro iravis ducta' ideo erit expeditior motus in ista linea extrem', quam media . Qui his tem fiat, quod tam exiguum gubernaculi lignunt, tanta navis inolemi cith flectat, id etiam Aran.in mechan tractaVit c. a. Et ratu,nem Hiis petita iratura vectis: vem autem reducit ad circulum, ita ut statu,t propterea navem a tam exiguo

temone flecti posse , primo ghbe

naculum searemo est velut vectis , urgen, onus navis pondere fluctuum, quibus gu- hernaculum annititur, isto annuuia,

Bb a

493쪽

. vi renititur. Accedit . deinde, sod gubernaculum k centro navis est remotis simum , quo quid autem a centro est remotius, eo validiorem tam motum. Antequam haec Problemata concludamus, non,psium non addere , quud Leo Sapriosa Alberi lib. s. rei aedificatoriastica P. 4. demst hunc Lilius is aluus cap. 3. de Nautica re monet, navium fa, icandarum exempla veteres ineamenta duxisset a pis cibus, i ta ut ab inoem dorso, carinam, aca . proram temonem, a blanchus remos formoerin Latii ab avibus rationem exti uendi regendi naves ductam volunt, pro quorum sententia hoc facit, quod Pqetae vela vocent alas' remigium

mano genere ad animi, comm0dit rem ducem plura sunt addita, idem quoque judicandum est de re Nautica, quae longe est incommodioris infelicior apud veteres, quam hodie est apud nos. Namprimo veteres caruerunt magnetis pixi-

494쪽

apparerent, ignorarim nautae udi terrarum 4entium versarentur a Veteres

tantum usi fuerunt navibus actuariis, id est, talibus quae emis aguntur, sine remis

autem non navigarunt ut ex s. Ionae versas inter alia cisnstat. 3. Mare mediterraneum pene selum obnavigarunt Veteres, Oceanum autem Oecidentalem vix ausi fuerunt attingere. Et denique. oras tantum M littota mari ilarumque legerunt Veteres nautae, medio mari non facile sese committentes, ut ex naviratione Apost. Act. 7. descripta, videre est. Quo de argumento inter alios tractat etrus Citet. . lib. a. Hist. Indicae, ubi docet Aueum Marina,su navigas onem in asto Oreano in-Liitui non .posse es ideire . res in illa in ano η fotuisse navigare. Sed obiicitur x. Ainomas Lemini Lemni'. lib. 3. de Oeculi nat mirac. c. 4. aliorum aliquot doci sum virorum, qui existimant etiam pixidem Nauticam, veteribus fuse notam ct u rpata- , eamque nomine memoria a Φlauto δεηοtatam fuisse in Mercatore, ubi

495쪽

as' PROBI EMATA recipe te adhemm. Sed horum opinionem rect Ei Milobat Hadr Tumem lib., a versariorum . . ubi ostendit vers.riam 'ibii quam funem quo vetum vertitae . Altera objectio. movetur. a. Reg. 9. o. ubi Scriptura testatur et Salamonen, regem instructa es se. emigiuse, qui in Ophirnaogaverint . Ophir auten, partem ma sertilissimam,nepe auri. Sed haec opinio nullis nixa rationibus iacile refutator. Nam x. Ophir dicta est ab hir fili Iectan cujus Gen. Io. ' - , fit montis, quique sedem in Orie te constituit,teste ephoib L. Antiquit 'a . Verisimilius ergo multo est,non in occidentem ubi America sita, sed in Indiam em - , istam Salomonia lavim navigine.nimirum ad T. Liliani,celeberrimam Indi orientalisti vinciam , aurea

Ophir olim dictam fuisse Iohannes Lindi1chre testatur in navigatiqne sua indica c. is. Et sane in Occidentem emissam illam clam m fuisse, manifesto argumenis est

ouod Scriptura testatues, eam adornatam

suisse in littore Idumaeo adbibiti uintis ydoniis & Tyriis. Quodsi in Orientem navigandum fuisset, quid in Tyrico potiaus auri donio littore , quam ad mare

496쪽

NA UAIAE A. 3s brum classis parata suit' Exinari enim e diterraneo ad quod Tyrus D Sydon suae fuerunt, recta per fretum Herculeum navigatur, flexis ad sinistram velis, ad Uu- paniciam, Minde porro in Americam.

es nonnulla etiam δε μα-INter summa naturae miracula numerari potest, quod piscis non it a magnus, ingentem naviunt molem, ventis remis que impulsam retardare possit, sistere. Ninue id facile nobis credendym foret, nisi magni auctores allegata experientia testarentur. Autores inquam saςri Basil. Hom. . mcxam, -mbras eodem Ι -

xam profani etiam veteres Plin. lib. 37. . . cap. 3 AEliani lib. s. cap. 4 Plutar. a. quaest convivat. quaest. . Sedri recentes Philosolii id comprobant ut Fracommlib. 8 de Antipatheia Scalig. Xer a 8. Cardan. 34 de rerum varietavi, cap. 3 vocatur autem piscis ille Graeci εχε ius 1tenenda ni hirum nave, Latinis remora, remoranda nave Quae causa sit ejus rei,

497쪽

cutiss. Malig. citata exercit recte refutat hanc opinionem, utpoth experientiae contrariam. Ipse tamen hiijus rei refert causam ad occultas quailitates hominibus ignotu, aitque non magis quam debere, cur remora namim fiat, inquietem causetur, quam ignissit calidi Dicam tamen brevitet quid mihi hac de te videatui, sumpta. nimirii investigandi occasione e X Torpedine, id est, eo pisce qui piscatorum insidiantium manus stupere facit, tremere, ipsumque adeo rete vehit brutescere , ut ca pinon queat, propter effusos nim imcorpore sive spiritus sive Humores, qui nervos digitos piscatorum stupore quo dam debillitant. Ita existimo etiam Remoram piscem effundere E corpore suo humorem quendam viscosissimum. frigidissimum, qui eam aquam quae est circa gubernaculum navis, velut congelat, ut ad motum reddatur inhabilis. Su b finem hujus contemplationis libet addere , id

distiam magnum naturae miraculum appellat. l. p. cap. s. nimirum ossiem quendam , qui ναυπιλε Voca

peritus 'iis gubernandi,

498쪽

o Tac A. 393 eum hominibus arte nautica veluti certat. --, inquit, summa quo pedi fuit, ita sile paulatim .higem, ut emisia omni per Alama 'a v tuis exonerat. iis Iacile navige , postea duo prima brachia retorquem , membrinam inter illa mirae ira, statis ore t sua ev - in aura caterissubremigans brachiis anedia cauda uaguser cui regit. Qua de re prolixius de , invidentius aliquanto scribit AElian lib. -- c. 334 Nobis nunc libet vela commum lationis nauticae contrahere , in genii navim in portum

499쪽

Quod ad O. Ha AE RE G1ΟNEM. memorantur pag. 49,

quibusque res γndet an . Thom η caletano, eae verbis sicrae Scripturae, ubi dicitur,Hiram Rex misisse Sa-D-m nares nautas C. perperam existima*ti, quasi Hiram Rex ex Tyro Phaeniciae, celetu i eo vo ad mare mediterras neum oppidinc rebus navalibus praepol, lente, classem iram , ut ea navibus Sala, monis, quae erant in mari Rubro, ungeretur, per mare illud mediterraneum,pez-que Herculis fretum , ac omnem eam Africae oram flexo postremum Bonae Spei promontorio circumduxerg,ac intra taxdem angustias maris Rubri stiterit . His inquam accurate respondet Vanerius, sed ob brevitatem, qua utitur, ac Laconismum

nonnihil obscurius. Hoc enim vult Va

rerius,

500쪽

Co MM AD L sc TOREM. Hrerius , habuisse Hiram Regem , non minus quam Salomon, suamin mari Rubro classem naviumque stationem , sed alio ejusdem maris loco constitutam: ideo dici, misisse eum naves vinautas uocat Salamonem Nec esse necesse, quod secit Cajetanus, accipere eam missionem ea mente, Quasi anto flexu eam asi emmari measterraneo per Afric interioris exteraeque sinus ac littora circumduxisset. Nam, ut provide subdit Varrerius , vetet, quae apud Alexandriam ilMirari me- aetereane inne naves, quin'ittantur Carthaginem , atque hinc Uticam sive

Hipponem quae ejusdem ibi maris sunt oppida It qudque Hiram Re cum clas.sem nauclerosque eodem in mari ad manus haberet, quid vetet, quo minus ex iis Elassem Melassiarios Salomoni in auxilium submittere potuerit. Animadvertit

idem maximus virorum Franciscus Vata

Huri Annotationi is, quas loco istis . Reg. cap. p. subjecit Sed iis id vetus

extulit m, ut iuncta hic reddantur lustriora haud quaquam hoc loco sunt omittenda. Ait enim Hiram misit ηοηὸTyro Phamcia , quaerat 1uxta Sidonem ad mare Syriamm, sive ne errano ν insula quadam, cui nomen Tyrus ad mare