장음표시 사용
471쪽
EZm eum fortiorifrigore, ocini sentos σ Iutis. Sic etiam in ipse maris rundo a ra . diis lunaribus flatus effciuntur,m venti quibus aqua marina ita turgescit de intumescit, ut varia reciprocatione aestuans
defluatri refluat.In ipso autem mari haec causa reperitur, quod magnitudine sua ET vasta expansione facile radios coelestes
admittat, deinde etiam quod fundus ita sit comparatus, ut varios halitus pro . ducat, an altum educar,quibus superior unda maris intumescit. Hinc est quod O 'ceanus reciprocationes habeat saeviores. Mediterraneum vero,quia minus amplum est leniores quia oceanus sua patentis sim magnitudine siderum vina efficacius .excipit, mediterraneum angustius Oceano minus Heaciter radios istos sentit.'im aurem sunt praecipua maria, quae mulam reciprocationem sustinent, nostrum nempe Germaniςum seu Balthicum,&iis gusticum. Ao causa cur nostrum mare Bauthicum reciprocationem non patiatur implex reddi potest et angunia Ires, per uam sic, ut copiam radiorum coelestium uacientem excipere nequeat,atque adeo ita vehementer intumescere, ut inturges
cunt maria ampliora. Quod mare enostrum nimis sit septem ηδώ tque MOR
472쪽
se est ellisse , cum contra Hispaniam reserentibus vix tres aut quatuor menses usiiciant. Et poterunt ejqsmodi rei testimo tum etiam nauta per bibere, quod hinc tanquam ab ortu , citius in Hispaniam contentant , quam inde Miuunt ad
nos reverti. Hujus rei causam nonnultrine ponunt , quod maria omnia saanatura serantur ad ebmmune illud omnium marium receptaculum oceanum Orienta ,
ςelebres autores causὶm referunt ad mo
inii primi orbis coelestis, si nemina ut cant mulsis, abortu in occasum rapidissime currentis , atque adeo secum tum 1 feriora Elementa obila,tum ipsum aquae elemensum se u aquas marinas arcano quodam impulsu ab Ortu in occasum rapientis. Qui ergo ex occasu in ortum nobgant , illis contrario coeli motu impius ae maris undae ita obnituntur. Etiam ventis secundis spirantibus, ut cursum habeant navigationis impeditiorem, quam habituri essent, si pari ventorum natu naviga' re tui occasum quo nim imi a
qua niario coeli motu impulsa fertur Ad eundem coeli impulsum reserunt causam ,
473쪽
,M PRO ALEM TAnaeni opulis qui ad orientem fum incitatur, sineundum Phoet, a, amm, Ita Graecia ora provo tur, dehinc Dalmatia, IIDMe. Iustria legit continentem, mox marmulum Adriatis maris , in quo Venetiae; --t oinora iis oppositum It alitis, Iaminiam versm reflectitur, indeque Galliam
Livor praeterlabens, in ortum redit. Causa hujus rei reddi alia nequit quam quod mare mediterraneum angustioribus it ribus veluti repagulis coerceatur, ita utrat-.coeli motu, impulsu ab ortu in occasum contendat, tamen propter angustiam sit toris cursum illum rectum tenere neque . avia reperclassis nimisum di repulsis ejus undis ad latera, quae repercussio sit a littoribus in partem oppositam. Caeterum de numero marium, atque adeo de hoc nostro Balthieo brevitex hic nobis quaedam subjicieuda sunt, antequam ad diversam materiam Commentati no stra accedat. Communis autem est sentententia proprie loquendo unum tantum L. se inare, idque tale, ut totum orbem ter- .rarum velut ambiat, quod B d. orsi. 4. Hexam his verbis testatur iamne u .
num est, relati narrant illi, sui orbem peris m
474쪽
Diuis mare perse circumscriptaset, attameis si qκid variet credere sibi, qui Gographiam conscripserisnt, intem mutuom rhiata sunt quod hie Basil dicit de perforatione, id accipiendum est, de oecultis subterhineis meatibus, quibus haec duo maria sese insimant in Euxiam r. Pontusa'terii Euxinus manifeste se exonerat in mare Mediterraneum. Etsi autem maria particularia, cum mari universali quod unicum est, certis partibus conjunguntur, tamen nihil obstat , quominus varia, diversa maria numerari possint, sicut unicus terrae globus in diversas regiones dividitui . Quotnam vero sint maria particularia nondum certo calculo subductum esse video ab autoribus. De Iulio Caesare reser, tur in magno studio,isagnisque impensis huc illuc missis exploratoribus,naturam de numerum marium indagasse, tandemque ad eum relatum, esse o in toto orbe terraiqi insigniora sed longe plura posterior aetas aperuit, nimirum novo orbe, de inventis Indiis orientalibus Commuriter Geographi partes oceani seu mai is niversalis sic dividunt, ut aliud sit Indum; in oriente, aliud.Atianticum versias occidentem , magestanisum versi Mer
475쪽
em, Naciau Nersus septentris manu
dio velut globi terreni mare MeAtem eum. Et denique mare Vermanicum, quod a diversis gentibus varia sortitur nomina , diciturque mare Suevictim, Cymbricum,
Saxmaticum, Scythicum, Pomeranicum,
Venetic um, Codoneum denique Babthicum a Brithis quae est peninsula Daniae seu Scandiae, Interluit autem tria Septentrionis regna, Daniam, Sueciam , Nom
S ab Hellesponto Danico vel urbe Lubeca initio iacto per so milliaria Germanici, inter Germnum , BQMoiam, Livoniam, Russam de opposita Daniae Finian litora ad ortum extenditur mul tis sane partibus summi prosundum , qui- netiam Ob angustiam littorum4 copido periculosum ut multi nautae testantur, se in aperto Oci niselicius navigare , quam in Balthico. Ac tantum de re marina ad Reminauticam pertinente. . . mari quod nauigatur , quantum insent ut nostro satis fuit, uim M. Consequens est .i Iari uim perirantemu δε sentis , tanquam praecipuis navigationis effectoribus M tori .
3. Navita enim/ν Mitis, inquit Poet de tauris narrat arator. Si vero primum
476쪽
sa ab aere exhaiati pie ventis sistoreus disputAionem orditur. 1. Met cap. 13. quam absoluit a Meteor. cap. 6 ad 6. Quibus locis duplicem de ventorum natura, generatione sententiam proponsi.
Unam eorum, qui nihil aliud ventum esse
voluerunt , quam aerem commotum Magitatum verum etsi interdum vocabuli venti in plebeia significatione usurpetur pro aere agitato, tamen proprie Physich ventus quiddam aliud est, quam aer , qyod hoc argumento patet quod venti ex eertis di incitis muna regismbm Dirent, quodque diversas qualitates, operatione habeant, quod sane de aere affirmati nequit Verior ergo habeatur alia sententia, quod ventos sit exhalati ab aere dive sa. Exhalatio, inquam, primaria dc plerii que calida, sicca interdum vero mixta cum vapore fringidiori humidiori. Quod vero sit exhalatio probatur hisari mentis 1 quia venti plerumque ex-μο-t, aer vero tua natura humectat. iacolyr igneus in nubibus appa ens nunciat ventos, luna rubicunda eosde pra
sagit Cujus rei ratio reddi nulla potest niti, quod fumi, id est, exhalationes calidae, & siccae eleventur in aerem atque in
477쪽
' RostgMAYA strum aspectum , lux autem immista sumo rubescit, ut in igne apparet quaiso ergo densiores isti in aere fumi attenuantur
resolvuntur, exoritur ventorum flatus. Ac-eedi Sc alia ratio quia sint criniores venti vere autumno, qui nimirum his par- tibus anni, etiam crebriores in terra tum exhalant. Denique etiam experientia te statur,circa ortum solis ventos plerumque oriri, tota alioqui nocte tranquilla , quia nimirum sol suis radiis appropinquans.exhalationes movet Melevat. Ita ergo sentiamus ventum esse exhalationem pracipus calidam ct siccam qua circa terram oblique intra versim movetur ciens ejus prima est. Virtus radiorum Iolarium .itr hentium E terra, Sc aquis. Fateriam spirationibus ventorum idoneam. Accedit ,
frigus mediae regionis aeri obstans nimio rum 8c propellens eousque elevatam exhalationem, quae propter id frigus ad mediam regionem penetrare nequit, ded magna vi repulsa, atque intra infimam aeris regionem cohercita, atque interim in autum enitens, tumultuarie & transversim in infimam regionem aeris prope nos impellitur. Finem ventorum naturalem Artificialem assignemus. Finis muralis
est puigatio aeris de aquae ne patrescant, , et
478쪽
vel in s vel in illis corpuribus quibus insunt,de quo Senec.inquit lib. s. at.quaest: Eri senis dessit summinisse rerum anifex, ad custodiendam caesi crearumq; temperiem, ad σοι amia supprimendasque aqua ad alendossatorum atque arborum fructus. Alter finis artificialis navigationem inprimis spectat, neque enim .ubito, qui Deus idcirco frequentibres in mari ventos oriri
siluerit, ut navigatio humano generi res commodissima perficeretur. Si quis quaerat, cur illud ventorum genru, quod ex mea cauda exhalatione neratur, manifestum
frigus importet ' Resp. id accidere propter longinquum aeris motum per loca frigida non aliter, ac experimur anhelitum n strum etiam calidissimum frigescere tame,s per angustum velut olli nostri canalem contracta labia expiretur. Neque interim negamus exhalationi isti siccae, calida etiam vaporem frigidiorem, humia diorem permisceri, quia non tantum sicca calida, sed etiam humida frigida exhalatio Eterrais aquis in aerem erumpit, ita ut facillime ista duo exhalationum genera queant inter sese commiseeri,prae
479쪽
MIra sane de ventorum vim impetu
'tum historia, tum experientia testantur, Nam ut taceam, quod e 1. Job devehementissimo vento erratur, memorabile est quod Oiam 4 unu b. 3 cap. . Septent Hist refert, πιο minterris septentrionabbus , tantam vimsepe esse, ut cataphrinos equites ponernat, lib. .cap. 34 ait equites sepe a ventis ex ephippi abripi. Tartarorum regione Historie scribun quod media auate venti ita invalescam, ut tu 3-ibulium pus equitare. Nec tantii m in Septentrioniali parte, sed etiam in Orien- li ea ventorum vehementia deprehenditur. Nam a Sinarum regione in Iaponiam navigantibus , id narraturi ius accidereo savigia ventisi aerem effut elevata, ad μι- ebdantur. Et annis i s6 in Italia tantus fuit ventorum impetus, ut multae
agri florentini, oppidum etiam Uisivi um eum sum. dirutum fuerit.Sed
480쪽
cognosci potest, quam ex terra . Cinneritin terrast corpus solidam iurum utique incredibilem virtutem oportet esse
eius rei, quae terram concutit. Viide amrs in doctrina de terraemotir, intem, iam umii corpora, summam vim tui ct eηωsribuit, ioca Gum ma Gn, morem . Et quid vehementius esse possat, quam Spiritus Stormento belli Merii putas, in quemcxigua pulveris pyrii pars resolvitur. Cau sa tanti impetus, primo quatienda est in radiis Solaribiu de aliorum astrorum , qui magna vi es inacia agunt in materiam flatibus idoneam Altera causa est , copia ipsam exhalati, m , quae paulatim
continenter terrrain aqua ascendentes
sese mutuo propellunt , ut altera alteram veluti trahat, Tertia causa est ipsa Min motis , qua rapiuntur halitu ε venti. qui aps simul aerem rapiunt. Movetur tem aer paulatim initio facto, sed tandem vehementissimo medio ad fine , non secus ad videmus aquam iniecto lapillo paulatim per parvo cireulos devenire ad
maximos. Vaeterum ut ad rem propitis