Joh. Isacij Pontani Discussionum historicarum libri duo. Quibus præcipuè quatenus & quodnam mare liberum vel non liberum clausumque accipiendum dispicitur expenditurque. Accedit, præter alia, Casparis Varrerii Lusitani De Ophyra regione & ad eam navi

481쪽

- dic rur Mnephias . quando nimirum

inultae exhalati0nes densae, cessertim collectae cayam nubem subeunt, ubi vel

a 'b x, RI 'eoxiam frigoris, vel mutuo.

collisis calefactae rarescunt, tandem per diuruptam nubem magno impetu densim 'opelluntur, unde, nomen habet ἔκμι -'quinoctiab. tumori verit m impe- frequenter sim expirat , tamamque peric- --ti. Anubem eo trium, vela voco trahunt, quodniffa -t, ' vesso vibratu merguntur Altera species est Iambo, natus nimirum ex diversis,

Vibus, vel ex diversa ejusdem nubis parte globatim protrusus inque se tortus ac retortus in pyrum , instar corticis in aqua Dicitur idem flatus, Typhon. Hic quiadem capitali est velut nautarum hostis, utpote qui non vela tantum, umpa dei clat, sed ipsis, ve frangati absorbeat, an altum non nunquam evehar, sicut, in terra arbores, si a suis lucis mota se cum devehit Terei species est Prester - 4υ quod est incendo halitu nem peampetuosus, qui vel ex circumsistentia frugoris vel ex vario repercussu, arietati ne ignem concipit, ex nube erumpens,

482쪽

selum prosternat obvia sed de comburain Ex hoc ento mare dicitur interdum es servescere sub ipsis navibus, qui is vesinagna vehemenxia penetrant in prosundum aquae Dominantur autem saevi riui modi impetus, imo in mari plus, altero minus , unde minus est periculi navigan .ribu in uos mari, quam in altero an inca sngatione, propterea valde periculosa est ea pars Oceani Atlantici, quae est ad promontorium Aonaspe3, cum e portum Iaponiam navigatur, serunt nautae eam navigationem , inter omnes hujus tempo' a is navigationes, esse periculosissimam.

SUot nonnulli in ea lententia, rem esse impervestigabilem, undetram ventioriantur spirent, proque ea opinione allegant loca nonnulla Scripturae, ut Psal 13 premit,enimn e thesam is suis. Et JHem. o. v. et 3 similis est locus. Resp. eodem plane versuPsal mi, ausam im Aa Per

483쪽

loca abdita, unde prima halituum origo. Citandi locum c sideratione dignum. Joh. 3. . . ubi christus inquit ventus suo vultistrat, senum e is audis Ped -- is unde veniat, ct quo vadat. Resp. Salva, torem non simpliciter negare, quod stiri non possit, unde venti spirent, sed id tantum dicere, cum ventus sit quiddam hominibus invisibile, perseex flatu vento tum sciri non posse ad sentim,unde ventus.

spirent, nisi deprehendatii certis innis; at sunt exilla in culminibus aedium Sctemplorum, quae ad motuu venibrum convertunt ur Lamb. Danaus insigni&Theol tract. a. hys c. 3o devenim*gens, ita hune locum Ioannis interpretaturi Ea; inquit, Christisententia de m 'um vulgo vel eorum qisi hyficam non didi-μαι- accipienda est cognitioise. Itaque nux 'ntiqua hanc pulcerrimam hysicae parrem:

qua de ventis agit, sed tant/- 't, omnes omnium Physicorum regulas Dei imperio O tris mi te μή vera sint, quatenus. ipse vult, quoa ex cap. o. Job. mahi festatis 3IEi sui c. a. Eccles. v. 6. apparet, est inanium v motus ει flatus certi quadam ratione cognitio Concludimus

xgo sciri posse, unde venti spirent, tinni-

484쪽

NAux xc A. raram exdiversis mundi partibus ortu, oe - Ρ, Septent ne , Meridie in locis interme diis. Ex his mundi partibus, ventorum divisio inumerus sudducitur, quod nimia rum alii siti Cardinales, alii Cottinerales. Cardinales venti sunt, qui ex . mundi

partibus Cardinalibus spirant, ab oriente

Sub oianus, ab occasu Favonis , 'septeno trione tuis, meridie AugeriCollaterales venti non eodem modo desipiuntur ab axutoribus Aristu vento ar numerat. sed ex his octo universales & praecipuos , praeter Sub lanum, Favonium. ream Austrum alios numerat 'punctis

solstitialibus, tam hybernis quam aestivis,

prout videre est in Schemate ventorum quod in suis Physicis rael Di- ex Aristotele designavit. Verum recentes Hydrographivi Nautae ventorum numqrum ex Jonga observatione, sic auxerunt, ut jam 3 a numerent, quorum Sebem in pixide nautica depingi olet. Numerant autem ita ut totum Horizonteia id est, dimidiam mundi plagam dividant in partes se, quales 3Σ.- sub ea parte , quae est a'Iolum 'imis collocant Aquilonqm, in parte autem Diametraliter oppositah

strum sic in trita, linea inaniori lis ab uno polo ab alterum ducitur. Hanc

485쪽

38 PROBLEMAVA deinde Diametralem lineam ad angulos rectos intersecant , ab ortu aequinoctialli cid est, exacthmedio ad occasim aequis noctialem, sub ortu AEquinoctiali pomini Solanum,sub occa. vero aequinocti ali Favonium. Deinde in puncto medio inter quoslibet duos homim Cardinalium

Ventorum, collocant ventum unum Collateralem a Cardinali proximum , atque ita jam octo ventos habent. Deinceps iterum puncio eqio, inter quosvis duos. horum octo Ventorum adhuc alium col 'Iateralem designani, ut fiant 3 a quae revnon tam ex textu doctrinae, quam exocu

duranspectione pςrcipi potest, ideo illis

ui regiones ventorum exacta cognosce re volunt, commendo quadratum Nauti

e- Gemma risi , quod extat ad caput

rens f/TRadnnt Nauticae rei periti in nostris a regionibus4 nostro mari,valdhInsta-hilesin mutabiles esse ventos: contra v

. . ro

486쪽

ro alibi statos m gicae dur abiles. In mari He qa Calecutum versus navigatur de Insulas . μοωμώ, a Junio usque mense adoctobrem spirare dicitur ventusorie talis, sex autem qui sequuntur, continue flat occidentalis. Tales stati venti fuerunt ii, quorumcindicio Christoph. Coli bus

novum terrarum orbem humano seneri detexit. Etenina cum homo sagacissimus observaret in littore Liqitan a statos vent in mare perflantes, certis anni temporibus, conjecturam ingeniosam fecit, eos

ventos non ex mari ex humectata ter,

ra oriri , idcirco constantissime in ea se tentia perstitit, ultra Oceanum, terras humano generi nondum cognitas existere, ainde isti tam constantes venti in Lusitaniam perspirarent. In nostris regionibus etsi ut ante diximus, thagna sit ventorum instabilitas, tamen singulari Dei beneficio accidit , quod interdum etiam quandam

ventorum constantiam experiamur, nempe tum temporis , quando oritur ardentissimum aniculas dus, sele nimirum primam Leonis partem ingrediente. Hujus Caniculae ortum dies 3 aquilones antecedunt, cyaos racursores Physici vocant; sost biduum autem exortus, iidem Aqui-

qnes confliantius perstant diebus με quos

487쪽

pretia i , subjiciam quasdam regulas

observationeς ventorum ex quibus prima - od emi induantia ursas qualitates, propter regiones diversas e quibus ad nos spirant. Etenim Septentrionales venti frigidi sunt, qui pernant loca nivosa Australas autem calidi inuaudi, qu, pernant maria aerram humidam, calida pereto iam nimirum torridam. a. Od --3i qm-n sole in intur, velis contrarios vel hi maxime conterales mutentur. 3. auod menti qui cum seu inuntur au in india scant, Ursant vehementisimi meridie a meridie vero misiontur, indesinant circa solis occasum . . vero ventisole occidente incipi unt, meria nocte sunt sapismi,mane iura cessant. Et tantum etiam de ventis. Naturalia Narigatissis hactetisse Οὐ- vimus, Refiant arti salia, qt sunt νη- reminaris et Interna. Externa navis voco ea, qua non sunt partes naris, ut iuris is est admirabilis illa Fixis Nautica, cujus consideratio siberalibus inge-

488쪽

as Ixis Nautica inter omnia quae homines babrefeceri usurparunt instrnme ta maxime omnium admiratione digna. est, ut Clariss Philosophus Cardanintinci . de artibus, artificiosis rebus merito

dicat Inter catera inventa primam admiraritionem deberi pisi i Nautica, quippe qua D sulcantur maria; veteris 4 neo vetata, necat a cui tot homininnsalus,tan varietates mercium, tanta pecunia vis creditur. Irsomum regu Principum visa ---istitio vasculo tam paruo, virgutique , imo acuim

uica Necolum susscere hoc credidisso, nisi

nos regato doceat iapi queΡU- experi, tu viris sapientissimis cuiatis inque auritis practet. Et Bodin. c. 7. Methodi Histor. In tota rerum natura , nihil en admirabilii magnete, eisque Um 6M plane divinuι Inventa autem est haec piris ante annos 3-. Flavi quodam ,elphi, qui in Campani a regni Neapolitani provincia habit vit. Mus fabrica brevitet sic describi potest. r. Est vasculum seu pixidecula lignea, plana, iotunda, altitudine duoruna

489쪽

jus vasculi fundo rotula quaedam est ver satilis papyracea. Hanc rotulam papyra

ceam planam, sustinet ferramentum tenuere velut bipartitum, incentro vero aenea quaedam Sc acuminata turricula defixa est,

ἐ- stylo seu cuspidi acutae ihsidet, atque

hinc inde voluitur in aequilibrio. Ubi autem conquiescit, ea ejus pars, quam lilii imagine nautae insigniunt,4 in qua ligula seu ferramentum magnete 'nsticatum desinit, ibi Sepientrio lotus Areticus ostenditur, quocunque contorto clavo na vis impellatur. Qui autem fiat, quod pars ferramenti sive ligulae, ea quae ad Magne tem affricata est eptentrioni obvertatur, id nullius hominis adhuc ingenium potulehem estigare. Cinerum in ejus quam di- imus rotulae circulo, ductae sunt a centro ad E cumferentium et lineae aequaliter distantes in hunc usum. I. ut designenteceli cardines ventos, quos amisetis numerari supra diximus a Ut denotent terra ac maris patia celebrioribus partibus distincta per gradus in quosneae incurrum, qui depicti sunt in quadrato nautico Gemma Frisii Diligentissime autem hanc piridem nauticam asser vant, muniunt, ooducuntque vitrea aliqua lacuna, quia facile corrumpi hoc tam pre-

490쪽

tiosum instrumentum potest , si ver pulvis insperptur , vel pinguedo aliqua, vel et a piris hiet nimis atque adeo aerem admittat, quo vis magnetis facile dissipaturin exhalat de quibus eautionibus cir ca piatidem nauticam Ubibendis, videri potest Primu 'edina lib. . rei, aut. cap. r. Inter/nLtrumenta quae sim partes navis,

veatur ZIPlam an quod videlicet antentis veloarum, altioribus mali partibus alligentur, satis manifestum est. Sed ratio ejus rei diligenter investigata est ab Arist. 6. quaest mechan. e. ix ubi uoce savim construi ex circuli 'pothesibu , ita nimi- m ut malus sit simidiameter rui exurga direm ex ipsi napis Centro. Quo ergo alia,