Publii Ovidii Nasonis Metamorphoseon libri 15. Cum notis Thomae Farnabii

발행: 1748년

분량: 532페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

11쪽

METAM ORPH.

Quat dor mundi aetates.

FAB. III.

1 A Urea prima fata es atas,qua, vindice nullo, 89 Ix sponte sua sine lege fidem rectumque colebat.

Pgna metrisque aberant , noc vincla a minantia Do i e ligabantur s nec supplex eurba timebat

Iudicis ora sui s sed erant sine judice tuti.

Nondum cosa suis, peregrinum ut viseret orbem , Montibus, in liquidas pinus defeenderat undas: 9s Nullaque mortales prater sua litora norant.

Nondum praecipites cingebant oppida fossa s

Non tuba directi , non aris cornua flexi, Non galea, non ensis erat: sine militis UuMollia secura peragebant otia gentes. IC o Ipsa quoque mmunis, rasiroque intacZa , nec ullis Saucia vomeribus , 3 per se dabat omnia tellus: Contentique cibis nullo cegente creatis,4 Arbuteos fetus montanaque fraga legebant, Cornaque, in duris haerentia mora rubetis, IosEt qua deciderant patula Iovis arbore glandes . Ver erat aternum ; placidique tepentibus auris Milicebant Zephdiri natos sine semine ores. Mox etiam fruges tellus inarata ferebat:

si , Nec renovarus neer gravidis canebat arsis. Do

Fltimina jam laepis , jam flumina nectaris ibant: Flamaque de viridi stillabant ilice mella .

x Fabu)ae Iinius Originem acceptam relatam volunt Sibyllis, nec non Hebraeis, a quibus fomte inaudierant Greti quaedam es sta ua per 'somnum oblata Nabuchodonosori, cui c ut aureum , humeri argentei , &c. quam interpretatus est Daniel cle quaruor imperiis. Resert He- sod νι s aetates: a quo non pauca mutuatus est noster , ut &al, Ar ro , & Fabio Pictore . Quinam poetae in eodem argumento tulerint , vide Indicem nostrum Poeticum . 2 Int risdicentia , poenam minitantia . Leges vero aereis tabulis inlisaecla Vis serreis adfigeb ntur parietibua . Ubi malos mores aD

reo 1 fartus, ut I s. lib. Pythagor.& Virg. r. Geor. s Quercu, ovi sacra , uti laurns ApolIin9, HerexI; populus , Marti fraκinus, sed Miservae olea,ut habet Avieni fab. a Nee opus erat opera , aut imparis agriciniae ad messem Opimam.

12쪽

Quatuor anni tempora.

ς - DOsquam , I Saturno tenebrosa in Tartara misso, A Sub Ioυe mundus erat, subiitque argentea prolas,2 Auro deterior , fulvo pretiosior are: 1 Is Iupiter 3 antiqui contraxit tempora veris, Perque hyemes, ast que, ct 4 in aquales autumnθs,

Et breve ver , spatiis exegit quattuor annum .

s Tum primum siceis aer fervoribus ustus Canduit ue o, ventis 6 glacies astricta pependit. Iaci Ttim primum subiere domos . domus antra fuerun Et densi frutices, ct 7 juncta cortice virga. Semina tum primum longis Cerealia fuleis Obruta funt, pressique jugo gemuere juvenci . Tertia post illam successit ahenea proles , - Saevior ingeniis ,-- horrida promptior arma;

' Non scelerata tamen . De duro est ultima ferro . Protinus erupit vena pejoris in aevum

Omne nefas 3 8 fugere , verumque, Mesque :In quorum subiere locum frau/esque, dolique , IJ distataque , - , o 9 sceleratus Baόendi .

dabat ventis, nec adhuc bene noverat illos , μι ita , I O quaque diusteterant in montibus altis , Fluetibus ignotis instillavere carina . . .

Communemque prius, ceu lumina solis S aura, i 3 sCautus humum longo signavit limite mensor. tantum segetes alimentaque debita dioes

t Fabulam Saturni a Jove eXasti , & in Τartara deturbati le- apud Natalem Comitem I.1.

sub Saturno in aetate aurea. 4 Gmperie, & rempestate Incertos , modo calore aestuantes, modo fiigore rigenteit atq; hinc morbidos. AL in aequales avrv n. i

o Avaritia per sis, & nefas ,

13쪽

11 II ET AMOR PH.

Postebatur humus a sed i itum est in Uscera terra ;&tiasque recondiderat, Si iisq; admoverat umbris,

Effodiuntur opes, irritamenta malorM'. I DIamque nocens ferrum, ferroque nocentius aurum Prodierat e prodit bellum , a quod pugnat utroque, Savguineaque manu crepitantra concutit arma .

Vivitur ex rapto: 3 non hospes ab hospite tutus, Non socer a genero : fratrum quoqgraria rara est. Iu minet exitio vir conjugis , illa mariti: M Lurida terribiles miscent nconita noverca: Filius ante diem patrios o inquirit in annos. . Victa jacet pietas: O Z virgo cade madentes Ulisma ' caessum terras 8 Asraa reliquit. Is

di VNeo, inquit Sen. l. . Bones.

ctam . Lege & ipssus Epist o .ec Plin. praefat. Imus in vis evae ivr , &c., Quis non audivit PhilippiMacedonis arma vi strieta αργυ- ρεως λογχc e , Stasinum auro onustum , Graeciam auro ejus, non ferro subactam

s Herbe veneno sar genus , emunia Cerberi , iris l. .s Conlulturus Mathematicos super diuturnitate vitet patris su . Nota Mathematielr Iene sis rua , sed grave rardas expellare polos. Juv. 14. Sat: - Α'd diro των μ επω φυλονιτον , προλιπον τ' Οἰν Θρι

g Astraei filia r Hesodo Iovis filia : eur virgo fingatur , & Cra-pbiram Iustitiae imaginem videanu' in GelI. l. I . c. q. m Vide quae ad v. syO. l. 8.

i Gigantomachia.

F A B. U. NE τε foret terris fecurior ardΜus aether, Assedi se ferunt regnum,teste Gigantes,

x Videtur fabula li re Gigantum , montes montibus aggerentium , quo eqIum e pugnArent , adumbrata eX notione a-

14쪽

LIBERI. 13 AkMue eonestos struxusa ad me ra montes. Tum pater omnipotens misso perfregit Olymptim Fulmine , ct axe si subiectum Pelιon Ossa . is sobruta mole sua cum corpora dιra Jacerent, Perfusam multo natorum sanguine terram maduisa ferunt, calidumque animasse cruorem . Et, ne nulla fua sirpis monuments manerent,

In faelem verti e hominum ι sed se illa propago i6o

Contemptrix superum , ovaque avidisjyma cauιs , Et Giolenta suit. Scires 1 e sanguιne natam.

I. l. q. e. refert , Progeniem hane fuisse Angelorum , seu sita liorum Dei eum filiabus hominum congredientium . . a Nee instite AE ptia tradunt vites e sanguine Gigantum uatas, quippe quarum latice morate, homilium insensatae , denuo γχ γ' Terrae, & Coeli filia. ἔνεκα γῆς εγε νον ro 6 -υωτος Ουλυλποιο . Orpheus. v. Claudiani Gigantomaehiam,& quae citantur a nobis in Goeries fis e/ Rib titulo, romaema. Videantur M MYt iologi , Hyginus x8 sab. Apollodorus i. r. Ant. Liberalis fati. 18. Ge. Sabinus, Natalis Come; s. lib. cap. M. & et t. quor Imalii interpretanturGigantes fuisse se rebelles, seditiosos, 1mpios. 3sacrilegos; alii Iyrannos , aliventos Τyphonas . Oυ μα-

Ingemit: ct facto nondum vulgata recents Feda Lycaonia referens convivra I me a, Ingentes animo, dignas Iove, concipit iras: Conciliumque vocat, tenuit mora nulla vocatos .

via sublimis crio manifesta sereno,

a Lactsa nomen habet, eandore notabιιιs ι' o. Hae iter es superis ad magni tecta Tonantιs, II

15쪽

Regalemque domum: dextra, lavaque deorum Atria nobilium Ualvis celebrantur apertis.

Plebs habitat Lυersa locis : a fronte potentes I Coelicola, clarique suos posuere 2 penates. Hie locus est, quem, si verbis audacia detur , I Is Haud timeam magni dixisse palatia teli. Ergo ubi marmoreo superi sedere recessu sCelsior ipse loco, sceptroque innixus eburno ,

et Terrificam capitis cone sit terque , quaterque Casariem , cum qua terram , mare , sidera movit. I 8

Talibus inde modιsi ora indignantia folυit: Non ego pro miandi regno magis anxius illa Tempestate fui , hua centum quisque parabat Injicere 4 anguipedum captivo s brachia 6 caelo. Nam,quanquam ferus hostis erat fame illud ab uno Corpore , ct ex una pendebat origine bellum . t 86

ne mihi, qua totum Nereus circumsonat orsem ,

Perdendum est mortale genus : 8 per flumina juro Infera, sub terras Stygio labentia luco. Cuncta prius tentanda: sed immedicabile vulnus Ense recidendum est; ne 9 pars sincera trahatur .. Sunt mihi ς Semidei , sunt rustica numina Fauni , Et NImpha , Sa rique, se monticola S lυani: mos quoniam csti nondum dignamur honare,

Δρακον πιοδες finguntur tig ntes: utrum ab invisa illa hominibus forma an ab incesim superboὶ an quod nihil re stum , nihil superum emitarint,

totius vitae eorum gressu , atque oro essu in inferna vergente ut Macrob. Saturn. r. lib. Lo. c. &Urinitus L. l. II. cap. an denique

ab ambitione snuosa Natal.

κνα , τῶν ε κ&τ μαεν ρες α 'ζυμ ων ατ οντο , A - πλ&στοι κεῖν λού 3 ἐκ τι, πεντ; κοντοt . &e. Hesiod. Theogon. de Gieantibus. Vide Hier. Magium tib. I. cap. 6.& F. B. v. Sapient. 2. Capa -σ Quod expugnaro assectabant, Deosque eaptivos dueere. et Ab una hominum progenie, Gigantum se. Tenere. 8 Vide I. 2. Metam. V. 4 φ . o Quae si pars sincera, docet, Ss dei. & Numinet ruris S

16쪽

LIBERI, Is

ssiuas dedimus , certe terras habitare sinamus . I 03 An satis , o superi, tutos fore creditis illos, Cum mihi, qui fulmen , qui vos habeoque regoque, Struxerit insidias notus peritate 'I Lycaon 3 Confremuere omnes: sudisque ardentibus ausum Talia a deposcunt. Sic eum I manus impia savii 2 oo

Sanguine 4 Caesareo Romanum extinguere nomen , Attonitum tanto subita terrore rui Humanum genus es, totuique perhorruit orbis . Nec tibi grata minus pietas, Auguste, tuorum,

aeream fuit illa Iovi. Lui postquam voce manuqs ros

Murmura compressit, tenuere silentia cun m. Substitit ut clamor pressus gravitate regentis, Iupiter hoc iterum sermone silentia rupit:

Ille quidem poenas scuram hane dimittite θ foloit a

iauod Famen admissum, qua sit vindicta, docebo . aios Contigerat nostras infamia temporis aures :Ωuam cupiens falsam, summo delabor Olympo, Et Deus humana lustro sub imagine terras . Longa mora es , quantum noxa sit ubique repertum , En timerare e minor fuit ima isfamia vero. ras Manala transieram latebris horrenda ferarum , Et cum' Cylleno gelidi pineta 6 Lycei. Arcados hine sedes, inhospita tecta Iranni Ingredior, traherent cum sera crepuscula noctem. Signa dedi venise Deum a vulgusque precari 22o Coeperat: irridet primo pia vota Lycaon. Mox, ait, Expeeiar, Deus hic, aiscrimine aperto,

ἐγγ. Ciosanius ex vet. eod. legit , sunt rηstiea numisa Pomphae, FatmIque , Satur que , Θ moret Noster in Ibin. G2 queque plebs superum . Favn; , Sa νιφve . Laresque , Flumἰηaque , oe Iomphae , Semid inqua genar . Quos omnes se in montes recepisse ereditur, a Jove monitos, ut si-hi a diluvio caverent. I Ar eadidi tyrannus t de quo vide Apollodorum I. l. & Nat. Comit. l. s. e. s. 2 Ad nipplicium. 3 Consurantium in Augustiim, quorum meminit Suetonius e. o. Reque enim placet intelligere de Jul. Caes. qui eonjurationi non superfuit. 4 A cujus vi-

in scit, pendebat salus Imperii iam gestis patris , & su is elaris factis. 3 verisimile est, Gentiles multa e sacris libris vel lectione , vel auditione accepi sese: vel etiam a Chaldaeis , MIE gyptiis , inter quos ViXerant Hebrari . Ivia , inquit Grtuli.

in Apolog. contra gentes , pse rarum , quis sophistarum , qui nocomnino de fonte prophetarum potaverit 3 Inde uitur philosoph. sisIm Ingen I fui rigaveruηr , &quae seq. c. T. Deus certe ipse , ut habetur l. Genes se. I R. cli e t : Descendam , Θ υ; hodierum

17쪽

Au sit mortalis: nec erit dribitaυιle verum. Nocte gravem Iomno nec opina perdere morte

Me parat: hac illi placet experι entia veri. 22ς Nec eontentus eo, misi de gente Molossa O dis unitis ;ugulum mucrone resolυit: Atque ita semineces partim ferventιbus artus Alollit aquis, partim sublecto torruit uni:

i aeuos simul imposuit mensis. go vindice H mma 2 3

2 In dominum, ct dignos everti tecta penates.

Territas iWe fugit, nactusque silentia ruris Exultilat, frustraque loqui conatur r ab ipso Colligit os rabiem , solitaque eupidine cadis Utitur in pecudes ; is nunc quoque sanguine gaudet: a 3 so villos abeunt vestes in erura lacerti.

3 Fit lupus , se veteris fervat vestigia forma :

Canicies eadem est, eadem violentia vultus:

Iidem oculi lueent ; eadem feritatis imago ed.

Dat poeta Areada : quum Area dia nostea dicta sit ab Arcade fi- Iio Callistus, quia filia erat Lycaonis . I Hoe Hyginiis l. Σ. tit. Arctophylax , refert de Arcade Callistonis filio , exso a Lyeaone. Verum idem in f h. I S. narrat, Lycaonis filios J

vem tentaturos, deus ne esset, carnem hHmanam eum alia mi

nam ei in epulo appositisse . Quot itidem tradit Apollodorus a. lib. Natal. Comes liri. s. c. s. scribit Lyeaonem in lupum versum , quod in ara Jovis LY-eaei infame mactato humanum sanguinem libaverat. Boceaeius resert Lyeaonem obsidem a M lossis devictis sibi datum, eorun dem legatis repet8ntibus edenis dum apposuisse. Aliter Clemens Alex. Admonit. ad gentes. Α- liter Pausanias in Atticis .

1 Al. in Domino di nos . ΜS.;. Dominum distaeos ne evertI . Ms. alter , in Domin ηm diraeseeverat . quam lectionem tuetur

Glareanus. Appositive. 3 Multi multa de Lueanthr pis. Plin. l. s. e. 12.Can Rhodig. lib. T. e. I 2. Aug. de Civit. Dei lib. 18. eap. ι . & I8. Miranda sed non eredenda olaus Magnus lib. I s. eap. 4s. & Ci gogua l. 4. cap. s. Hier. Magilis lib. 4. eap. IB. Bullingerus K. lib. adversus Magos 2s. WAP. Boistardus de Magia. cap. σ.

Diluvium, Ac reparatio generis humani . jactu lapidum. FAB. VII. OCcidit una domus ; sed non domus una perire 2 o

Digna fuit: qua terra pat et inera regnat Erinnys. In facinus jurasse putes : dent ocius omnes

inas meruere pati Je sat sententia praeas.

18쪽

Dicta Io vh I pars voce probant , stimulosquefrementἱ Adjiciunt. I alii partes assensibus implent . a sns tamen humani generis jactura dolori omnibus: ct qua sit terra mortalιbus orba Forma futura rogant: qu s sit laturus in aras Thura: ferisne ριν et populandas tradere terras Trita quarentes s sibi enim fore eatera cura P aso Rex superum trep. dare verat, sobolemque priori Dismilem populo promittit 2 origine mira. Iamque erat in totas sparsurus fulmina terras sSed timuit, ne forte sacer tot ab ignibus ather Conciperet flammas, totusque ardesceret g axis . 2 s4 Esse quoque in fatis reminiscitur , a fore tempu1 assius mare, quo tellus, correptaque regia egit Ardeat s ct mundi moles operosa laboret . Tela reponuntur manibus fabricata CFelopum . Poena placer diversa s s Genus mortale Iub undis 26os Allusum videtur ad Curiam

Romanam , in qua Majorum gentium patres sententiam diectant ; Minorum gent. patres in aliorum sententias pedibus ibant, unde pedarii dicti. Aul. Gel. 3. lib. I 8 cap. x Lapidum jactu, ut infra. 3 Coelum

Ex hνν artus , oe ex .u in: eriturs Annon iure summo res ruas petitum veniant M. patres , Justinus Martyr. I. apol. LR- stantius 2. l. de origine erroris. alii; meritoque arguant Ethni eos furti simul , ct adulterii Uuἰ, ut ait Tertuli.a log. v tra gentes e. noseam hane parituram suis οἰοἰon ἰόus as finis bul, , se philosophis at sentemin

e as adulteraverunt , oe de una via obi hos multos tramιtes , γ

ἰnextrisal;les seidernnν . Quae-eunque enim fando audierant de universali illo diluvio Noetieci A. Mundi 1σso.deserunt addi.luvium singulare, quod eontigit in Thessalia A. Mutadi 243 . regnante ibi Deucalicne, qui, ut habet Arrianus L. l. rerum B thynicarum , in editos montes cum suis confugit . Set audi Lu-eianum in lib. de Dea Syria re serentem quae tradiderint Greei . υβροιστω καρτα ε οντες, άΘέμιδεστορ εργα ε πρα ον.&e. Iniurn urique ae an a per

19쪽

'νdere, se ex omni nimbos demittera egio ἰProtinus ΣEoliis Aquilonem claudit in antris . Et quaeunque fugant inductas flamina nubes Emittitque Notum. Madidis Notus evolat alis, Terribilem picea testus caligine vultum : 26s Barba gravis nimbis, canis fluit unda eapsilis, Fronte I edent nobula , rorant pennaque , sinusque . Utque manu late pendentia nubila prust,

Fit fragor, ct densi funduntur ab athere nimbi.

Nuncia Iunonis varios induta colores . et 2IO

Concipit Iris aquas, alimentaque nubibus affert. Sternuntur segetes, is deplorata colonis Vota jacent, longique perit labor irritus anni. Nec celo contenta suo es Iovis ira, sed illiam Crruleus frater juvat auxiliaribus undis. 27sCon υoeat hic amnes e qui postquam te Za tyranni Intravera fui, Non est hortamine longo Nunc, ait, utendum: vires essundi re vestras: Sic opus est aperite I domos, ae 2 mole remota, Fluminibus vestris totas immittite habenas. 28ci Iusserat: hi redeunt, ac fontibus ora relaxant, Et defrenato volvuntur in aquora eursu. 3 se tridente suo terram pereulsit: at illa Intremuit, motuque vias patefecit aquarum . Expatiata ruunt per apertos flumina campos 3 Cumque satis arbus a simul, pecudesque, virosque, Tectaque, cumque fuis rapiunt penetralia sacris . Si qua domus mansit , potuitque resistere tanto In dejecta malo: culmen tamen: altior hujus Unda tegit, pressaq; latent sub ψ gurgite turres . 29 Iamque mare ,'tellus nullum discrimen habebant: Omnia pontus erat , deerant quoque litora ponto. oecupat hic collem s Umba sedet alter adunca, Et ducit remos illic, ubi nuper ararat.

Ille

20쪽

Ille super segetes, aut mersa culmina villa 29s vigat: hie 1 summa piscεm deprendit in ulmo: Figitur in υiridi 2 si fors tulit anchora prato:

Aut subjecta terunt eurva vineta carina.

Et modo qua graciles gramen carpsere capella, Nunc ibi deformes ponunt sua corpora phoca. goo

3 Mirantur sub aqua lucos, urbesque, domos que Nereides : θlυ qua tenent delphines, ct altis

Incursant ramis , agitataque robora pulsant. 4 Nat lupus inter oves s fulvos vehit unda leones; da vehit pigres s nec vires fulminis apro, 3 os

Crura nes si ablato profunt velocia cervo.

Ruasitisque diu terris , nbi uera pust ,

In mare lassatis volueris vaga decidit alis. Obruerat tumulos immensa licentia ponti , Pulsabantque noυi montana calumina 'uctus . 3IGMaxima pars unda rapitur: quibus unda pepercre, Illos longa domant inopi jejunia victu. γ Separat Aonios Actaeis Phocis ab arvis .

Terra ferax, dum terra fuit s sed tempore in lito

z Sie Mss. uterque substrihil Μureto , lib. Iσ. Var. lea. c. s. si τυχ M. Cic. snire , male vulgo legitur, sic δενν qui e . 3 Sie Argo navem , quae prima, ut volunt , tentavit mare , IE-quoreae monstrum Nereides adis miratae apud Catullum in Argonauticis . 4 Insis:οε timns lite metarum, munit Sen. 3. l. Nat. q. c. 27. egre sie pro magnitudine νei dieat IOmnia pontus erat:deerant quinque litora ponto , Nisi eantum ἐ.petum ingenii , ta materiae ad pueriles Ineps Ia, reduxisset , Natlupus inter oves, filivos vehit unda leones. Non est, inquit, ea fatis ob ia lase Cne rivoraro orbererrarum ,&c. Magni e baee , si non euraυit quid oves , oe lo; D-eIant. Spero me habere quo nostrum ab hac suggillatione asseram ; idque principis poetarum Xemplo. Neque enim hie talibi forte 4 laseivit, sed serio, iasobrie curat quid agat lupus inter oves t ut qui salutis suae salais gat notauspicἔens prωam , sibi prospiei rapi ne utique imme

pestis , post tautos, equos, sues , homines , hostias lue abreptas , adjicit & feras rapinae , praelanguore, immemores, Promi scue inter assuetas praedas obam bulare . Non lupus insidaar explorat ovilia eiretim , Nee gregi s

c Utrum ab exertis utrinq; dentibus fulminis cuspides referen tibus λ an quia ut fulmen o Iris qua praegν υἱι Iumma flamma , si e di aper obliquo latrantes κι

Ηvpallage, Aonia , idest EeOtia 1eparat Phocenses ab Atticis .

Pars

SEARCH

MENU NAVIGATION