Commentatio criticoliteraria de Claudii Ptolemæi geographia, eiusque codicibus tam manuscriptis quam typis expressis conscripta a Georgio Martino Raidelio v.d.m

발행: 1737년

분량: 116페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

mare ausim , illam et prioribus Alucidiorem, et magis ad Ptolemaei accedere mentem. Qua in re uel unicus testis, Dboves nempe de Regis Monte, omnium Matheis isticoram nostrae aetatis facile Princeps , mi ει ρίficiet, cuius auctoritatem in plerisque me sequutam ese, adeo non dismulo, ut etiam fragmenta a Matronum eius . quae penes nemem in praeterquam me fuere , hδι meis lut uisationabus aiungere uolatrim. Haec Pirckheymecus i. c. qui et paucis interiectis subiungit, ex prω-ribus translationibus, uιx umbram quasdam Ptolema cae uenustatu et erudιtionis , uiatanas peruenisse aures. Ex quibus uerbis satis superquede labore a Pigcκ- DE YM. praestito iudicari potest. Regio montani annotationes textui huius editionis non sunt inspersae, sed sub finem demum octo librorum leguntur ; in quibus uaria loca uersio Ius Iacobi Angeli, ex libro I. emendantur, et illustrantur. Fata harum annotationum describit memoratus DoppELMAYERVS I. c. p. in . not. d d. p. I 8 not. e. p. 24. ηοt. q. et F. p. 32.

not. t. p. 42. not. i. Quae sub finem annotationum leguntur uerba h) do-

cent,h sie ista se habent : Nee Me praetereundum est, nihil a nobis , praeter Ptolemaei seripta. ac labrimis de Re,om te annotationes, editum 60 2 cetera uero ab assis unoque ad- dua . quo librarii suas merces facilius extrudere fossint. Haec uerba probe notanda, quoniam iis, quae a SE vETo in Carcere fuerunt prolata. Iucem affundunt. Etenim obiicie-hatu illi ex Ptolemaei Geographia a se procurata, quod Mosen. terrae Cananaeae magnam fertilitatem adleribentem, culpaverit, ut haec retulit S MLon Divi Grus. in CataI. Haeret. T XI p. 39o. Respondit autem SExv Eos, ea iam ab alio filiisse dicta. Coniecerunt nonnulli uiri eruditi, ex editione Pi Rcκum Masti ea fuistis desumta, in qua etiam, testantibus additionibus ad Noua literar. Lips P I. p. I . leguntur. Sed eum laudatus PlaCKIIETMΕRus, praesagiens quasi ea, quae postea acciderunt, his uerbis se e contra omnes iniquas etensuras muniuerit, famaeque suae consulerit; hine ea, quae praeter textum Ptolemaei , et Regio montani annotationes, in edit. Argentoratensi leguntur , non Seruetum . sed alium quendam Virum . auctoritati Mosis quicquam derogantem . auctorem habuisse omnino put . Cons.

excerptum Epistolae celis. dus M AiZE ι κ ad D N. de la Mooκ,m Bibliotbeque Rafainer T. I u. p. 7 a. seq. Zoaui1M in Acuot. ad Hecataei Ab ritae Erremexta d 77. MuNsTERus quiadem eadem uerba repetiisse uidetur , in Isagoge , tabulae. terram sanctam repraesentantis, tergo adscripta . dieens : Cum habitatores eius essent recti- terra quoque ipsorum variarum rerum fuit diues. frugibus fertilis- omni rerum genere Mundan . Euando uero DEIocui in uitiai proruebant - tam non terra optima, sed infelicissima. inculta . seritis vicitur.

Ied cum solicite distinguit Muni erus statum terrae sanctae, tempore introitus t fraelitarum in eam. ab alio, stib Regibus; plane diuersain a Serueto sententiam fouere uidetur, quaae eo tendit: terram hane, ob pectata populi. eam inhabitantis, omni fertilitate fuisse privatam. eostmodum uero . expulsis Israelitis , rursus pristina solo bonitas reddita Haec eaim docent uerba Mungeri . in Appendieis Geographicae Capitet, de terra sancta . legenda ubi dicit. EssE eam uariarum opum diuitem, frugibusfertilem. Iino , si coniecturianiri fas est, forte ex edit. is a i. excusa, at supra 1. receasta, uerba lita sunt desumis et qua uero iam destituor.

92쪽

cent, indicem omnium locorum in Ptolemaeo Occurrentium, et bre-tiem modum . regionum , Ciuitatum . aut quorumcunque locorum diis stantiam Arithmetice dimetiendi, qui unam saltem continet plagulam, alios habere auctores. Quod ad tabulas attinet , eae numero L. minus eleganter ligno sunt incisae , ct splendori textus minime conueniunt: supra iam istas recensui I. 6. Quod si DE VS uitam et uires Pitckheymeri diutius conseruasset, illi animus fuisset Uianc uersionem emendandi; quod uero opus, interuen ente ipsius obitu imperiami meum reliquisse, docet Erasmus, in Praef. ad Edit. Ceogr. Ptolemaei Graecam de Λnno I 33.

Ad aliam nune uenio editionem . quae nitore chartae pariter ac typorum, ut et raritate, se commendat. MICHAELIs SER vhTi . a patria

Vita Nova Ni dieii, opera et labore ea fuit in lucem publicam edita; imis

pressaque Luduηι in ο wina Melibioris et Castaris Tracvel . fatrum, in fol. MMXXXV. Illam ab atiis eduionibus multum disi repare, et Iidelius ex Asam esse. quam ut 0ρ'raphι oscitantiae id ιmputarι possit, putat MERCATOR , in Praef. ad Editi Graeco, Latinam de Anno Isos. coniiciens praeterea , a i-xersi generis Exemplari Graeco ad Larinos eam ese traductam. MVNsTERus quoque

in dedicatione praemissa editioni Basi . de Anno Is o. in fol. laudat

non poenitendas uigillas . quas Frisianouanxs collocauu in Ptolemaeam , emendando

corrupta , explicando reιrusa , et Scholiis illustrando obscvriora. Copiosius describendae huius editionis otium mihi fecit HEKR. ab ALLUCERDEN, mpeculiari Dig. quam de Hi Τωia Michaelis Sirueri Hris dii 3727. sub manu duetione Theologi celeberrimi, Io. LAvR. Mosi Eblii conscripsit, et publice defendit, quia pag. I76- i 86. fuse eam recenset. Hoc saltem moneo, errasse clariss auctorem, g. a. p. I. putantem, amnes quinquaginta tabulas ueterem continere Geographiam ; siquidem saltem XXVII. earum antiquam, reliquae autem recentiorem locorum denminationem et situm indicant. Haeeipia editio, ex secunda Villa no- Uam recognitione. Hennae in Galba. ex strana fratrum Tricvisorum, sumtibus Betonis a Porta. Bibliopolae Ludunensis M D XL l. in fol. prodiit, quam non Didisse coniicio ALL OERDivM , utpote ab eo non allegatam, Descriptum dedit illius titulum Cel. DopprIMAVERUS I. c. p. 43. ποt. h. eum

93쪽

K art. Et in hac editione quam emendatissime excudenda , villa noua

nus haud parum adhibuit diligentiae . Bibliopola sum tuum; id quod

ille exemplis quibusdam in Allocutione ad lectorem docet. Conuenit ea. paucillimis exceptis, cum Praecedit. Priori praemissa , quam Alimo ero. p. 377. seq Diis cit. inseruit. In margine textus leguntur recentiora locorum nomina antiquis adscripta. Tabulae quoque per omnia cum priori editione conueniunt ἔ nisi quod ordo interdum immutatus, et in tergo nonnullarum, quae recentiorem sistunt Geographiam, ac terrae sanctae descriptionem desint. explicationes Villano vani. quibus uaria contra Christianam fidem dicta continebantur adeoque Omni iure in titulo statim uocatur haec editio castigata. Falso eam viennae Au striae tribuunt auctores Nouorum Ilit. Lips. in addit. supra citi Rarioribus libris accensendam esse utramque , docet Michael de la RO che, in Bibl. Anglic. T. II. p. l. p. 9 i. seq. Contra Cl. Allvi oerdium Dirmae β. 7. monendum, iam Anno I sit. Seruetum Vicnnae fuisse

commoratum. s. IIa

Alia hanc excepit. M D XL. mense Martio Colomae a Iohanne Rineo nisu una, informa ostes complicata, excusa. Nunquam, ceu bene monet titulus . uisa fuit editio commoditate si Ii. IOANNEs Novio ἀMAGus eam procurauit. Postquam enim h c uir doctissimus . cuius merita exponit S ERTIVS in Athenis Batauis, uiderat . auctorem nostrum ualde fuisse corruptum ac deprauatum, ex textu Graeco emendare eum

studuerat. Sed sentiet at, non maiorem se habiturum laborem , si ab integro transferret, quam in ca stigando et emendando. Igitur ab integro audiorem uertebat . dietionibus Graecis ad latini loquendi consuetudinem accommod itis : reliquit tamen Graeca nomina e regione latinorum, ut cuique suum maneret iudicium . proposita utriusque linguae Scriptura. Varia loca libri oetiui non fuit ausus mutare , reclamantibus omnibus exemplaribus ἰ sperans, exorturum aliquando , qui eum no dum . manente auctoris sententia , dissolueret. Tabulae nullae huic libro sunt subiunctae, ne scit. augeretur pretium Librario soluendum.

editionem uocat plus satis mendosam, quoniam saepissime in numeris di iafert ; sed causam discrepantiae ipse D. Mutamqvs indicat, qui ex diuerso Exemplari desumsit textum Graecum. Rarius haec editio

94쪽

e ex comparet , et quidem fortasse ob commoditatem formae. Extat tamen unum illius exemplar in Bibl. Norimbretensi, alterum in Bibl. Celeb.

Scis ARZII. g. in aratim quoque anno F ιfiliae , ex ossi ista Henric. Petrina , hic auctor, infesto prodiit. Curam edendi illius in se suscepit Sl ASTi Anus UvNSTERus.

Ba u. eum dedicauit. Praeter alia , Historiam uersionis latinae et rabularum spem ntia, fatetur in ea Munsterus , se in edendo hoc libro usthim esse, Aersione Pircolymm , et Vidaliouavi, et primum librum commentario illi rasse , magna ex parte desumtum ex inemero. ι ) Et paulo post : quid praestiterimus an ipso Ptolemaιco textu , cohferentes ιllum cum Graeco exemplari, et primens edinriove, aliorum esto iudicium. Praemissus est textui Index omnium locorum H Iphabeticus. In ipso autem tufitu cuiuis Capiti Libri l. subiunctae sunt nonnulae Muntari annotationes; reliquis Libris addit ac explicationes ex Plinio, Strabone . al. isque auctoribus , inter se collatis . desulantae . aut nomina locorum hodierna, diuerto charactere, a textu auctoris sa cile descernendo, adscripta. Tabulae so ligno incisae textum excipiunt; quas sequitur appriadix Geographica Sebast. Munsteri; in ea tres orbis partes, iuxta modernum rerum statum, describuntur, ita tamen, ut non pauca ex Serueti editione desumantur , uti ex p. I 88. a collata cum Uer- his Serueti, tabulae terram sanctam repraesentantis tergo inscriptis, concludere quiuis potest. Cum hac editione per Omnia conueniunt aliae duae editiones , diuersum annum in frontispicio ostendentes : nempe ri4 I. Is a. quarum utraque ne in minimis quidem a priori differt. k Mea igitur sententia Munsterus, qui post tot alias editiones. magnum exemplarium numerum imprimi curauit, aut singulis annis titulum et annum impressionis mutauit, exemplari hus istis non statim diuenditis; aut singulis annis integrum librum recudi fecit, quod omnem superat fidem. Non enim tanta in omnibus potuisset seruari characterum aequalitas , qualis tamen in unaquaque editione deprehenditur. - g. 33. Quaei S. R. HAva Egus, in Historia Talularum Ducatus buoici. p. 3. n. . b. c. 1cit Munsseruin multa ex Stoesseri MSto tuis te mutuatum. k 4 l . qu.que Basileae . ex eadem ossicina, Ouinia Pt.Iemati opera, Pr tar Geographiam, Priar uno,

95쪽

g. 13.

Quae anno M D XLV. ex ead. Ossicina prodiit Editio , plane pro

nouiter recusa est habenda ; siquidem in omnibus fere paginis diuersi a prioribus comparent typi, et Dedicatio , quibusdam mutatis, non ad Episcopum Basileensem, sed ad uniuersos Astronomiae atque coelestis Philosophiae ingeniosos scrutatores est directa ; detecto sub finem illius Ptolemaei errore 'indicandis motuum coelestium radicibus. Tan. dem quattior nou/e tabulae additae sic uerba tituli habent quia

hactenus anud nassam Ptolemaicam imprιssuram uisae sunt. Nihil plane intextu , nihil in annotationibus mutatum ς sed omnia ad uerbum rursus expressa , quae in prioribus habebantur editionibus. g. I . Nullus dubito, quin etiam omnia huius editionis exemplaria a Geois graphiae studiosis au de fuerint coemta: siquidem rursus ab eodem typ grapho M DLII prelo fuit noster Ptol. mandatus. Possidet tale Exemplo PER li L. DN.ΕRNξRVS in quo praeter textum, uariisScholiis illustratum

et tabulas, ac Elenchum Alphabeticum. adest alius index, itidem Alpha-huticus. locortim, quae in tabulis occurrent. Vterque index plagulas Α . occupat; et postremo praemissa Conradi Lycesbems Rubeaque=sis praefatio, in qua de utilitate tabularum Geographicarum ag t, modumque ostendit. loca in iis inueniendi. In limine statim habetur Privilegium Mn-nci IV. Galliarum Re is , in quo Henrico Petri potestas conceditur, per sex annos hunc librum imprimendi . Mendendique. Saepius Editiones

Basileenses occurrunt; adeoque non tam raritate . quam potius utilitate se commendant: imprimis editio, modo a nobis recensita. In Exemis

piari hoc allegando B. FABRIcius Bibl. Graec. L. IV. P. ψI3. errorem commisit, dicens, in forma I a. id expressum esse; cum tamen in folio excusum prostri.

Sequenti statim anno Deoistadii. primus saltem Liber Geographiae Ptolemaei , typis suit exstriplus. PETRVS enim APIANVS . Leonirensu.

cuius uitam Exc. ScHWARYIUs. singulari Programmate descripsit, ex quo forte Parnasso Boseo T. II. p. ἰ28. seq. inserta Germanice, Intνoductiam suae in Geur .ayhiavi inrothyadit. I s s 3 excusae. illos adiecit libros, quos supra

7. Nomi. tuae M D Xlv. excussis esse, ex DOPp ΕωATERRI libro eici docui. Dissilirco by Cooste

96쪽

Post tot Germancirum 'in Ptolemaeum labores, Italus rursus cepit. de eo bene mereri ις Iosmius scit . , OLEBus . qui. postquam Pixcit- kiMεRi Uersisnem ex diuersis inter se collatis Graecis Codicibus emet adamet, et nominibus locorum antiquis Meentiora adposuisset , eum Πηρrus M D LX l . iri g. apud Vastrisios recudi curauit. Praemisit Dedicationem' ad Cardinalem Aloysium C. t Helium . ex qua ea hue adscribam. quae ad Hi storiam libri faciunt: rrarri r Triatas XXVII. antiquas cait Moletius

quae Ptolemaea terram cEniram ce rinen . XXVII. nmrae, non a nobis , sed ab altis .efirmatae, et erectae, typisque aeneis impressae: hae qatdeni terram tuam laus aetate cognitam. coηtinent. In harussi reris nos ea breuirMe , qua potuimus , res

GgRARDvs MERCirda . meritis in Radiurii Ceogriphaeum elatissimus , non certius famam sui perennatulam re sperabat: quam si Pto- lemaei Geographiam . curis Bis emendatam'. rursus in manus traderet eruditorum. Hine Cooniae Agrippinae M DLXXXIV. in folio, typis -GOsorori DN MI, euulgauit istum libru , tum adrectis tabulis , d Ptolemaei mentem restitutis. In Epistyla dedicatoria, quam AxsoLDvs Myuus, 'm eroemensis, ad A, Arr- Omphim s ripst ' inter alia' legitur; qutid, cum Anno M D tram. GERARDvs MED ATO Tabulas uni Plotim ei me tem esiderit, Mare etiam, mustorum satisfacturri dι umst renuis

97쪽

νum situm aliquid iis peccatum. Retinuit tamen quantitatem horarum et dierum, qua Ptolomaeus sec' iam Meridianum Alexandrinum est usus, et nomina urbium recen uora uheribus adscripsit, Moletii autem Commentarios omisit: Quςm Mercatoris laborem lyluas deinde in quibusdam Iocis emenda lit. . Tabu ae GI , XXVlli toties allegatae huic editioni de prebenduntur adiectae , Oinitas reliqus. a recentiori-hus auctoribus delinea tu . . Extat tale L mPlar in Bibliotheca publica ademiae Altorfinae.

Iearnra , et sequenti statim citavi Agrin a Petro DR,di in ea- xm forma fuisse excussim. 'cimi aurem utraque editio fere pro una sit habenda, et in est saltem a se inuicem differat, ut illa, qui si pro Auto-gr fio habenda . multis statῆat mendis lupographicis . haec autem ex illa desumta . simulque omnibus mendis fitNurgata; hine bubusque memoranda simul bleuiter indicabo. magis tamen ratione habita Co- laniensis, tanquam eo uectioris. Praemillim bule Epit Ia dedicat

dis emendandissumcere. . Sequitur hanc.dedi ationem Z aefaέ D I. ANT. MAGim, in qua pluribus exponit , de labore in emendando Ptolemaeo a se

98쪽

praestito , et suasu Voreiae Cardinalis, suscepto. Absoluitur in

teger liber duabus partibus; quarum prior textum continet Ptolemaei; eius prMptim tibiana,MεGINH amplissima illustrabit Commqntario, re liquis perbreues expbcationes , ex Moletio . Villan ano et aliis desumtas , inseruit, quae maioribus characteribus a textu Ptolemaei disceria nuntur. Altera pars praeter antiquas tabulas . quas Maginus falso tribuitii si Ptolapis . compinetitur nouas XXXV. a Hieronymo Portovatauin' in aes in sis. quae uniuersae terrae, Seculo XVI. cognitae .s aciem eas thent. Singulae tabulae amplissimis obseruationibus. imo iusto Commqntario illustrantur, γε continente philyras : in quo urbes. aliaque loca , quorum in tabulis fit mentio , describuntur , quoad Marum situm, et cuiusui= loci memoranda. i Index ςmnium locorum in hoc Commentario explicatorum . um uersum opus C Ex iis, quae hucusque dicta sunt, patet, editionem Cotoniensem usui Geographiae 'Studiosorum quam maxime inseruire, adeoque, cum rarius inueniatur.

magni quoque esse aestimandam. Unicum adhue silentio praeterire no- .lo; subscriptionem scit. in calce libri legendam, quae docet ARNHEMi I apud Iobannou lavisa m. Minopolam M DXCVII. librum hunc potuisse haberi. Aut igitur Osiridi communibus Isth. Ianssemi sumtibus librum impressit: aut infrius alteram illius partem suis sumtibus recudi fecit, Petro Kestia sumtus ad recudendam primam partem suppeditante.

unica adhue superest commemoranda editio nostri auctoris, quae R 'me M Do C. prodiit tum tabulis partim aeneis, partim ligneis. Menti nem illius facit ΕnvARDvs BERNARDus , in Catalogo scriptorum ueterum Mat matrωσum quae reperiri potuera i , VolumιηιbM TIT digerendorum: quem b. FABRIclus inseruit Bibliothecae Graecaa L. IlI. C. XXIII. p. σε inprimis autem huc speetit p. s 8ν. Sed uereor. nei in exprimendo anno error fuerit commitis: Nemo enim . praeter Bernardum, hucusque eam allegauit, editionem; neque etiam seculo XVI. moris erat tabulas unius Libri. partan aeri in- .cIdere, pλrtim ligno insculpere. Cum autem I 49o. Romae prodierit Ptolemaeus noster , uti supra C. VI. g. io. docui, illiusque editionis tabuIae tam eleganter ligno insculptae, ut proxime ad aeri incisas acce- i ; hinς puto loco Anni. Is 9 essescribendum I49 . reliqua , . autem uerba cum restrictione quadam, et modo iis . di di , interpretanda.

99쪽

i CAPUT VIAE

DE EDITIONIBUS LATINIS

m N hoe Capite a me proserenda ,et quamuis sint perhreuia et Leia

proxime antecedenti potvxissent subiungi'; nolui tamen ordinem trastandi natura Iem , qne in semel animo proposueram , interrum. pere, alit inrtare : in primis Cum hucusque sperassem, plures la tinas editiones Seculo o VII. typis exscriptas , inuestigare. SFd decol lata est omnis spes ; et mix binae earum efflant, de quibus nihil, praeter titulum et annum v certi asserre possum. a. ii I i

Causa autem, mare Seculo XVII. neglectus fuerit Ptolemaeus, mi is Ili Ludetur non una fuisse. Etenim uariae, quae Seculis antecedenti si prodierant editiones' in manibuν adhuc uersabantur eruditorum; deinde et maxim pars eruditorum non amplius deleetabatur uersionibus, sed. ipse m textum Graecum legere cupiebat; qui icerata vice. , uti su Ina: Cap. 2II. docui, et quidem ex M tis emendatus: ineuote hoc stetulo prodiit. Denique et hoc non praetereundum Uidetur , quod Seculo. VIL uiri eruditi operam suam magis impenderint emendando Strabo-ς, aut aliis Scriptoribus antiquae Geographiae, quam Ptolemam.

Interim tamen non negari posse coniicio . Ptolemisi Geographiae Latinam uersionem . etiam hoc seeuto, typis sul evulgatam ἱ nua Gra- Iego Ο e tranae Lugd. ruri r6 32. cicuta, .mnem fidem uelimis denegare. Sic enim legitur in eius Caralel P. II. p. I I 8. n. 8. ubi litat

rat mentio nominis Ptolemaei, nullus' tamen dubito quin eius Iiber hie intelligatur. Notum enim est , ex supra dictis, quod Magi s amplum satis Commeriti fiam ire Pto eographiam cbnstrinserie, eique etiam addiderit Tabulast, eum necessariis Explicationibus, Geographiam recentiorem spectantibus. Notum quoque, Maginblaborem H 97.

100쪽

Arnhemii in Oto misse ad Exemplar Venetum recum m Quid igitur impedit, quo mimas asseram . eodem in loco, et &rte ab eodem Typo- rapho, iteratam editionem fuisse evulgatam, distractis prioris editioni stxemplaribus. Quod autem concernit Editionem Booni re sim , t ac lemihi persuaderi patiar. ΜQiηηm, natione Italum , qui Mathesin in Archi-Gymnasio Patauino docuit. Opus suum in Ptolematii Geographiam, typis Bononiensibus recudi curasse : cum auctoribos libe a m sit, opera sua si secunda cura emendata , in aliis locis rursiis prelo mandare. Ceterum lectori meam conie a minuito non obtrudo ; seu potiust Bibliophilis eam examinandam et corrigendam relinquo.

DE ALIIS GEOGRAPHIAE PTOLEMAEt

VERSIONIBUS , ITALICA, GALLICA, LUSITANICA,

- . . . AEd . a sa

, Ecensitis huius Libri editionibus Latinis, reliquum est, ut eas

'' ' coria memorem , quae in aliis linguis fuerunt evulgatae. Inter uero has primo occurrit uersio Italica, quae a Uariis uario tem --: 'pore suit suscepta. Larum antiquissima putatur, cuius mentionem sic ith. FAe Ricius Bibi. Gratet. L. IV. C XIV. p. 4 3. dicens: Duhoe

illisse. Notum quidem estnomen Matthioli , inter Medicos helebra i ultimum at de inem ρον eius in Geographiam omnes hucusque tacuere, qui uitam e .us ded*rς. Hanc merito in honorem eiusdem, deficientihus assis subsidiis, notitiae si bri inseruientibus, dabo titulum, ex exem- diari viennensi breuiter descriptum ; quo saltem aliqua ex parte de ipso Dbro, et bpera utilioli in uertendo praestita , possit iudicari. La Geo

SEARCH

MENU NAVIGATION