장음표시 사용
21쪽
D. Cypr. passio iuxta M s. Vet. Cod.
Maximus Proconsul dixit: Tu Papam te sacrilegae mentis hominibus praebui si γ Cyprianus Episcopus respondit: Ego. Galerius Maximus Proconsul dixit, iusserunt te saer tissimi Imperatores ceremoniari. Crprianus Episcopus dixit: Non facio. Galerius Naximus alti Consule tibi. Cyprianus Episcopus responditi Fac quod tibi praeceptum esti in
te tam iusta, nulla est conlultatio. GaIcrius Maximus collocutus cum consilio, sententiam vix aes rh dixit verbis huiusmodi: Diu sacrilega mente vixisti, de plurimos nesari et tibi conspirationis homines aggregasti, & inimicum te diis Romanis es sacris legibus constitui ui . nee te pii&sacratissimi Principes Valerianus de Gallienus Augusti, he Vale
C Uem .. eianus nobilissimus Caesar, ad ' sextam ccrcmonsarum suarum reuocare potuerunt. Et
ideo eum sis nequissimorum criminum auctor, & fgniser deprehensus; cris ipse documento his, quos steti re tuo tecum aggregasti sanguine tuos an eici ut disciplina. Et his dictis decretum ex tabella tegitauit: Thascium Cyprianum gladio animaduerti placet. Cyprianus Episcopus dixit: Deo gratias. Post hanc vero sentcntiam thrba fratrum dicebat , Et nos cum ipso decollemur. Propter hoc tumultus fratrum ex itus est, & multa turba eum prosecuta est. Et ita idem Cyprianus in agrum S cxti perductus est, oti bis elaeetnobiero expoliauit, & genu in terram sexit, & in orationem se Domino prostrauit. Et eum sed almatica expoliasset, dil Diaconibus tradidisset, in linea siclit, & eoepit spicu- Iaretem sustinere. Cum venisset autem spiculator, iussit suis, ut eidem spiculatori XXV. aureos darent. Linteamina vero & manualia a fratribus ante eum mittebantur. Postea vero Beatus Cyprianus manu sua oculos sibi texit. in clim lacinias manuales ligare sibi non potuisset, Iulianus Presbyter dc Iulia ius Subui .iconus ei ligauerunt. Et ita beatus Cyprianus passus est. Eiusque corpus propter gentilium curiositatem in proximo positum est eum ex reis & scholaribus, in arcis Macrobii Candidi procuratoris , quae sunt in via Mappaliensi iuxta piscinas, cum voto de triumpho magno . Post paucos autem dies Galerius Maximus Proconsul decessit. Passus est autem beatissimus Cyprianus Martyr die octava decima Kalendarum Octobrium , sub Valeriano & Gallieno Imperatori-hus 1 regnante vero Domino nostro Iesu Christo, cui est honor dil gloria in saecula saeculorum, Amen.
VITA BEATI CAECILII CYPRIANI pER
Diuum Hieronymum. Descripti υρ ex Catuloso Viraram ii in ram. YpκiΑNus Aser primum gloriose Rhetoricam docuit : exinde, suadenter. mytero C scilio, a quo he cognomentum sortitus est, Chrisianus factus, omnem substantiam suam pauperibus crogauiti ac post non multum temporis, electus in Presbyterum, etiam Episcopus Carrinaginiensis comstitutus est. Huius ingeni j superstuum est indicem texere, cum solo clario. rasnt eius opera. Passus est sub Valeriano A Gallieno Principibus , persecutione Octava, eodem die, quo Romae Cornelius, sed non eodem anno.
SERMO DIVI AUGUSTINI. DE SANCTO
Cypriano Martyre. D E set hane P istaei in Italisti operum eius imo ranistas 4. δε N.ti s Cypriani , ci drauo a fme castigaras est, ad ιδιι es Panosensem, μυι, o Danvis Vtimmeri=.l ERMONEM a nobis debitum, auribus he cordibus vestris exigit tam grata&religiosa solemnitas, qua passionem beati Martyris celebramus. Tristis proculdu-
bio tunc Ecclesia fuit,&non damno cadentis, sed desidcrio recedentis, semper cupiens videte praesentem tam bonum rectorem atq3 doctorem: sed quos assit xerat sollicitudo certaminis, consolata est corona vi ctoris. Et nune, non solum sine ulla tristitia , veru metiam cum ingenti laetitia, cuncta quae tunc gesta sunt, legendo recoli mus, di Eq; isto nobis gaudetc concessiim est, non timere. Neq; enim formidamus terribiliter venientem, sed expectamus hilariter redeuntem. Placet itaque uniuersam i Ilam fidelissimi, & fortissimi, de gloriosissimi Martyris passionem cum cxultatione recordati. praetetitam,
22쪽
Sermo D. August. de S. Cypriano.
praeteritam, quam tunc fratres sustinuere suturam. Primo igitur quod pro fide eon fessionis Christi in exilium C titubim missus est; non sancto Cypriano aliquid nocitum , Min. as, sed multum illi prauli tum civitati. Quo enim ipse mitteretur ; ubi ille non esset , propter cuius testimonium mittebatur a Christus ergo qui ait: Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem taculi, in omni loco membrum suum exeipiebat , quocunque furor inimici pellebat. O stulta infidelitas persequentis , Si quaeris exilium quo Christianus iubeatur ire; ptius si potes, inueni unde Christu Ieogatur exire. De patria sua in alienam te arbitraris excludere hominem Dei, in Christo nusquam exulem , in carne ubique peregrinum a Sed iam commemorare & cons derare delectat, post illud, quod Cyprianus non senserat, sed inimicus putabat exilium, quid ex ordine passionis ipsum consecutum sir. Cum enim Cyprianus sanctus Martyr electus a Deo, de ciuitate Curubitana, in qua exilio praecepto Aspasj Paterni Proconsulis missiis fuerat , regrederetur , in hortis suis manebat. Et inde quotidie sperabat venire ad se, sicut ostensum crat illi Quid iam fremeret persecutoris impetus, aduersus cor semper paratum , accedcnte etiam Domini re uesatione firmatum Quando
enim desereret patientem, qui noniest passus praeoccupari nescientem 3 Iam ergo quod ad eum passioni exhibendum duo missi sunt, qui cum etiam secum in currieulum leua uerunt in medioque posuerunt ό B: hoc diuinae admonitionis fuit, ut gaudens recoleret , ad cius se corpus pertinere, qui inter iniquos reputatus est. Christus namque intelduos latrones ligno suspensus , ad exemplum patientiae praebcbatur : Cyprianus autem inter duos apparitores ad passionem curru portatus, Christi vestigio sequebatur. Quid -- fur illud, quod cum in asioni diem dilatus apud custodes esset, atque illuc se multitudo fratrum ac sororum congrcgans, pro foribus pernoctaret, custodiri puellas praecepit, quanta intentione consectandum , quanta laude praedicandum, quanto praeconici commendandum est λ Vicina corporis morte, non moriebatur in animo pastoris vigilantia pastoralis; de cura tuendi dominici gregis, usque ad extremum viis huius diem mente sobria tenebatur. Nec excutiebar ab animo diligentiam fidelissimi dispensatoris, manus iam ram proxima cruenti carni scis. Ita te Martyrem cogitabat futurum, ut esse non obliuisceretur Episcopum; magis curans quam rationem pastorum Principi de commissis sibi oui-IM'. ar. bus redderet, si uam quid infideli Proconsuli de fide propria responderet. Amabat quippe eum qui P ctro di x crat: Amas me: Pasce oves meas. Et paseehat oues eius, pro quibus sanguinem fundere, illum imitans, properabat. Custodiri puellas praecepit, sciens se non solum habete smplicem Dominum, sed etiam versipcllem aduersarium. Itaque aduersus leonem aperte frcmentem, in confess; one virile pectus armabat, aduersus ins diantem lupum gregi, sexum scemineum muniebat. Ita vere sbi consulit, qui Deum iudicem co- - ρη-s- sit at apud quem causam gestae huius vitae, atque ab illo sibi muneris iniuncti quisque dicturus est. Vbi omnis homo recepit, sevi testatur Apostolus, quae per corpus gessit, siue in bonum, siue in malum. Ita sibi consulit, qui ex fide vivens,& satagens ne ab extremo praeoccuperur die, extremum computat omnem diem , de sc Deo placitos mores
perducit usque ad extremum diem. Ita sibi beatus Cyprianus Episcopus miseri eor dissi- 'mus, S: Martyr fidelissimus consulebat, it non stetit eum lingua subdola diaboli peros posscis a se impij iudicis monere videbatur, dicens: Consule tibi. Cum enim eius immobilem mentum videret, quando ei dixit: Iusserunt te principes eae remoniari. Responditquc ille, non facio: adiecit & aut Consule tibi, ipsa est lingua subdola diaboli, Aesi non huius qui nesciebat quid loqueretur, illius tamen qui per eum loquebatur. Loquebatur enim Proconsul non tam secundum principes homines, quorum iussa sibimet iniuncta iactabat, quam secundum principes potestatis aeris, de quo Apostolus dicit: Qui operatur in filios diffidentiae. Quem p ct huius quoque linguam operari Cyprianus
nouerat, quod ipse non nouerat. Noverat, inquam, Cuprianus, cum a Proconsule audiret, Consule tibi , quod caro & sanguis dichbat stolide, hoc diabolum dicere subdole
atque intuebatur in uno corpore duos. istum oculis, illum fide. Nolebat eum iste morienolebat ille coronari. Proinde circa illum placidus, citca illum cautus, huic aperte respondebat,& illum occulte vincebat. Fac, inquit, quod tibi praeceptum cst. In re tam iusta nulla est consultato. Dixerat quippe ille : Consule tibi. Ad noc responsum est :In te tam iusta nulla est consultatio. Consulit enim, qui consilium vel impertit, vel quar-xit. Sed proconsul non a Cypriano eonsilium accipere volebat, sed eum potius ut a se acciperet admoncbat. At illei In te, inquit, tam iusta, nulla est consultatio. Non adhuc
23쪽
is talo ciuia non adhuc dubito. Abstulit enim mihi dubitationem ipsa iustitia. Iustuc S ' --, inciriatur in carne certus vivit in fide. Praecesserant Cyprianum multi
autem vilecurus oueretur. Ergo in rc Iam4M H, 1
exultemus tanta conceptione gaudiorum In quid erumpat cor nostrum, &os nostrum,Hisi in totam venerabilis Martyris vltimam vocem Z Cum enim Galerius Maximus de eretum ex libello recitasse z T cium Cyprianum gladio animaduerti placet; respondit ille . Deo oratias. Habentes igitul de re tanta memoriam praeiciatis loci, stiuitatem so leti inissimi diei, ex ossitionem saluberrimi exempli; omnibus medullis tostris & mu dicamus , Deo gratias.
p Assio BEATI CYPRIANI EPISCOPI CARTHAGINIENsis
OMPORIBVS Valeriani iniquissimi Imporatoris, fuit in Cariathagine, quae est in Africa, gloriosissimus vir , nomine Cyprianus, qui primo quidem Rhetoricam docuit : deinde a quodam Presbytero , nomine Caecilio , conuersus ad fidem Christi , nomen quoque sortitus est Caecilius: qui omne culm cu gestiens asscqui Christianae religionis, perfectionem s quam Christus contulenti iuueni de vita aeterna deprompserat s secutus, omnem substantiam suam pauperibus er gauit ι ut nudum mater Ecclesia susciperet , quem nudum mater carnea terrae edidisset, veraciter perspiciens non posse perfecte in inenarrabili Dei sapientia Philosophari, icrrenis cupiditatibus innixum. Namque ita Dei ineffabili sapientiae contemplandae se tradidit, ut toto orbe prope notissima, sole clarius extem eius innumera volumina, quae in Euangelijs S: aliis voluminibus optime peroravit: chronicam quoque valde utilem composuit, & exhortatorias ad multos sanctorum Epistolas, in quibus ardorem fidei velut bonus demonstrauit athleta. Post multum voto lcmporis, ut non abdita maneret Iuce na sit, modio. sed ut luceret instar stellae spiritalis solis, posita est super candelabrum, veprelcntcs de iccuturi agn3scetcnt, non debcre doloribus momentaneis cedere: quibus perpetua beatitudo fixa maneret. Denique comprehensus a ministris Paterni Proconsulis Carthaginiensis, ante cum in quod iam lccrctarium adductus est, cui ita di xit: Sacratissimi Imperatores Gallienus & Valcrianus ad nie litteras dirigere dignati sunt; in quibus sanxcrunt, ut omnes homi ncs, deos quos Romani adorant, debeant adoraret de qui coni cmpserint hoc praeceptum, gladio scriantur. Audivi Vero, quod tu deorum cultum pro nihilo ducas: unde hortor ut consulas tibi, de deos honores. Cyprianus responditi Christianus ego sum , nullos alios deos noui, nisi unum de verum Deum , qui crcauit coelum Sc terram, mare, de omnia quae in eis sunt. Huic Deo Chri stiani ictuimus, hunc nocteque dicque deprccamur pro omnibus, ctiam pro Impera toribus. Paternus Proconsul dixit: Si in hac voluntate perseueraueris, pessima morte peribis. Sanctus Cyprianus Episcopus respondit: Bona voluntaS cst, quae Deum timet ;& ideo non potest immutati. Paternus Proconsul dixit: Quia in hac voluntate permanes, iecundum prscepta Principum exilio dcputandus es. Saninus Cyprianus respondit: Exul non erit, qui neum in mente habebit: quoniam Domini est terra Se plenitudo eius. Paternus Proconsul dixit ad cum: Antequam proficiscaris, dic ubi sint Presa byteri, qui in hac ciuitate est edicuntur, vel similes tui. Sanctus Cyprianus respondit: Bene atque viriliter Icgibus vestiis sanxiitis, nullos dclatores fore debere; idcirco a me prodi non debent, scd a vobis inueniantur, quia de hoc censuistis , ut nullus se ultro offerret. Proconsul dixit: Ego a te cum tormentis eos exquiram. Sanctus Dei respondit: Per me non prodentur. Proconsul dixit: Praeceptum Principum est, ne qui Chri
24쪽
stiani concaiah tila faciant, vel eoc metetia iugesculantur,& si quis hec violavcrit, gladio
animaduertatur. Sanctus Dei respondit: Fac quod tibi praeceptum cst. Cum ergo videret animum erus immutabilem in religione diuina, fecit ei in in ciuitate Curubitatia exulari,υhi aliquandiu exemplo boni operis multis profuit, nemini obfuit Cumque ibi Domino in lanctitate deseruiret mortuus cst Paternus Proconsul. Et ipse de exstiore- gressus . in quodam hortulo commanebat. Cumque de co pellatum esset ad Galerium Maximum, qui Paterno successerat; misit duos ministros,& iustit eum ad se adduci. Qui
cum venisset ad eum, leuauerunt eum in curru suo, &ad Galerium Maximum perduxerunt. Qui cum vidisset eum,ait: Tu es Thascius Cyprianus p Sanctus Cyprianus respondit 1 Ego. Galerius Proconsul dixit: Tu es quem Christiani Papam suum nominant Sanctus Dei respondit Ego. Proconsul dixit, Iusserunt tibi Principes nostri adorare dcos. Sanctus Dei responditi Non sacram. Procotis ut dixit: Melius facies si saluti tueconsulas, ae deos non contemnas. Sanctus Dei responditi Salus mea & vimus mea Christus Dominus esst, cui sine fine scrui te des dero. Procransul dixit: Vicum tuam doleo, At uellem consulere tibi. Sanctus Cyprianus respondit: Consultum mihi melius non avi. 3. esse quςro, quam Vt Deum meum adorans, ad ipsum tota mentis auiditate festinem: quoniam non sunt condignς passioncs huius temporis ad supcruenturam gloriam . quae reuelabitur in nobis. Iratus Galerius Proconsul, ait: Diu sacrilega mente vixisti,&nentiae conspirationis homines aggregasti tibi,& inimicum te diis fictaeris teligionibus eorum praebuisti, Ee non aequissimis consiliis Principum ascensum unquam praebuisti: sed semper mustor iniqui nominis & signini extitissi, & propterea caeteris quos sceleri tuo aggregasti, exemplum eris in sanguine tuo discent disciplinam. Tune ergo dictauit sententiam , dicens 1 Thascium Cyprianum diis libamina offerre renuentem, gladio animaduerti plaeet. Cumque duceretur ad decollandum, sequebatur eum multitudo populi , 8 alij clamabant: Moriamur simul cum sancto Episcopo. Et cum peruenisset in locum qui dicitur Sextus, quarto ab urbe milliario, expoliauit se birro, & ., Atradidit carnificibus, Dalmaticam vero tradidit Diaconis, & stetit in linteis, expectans spieulatorem. Et dum ille appropinquasset, iussit suis illi dare viginti aureos. Cumque prostrauisset sese in terram, orauit cum lacrymis , &a fra rihus linteamina offerebantur , unde oculos sibi tergebat. Et eum surrexisset ab oratione, sententia ex tabella recitata est, ita , Thascius Cyprianus gladio feriatur. Et statim respondit sanctus Dei Amen. Et ceruicem obtulit gladio, temporalemque vitam finiuit, recepturus a Deos ne fine perpetuam. Sic ergo Beatus. Cyprianus subsecutus est fide gloriosa sanctum. Cornelium, eodem martyr ij genere, eodem pratonis die, licet non eodem anno, deui cto diabolo , triumphator migrauit ad coelum. Et sicut scriptum est Quo modo invita sua dilexerunt se, ita di in morte non sunt separati. Ambo fide clari, ambo constantia inuicti, ambo martyrio gloriosi. Nos ergo fratres, Oremus omnipotente Deum, pro latenissimo Impetatore Caiolo, quatenus qui heatum Cornelium Papam & mari rem de Romanis partibus ob munimen sui, cunctorumque fidelium sibi proximari se cit , ac nos de tam magno patrono honorauit: pet sustragia huius incliti Martytis beati- , tudine perennis vitae sibi conccssa, Sanctorum omnium, quos venerabiliter excoluit, consortia adipisci mereamur perpetuo obtinendat praestante Domino nostro Iesu Chtioso, qui cum Patre vivit Ee regnat Deus in unitate Spiritus sancti, per omnia saecula sae
Inde domo Curianum : sed decus orbis m magistrum.
ειε propriis, patriae Martyr , sed amo/e in ore noster:
Incsbar in Lybia sanguis , sed ubique lingua pollet,
Soti supersiti agit: d corpore sola obire nescit, Dum genus esse hominum Chrissus snet , O ethere mundam Dism liber vitas erit, dum sirinia sacra biterarum
25쪽
Te lget omnis amans Christum, tua Ppriane discet, Di itus ille Dei qui fluxerat auctor in Prophetas
Fontibus eloqui' te caelitus actui ιrrgauIt. O mue can Iulius lingae glinus s o nouum saporem Vt liquor ambrosius cor Mitigat , irrigat palatum, Secem animae penitrat a mentem fouet oer pererras aros;
Sic Deus interim stentitur , m inritur medullis. Vnde bonum siubitum t rris dederis, pater , rehela. NeZrat Aportolicis scriptis opulentas exsecuistra Eligitar locuples facundia quae docerit orbem, Quaeque γoluminibus Pauli famulata distularet. Quo mage eruda hominum Iraecordia perpolita nossent. Sive timoris Ophs , fleu NItica, Λel pryuχda Christi. Vnus erat ii venum iam simus artibus sim' s. Fraude puάicitiam perfringere , nil sacrum putare. Saepe etiam magι um cantamen inire per si pulchris, suo geniale tori ius solueret aestuante nupta. Luxtiriae rabiem tanta cohibet repente Christus. Discutit tenebras de pictore pellit , m fur0rem.
Implet amore sui, dat credere , dat pudere facti. Iamque figura alia est quam quae fuit oras , oe nitoris.
Exuitur tinui vultus cute , transit in seueram Deflua cissanes compescitur ad breues capillas :θle in adesta liqui , fitem quaerere . regulam tenere. Viu re iussitae Chu . penetrare dogma nostrum. H is igitur meritis agnissimus usque episcopali Proueiatur polium doctor , capit m pedile pumm m.
Uab ianus opum Princeps erat atque Garimus,
instituere simul panam capitis Desim fatemi,. Misibi terrigenum LI scissima iusserant sacrara,
Contria animas populι doctor Cnr: nus incitabat,
Ne quis ab egregiae diristis honore di re patet. Nei si te pretium quis sumere degener timereI: Esse leuem cruciatum si mori conferas futura Qua Deus ipse iris intermina fortιbus 1 opondit. Drce doloris emi si em laminis , diem perennem:
omne malum volucri cum tempore transvolare cursim.
2 tig ae quid peragi finis facit, cy quiete donat.
Se fore principium pulchrae necis . . ducem cruoris, Seque caput gladio summittere , Fanguinem dicare. Qui friare animam Christo delit, di comes siquatur. His ibi eorda dirum Christo calefacta praeparauit, Ducitur ante alios Proconsule perfurente, ν--β. Antra latent Driae Carthaginis altius reposta Conscia tartareae caliginis abdicatu soli:
26쪽
Omur potens genitor 'O Deus , . creator orbi , Chrste parens hominis, 3 hem diligis, γ' vita perim, Ille ergo, et j reis quem tu bonus cblitum etenenis Criminibus variis tinolam miseratus abluisti,
Iamque tuum fieri mandas; sto capri inus alter.
Et nouus ex vereri, nec Iam reus, aut nocens, Plante,
Si lateam facili chalis nate co pus expiastis Visi libens tenebris ergastula caeca dissipatis.
Eripe eorporeo de caicere vincul sique mundi Hane animam, liceat 'se tibi fauuine immolari, Ne qua ferum reprimat clementia iudicem tyranni, Neu sciat inui ita mitescere ,gloriam negare:
Da quoque ne quis iners si de grege quem tuum regebam
Ne cadat impatiens poenae, titubet ne quis tuorum,
Incolumem di numerum reddam tibi, debitumque seluam. Vocibus his Dominum permoverat in Lebat inde Spiritus in populum Carthaginis auctor acrioris Lautus amore rapi, Christum lucra, oesidem tueri. Fama refert ,fusam sampi in medio patere iussem,
falce vaporifera siummost ope margines refertam; Saxa recocta vomunt ignem, niveusquepuluis ardet, Urir' tacta P tens, m motrifer ex odore 'ras.
'o sitam memorant aram se eastet summa. I. Ne sub hac, dis aut micum, iecur c uis litarent Christicola , ahi messi e θonte irruerent in ima fossae. Prosilui re alacres curse rapidos ultrecenti, Gurgite poluereo me βs h lucr a itis domuit, Praecipitemqne sebam Jundo tenus imbrauit imo. Corpora candor habet, euηdor uehit a. fperna mentes, Caussiti massa definc dici memit per omne seclom. Laeti r interea iam Thasicius ob diem Horum, . Sistitur indomiti proconians eminlis furori.
Dumaris, atque loci iussus genus, Christianus, inquit, Seruo fati tiferι mU a consecrata Christi. Ille sub haee, Satis en iam criminis, ipse confitethrThasius is Iouis fulmen negat, expedite ferrum , ora scis gladio petitam luat hostis Idolo,um.
Ille Deo meritasgrates axit, oe canis tr;umphans. Flevit ob re virum mula Africa, quo decente ficta est, Cultor, elotu. o euiussibi do la gloriatur; Mox tumulum lac ymans iuxit, emere que consecrauit. D Des re bonum tantum, tinet ille regna caeli: Inrenj, ulmulis ut pectora subdi is tulerent Ad decus egr/gium d criminesanguinis perfnium.
Non rupιdare docens, nec cedere, nec dolore vu
27쪽
Nee minus inuobrat terris, nec ab hoc recedit orbe.
Disserit, eloquitur, tractat, docet, instruit, propheIM. Nec obiae populos tantum regit, emi usque in ortum Solis, γ sique obitum Gallos fovet; imbuit Britannos, Praesidet Hesteria, Christum siris vltimis H beris. Deni3ae donor humi est, idem quoque Martyr ιn stupernis, Instruit hic homines , illic pia dona darpatronus.
BEATI A GOBARDI EPISCOPI LUGDU NENS is
icliqvijs Sanctorum Martyrum, Cypriani, Sperati,
HVius tranflationis meminerunt Venerab. Beda in Martyrologio ad 16. Lale P. Augusti, ae Ado Uiennensis in Chronico , dbi etiain Leuiadi m . obaria
Episcoporam meminit. Paucis dero eam ipsiim in hae uerba recenset Suebertia: Anno Domini soL. Legati Imperatcris Carob, ab Aaron Ammira ementes; inter cereramuntra , corpora etiam Cypriani Carthagiηiensis Episcopi Gin Martyris, m Sperati psimi Ωιllisanorum Maurum, oe caput Pantaleonis Martyris in Franciam adferunt. De Scillitanis veto Martyribus scri se etiam D. Augushnus sermonem vnhm teste Possidie, qui non exstat' Porro carmen hoc Motelio acceptum debeo.
Augusto Carolus doceresultus, Sceptrum nobile Francicum regebat, Subiectos populos piegub snans; Lectos aequora iusserat ecare, Eorumque ducem viros adire, Dum pacem eolitae Rudet quieti, Et famam evit eleuare regni, Ac iam propitio sibi tonante, Posii multos nimia diae labores Ingressu reducisiatum petenIes, Intrarunt Libycos repente sine r ua Orthagograui iacens ruina Deflet praeterita decus iuuenta: Quondam diues opum, corusca bello, Florem eoncilijs,meque pollensis minc Barbaricissubacta senis, Elprisco penitus honore nuda, Vix 'am tenuem gemendo ducit, Curis anxia, Aeruiens tributis. Hie dum Sasilicas Deo dicatas, Et Christissubeunt verenda templi Cernunt ut tua C priane Martyr Seruaret loculus neglectus ossa.
Tum Ἐero nimio dolore moti, Et magno gemitu polum tuent APossunt auxilium Dei perennis. Pro quo ,sancte, caput tibi )ecfum est. Et mox aedituis precanda laxis Pandunt farcophaguris, ceriantque sacro Artus striTere linteis parari , CommittuntqueFacro corpus locello Sperati quoque Martyris beati, Nec non Pantaleonis esse raptim Tollunt, cuncta simul lisntque pannis,
Ac tantas loculis gazas recondunt. Conscendunt celeres ratem paratam,
Nec feri metuunt pericla ponti
Portantes Domino pIos alumnos, Quorum cuncta preces tremunt profunda,
Euffii Arelas opima, portu Occurrit placido ,sinu sue lato Fesses accipit, ae fouet benigne,
Gaudentes reat oloque nato. ybe eximias opes ouanti
Deponunt animo, stupente portu Terrenis Folitos patere luctus,
28쪽
Quod mox eo erit optimus facerdos Lugduni placidam tenens cathediam,
Intentiisque sacris resus dbique Leid adus, prece supplici serenum eum postulat, impetiatque raptim
Uirite sacra Martyrum piorum Nostris manibus ossa conderentur. Et nunc ad placidam Ioannis aram, Gui Christum Pitrea 'spersit )nda , Dignis cultibus m honore claro, Florens ineste C pilane dormis.
Sed quaeso bigiles, et e que nostris
Intemtas precibus;si que nobis Clemens o validus Deo patronus: Solos crimina, conferasque ota.
Sit quaesio memor illa lingua non i, Qua confessa Dei perenne Terbμm , Ceruicemgladio dedit secandam: Sed Christam cecinit, silire nescit Hanc Christus iugitir benignus auditi Velsecro populos Ihlo excItantem,
Verbi fulminefunditus cremantum: Hana oe pro populo . patrono nostro Semper quaestumus audiat rogantem, Pastoremfouear, gregem propuget, Det munus fidei, decus salutis. O dockr sacer, o beate MartTr.
Setua Pontificem pius Agobardum, Quι nomen, memum, tuumquesestum Dictis editulit, o honore compsit. O triplex honoν ιδ triforme misen, O tres magni Ci, pijque testes, Sit nobis αμὼci, ὀ ueni precatu Polleηs nica Trinitas per asium.
DE EARUNDEM D. CYPRIANI RELIQYIARUM
Τianssationc ad Ecclesiam Rothnacensem Epistola Ioannis de la Haye Thcologi , Canonici Tornacensis, ad Ampliss Praesidem Dominum Vigilium Z vvichemunt Frisium. V EMADMODvM gloriatur Cicero nobilissi triam Graeciae Ciuitatem Syraeuia: sas, acutissimi ciuis sui Archimcdis monumentum ignorasse: donec ab homine Arpinate & peregrino illud didicisset iste tanti, tamque celebris hospitis sCyprianum dico perpetua sane ignorantia Tomacum laborasset: nisi vcstrae monitionis classico, tanquam reuelatione quadam solemni, & plane omisi. Λ, nobis innotuisset. Bru-xella enim non ita pridem reuersus , percunctari coepi , num aliquando D. Cypriani corpus quiescere Rotlinaci in Tornacensi territorio, audiissent, qui eo aliquando fuissene profecti. Illi plane ignoraro affirmauerunt; celebre quidem illuc ess e D. Hermetis MCornelii nomen, sed de Cypriano nihil. Ideo a non multo tempore me accinxi itineri;&, latis prolixo sermone habito cum Canonicis, illi med c luxerunt ad garophylacium templi. Ibique oculis meis exposuerunt Drctrum cuercum deauratum A postolorum imaginibus interstinctum, intres veluti distinctum capsulas laminis tribus deauratis, quod opus antiquissimum iudicarunt adhibiti aurifices; cuius longitudo quinque fere pedes aequat; in cuius margine tales inscribuntur versus.
Duplex nita tenet coelos, hic ossa tenentur, Suscit ad ιitulum, Celsinum capit aula, Ossa sigillauit hie operosa manus, Gaudent in coelis Cornelius m C prianus.
Vita Celsini gladio fuerat data sint, Cornelius gladi, suscepit acumine funus, Cum quo bis . eni studio caeduntur tar
Carni cissis manu sic passui erat Cya
Ita es daemonium pes νυ , morbumque
Hae bieuis arca , patres coniungit Ap ambres tres. Et certetudovicus Pius, fundator fuit Rothnacensis Ecclesiae; cuius filij Caroli tempore, reliquiae D. Cypriani ad Monasterium nouum s quod dicunt esse Endense iuxta Aquisgranum ) Lugduno fuerunt delatae. Cuius Monasterij Abbas aliquando fuit Do D. Cyprian. Ξ
29쪽
De Transat. Reliq. D. Cypriani.
minus temporalis totius territori j Rothnacensis, quod vendidit postea Guidoni Comiti
viandriae ; ex quo Abbate, tales s e sui cepisse reliquias, profitentur. Curaui bona fide ex . scribendum quod in Archiuis Ed antiquis codicibus descriptum habebatur. Quae omnia bona fide exscripta, manu secretarij Capituli D. V. destino. Cui dignas rependere grates haud opis sit nostrae: cuius indicio contigerit, me sacrum tanti Martyris corpus venerari Plaesentem, cuius visendi gratia Carthaginem Iubens perrexissem. In Archiuis in . haec legantur. nos ia post multa curricula annorum, gloriosissimo Rarolo Franeis imperante, contigit le-s ubae ad gationcm Francorum ferentes illustres ac sapientia circunspectos legatos, transitum per Africam fecisse. Hi eum Carthaginem dirutam, de Ioca venerabilia sanctorum Martyrum, reuertentes a Rege Persarum Aaron, qui exczpta India totum pene tenebat Orien . . . - tem, vidisssent; facile sibi conciliato Principe, ac fauorem re tali praestante, pro magno. - L. munere rogauerunt, ut Ossa beati Cypriani eis ferenda permitteret. Quod ille non magnidamia ia ducens, continuo postulataeon cessi; Utque imperatori, cuius gintiam omnium Reguminis qui in toto orbe terrarum erant ac Principum amicitiae prae poneret, ipsi ea ferrent, Iibenter assensit. Cumque venerabiles Legati, ingentia dona, Martyrum scilicet reliquias, te rentes; dc beati Sperati Martyris membra, qui unus fuit de illis Iroo. Martyribus praeclarissimis Scilli thatiis, caput etiam gloriosi Martyris Panthaleonis , secum cum beatis ossi iahus Cypriani habentes , reuertercntur; prosperis Vsi vclis, tandem peruenerunt Arelatem: ibique sacrorum membra Martyrum signata interim relinquetes, legationem suam glorioso Imperatori renunciare, multo iam exacto tempore, festinauerunt: & ut animum Regis delegatione strenue peracta reconciliarent: inter alia de Sancto tum reliquiis ab Africa deportatis animum eius attollunt. Vnde ille plurimum laetus, eas tam diu apud Arelatem digna vencratione reseruari iussit, donec ipse magno aliquo opere in regno suo templum conderet, ubi tam pretiosum pignus ingenti cultu de ornatu reponeret. Sed cmergentibus causis, dum opus tardius construitur, occasionem nactus Levi dradus venerabilis Lugdunensis Episcopus, gloriosum Imperatorem rogauit, quatenus ad suam ciuitatem deferre beata Martyrum ossa ei liceret. Annuit Imperator, sed N idem ocius Opus suum perfecit. Cum honore ergo in ei uitatem Lugduni deportata sunt, ibique in maiori Ecclesia beati Ioannis Baptistae ac S. Stephani Martyris aliquanto tempore sunt custodita, & ad defensionem ciuium, Deo id misericorditer operante rσtenta. Imperat re vero iam votum suum de aedificatione templi non longe alias transferente, sanctus Episcopus beatissimas reliquias gloriosorum Martyrum post venerabile de sacrum altare decentissima sepultura recodidit, ac posteris ciuibus suis profuturum honorabiliter com- M pM mendauit. l Sed post, interpofito tempore, glorioso Carolo regnante Ludovici filij Imperatoris filio, reliquie iterum beati Cypriani ad Monasterium nouum, quod idem Rex augusto opere construxit in Compendio palatio, Deo iubente transatae sunt. Referuntur autem cum beato Cypriano passi, Crescentianus , Victor, Rosula & Generalis.
DE DIVI CYPRIANI fCRI ΡΤ IS IOANNIS
Trithem1j testimonium. J Y p R i A N v s Ecclesiae Carthaginensis in Africa Episcopus, vir doctus atquel sanctissimus, multis annis Rhetoricam gloriose docuit, & in Omm Iiteratura saeculari doctor magnificus fuit. Deinde persuadente Presbytero Caecilio, a quo sortitus est cognomen: ad fidem Christi conuersus, omnem subitantiam suam pauperibus erogauit. Ac non multo post in Presbyterum electus, etiam Episcopus ordinatus est. Qui cum in diuinis scripturis studiosus esseti ad aedificationem fidelium multa vinIiter edidit,&subiecta volumina Latino sermone conscripsit: videlicet: De gratia Dei ad Donatum, contra Demetrianum, De pietate & eleemosyna, De laude martyrii, de Zelo Et liuore, De bono patientiae, De morealitate, De virginitate, De Lapsis, De Sacramento calicis, De unitate fidei, De oratione Dominica, De vanitate idolorum, Devita clericorum , De duobus montibus, Ad Antonianum de Nouato. De Iudaeis ad Quirinum, libros duos. Ad Cornelium Papam Epistolas octo. De aleatoribus. Ad I baianum. Eridolarum ad diuersos librum unum. S ed de alia multa composuisse dicitur ,
30쪽
quae ad manus nos ras non venerunt. Libellus de duodecim Ahusionibus sieuli, Cypriano a plerisque adscriptus , phrasin eius non redolet. Passus est tin dem sub Valeri
mo, eo die quo Cornelius Romae, sed non codem ann. videlicet ann. Domini ccxxviii. Indictione xti. xviii. ΚM Oetobris.
VITA D. CYPRIANI CARTHAGINIENSIS . EX IPSlVS SCRIPTIS
Collecta. per Iacobum Pamelium.
Aa v NT v Riat scio plerique , quidam τραmλι, ι , alis temeritatis fortassis arguent , quod post tot sanctorum veterum Elogia , velut ansers quod aiunt) inter olores , D. Cypriani vitam denuo describendam suia
ceperim. Verum aduertant, quaeso, illi, non nouo me exemplo id sacere ;quippe quum ante me id aduentarim , de D. Ambrosio post Paulinum presbyterum Io. Costerius , de D. Chrysostomo post Palladium & Theodorum Erasmus Rote rodamus ; idem denique post alios complures, & post eum longe eruditis Theologus
Marianus Victorius de D. Hieronymo. Spero itaque & me non ingratam studiosis iopeia tam nauaturum, si de D. Cypriano, tum, quae ab alijs compendia gratia prstermisia sunt, ex ipsius scriptis suppleam, tum, quae cum historiae veritate minus consentire videntur , pro viribus in concordiam redigam: ut ita tandem illius aetatis Africana historia, obscura nactenus, magis innotescat. Priusquam tamen institutum adgrcdiar, nequis nominum post hae hallucinetur assinitate . paucis demonstrandum venit , plures fuisse Cyprianos, qui in numerum diuorum relati sint: atqr adeo alium csse hunc nostrum Cyprianum Carathaginientem, a D. Cypriano qui Nicomediae cum Iustina Martyrium pasius est, item aD. Cγpriano Vrietibilens in Astica Antistite martyre; ut prati ercam D. Cyprianum Pictaviensem martyrem, cuius tesum a Pictavis celcbratur 13. Iulii,& D. Cyprianum Abia batem Pettagoricum, cuius meminerunt in Martyrologijs Beda de V ardus s. Decemb.
od ut compendio pessiringam, verum esse quod dixi de duobus postremis, nemo est qui dubitet: de Vn1χibi tensi etiam Cypriano satis id constat, quippe qui longo post tem .pore s iuxta quod receivent Victor Vticensis libro a. de persccut. Vandas. & Beda in Martyrolog. ad M. Octobris) passus sit, cum quatuor millibus non gentis septuaginta sex aliis, sub Hunericho Rege Attiano. Atqui de altero illis Cypriano cum Iussina pataso, haud exigua est controuersia, quibusdam magni nominis Auctoribus pro eodem virum qu et reputantibus. Verum esto Aloysj Lippomani sententiae non assentiri non ponsum , quod ille a nostro Cypriano Irorsum diuersus si i utpote qui sub alio Imperatore in aria prouineia, in alia ciuitate , 1ub alio iudice, cum alia passionis comite, & alio die martyris coronam adcptus st. Noster enim Cyprianus, sub Imperatoribus Valeriano de Gallieno, in Africa, Carthagini . sub indice Galerio Maximo, Comitibus Crescentia no&alijstribus, xviii. Kalend. Octobreis passus est. Alter sui, Imperatore sue Claudio siue Diocletiano, in Bithynia, Nicomediae, sub iudice Eutholmio , cum Iustina virgine, vi. Kalend. Octobries. Huius quoque reliquiae Romam statim delatae sunt , illius longo post tempore adseruatae in Africa. Quicumque autem tandem possnt oboriri scrupuli, ut noli me patiar diuelli ab hac nostra sententia, facit Auctoritas Ecclesiae , quae variis diebus iam praenotatis, utriusque festum iam olim celebrat. Manifestum id euadit, ex Bedae, Adonis, Visargi, Uvand ciberti, he Romano Martyrologijs: ac veteri Ms. Sacramentorum libro Bibliothecae D. Bauonis Gandensis, i ii quo reperire est alias atque alias de illis, Collectas de Praefationes Ecclesiasticas. Nobis etiam consentiunt M. Maiarullus, Raphael Volaterianus. S. Antoninus, Vincentius Bellovacensis & Hermannus Contractus. Astipulantur quoque D D. Augustinus ac Hieronymus . de Lactantius ; dum oratorem siue Rhetorem, non vero Magum, nostrum Cyprianum fuisse testantur , neque Iustinae virginis vel verbo mentionem iniiciunt: immo vero e contrario, non a vir
sine, sed a Presbytero Caecylio conuersum tradunt. Adde, quod si magus fuisset, non ieeret D Pontius, bonis illum artibus ante Christianisinum imbutum fuisse: neq; ipso Cyprianus Epist. ad Donatum, ubi suam narrateonuersionem di usque adeo in daemones inuehitur , id reticuisset. Verum de hoc plus satis. Vnum hoc hic adhuc praefandum
duxi, nostro huic Mailrri , praeter Cypriani nomen, fuisse etiam praenom en Thascij, id-