장음표시 사용
121쪽
ct moeror magis urgent tu Morbillis. quam in Variolis, niisse Variolis sint pravae ... Et vice versa dolor dorsi magis proprius est Variolis . quam Morbiliis , ut o calor totius Corporis, ejusque inflammatio, robor, o splendor, e, praesertim calor juguli Haec Rhazes,& quidem circa initium decimi taculi aerae christianae. s. 96. Apud Hispanos cunctorum primus, quantum scimus, qui inter Hispaniarum Medicos apposite de Variolis stripsit, Cl. Ludovicur Mereatus , inclinante tacuIo sextodecimo. sequentia a) cst loquutus . . , Primo Malum ostendit febris primo accessu vehementis*na, qualem tempore satus esse eo erimus i Accidentia vero ob id intensa , Poderisis tempus iam instet . ER 1Iaque incendium tam vehemens, tam acuta ct aeris caliditas, ut pitu Iam nataratim
adhue is omnem cerebri humiditatem liquet . . . . Ob id quirim praees smper in Pueris tussis, quae eertum es hujus ectionis praeturium . . . His etiam addes dissici Icm respirationem . . . Adsunt oculorum splendor is veluti fulgores
quidam . . . Item sic adiectι involuntarie lacrymantur . . .
'Nariam ades pruritus maximus . . . In dorso calor ingens, O fissus quidam punctioni persimitis . . . taur fAm aec dit somnus profundus . . . Alii delirant . . . Mutiι gurdem in epilcpticas convulsiones desinunt i Omnibus tamen ades in toto corpore calor , rubor ct punctionis quidam sensus per totam cutim . . . Sed maximum edi infaltibile signum es , haec omnia principio affectus accidisse ; nam in reliquis assectionibus contrario modo se res habet M . .
g. 97. Apud Gallos circa finem ejusdem taculi decimi sexti laudatus Balumus sic fatur: ,. Exanthemata Uariolas intelligit o Rabiolae, o Morbilli . praesertim quum
stat venenati , horrenda asserunt θ tomata . Febris ades Assidua , nune ad manum mitis, nune acerrima is adurens 1 Vocis raucedo, oculorum aliquando caligines, is mox ardor eorumdem ι corporis totius deflagratio ι jactationes, lassitudo
122쪽
ostocopos , alysinos uterque a membrorum veluti quassatio is confractio, ahquando faucium exulceratione, , ac veluti Anginae metus , propensio in somnum sed ιum turbulentum ι oc Ii lacryn .abundi o lucem refugientes a inappetentia summa smultorum se variorum vomitiones , alvi adstrictio aliquando , aliquando laeda illuvies ; corporis pruritus , ac veluti acicularum puncturae, Iussis: Et pro ar venenum magis has. aut Illas partes appetιt, ita varaa excitat in varιis partiabus f mptomara . V dimas qui quererentar de stetpulis odorso , ae si ruptio compagis 'sius Dinae e set , ct selut
rtim . I t alibi saJ de Variolis sub saluberrima temporis constitutione grassitis scripsit, quod ,, non Aroseiebat hilum
ars ea, quae multis auxilio esse sint . Tantum seri venenati erat: maxime vero ob sursum tendentiam , aut ob capitis quamdam peculiarem Plethoram facιes deturpabatur . oeuli intumebant, ut me s est aat exertioui 1, aut praefentis caecitat. 3 .
g. 98. Apud Italos initio saeculi decimi septim, Cl. Ioannes C olie scribebat : b ue omnes Variolaram ct
MorbiIurtim disserenti praeter febrem malignam aut pestia lentem, publicam aut priva am. sbi etiam adsciscunt sitim, ardorem , inquietudinem , vigilias , alienationem mentis, appetiitus dejectionem , vocis raucedinem , deglutiendi dissicultatem . alvi profluvium . atque innumera alia horribili ra . Et eodem senescente saeculo magnus illa Mechanic rum Princeps Lati enIιus Beltinus de Variolis sequentia felexaravit : ., Antecedunt Variolas dolor capitis pulsatorius in fronte ac temporibus somnolentia graυis , terrores insisno s dcliria; interdum tremores o convult es ι sternutatio Cr pandiculatio frequens , raucedo i tussis 1 spirandidissicultas.; calor, rubor is punctionis sensus in toto coris pore, dolor dorsi, magna anxietas ct inquietudo, lacrymaei
123쪽
involuntariae , oculorum splendor se pruritus i tumor faciei' cum rubore ; subris synochus cum his omnibus symptomatis ab initio vehemcntibus, ut Morbus saIim vigorem attigi evideatur
g. 99. Apud Batavos circa medium ejusdem saeculi de. cimi 1 eptimi Cel. Dismotaroechius de hac Pelle Variolosa prae reliquis haec sad notavit : Majoris mali praesagium augent magna virium debilitas ; cardialgia ; vomitus ι sin. gultus a ingcns sitis , summa anxietas ct inquietudo magna ueli pothymia crebra; delirium, altus sopor , aut nimiae vigiliae, convulsio quasι cpileptica; pectoris ac faucium angustia; respirandi difficultas; raucedo, cibi aversio, deglutitio impeditat alvi Fluxus o dolor is . . I. Ioo. Apud Britannos , nostri saeruli initio laudatus Freinius fis) haec loquebatur: ,. Praecedentia Morbum Variolosum θ struptomata sunt, acuta febris; vehemens in capite ac dorso dolor; curis ariditas, somnolentia, spirandi
difficultas, ini omnia Iurbulenta 3 oculorum rubors punctiones per universum corpus; oscitatio , pandiculatio ; pultatio pondusque tu capite ue aegritudo ac vomendi deliderium .
Mali generis signa sunt ingens in dorso dolor, aegritudo vehemens; inquietudo; totius corporis ardor; calor flammeus,
praesertim se in gutture sit circ.
g. Io I. Germani . post absolutam prorsus Variolarum cum Atheniensium Morbo atque Iacris Hippocratis ignibus Analogiam. intcgras nobis exhibebunt. ad hanc ipsam luce meridiana clarius evinccndam, historias . Variolas jam spectavimus omni aevo . omnique regione funestis semper symptomatibus stipatas . Nunc perpendendum restat . an infaustus hic Morbas nostris litice diebus apud Europaeas gentes vetustam servet saeviendi rationem, ut inita ipsius cum Morbo Atheniensium perfecta comparatio erroris nequeat insimulari. Variolas eumdem perpetuo servare grassandi morem ves unus recentissimus Ill. de Sauυages demonstrare valet , sic
co Apud Manget. tom. IV. B. M. P. P. 694.c0 Histor. Medie. p. 339.
124쪽
se inquiens : faJ A Deipit Morbus ab horrore O ealore
mutuo se excipientibus , dolet caput , splendor in oculis observatur 4, calor mox ubique Decenvitur , rubor faciem inυ dit , vomitu aut nausea aeger frequenter corripitur 3 membra trepidant , lacrymae involuntariae fluunt , tussis eum dissicili respiratione aegram molestat e febris eum vigilia se anxietatibus accenditur: Haec quoque ad aliquot Hes extenduntur , priusquam Variolae erumpant , ut saepius observavi , iisque sopor, motus convulsivi, lipOthymia aliquando adjunguntur, Variolis di cile erumpentibus o. I. Io I. Ne Vero haec generatim , a Cordatissimis cael roquin Medicinae Praesulibus literis commendata . alicui nimium exaggerata videantur , unam Sc alteram hujus Morbiparticularem historiam in medium proferre autumamus; modo quisque probe meminerit illius accuratae animadversionis fauonii fg. y7.4 , quod pro ut venenum magis has , aut illas partes appetit, ita varia excitat in variis ρartibas fis-ρIomata; & quidem pro Varia aetatis, sexus, temperamenti. regionis , anni temporis , tempestatumque conditione : &pariter pro certo habuerit , quod , scuti haud fas est credere, cuncta Atheniensium Morbi descripta phoenomena in uno individuorum simul contigisse , ita & nunc in Variolis nec tale quid sit unquam expectandum. Primum itaque peculiare Variolarum aggressionis exemplum nobis Ostori Cl. Eti mullerus b) hisce verbis scriptum : , . Grassantur hoc tempore hic pasm Variolae : Hine Fuer decem annorum , die mercurii, e lecto surgens pos noctem inquietam conqueritur de intenta cephalalgia , dolore spinae dorsi, aestu corporis, siti, praecordiorum anxietate. Vesperi graves ct continui vomitu , CT frequentes inanes Vomendi conatus superinvi niunt , sitis clamosa urget ; quicquid tamen propinatur , subito vomitus ιmpetu ejιcitur . Nox inquieta , uti is ins quens dies . Die veneris mane cessat vomitus , emorescunt hinc inde Maculae o Pustulae parvae, rubra, acuminatae per
cor 60 De Morb. Insani. mp. XXX- Artleui. III. p. I. Iea.
Oa colleg. Consulti de Variol. cap. XXXVI. P.
125쪽
t corporis periphecam 1 fd copiosa Narium haemorrhagia eo mitatae , quae subinde cessat, subinde repetit. Vesperi atroces insultus epileptici supervemaut . successivis vicibus per no-ectem repetentes. Die saturm omnIa quieta ι Pu fulae copto.siores intumesant, aegro interim admodum siticuloso: A meridie diarrhoea spumosa aegrum prehendit , anxium erim reridens , viresque dejiciens oe. . Alterum exemplum dat Cl. yo: Fortis a) his : ., Adoles em n itissimus vigesimum annum agens, temperamenti totius o jecorιs calles is humi. di, boni habitus, hoc autumnali tempore, quo per urbem Hariolae grassantur , extempore correptus es febre contIxxa ab que ullo rigore aut horrore invadente, cum multo calore, pulsu celeri ct frequenti , quae semper aequatiter inque ad hunc secundam dum eumdem af xit . eum capitis dolore , oculorum is gutturis, temporum ct frontis pullatione ι cordis palpitatione, narium pruritu; sternutatione, praecedeutibus oscitationibus, pandiculationibus, in somno terroribus ιDecidentibus inde dolore dorti eam pulsatione in spina, totius gravitate se ardore . Praeterea none praeterita accesssi runt delitia, spirandi ditscultas , tussis sicca ct inanis, tremor pedum g ct hoc mane insignis ob Hrvatur faciei ct oculorum rubedo vox rauca , linguae siccitas , lacrumae s Punctiones in toto, eam cutis asperitate : Urinae turbidae sunt, stillaque sanguinis modo e nar bus emanat . . . seviriolas adesse arbitror sec.
g. io3. Quisquis patienter exacteque quae a g. 94. us. que ad . Io I. exscriptae sunt Cl. Mcdicorum obicrvationes rimatus fuerit ; procul omni dubio nedum comperiet cuncta phaenomena . quae sub Athenientium Morbi g. 93. Jprincipio evoluta sunt, aeres nimirum capitis fer Uores, oculorum raboras & in minationem 3 guIIxrIs & tingu.e cruentas siccitates atque exulcerationes, unde teter gra Ueolens xe halitus , pernutationem 1 raucitatem pectoris dolorem , rus
sim, omnes bilis ejectiones cum ingenti eruciata , singultum, vehementemque convul Ionem, symptomata per Thucydidem
126쪽
enumerata a sed etiam his graviora perspiciet, capitis nempe, dors , atque totius corporis diros dolores simul & imcendium a terrores in somno , deliria a vigilias 1 sopores; fmerymas involuntarias , flammeum faciei colorem s Angime meis tum a pecto in oppressonem, unde ae talis respiratio , praeraris diorum anxietatem a clamosam sitim s appetitus vijectionem . aegritudinem; lipothymias ι praecoces Narium haemorrhagias& sanguinis stillicidia , totius & maxime partium capitis pruritus , punctiones , atque tremores , & id genus alia , quorum aliqua inferius recenset Thuc dides , aliqua describere omist, quod fortasse sub illa Morbi grassatione haud
F. Io . Tum etiam omnes bilis ejeeriones , quotquot a Medicis nominatae sin, , sequebantur . Nulli dubitamus . quin , si recentiores biliosarum febrium Patrocinatore, hunc Thucydidis textum perspectum habuissent, certo certius eoisdem usi fuerint ad suam hypothesim confirmandam e quinis imo Atheniemium Morbum a ferociente bile & repetissent. effectum pro causa accipientes 1 quasi uniusciuusque rei praesentia satis foret, ut in ignoratae genuinae Causae locum su rogetur. Hic vero Atheniensis Morbi Seminia ab AEhtiopia g. 81.J profluxere. Sed ad institutum: graves continuosque vomitus, & hequentes inanes vomendi conatus . pariter ac spumosam diarrhoeam Etimulierus fg. Io1.2 Observavit. Parallelum undecimum. Igitur Uariolarum eruptionem praecedent'a sympi mala, simillima prorsus sunt symptomatibus , quae sub Athenientam Morbi primo impetu Thucydides evenisse tradidit. g. Ios. Et corpus quidem exterius tangenti non erat a morim eatidum Oe. .
127쪽
tavimus, quod sub Variolis febris ades assidua nune ad manum malis , nunc acerrima se adurens . Cl. Asor tonus a de molignis Variolis retulit , quod δε in his febris mitis esse videtur eum pulsu debili ct ceteri . temperie miti ,fd destir is , vigiliis , subsultibus tendinum , reliquisque id genus funestis symptomatis convuncta Ill. Van-Sameia tentus b) ita loquitur. M Imprimis mihi semper suspeetum fuit in praxi , s Variolarum Morbus eam immani lumba.gine in Ueret . . . . . Febricula lenis admodum tune adestiimo se aliquando in pulsu parvo & debili nulla omnino
percipitur celeritas ; tuncque vidi adeo malienas secutas fuisse Variolas . ut nullus emerserit ιuorum , quos tractavi, ieet omnia , quae noveram . artis auxιtia adhibuisem D . Laudatus tandem Cotunnius ce) de quadam Puella sequentia notavit: Spes nonnullorum in eo posita videbatur, quod in tanta Morbi malignitate altior subris aberat, O mentis emotio ι sed videram multis exemplis illos certius gangra na interiorum sedium interiisse , qui stante illo Varιolarum habitu, sebre miti, tepore cutis, o pallore ac mentas conis flantia tenebantur . Atheniensium Morbum malignum exinritisse , ab eo patrata mortalium clades perspicue demon
Parallelum duodecimum. Malignae igitur Variolae exteriore corporis conditione Atheniensium Morbum aemulantur. Morbi Atheniensis Fustularum eruptio a capite in omnem
corporis superficiem prorepsit. s. Io . Neque pallidum corpus erat sed subrubrum. Avidum, parvis Pusulis is ulceribus usurescens . Euorescens I
128쪽
I Iscens: totum nimirum corpus a capite sere ad calcem parvis
pustulis & ulceribus scatebat . Laudatus Mutonus sab de Variolis confluentibus sequentia fatur : Ubi uniυerstiter ab initio eruptionis consitaant , facile a Varaoiarum benignarum. vel mediarum cum quibus vix quicquam habent commune ) eruptione, is a congeneri morbillosa, scarlatina, vel erysipelatosa, haec efflorescentia distinguetur. Siquidem hae efflorescentia est plana er continua, nequaquam interstuncia uti morbillosa . Secundo rubedine magis saturata O profunda , quam scarlatina e rescentia . fere ad instar er Ape-iatis eutim perfundit . se quadantenas incrassat M. Magnus
m annus bb haec scribit . o Indoles hujur virulentae materiae videtur mihi duplex : Una acris est is infam-mans, unde dolor, ardor. rubor , tumor, arrosio is exulceratio : Astera caustiea is putrefaciens , quae motu subtiliori intestina erasia is tigrion m partium, mixtum conmtuentium, defruit atque eorrumpit , is hae proprie ad Vsam maligni- ratem magis Pectat, atque qnammaxιme sese in Hariolismaiignis prodit Et infra ce) subdit : ,. Tertium genus es Hariolarum, quas nos mediae naturae dicimus , quia non sunt nec adeo maligne , nec adeo benignae . sed medio se modo habent, ideoque prudentem Medicum, is inneam medici- nais poscunt. Tales sunt . quae non sparsim , sed confertim.
in primιs in facie , manibus eo arent , O conssu tegs unt; irem quae interiora . nares , fauces interdum etiamae Phagum occupant, ut aegri non bene deglutire ρ ut Tandem Ill. de Sauυages ait: is Erupturae Variolae eou.jiciantur a motu. ωριIis dolore. De marum inaxa . ' horis rore O ealore se mutuo excipientibus , membrorum τυγι rione is subsultu, cutis rubore o puncturis , Variolis tune grassantibus is aegro nondum iis correpto : Certo declaram tur tumoribus exiguis in ambitu rubris, undique efflorescentibus, quι successive crescunt , ct in Pustulas notabiles abis O 2. eunt
129쪽
Iogeunt . Nos praetcrit, an ovum ovo similis magis sit, quam Atheniensium Morbus , juxta allatum , prae reliquis, Thucydidis textum , Variolis est smillimus . Quid ρ uum iutota Morbi Atheniensis historia nulla fiat Bubonam, Anthracamque, quibus armata incedit Vulgaris Pestis , mentio , Mnulla inveniatur inter ipsius & Variolarum symptomata vel minima disparitas, Historicorum Medicorumque haerebimus opinioni. quae Morbum a Thucydide descriptum, vulgarem Pestim sue bubonicam extitisse. inconsulto in acceptis retulit Parallelata decimumtertium.
Atheniensium igitur Morbus. a Thucydide descriptus,
corporis colore , atque parvarum Pustularum 8c ulcerum conserta eruptione, nostras Variolas aequavit. g. Io8. Interrora vero ita flagrabant . ut neque tenuis morum vesimentorum aut linteorum injectiones sustinerent,
neque aliud quippiam praeter nuditatem cte. Magnum hoc symptoma in omnibus acutis lethalissimum praedixit HippocraIes Se I. IV. Aph. 48. θ 6s. Analogia septima .
mmam inquietudinem; animi taedium ι iactationes, & praecordiorum anxietates sub primo Variolarum insultu adn tarunt . Laudatus de Sauυages fa : .. Verum , inquit ,
se graviores , vel malignitatιs alicujus participes fuer/uti variolae ὶ , febris eum vigilia is anxietatibus magis succenditur ι aestuant partes internae , lingua arescit , siris maxima est , ardorque faueium non imis eam dissicili
deglutitione O respiratione M. Ingenuus S inhamus c. de
130쪽
Variolarum aestu sic fatur : ,, Phrenitis a nimia sanguinis ebullitione nonnunquam aegrum corripit; ct caloris tam parum est patiens, ut magnis viribus , ae furibundo nisu m-jectas prehendentium O lecto incarcerantium manus eludere conetur P . Et infra ab addit : o Phreniticorum ex Variotis nonnulli nutricum euram fallentes, miris scitiset artibus uIunIur Lomines ita assecti atque e lecto dilapsi , aeris frigori sineti os etiam noctu exposuerunx ε .Paraliolum decimumquartum. Malignae igitur variolae, uti Atheniensium Morbus, interno aegrotos Exagitant aestu.
g. IIo. Et iroentissime in aquas gelidas se conjicerent. Et multi eorum , qui netlecti erant, hoc σfum erram fece
lus quanto . ait commendatus Hossmannus o , incipit fleri suppuratio . eodem modo ut eruptio gradatim a superroribus ad 1 emora transiens , quae tibi in vigore constituta , maximeque in facie manibusque succedit. ob ingentem ardorem is dolorem, eurisque tensionem fere intolerabilem , accinritur nova D tomatica seeundaria febris eum siti , vigilia , ct praecordiorum anxietate ere. Insedabilem sub Variolis sitim , iam s. 98. 99. Iox. Ios. spectavimus , Mobiervante Sydenhamo ce) Variolatorum aliqui frigidam ve furtim vel raptim nacti . vel etIam Arecibus a nutrice emendicatam hauserant . Nec Athenienses sola siti in puteos sese dejecerunt , verum & ut corporis incendium rein stinguerent. De ipsis enim nostras Diodorus Siculus haecenarrat et se Aceldit ut plerique Morbo eorrepti , resi aendi ardoris in corporibus suis desiderio , in ρuieos ac fontes se dejicerent M . Morbi variolosi per totum corpus incendium , ardorem , internumque aestum Rhazes , Mercatus , . Baia