C. Cornelii Tacti opera

발행: 1781년

분량: 583페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

-mmune libertatis bonum tueantur, eloquentia sua haud minus, quam armis, ter Miles. Inde tantam eloquentiae vim fuisse in Demosthene.

14. Inde liberas apud gentes nobilitata tot

oratorum nomina. Inde oratorum summus,

Demosthenes, ad summum eloquentiae gloriaeque fastigium evectus est. Vidit patriam, deliciis inuentem , opibus corrumpi lac lem, nec jam servitium paventem. Vidiis tria inhiantem regem, victoriis nobilem , exercitibus formidandum, auri copia supin 'bum, dola, virtute potentem, omnia aus rum, dum modo invisam sibi libertatem e scinderet. Unus Demosthenes, solaque sua eloquentia armatus, adversus domesticos ex , ternosque hostes stat interritus patriam a Veterno revocat, & novo libertatis amore succendit Philippum eludit, artes ejus rei git, ei conflat odia. Quantis opus fuit eloquentiae fulguribus, ut animos perstringeret Quanta orationis vi, ut parata tot machin

menta subverteret ' Quot illi subeunda periaeula At iis valoscebat discriminibus patrias earitate, servitii odio, libertatis aestu instim g eertaque immortalitatis spe, quam jam Q ς. T. PC. L

172쪽

praesentiscebat , animatus , nihil valebat misi excelsum, nisi sublime, sine uno privatae utilitatis studio , ob patriam tantum

& publicam finis Supplementi Dialogi)

rem cogitare, nihil humile , nihil abjectum eloqui poterat.

I a temporum perturbatione o licentia, cum vigeret respublica, eloquentiam olim

valuisse. XXXVI. Magna eloquentia, sicut flamma, materia ali tur, & motibus excitatur, . urendo clarescit. AEadem ratio in nostra quoque civitate antiquorum eloquentiam provexit. mam etsi horum quoque temporum oratores ea consecuti sunt, quae, compositasti quieta, beata republica, tribui fas erat: tamen ista perturbatione ac licentia plura sibi adsequi videbantur, cum mixtis omnibus, moderatore uno carentibus, tantum quisque orator saperet, quantum erranti populo persuaderi poterat. Hinc leges assiduae populare nomen, hinc conciones magistratuum paene pernoctantium in rostris, hinc a culationes potentium reorum, in adsignatae etiam domibus inimicitiae, alti procerum factiones, & assidua senatus adversus plebem certamina quae singula etsi distrahebant rem-

173쪽

DIALOGUS DE ORATORIBVS 46s

publieani, exercebant tamen illorum temporum eloquentiam, & magnis cumulare praemiis videbantur et quia quanto quisque plua dicendo poterat, tanto facilius honore adsequebatura tant magis, in ipsis honoribus Peollegas suos anteibat tanto plus apud primet pes gratiae, plus auctoritatis apud patres, plus notitiae ac nominia apud plebem par hat: hi clientelis etiam exterarum nationum redundabant: hos ituri in provincias magistratus reverebantur , hos N versi colebahi: hos iraeturae consulatus vocare ultro videbantur: hi ne privati quidem sine pol state erant, cum populum ,- senatum eonsilio & auctoritate regerent quin immo sibi ipsi persuaserant, neminem sine eloquem. tia aut adsequi posse in civitate, aut tueri conspicuum Meminentem locum et nec inrurum, cum etiam inviti ad populum produc rentur cum parum esset, in senatu brevitereensere, nisi qui ingenio Celoquentia se

tentiam suam tueretur cum in aliquam i vidiam aut crimen vocati, sua Voce respondendum haberent, cum tinimonia quoque in publicis non absentes, nec per tabellam dare, sed coram, praesentes dicere cogerentur. Ita ad summa eloquentiae praemia magna

174쪽

etiam necessitas accedebat, commoda. Disertum haberi, pulchrum, gloriosum: sed contra mutam istinguem videri, dela

me habebatur. . Ergo non minus rubore, quam praemiis stimulabantur e ne clientes rum loco potius, quam patronorum numer rentur: ne traditae a majoribus necessitudines ad alios tra rent: ne tamquam inertes, non suffecturi honoribus, aut non impetrarent, aut impetratos male tuerentur.' is temporibus meminem magnam potentiam

fine eloquentia fuisse consecutum. XXXVII. Nescio an venirent in manus vestras haec vetera, quae Citi antiquorum bibliothecis adhuc manent, cum maxime a Muciano contrahuntur γ ac jam undecim,

ut opinor, Actorum libris, & tribus Epist larum composita, Medita sunt. Ex his i telligi potest, Cn. Pompeium Narcum cra sum non viribus modo Marmis, sed ingenio quoque, oratione valuisse es Lentulos, Metellos, & Lucullos Curiones, Mediteram procerum manum, multum in his studiis operae curaeque posuisse, nec quemquam illis temporibus magnam potentiam, sine eloquentia, consecutum. mis accedebat splendis rerum, magnitudo causarum, quae A

175쪽

is plurimurn eloquentiae praestahi. multum interest, utrumne de furto, aut sommula, & interdicto dicendum habeas, an da ambitu comitiorum, expilatis sociis, & eiviabus trucidatis quae mala sicut non accidere melius est, isque optimus civitatis status hahendus est, quo nihil tale patimur ita cumaeciderent, ingentem eloquentiae materiam subministrabant crescit enim eum amplitudine rerum vis ingenii, nec quisquam claram Willustrem orationem e fficere potest , nisi qui aulam parem invenit. Non opinor, Demosthenem orationes illustrant, quas a versus tutores suos composuit nec cicer Rem magnum oratorem P. Quintius deis

sus aut Licinius Archias faciunt catilina, ct Milo, QVerres, Antonius, hanc illi

sinam circumdederunt: non quia tanti fuit reipublicae malos serre cives, ut uberem ad dieendum materiam oratores haberent sed, ut subinde admoneo, quaestionis memineriurus, sciamusque, nos de ea re loqui, quavsacilius turbidis inquietis temporibus X stirit. Quis ignorat utilius ac melius esse frui pace, quam bello vexaria Plures tamen honos proeliatores bella , quam pax serunt. Similis eloquentiae conditio. Nam quo a

176쪽

pius steterit tamquam in acie, quoque pi resin intulerit ictus in exceperit, quo ma- or adversarius, eo acrior, qui pugnas sibi asperas desumpserit e tanto altior, .exce, fior; illis nobilitatus criminibus, in ore

hominum agit, quorum ea natura est, ut secura velint, G, Pompeium eloquentiae nocuisse , cum eam

adstrinxit, frenosque ei imposuit. XXXVIII. Transeo ad formam ωco siletudinem veterum judiciorum D quae etsi nunc aptior est veritati, eloquentiam tamen illud forum magis ea ercebat, in quo nemo intra paucissimas horas perorare cogebatur, liberae comperendinationes erant, &-odum dioendi sibi quisque sumebat, tum rus neque dierum nequo patronorum finiebatur. Primus hujusmodi spatia, tertio consulatu G. Pompeius adstrinxit, imposuitque veluti frenos eloquentiae, ita tamen, ut omnia in soro omnia legibus, omnia apud pra

tores gererentur apud quos quanto majora negotia olim exerceri solita sint, quod majus argumentum est, quam quod causae centumvirales, quae nunc primum obtin/nt locum, adeo splendore aliorum judiciorum obrueba itur, ut neque ciceronis, neque caesaris, ne

177쪽

que Bruti, neque coelii, neque calvi, non denique ullius magni oratoris liber, apud ce tumuiros dictus, legatur, exceptis orationibus Asinii, qua pro heredibus Urbiniae inseribu

tur, ab ipso tamen Pollione, mediis divi A gusti temporibus, habitae , postquam longa temporum quies, continuum populi otium, assidua senatus tranquillitas, maximi principis disciplina, ipsam quoque eloque

tiam, sicut omnia alia pacaverat Immo psis oratorum paemilis fractam eamfuisse dejectam, quod rompa plausu que indigeat.

XXXIX. Parvum ridiculum fortasse

videbitur, quod dicturus sum, dicam tamen, vel ideo, ut rideatur. Quantum humilitatis putamus eloquentiae attulisse penulas istas, qmbus adstricti velut inclusi cum iudicibus sabulamur quantum virium detraxisse orationi auditoria & tabularia credimus, inquDhus iam fere plurimae causae explicantur Nam quo modo nobiles equos cursus spatia probant; sic est aliquis oratorum campus, per quem nisi liberi soluti ferantur, debilitatur Phangitur eloquentia. Ipsam quin immo cur in & diligentis styli anxii tem contrariam

178쪽

experimur: quia saepe interrogat judex quando incipias: ex interrogatione ejus incipie dum est. Frequenter probationibus aestibus silentium patronus indicit unus inter haec diacenti ac alter adsistit, & res velut inssilitudine agitur Oratori autem clamore plausuque opus est, & velut quodam theatro qualia quotidie antiquis oratoribus contingebant:

cum tot pariter ac tam nobiles forym coarct rent: cum clientelae quoque, tribus, m nicipiorum etiam legationes, ac pars Italiae

periclitantibus adsisteret cum in plerisquej diciis crederet populus Romanus sua interesse, quid judicaretur Satis constat C. Cornelium,&N. Scaurum, T. Milonem, L. Bestiam,&P. Vatinium, concursu totius civitatis accusatos raesensos ut frigidissimos quoque oratores, ipsa certantis populi studia, excitare cincendere potuerint. Itaque hercule Husinodi libri exstant, ut ipsi quoque, qui egerunt, non aliis magis orationibus censeantur. Probitate quoque s modesta eam languisse,

XI. Jam vero conciones assiduae, datum jus potentissimum quemque veXandi, N

179쪽

qae ipsa inimicitiarum gloria, ciunde plurim1 disertorum ne a P. quidem Scipione, aut Sulla, aut Cn. Pompeio abstinerent, ad incessendos principes viros, ut est natura invidiae, populi etiam histriones auribus uterentur, quantum ardorem ingeniis, qua oratoribus

saces admovebant mon de otiosa quietare loquimur, Qquae probitate, modestia gaudεat sed est magna illain notabilis eloquentia, alumna licentiae, quam stulti lib. ratem vocabant, comes seditionum, effrenati populi incitamentum, fine obsequio, sine sese vitute, contumax, temeraria, arrogans, quis in bene constitutis civitatibus non oritur. Quem enim oratorem Lacedaemonium, quem cretensem accepimus quarum civitatum severissima disciplina, & severissimae leges tr duntur. me Macedonum quidem ac Persarum, aut ullius gentis, quae certo imperio contenta fuerit, eloquentiam novimus Rhodii quidam, plurimi Athenienses oratores exstiterunt, apud quos omnia populus, omnia imperiti, omnia, ut sic dicierim, Omnes poterant. Nostra quoque civitas, donec erravit,

donec se partibus,, dissensionibus,, diseeordiis confecit, donec nulla fuit in foro pax, nulla in senatu concordia, nulla in judiciis

180쪽

moderatio, nulla superiorum reverentia, ο αυlus magistratuum modus, tulit sine dubio Vmient1orem eloquentiam, sicuti indomitus agQx habet quasdam herbas laetiores. Sed nec inritici eipublicae Gracchorum eloquentia fuit, ut pateretur leges nec bonae sormam EI- quentiae Cicero tali exitu tensavit.

Pro varietate ergo temporum variam fuisse Io-quentiam I suasque esse quibusvis temporibus laudes , utilitates. XLI. Sic quoque, quod superest ex ant1- quis oratoribus, sorum non emendatae, nec usquam ad votum compositae, civitatis argumentum est. Quis enim nos advocat, nisi aut nocens, aut miser quod municipium in cruvitatem nostram venit, nasi quod aut vicinus yopulus aut domestica discordia agitata quam . provinciam auemur, misi spoliatam

vexatamque Atqui melius duisset non queri, quam Vindicari Quod si inveniaretur aliqua civitas, in qua nemo peccaret, supervacuus esset inter innocentes or tor , sicut inter sanos medicus. Quomodo tamen minimum usus minimumque profectus ars medentis habet in his gentibus, quae Hrmissima valetudine rues saluberri-

SEARCH

MENU NAVIGATION