장음표시 사용
161쪽
vam meamque inducturus. Semper enim existimavi, ut pictores a pictoribus, poetas a poetis, sic oratores ab oratoribus esse I stituendos multumque vitii in in scholis rhetorum, qui se doctores eloquentiae pro tentur, quam numquam novere, aut si novere, numquam discipulis sunt tradituri, eum scholarum taediis vel decora praecepto . rum ingenia deterantur, discipulbrum obruantur. Lentius tamen mutata fuisset veteris
eloquentiae forma, si solii ingruissent schol rum vitia. t ubi supervenere pessima e empla, juvenum licentia, popularisque L sentatio, tum eloquentia praecipiti casu in exitiabilem irreparabilemque ruinam prolapsa est nosque adeas, quibus nunc coarctamur, diserti sermonis angustias fuimus detrusi. Quam autem pessimis exemplis id fuerit sa-stum, ipsi vidistis.
Mutata nempe republiea , mutata sunt ingenia;
osus Principibus non eloquentia , sed ingenii fama , mrae 'it In Annaeo Seneea coepit illa ingenii prurigo.
S. Illo tam enim temporum meministis, quibus haec civitas famae quam armis literisque paraverat, pertaesa , intentatas iniit vias, ut non majorum, sed suis, laudibus
162쪽
eelebraretur. Reipublicae libertas in Primcipum dominatisneni cesserat, eorumque m
tibus cavobatur, ut fastidita externa vetere- 'quo gloria toti ad domesticas novasque deli eius converteremur. Dum in haec otia resol- vimur, duum quisque ingeni minicis in dia contorquet, quibus ignotos ad gloriani aditus aperiat omnes vicit infelix L. Annaei Senecae facilitas. Absit a me in nosta linea malignitas , ut veras viri laudes detoram. Egregia In eo sapientia studia, nec fractum malorum Principum odiis animum ipso suspexi semperquo suspiciam. At neque veritas pati tur, ut, quam Periuciem elaquentiae irem1 rit, dissimulen .Ejus exempla es ora na fulciscitat . 6. ceterum natura fortunaque paratus suae e ea, ut eam literis mutationem inveheret.
Copiosum enim Illi erat ingonium , molle, amoenum, ruditio multiplo majorque commandatio, sapientiae studiis , quae Dummquam plus laudis obtinent, quam cum mores periere. Usus saeculi sui auribus, diacendi genus attemperavit facile, rem se anoni proximum, ectis circumcisum, se
tentiis frequens, ct jugi vitiorum insectationis ad admirationem compositum. Mirum, ut2
163쪽
est nova hae oratiorus species, In qua cuivis obvia semperque expedita ingenii ae vim tutis ostistatio Forum Senecae laudibus statim perlanuit Incensae adimitandum omnivin. studia. Super haec adfuit sortuna, quae eum aulae deliciis , sorte, libidinibus, immiseeuit Subsecuta mox caii caesaris Invidia, deinde pericula, quibus aeque inclaruit. Novissimum tandem ac maximum celebritatis viijumentum Nero Princeps, discipulus, in interfector, ingenti famae pondus splend rem addidere Tum puduit eloquentiae, qua. apud animos, a vitatis surore circumactos, non modo nihil pristinae dignitatis retinebat, sed Lujus etiam ars cultusque in ludibria verterant Favebat adhuc temporum ratio, quiabus virtus erat pavida, sceleri nihil illicitum. Utrique contraria elaquentia, quae huic lentior, illi invalidior videbatur. Iuvit ergo iii hac temporum acerbitato verbis parcere. praeeipitare sensus, momento exitium inserre aut avertere, , si esset persundum, insigni dicto notescere. His dulcibus Senecae, 'tiis tantisquo fortunae varietatibus victa est eloquentia, & diserti sermonis invecta ne . evitas.
164쪽
Nequa priseis Vespasiani virtutibus repressa. Immo in dies audacior forum irrupit. .mutatis tamen p.stea ' nporibus, eum
vigilantissimus Vespasianus, priscae virtutis, qu sese Romana res in summum laudis astiagium olim extulit, observantissimus, publicam tranquillitatem simul clibertatem restituit, studiis addidit decus imolumentum , Ut xit spes emendari posse fori ingenia. conspirabat non modo voluntas Principis qui optima quaeque laudibus iraemiis prom
vebat: aderant quoque ejus filiorum exempla , dum literarum monumentis generis sui nobilitatem , partamque bellis gloriam amplifieant. At praeterquam . quod itiata semel ingenia plerumque sunt inemendabilia, quominus emendarentur, obstitit juvenilis lice hic popularis favor Vobis enim compertum est, quam audacter, post prostratam so--nsem eloquentiam, eruperit iuvenum lice
lia. Nihil modesti, nihil antiqui moris fuit
reliquum rante ne nobilissimis quidem ado-ustentibus locus erat, nisi aliquo consulari producente, qui eos ostenderet soro adsim res famae. Ubi autem exarsit licentia, refractis pudoris & reverentiae claustris, omnia Gmnibus patuere. Iuvenes sine fautore, se
165쪽
ae mmmendatore, sola sua audacta eonfis. non inducuntur sed irrumpimi. Non eoamoratur loci majestas, legum sanctitas, osmet dignitas ne eos quidem movet novitatis tenuitatis sua conscientia. Quanto quis obscurior, tanto est arrogainor. . Suasque in tauris subsellia conduxit, duce Largio Licinis. 8. In hac mali summa unicum supererat subsidium, famae periculum. Leve illud extremum praesidium instret Largius Licianius. Is enim, ne fama foret in ancipiti, primus auditores corrogavit, pretio implavit Absellia, ingenti eorona se accinxit, infiniatos clamores conduxit. Quos eum audiisset Domitius Mer sorense artificium periisse, e clamavit. Perire quidem coeperat, nunc vero prope funditus exstinctum Ceversum est Nam si paucos exceperis, quos excelsa mens a liberalibus honestisque studiis no
dum retraxit, ceteros omnes sequuntur a
ditores, actoribus seniles, conducti is dempti mancipes convenitur in media basisliea, ubi tam palam sportulae, quam in triclinio dantur. Ex judicio in judicium partinercede transitur Graeca quidem Latinaque Engua tantam foeditatem notavimus; , ob
166쪽
novam infamiam, novis excogitatis nominx
huis, σοφοκλε illos laudicenos irrisimus Quibus tamen jocularibus dicteriis vitium. non sustulimus; sed, quod vulgo contingitis eώiebritatem fiduciamque ei addidi us.
Fessam tantis propudiis Hoquentiam cessasse, ais Iulius Secundas, maternumquε iis deterritum mos esse sectatum.
o. Inde crescit in dies indignitas nec tantum ingenui , sed .servi, vix pueritiam egressi, ad laudandum trahuntur: eo intelligentes, aut intelligentibus similes , sed Deaudientes quidem , maxime si quiis imperitissimus, ideoque laudum avidissimus juvenis ad dicendum accesserit, basilicas implent clam ibus, aut potius ululatibus. Neque enim alio vocabulo potest exprimi theatris quoque indecora laudatio. Quae cum reputo sori nostri propudia, haud miror, areme, te iam dudum receptui cecinisse, , cum perierit forensis gloria, te usis totum te a dixisse. Id unum oro, quoniam nostrae disputationi, de causis .rruptae apud nos. et ' quotitiae, finem impositurus es, addas velim,. utrum tibi sit meliorum temporum spes, . quae possit esse emendationis ratio, doceas.
167쪽
patetur materuus , se rementibus in forum m. iiis fuisse eommotum trafiente tamen natura, ad morum ea a transfugisse. Io Fateor, inquites laremus, me irrepe
8biis in sorum vitiis haud medioeriter fuisse commotum. Magis adhuc me ostendebat; quod in dies invalesceret ferox scelus, pude dum, cum defenderetur, exitiabile, si impugnaretur. Nondum tamen a forensi studio fuissem retractus, ni imperiosior natura mo usis devovisset. Certum enim ac deliber tum mihi erat, quod, soro nobilissimum αineo pium supererat sequi, veterum oratorum exempla non eadem eloquentiae vi, quam nostra non ferunt tempora, sed pari constantia aemulari, pro virili parte duersuaimminentia mala me accingere,' civium fortunas, dignitatem, salutem tueri. At, ut modo dixi, naturae alio trahenti parere ussus, ad tranquilliora & securiora Musarum castra transiugi. Animo tamen haeret sempersori amorin cura.
mox, ut motam quaestionem dirimat, eloquen tiae disertique generis dieendi vices atque ingenia expendit. Rhetoribus indulget. Quintilianum laudat.
IX. saepe etiam, cum meditabundus
168쪽
Iusque obambulo, in serenses revolvor Cogitationes, mecumque reputo eteris eloquentiae casum, diserti nostri sermonis originem, utriusque causas itilitates. Quid hae s
per re mihi visum explicabo, non contradicendi studio, neque ut sensus meos persu
deam sed ut in hac disputatione partes meas impleant, nostrisque vel discordibus sententiis magis elucescat veritas Ignoscat itaque Aper, si hujus temporis ingenia majorum ingeniis
non anteferam, licet nostra minime deprumam. Ne succenseat essala, quem tu qu-que, Secunde, adsectatus es. Vitia, quae acerrime, ut integerrimos decebat viros, e agitastis, ego pariter odi. Vos tamen rhetoribus h1 ad ita insensos voluissem , non quod eos renovandae eloquentiae habiles existimem, sed quod multos noverim morum integritate, severitate disciplinae, iterarum culturio mandae iuventuti utilissimos. Hos etiam i ter unus eminere coepit, qui quantum hac in re consequi valet humana industria, tantum praestabit. Illum prior aetas laudasset, rurabitur postera. At ne tibi, Secunde, vana spes illudat neque hujus, neque alius e jusvis artificio reviviscet eloquentia, quam, cum nondum pullulassent nostrae aetatis vis
169쪽
tis, rerum temporum necessitate amia
Ne miratur eloquentiam desiisse , quae Ciceronι superser esse non valuit.
1a. ihi enim hic eonstans laeternum: omnia mutationi obnoxia. Atque ut corporiabus valetudinis , ita quoque ingeniis fatale est summum claritatis incrementum Ubi primum crescere non possunt, statim decrescunt, semper in deterius vergunt. AEa est
humanarum rerum suprema lex, cui omnia aetas, gentes omnes, quae sui memoriam reliquere, ante os paruerunt. Insuper viget egregia quidem, dura tamen, naturae neces.stas, numquam magis quam in literis potens Una enim' simplex unicum tantum modo patitur exemplar, ad quod, si semel emicuit, accedere arduum est, quod superare velle Vanum est de absurdum. Ineluctabile illud tu ne vincere quidem potuit ipsa Graecia, secundissima ingeniorum parens Unicus illi Homerus, unicus Plato, unicus Demosth ves. Sari lege premimur nec vereor super .a suturae aetatis judicia ut apud nos unia Rus est Virgilius, unicus Doque erit cicero. Per septingentos serme annos de hac exemptuis gloria oratoribus nostris certare licuit.
170쪽
Postquam Intonuit subtilite eloquentissimul
ciceronis os, desiit certamen Occupata Elo. quentiae gloria, nova laues per disertum di cendi genus fuit quaerenda quod ipsa lavinxisset mutata rei blicae forma.
Neque ε incipum arbitriis erat accommodata.
Nusquam enim eloquentiam esse, ni tibi si libertas. X3. Temporibus enim Mortunae Emper attemperata est oratio. Apud agrestes serosque homines pauca sunt verba, dura, ac vix juncta, quae necessitati tantum sufficiant. Cont a iis, qui Principum arbitriis reguntur, regnorumque tranquillitati & opibus insu Vere, elegans copiosusque sermo, ad assent tionem compositus, qui otio auxui abunde suppetat. Gentibus autem, quae communi societatis legumque vinculo continentur, at primaevum libertatis jus retinuere, qu'd si guli vel capitis periculo defendere teneantur, a nemine sine scelere violari valeat, proin Pta, aeris, vivida pugnaxque oratio. Et si forte interna oriantur dissidia, aut externavis servitium minitans ingruat, statim in Ela-quentiae fulmina erumpunt, quibus auditur bida ingenia seditionum flammas exsuscitent, aut gregii cives publicos hostea arceant,