장음표시 사용
341쪽
sextum Persiaab Regem,eam extendisse,auctario quatuordecim leucarum; eandemque munivisse tribus arcibus, nimirum Machr, Sythasleb se Suhnaun , quas trigonum fornicatim appellaὀerat. Statuisse graeterea I4o columnas ad radicem montis, supra quas atrium extruxerit, cujus longitudo 16o ulnarum, ut ei Amile nussus mortalium Rex
ante ipsum fecerit, vel viderit. Ejus reliqua ὰ trifco Olendore rudera hodie appellari TZjihilminar. Sedem fuisse in ilis solatio priscorum Regum; Credi is multis, fuisse quoque Salomonis benedicti; ex quadam Corani
parographo apparere, quod sum Solomonis templi ex- Iresserit.' O edauletum in arce IRochr condidisse ci- ernam 17 pedum proj iditatis, amplitudinis unius Ra- is, mensurae geometricae nomen troinde Castam adeo, ut dum mille homines ex illa integro almo ad fatietatem biberent, vix aqua mro pede amplius decreverit. Tegisse cisternam lacunar fornicatum, columnis innixum triaginta tribus, ex lapideraboque fructis. Et post multa: Religionem suscepisse Mahhammedanam, anno decimo sextos fugam Mahbammedis, omno Christi 6o6.) is demiactore Calipha Aoli benedicto, qui, missis Abdulli Uio
bassi, cum militari Arabum Musulmannorum manu, uti circum sitas provincias, ita cor urbem Persoluitanam expugnaverit; quadraginta millia civium, antequam se dederet arx, ad supplicium raptis; eneris deinde ad fusci piendam religionem amice persuri se postquam prius ipse Rex Persae S eheret, Alius Maribuun , infelici cum summo hostium duce Ho em, filio Abelbaas, praelio fugeratus
poenas repudiatae Legis, quam Aali amitis literis obtulerat, cruento sapplicio tersolvisset Ni abe Sende Serduus,
342쪽
sive libro acros Zoroastris,m Issacbr affervatos, ab Emitrnum raptos ac protinus annihilatos fuisse. Haec Ille passim. Ex quibus uti perantiqua urbis primordia esse
cognoscimus: ita etiam magnitudinem & majestatem, quae ad sera usque, & inundationis Mahhammedanae secula duraverit. Unde fas est conjicere: urbem per Macedones haud dirutam adeo atque ad incitas ut hyperbolice Curtius scribit redactam esse, ne deinde formam urbis, quanquam sine prisco splendore, recuperaVerit; milite procul dubio,per occasionem dati tridui, non tam in destruendis aedificiis occupato, quam in rapiendis &congerendis opibus atque divitiis; quas in hoc orbis em- .porium omnis Asiae manus subdita, a Cyro usque ad Darium ultimum, deposuerat: quarum vel solius AleXandri pars praedata, magno mulorum numero & ter mille camelis clitellariis avecta, valuisse centum & viginti millia talentum,scribiti ioc Si ulus: cujus,de opulentia huius urbis, legi merentur Capita O. 1.' 2. Libri LXVII. Ex hac tam ampla & opulentissima totius mundi urbe, quam ob celebritatem, non alio nomine, quam
Syehri Fars, i. e. urbem Per sidis, Graece ΠερσεπιM' appellabant, postquam Mali hammedanam Legem susceperat, livore. temporis ita defecit atque annihil ata est, ut nihil amplius domiciliorum aetas nostra cohspiciat, praeterquam unum,circa centrum campi,Vicum MFrgascrum, IN.
1 rincipum familiarium, s ilicet Regis ; ita dictum: qu0d
in illa urbis parte primarii, a latere Regis, mansiones lia' buerint; ipssis nunc eorum palatiis etiam in domunculas luteas & rusticorum habitacula conversis. Prisci iplen-dqris testes saltem duo supersunt monimenta, adeo sane magnifica, ut quicquid superbae antiquitatis ostentant Graecia, Latium&ngyptus, his nostris neutiquam comparanda mihi perhibuerint Reverendi viatores Misi
343쪽
Fasciculus II. 3 ossionarii, qui haec & illa se vidisse testati sunt. Primum monumentnm est rupes excelsa montis Achiopeh dicti, multis consipicua sculpturis, quas indigenae Vocant Ru-flaam, seu RUem, i. e. imagines Rustamicas. Alterum,rudera sunt Palatii l. e. operis marmorei dicti, in radice montis Rahhmia, quod vulgo appellant T Biliit me-
ar, i. e. quadraginta turres, eo quod totidem rotundo numero columnas eXhibeat.
II Nabsit Ru- Ad spe standum monumenta, deflerimus die I Decembris anni 1686) avia publica, quae Issaliano Mirasum ducit, ad laevam; excepti planitie intermontana, mille &lius passus lata, valde lapidosa,raris Pistaceis,& Amygdalis sponte nascentibus consita. Non procul a semita nostra considebant 6 nigra tentoria, sub radice montis in unam seriem explicata; Ad quae digressus, habitatores inveni ex tribu Turcica, qui pro tempore hic suos colebant Lares, maritis plerisque absentibus cum pecore, aliis cum prole intus dessidiose sedentibus, Deminis sub dio, staminibus in solo expansis, telas laneas nectentibus, promapaliis struendis. In quo negotio mireris adeo validum S praestans opus, tam rudium, vel nulla pene instrumentorum ope confici. Recusaverat ductor ante lucis ortum
Vallem ingredi, infestam, quod dicebat, ex sublesto hoc
pastorum genere, dum ad praedam tenebrae invitarent.
Paras angam unicam versus auri o-eurum pro
Vect i, Offendimus murorum bases geminas, interuitio dissessidentes triginta passuum, inde a monte, qui deXtram spectabat, oblique protensae versus m tem sinistri lateri S, JUS radicem longo tractu comitabantur. Urbis persepolitanae hic initium, & haec moenia fuisse conjicio ; nisii ipsa arX fuerit, quam triplici muro cirCumdatam eX sumptuoso opere laudat DioLSic I. e. Progredientibus plura 6ccurrerunt quasi palatiorum. vestigia, solo aequata &
344쪽
Amoenitatum exoticarum ut plura rnum cooperta & ad ultimum, mi iri basis utrinq; longissime eYtensa, fortasse ad radices montium, MoUS eas non sum prosecutus. Montes ad deXtram gemini, in
fastigiis petrosi s & praecipitibus baiulabant rtalitiorum rudem, e longinquo conspicua, quae rustici appellabant, priora quidem posteriora Kaleb Sithor)ὶ.
Postpositis murorum vestigiis, quae per dimidiam paras angam calcaveramus, campuscin angustiam quadraginta passitum contractus, recedente a dextra iugo, protinus se expandebat in vastam planitiem: dum montes sinistri lateris continuo tenore versus austrum paulo in eurum procurrerent. His ducibus per fabulosam atque clivosam tellurem, multa Glycyrrhiza consitam, pergentibus, spatiosus coemeterii locus, moX aquae ductus subterranei, & paulo ultra, quatuor occurrebant memorabiles tumuli, in quadratum ad mutuam 1s passuum duestantiam locati, singuli longitudinis so passuum; quo fimne facti, quidve condant, incertum. MoX pago eXcipi'mur Berebet, is adsito monte etiam Brmoa dii , qui
dicebatur a ruderum ingressu unica, a monumentis Ru- stamicis sesquiparasianos dissitus. Hic nobis eminus spectandus monstrabatur vicus - quamvis pridem a me visus) accurate versus austrum situs. Praetervecti deinde pagos Nahieb & Filabaad, stib eodem montium iugo positos, devenimus tandem ad desideratum
monim enti Rustamici locum. Montium contigua dc confusa ad laevam series fuerat, ct in austrum hactenus protensia, s cujus faciem anneXae Tabulae pars superior exhibet nunc ea protinus in eu-Tum convertitur, adscitoque nomine montis Achiopeh, frontem induit ad prodigium magnifice a natura & arte elaboratum. Basis petram refert perpendiculariter surrectam, dc ad centenos aliquot passus, sculpturis, qua
Monimenta Rustamica appellavimus, insignitam; sub'
345쪽
stantiae primum arenota, subalbicantis dc quodammodo alabastrinae, mox fuscae silicear,tandem Variegatae marmo-xear. Vide praedictae Tabulae partem inferiorem, quae figuras omnes, suo quasque loco eXhibet, uno intuitu spectandas Figurae pleraeque Equos & Homines referunt, multum eXcedentes naturalem, quam nostra aetas fert, magnitudinem , non illos integre fictos, sed media crassisti e protuberantes; quale sculpturae genus architecti Vocant relevatam. Figurarum aliae, tempestati magis e positae, qua parte petra mollior fuerat, semeta dc foedat M sunt; pleraeque nullam ab imbribus novim pasese, inbffensum exhibent splendorem primae nativitatis suae. Vocantur autem Rustamicae, quasi dicamus Herculeae vel Simsonicae, eb quod Rustami res gestas eXponant. Rustam enim traditur Gabrorum, sive Geberorum, quo nomine hodie appellant cives 'veteris Persiae, qui ignem instar Numinis colunt fortissimus Heros & Princeps fuisse; cui vero omnitum, quae eXtant, facinorum commenta, quibus veri auctores deficiunt; tum quaecumque gigantei Principes hah Buur & Syah Bahruum praeci ra Re portentosa gesserant, promiscue imputantur. Sumcit inter Persas, si sciscitantibus de prodigii puellius auct0re, Vel de conditore monimentorum, quae passim inaccesta crepidines exhibent, Rustamica esse& reliquias Ga-berorum, respondeatur; de alio veroque auctore minUS solicitis. A me igitur, praeter vulgi Rustamum, Figurarum Verum auctorem,vel earundem historicam explicationem, nemo desideret. Videntur autem non Unius aevi, sed diversorum Imperiorum, seculorum & religionum esse: quarum aliae regionis, vel Regni Principum, res gestaS, Victorias, connubia,&pacis foederumque cum finitimis sanctiones indigitent; aliae, praesertim quae iucrucis forma extant, Abrahami theologiam eXprimant, &Judaismum sapiant. Nonnullae sculpturae recentioribus A ῖ secu-
346쪽
χ 8 Amoenitatum exoticarum FascicuIus II. 1echitis additae, & quasi manu Gothica fabrefari ae, vix videntur habere in recessu quicquam indagatione dignum. Postremi generis est
Haec Sen i SalmVun i. e. Petra sapientissimi Regis) Salomonis dicta, a te finem jugi, qua in eurum Vertitur, conspicua, duos jiixta invicem exhibet quasi pharos, sub
monte in petra excisos, sesqui orgyiae supra itum altitudine. . Fortasse biceps cautes dederat sculpendi occasionem' 6tio latomo. Non enim satis ad normam sculpti sunt, sed pro saxi conditione formam imparem, inae qualem & impolitam obtinent, tetrapedali subselliὁ similem, summitate utcunque rotunda & in pinnas,sesquispi-thamam altas, unus quindecim, alter plures crenati, inforrna corollar. Pharos autem fuisse conjicio, cum eXs1- tu loci, toti campo ex jugi angulo conspicui, tum vero ex insigni cavitate, quae in utriusque basi excisa est, in qua flammae materia commode foveri potuit. Duae locum stipant columnae : una in summo monte posita: 'altera non procul hinc in plano campo ; breves, sesquiόrgviam longae, ampleXu humano crassiores&cylindraceae qua-xum effgies in Tabula ob angustiam omista sunt. Hine Iso passibus' vertenti in eurum petrae insculpta est
Quae tribus pene orgriis a communi solo incipiens, non austrum, velut proxime sequentes, sed austro occiden tem respicit. Longitudo passus habet octo; altitudo or- gynis circster duabus cum dimidia absolvitur: Limen ambiens, rupi incisum, latitudinem occupat bipedalem, cui respondet sculpturarum crassities, sive protuberantia. In hac spectantur duo giganteae magnitudinis Heroes equites, quorum alter verbis vulgi loquor) Rusami nat
348쪽
3ro Amgnitatum exoticarum Fascieulus udeh, cuius a tergo stat pedes Paal πanuum has . Equo rum ungulis subjacent duo Principes quassi devicti; quorum figura ex vetustate & sordibus in margine collectis
pene abolita, inferne non agnoscitur: . unde adminiculo Iacunarum, in adversa rupe limen: Conscendi dc delinea- vi. Habitus corporum, & in his capilli fluentes, barbae longae, tegumenta capitum, amicula, togae' talareS praelongae; equorum quoque phalerae, iubara detonsis, gl0bi sub ventrem demissi, ix quae alia in vetusto cultu edax rerum vetustas non vitiavit, ex pictura satis cognosci pose sunt, sine prolixa descriptione. Videt quisque, mon, mentum eue memoriale duorum Principum, qui devicto utrinque hoste, victoriae Sc foederis tesseram diviserint. . Hanc figuram dicebant proprie Vocari Rustamicam, a qua tota figur rum series,Rustamic/ appellata sit.
Paucis hinc pactibus spe statur
ct in illa Rex sive in gis, quos dicebant, sive commilitonibus iiii trinque stipatus; ille integer, his
umbilico tenus eYsculptis. Ima horum corpora latomus nondum absolveris; Mel partem illam repleturus fuerat Iansieriptione; quod vi dentur fat temporum non perini
sisse. Vides in figura Regis cidarim globosam fascia firmatam, capillum in floccos divisum, barbam promissam do insigni h0d', ne difflueret, pilicatam, collum Cin 'etum coralliis, manus romphaea nisi perula instructas, pedes deniique nullos, injectis petulanter lapidibus, sabulaque Vento intersperso,obrutos. Paludamentum & reliquum corporis habitum vetustas eroserat. Eandem injuriam luebat cultus ceterorum: in quibus saltem capitiorum multiplex genus & monilia quaedam, tum inte'
grae Melas cum barba dc capillis passim plicatis, illaesa spectantur. Regium syrma claudunt ad dextram persona
350쪽
311 Amoenitatum exoticari Fasciculus II. brevis, redimita peregrino capitis tegumento; ad sinistram vero Ianus aliquis, altero se te valde nasutus. Sed hunc credo sequiori tempore a lapicida in contemptum dc per lasciviam ene additum; quia sculptus est absque artificio & proportione, etiam ultra syrmatis tabulam. Huic figurὰ subtenditur spatium quadratum, .longum, in formam tabulae politum,pro Inscriptione inserenda. Figura ceteris omnibus fere longior, non altior est; a solo vix duas 'rgyias elevata; extremitatem attingit clivus, ex sabulis vento congestis compactus: quo loco Paulo re-trocedit rupes: eo quod lacunis abundaret, nullum cce turn experta, spatio I 6o passuum. . Ouibus postpositis,
successive & per intervalla paucorum passu um; Has uno
schemate damus,quia omnes invicem plane, it Ovum oVo,
sun umiles & solo numero distinctae. Saltem postrema ceteris praeostit integritate di nitore; integritatem subjecto debet, quod si e loco exhibet solidissimum marmor nonnihil variegatum ex albo, rubro & luteo) nitorem vero si tui, quo infestos sibi imbres eludit: e culpta enim est in rupis protuberantis latere occidentali, quod tempestates, hoc climate pagis ab euro spirantes, eludit. Non possum , quin mohositatem accusem mei chalcographi, qui ad ectypum haud satis attentus, dum illud ex solio,
uti vocant, in minorem fortinam redigeret, genium marmori in tum saturavit,& novis implevit sammulis,psaeter rei veritatem; de quo Lectorem monetidum duXi. Ingens & puleserrima figura est, quae ceteris excelsior ac toties iterata, universo rupis fastigio anteriori magnificentiam tribuit Magnitudo, quia erira contactUm re mota, definiri accurate non potuit; latitudinem a deXtra
ad sinis Eam in solo subtenso quanquam ubique clivoso dc saxis obruto passibus assectitus sum triginta quinque; quam