장음표시 사용
211쪽
PER Producta Vulcania heic singulas in itelligo materias, quae ab igne subterraneo
dei pro CreantUr, Vel qUOCUmqtae modo ad liciuntur. Hortam praecipit a jam attente conia: iderabimus, paὶ cim qUidem qua eX ternam iaciem, ejusdemque innumeras fere Variatio
ines, qUas aliunde notas pono i , sed dedita opera qua principia, qua Compagem & incernam structuram. Ga in decomponendis nisce corporibus optas sit circumspei lione erommentatione de terra gemmarum, aliisque centaminibus luculenter patet, quod heic semel indicasse sum ciat. q. III.
VULCANI plura ex Omunt lapidum genera, quorum frusta di Versae magnitudinis, ei iratis vel venis diffracta, notabilem quam-ldam mutationem interdum est gerUnt. Quae Vesuvio adscribuntur sunt milii ad marius sequentia. A) Calcarea, spathacea, non nUmqUam clara; vel granosa; Vel etiam marmorea. Habeo, quae nucleos Continent gypseOS, gri- se OS
i) Conis. in primis perelegantes Cel. FERBERI epistolae de Italia. Dum hanc primum conscriberem commentationem, i plendidum suum de Vulcani ardentibus de exstinetis opus nondum ediderat Cel. EAUJAS DE ST. FOND, quod anno demum 1 78 prodiit. Jam vero e magno hocce observationum penu nonnulla illustrationis ergo nostro textui interere liceat.
212쪽
seos & lamellares. Coeli leae quoque fuligi. nota Neapoli mihi misiae fuerunt, quae e fau- cibus Vesuvii eructatae perhibentur, qUO autem jure non dirimo. Variae harum species distin
3:ui possunt, Murices nempe LigniariUS, Cra- ticulatus, Aluco & Asper, Trochus Labio, itemque Nerita quaedam imperforata, Coro- nae similis, sed spinis carens Singulae lapide calcareo sunt fartae & plures quoque tali
inhaerent matrici. Post eruptionem anni 1631 Conchas Cochleasque marinas in Vesuvio cotilectas fuisse testantur BRACINI & P. IGNAZIoin suis descriptionibus. B 'gillatea , plerumque margaCea, indurata, ex fusco virescentia, per se fusibilia non raro frustulis albis, amorphis, calcareis
CJ UUc quoque referri possunt frusta
qua risum mentientia, lapidibus pretiosis analoga, alba, interdum non nihil perlucentia; pugnos magnitudine superantia; fragilia, saltim in superficie; crystallis nigris schoerlaceis, partim lamellaribus, partim prisrnaticis, farta. MATERIA alba argerrime funditur; lcum laikali sodae vi κ usser Vescit; horace & sale micro cosmido fusis solvitur, sed tarde; analysichemica centenarius porrigit argilla: 39, terrae siliceae 30 & a calcaret. D) Schoerlacea crystaviis ita, vel sub forma acicularum cum particulis laicosis viresce ia-' tibus i
213쪽
ttibus concreta ; Vel prismatica, flavescentia, badia, fusca, nigra aut rUfesCentia, quae saepe coacervata reperiunt Ur in Cavernis calcarei granosii, interdum in argillaCeo, non num quam in micaceo mox describendo, & fre- quenter in ipsa acicularum massa. Quon hae crystalli Vesuvii igne fuerint g ineratae negat ea milem compositio, schoeriis vulgaribias congrUens, nam silicetam, argil-llaceum & calcareum continent, praeter inqui-lnamentum martiale. Negat praeterea indo-lles, nam sine additamento fusione in scorias: amorphas abeunt. Haud raro spatho quoque calcareo Claro sunt vel immissae vel juxta illudi positae: satis Vero notum est , hoc leni igne opacitatem facile induere, immo etiam in Calicem Ut Uam mutari. Vertim quidem est, quod is pathum memoratum Undique materia densa i& vaporibus impervia in UOl Ullam, nec aquam, nec acidiam aereum amittere qUeat, adeoque
j igne sit immutabile, quamdiu in hoc statu manet, sed frusta, quae mihi ad manus sunt, insuperficie illud monstrant & numquam crusta
inclusum. Em Micacea, nigra, lamellis magnis contortis, Vel interdum planis, laeXagonis, inordinate positis constantia, quae, praeter Crystallos schoerlaceas nUper memorataS, nonnumquam materiam albam granosam continent, e particulis Calcareis nobilibusque momenti O mixtis, compolitain.
214쪽
F) Metallica parce ejusta reperitantur, & si sana aliquando occurrunt, fere semper pyritacea sunt, praesertim ferrtam Continentia, raro cuprum, &, ii Umquam, rarissi-ine antimonium. EXhibent quidem collectores etiam calces Cupri Virides & Caeruleas, ast,
posito quod jure fiat, hinc saltim conclu- datur oportet, easdem ne quidem lenissi- lnao ignis gradui fuisse e Xpositas, quippe quo l
f. IV. Terrestria culci nata & exusta.
ΜΑΤΕR1As jam considerabim his terresti es, quae igne subterraneo sunt tostae & tape ex- esse . Huc praesertim referendi sunt Cineres Vilicanori na, qui sub ipso in- 'cendio sparguntur, idque interdum ad in-- gentes distantias ea copia, ut magnae urbes totae quantae fuerint obrutae. I ali imbre anno 0 alte sepultae sunt Herculaneum, Pompeii les Stabiae. A Puteolanis collibus, ubi copio- se prostant & primum forsan distincti fuerunt, vulgo denominari solent l), a quocumque i alioquin Vulcano ejici possunt. Pulvere con- stant spongioso, colore plus minus nigro, sulco, rufes c nte, immo cinereo. VariantqUO- ἰ) Quis fatis miretur pulverem a 'rellatum in Puteolanis collibus opponi maris fluctibus, mei fimque si otiuus feri lapidem unum, inexpugnabi- leni undis, S fortiorem quotidie utique, si Cumano misceatur camento. PLINIUS H. N. XXXV; I3.
215쪽
equoque heterogeneorum & indole D qtianti a te, unde etiam paullum discrepans gravitas
specifica, qUae tamen ab Una parte I, Oo ViXtreperitur inferior, ab altera Vero a,8oo rarissime excedit. CRUDI non numquam magneti obediunt,
unde illos aliquando igni fuisse erui ositos, promo , Ut ajlant, alveo fluit, si vel alia desidea
rarentur documenta. Fuit heic ignis gradus mitis, quum non tantum fortiori magis indu- rescant, sed etiam facile in scorias Colliquescant. Cum horace non semper toti solvuntur, Clarum tamen & virescens praebent vitrum. Sal microcos silicus longe m inus Ualet,
Ouscipit tamen partem & hinc opacitatem ad quirit. Aut A nihil extrahit, D ne quidem emollit. Acida mineralia Vix manifestam excitant effervescentiam, magnam tamen portionem bivunt. Centenarius Drror Puteolana', vel ut o qui amant recentioreS, Azzolanta, TU fescen-
is, sele istae, & oculorum judicio homogenear, in acido salis pluries Coebae, US ille dum Omne blubile fuerit separatum, praebitit liquorem lavum, qui, instillato lixivio sanguinis ustirite praeparato, demisit spongiosum sedimen una, sub nomine caerulei Bero linensis notum. Hoc collectum, suis cienter totum & eκ sicratiam pondere eisecit lao libras. Jam vero alibi idoneis experimentis evici, ferri aurissimi 1 partem solutam acido, & modolescripto praecipitatam, 6 circiter partes
216쪽
caerulei Berotinensis porrigere m). Hinc ita- que in nostro centenario ferri libras dio ad fuisse concludere licet. Liquor supra memo- iratus, addita dein athali tartari solutione, de- dit terrae albae, lotae & siccatae libraS as, qua- irum χο cum acido Vitrioli alumen constitue- ibant, reliq' e gypsum. Residuum acido in- tsolubile totum & siccatum, qua maximam par- tem alliati sodie cum effervescentia solveba- tur & stabile essiciebat vitrum, adhibita proportione anatica, quod terram siliceam indicat, erant tamen heterogenea nonnulla immixta, particulae nempe minerae ferri & micae. Summa hortam tritam fuit ues librarum. iMagnesiae nihil indagare potui. Ex allatis sequitur too partes hujus PoZZoianae habuisse ues silicet cum heterogeneis, a O argillacet, is Calcaret, leto ferri. 1
Nodi tamen eadem est in omni terra Por- Σolana materierUm ingredientitam proportio, ariam eκ alio centenatio obtinui
19 argillacet, i6 calcaret, is ferri. CONCLUDIMUS POTZoianam nihil esse aliud, quam argillam vel margam martialem, igne a subterraneo paullum induratam, & Vaporum impetu pulveratam dispersamque. Haec in Architectura est 'valde proficua. Cum calce
217쪽
Ἱsta & aqua suba ita cito lapidescit, uti notumia laxo perquam Utilis proprietas ex CO- inita indole & compositione multum illustra- ur. Scilicet firmitas glutinis muraljs, quod VITRUVIO mortarium audit), in genere ab equa calcis pendet, qua tota massa madet: haec rκ atmosphaera acidum aereum attrahit, quoi ad saturationem hausto, particulae solutae cry- tallisando secernuntur, reliquis adcresCUnt, illasque conglutinant, antea tantum juxta se navi eum politas partim cohaerentes. Talis ne tus eo citius adquiritur, quo Celeritis ex ane bit aqua emolliens. Vulgari glutini immiscetur arena illicea, cujus grana instar vitri neciquam suscipiunt, nec glabra superficie aliis acile adhaerent, ideoque sero eκsiccatur tiarde induratur. Ast, ii loco arenae memo alae poZZolana adhibetur, longe aliter se res labet. Tostae argillae moleculae & aquam callis avide absorbent, & spongiosa textura num reliquis egregie Connectuntur. praeter a martiale adest, aliqua adhuc phlogisti por-ione dotatum, quo, teste CX perientia, ro- nur multum firmat ar, adeo tit, si Cum poZ- colana usurpatur re Ccns CalX ViVa, qua aquaiora tantum avidisti me devoratur, sed etiam pe caloris, sub mixtione geniti, superflua ito in Vapores resolvitur), inter manus se
nitam caementarioria in massa indures ' & peri stat inepta. Γ) Top i nomine non numquaan indicati solent cinexes vulcanii, mediante aqua sub N a lon-
218쪽
longa annorum serie concreti. Italis Tufa audit. Huc etiam sine dubio pertinet, quod nomine Hollandico Trita , gluten significan- ite, vulgo 'inligaitur. chia indolem & com-
politionem haec materia terrae poZgo lanae du- idum descriptae omnino congi Uit, sed plerUmque heterogenea immixta stant numerosiora, 1 altim in illo, qui ad Andernacli effringitur, namque praeter micaceas & minerae ferri particulas, etiam schoerlaceae, granaticae, aliaeque distingui possunt & lotione quodammodo separari. In igne, eodem fere modo se gerit, ae terra puteolana; & Via quoque humida eadem priubet principia proxima, qUamvis eorumdem mutua proportio plus minus variet, in genere tamen Calcareum Uberius adesse videtur, unde etiam in auidis luculentior effervescentia. Piperino Itali vocant concretionem Cinerum Vulcaniorum, frustulis schoerlaceis, squa
Co Pumex exesus, fibrosus & eo Usque levis, Ut aquis innatet, gris eo plerumque gaudet Colore. Nuper ejectus fuscus vel niger est, sed atmosphaerae expositus vicissitudinibus l1 ensim fit pallidior. 1 DE origine pumicis dissentiunt natura scrutatores. A pyrite scorificato nonnulli, a
schistis vel litharithracibus derivant alii, &ab asbesto demum alii. Analytis chemiza
219쪽
hunc gordium solvit. Sed probe discerna tur oportet genuinUS & qui proprie pumex audit, fibris gracilibus, parallelis & fragilita thus, facile dignoscendias a spuriis, qui hisce
omnino Carent, qUamViS praeterea sub fusionethuliis aureis ita intumuerint & dein exustae: fuerint, ut in aqua ViX stat,mergant Ur, adeo que instar levissimae spumae lavarum consi derari debent, quae numerosis Caysitatibusi sphaericis magnum possident volUmen. PUM 3 κ fibrosus cum acidis rite tractatus 8 - io libras e Centenario mittit, quae ali alil praecipitatae magnesiam & pauxillum calcis exhibent. Ex hoc sedimento acido vitrioli
satiato, genuinus prodit Sal Eps mensis, gy- pso inquinatus. Residuum insolubile si liceat plane indole gaudet. Hi ne igitur luculenteripatet, librosa haecce producta ad Asbestos accedere, qUippe qUi eadem continent princi- pia, sed solubilia semper alia, & qta idem ma-jjore proportione. Qtii vero inaequalem ignis
''ehementiam, qua veI diversis vicibus, vel forsan in diversis locis tolli fuerunt plumices, considerat, eo minore aure mirabitur hanc differentiam, quo certius instituta tentaminai indicant, ii licet & magnesiae proportionem Im Ultum Variare, non tantum in specimini-lbus dissitarum regionum, sed etiam in illisi saepe, qu e jUXta se inVicem posita reperi an-ltur. ΡUmeX e Tanna maris pacifici insula una Cycladum BoUGA IN VILLI I) in centenatrio non nili 6 libras magnesiae exhibuit, quod
220쪽
lia id dissiculter explicatur. Qui namqUe Va- poribus acidi vitriolici, . ad incendia stat, ter- a ait ea semper praesentis f. VII l), diutius vel melius e X ponitur, plus sua: magnesiae acido cedit, quod salem generans facile solubilem, dein aqua cli Xatur, Unde residui siliceum, respectu alterius ingredientis, increscit. Ita. que ex adductis momentis piamices genuinos tamquam asbellos igne mutatos considerare fas est. D) Terra alba huc quoque pertinet, quod Soliataram tegit, & a lava, hunc constitU- Crate antiquit m Craterem, fatiscendo oritur. Uti mox videbimus, haec aliaque quaelibet lifax a argillam continet, sed colliquatione Ceteris ita adunatam principiis, ut aqua emolliri ne lineat, quae tamen quovis acido haud L lim culter extrahitur. Solitatarte incenditam non tam penitus exstinetum esse, plurima monstrant foramina, quae vel acidum vitrioli Phlogisticatum, vel salem ammoniacum, Vel alios erudiant fumos calidos. Vapores acidi ivitriolici phlogisticati lavam partim pene- trantes, partim e X terne tantum lambentes, leamdem sensun dealbant, argillaceum pris i- Do nexu pedetentim liberant, & Vertim ge- Derant alumen, quod dein vel arte colligitur, vel pluvia elixatum disseminatur. Hi ne lsensim scabra iit superficies & spongiosa, labentibusque annis tempestatum vicissitudines Vim corrodentium Vaporum adjUVant,