Opuscula physica et chemica. Pleraque seorsim antea edita

431쪽

um. Haec diminutio duplici, Ut antea, eX,licatur modo. ' Non eqUidem negandum est, luod volumen contrahi debeat, si vitalis Mnnithio phlogisti in acidum aereum mutetur, & gravius, & longe minore dotatum ca- ore specifico, sed ulterius acidum aereum uberiore phlogisto in aerem CorrUptUm abi- erras leviorem & ideo ampliandiam, e Xiguae p)ost finitam de si agrationem portioni res an- t i, partim con Venire videtur, quamVis etiam aisir inflammabilis totus quantus in statum li- gatum concrescat. POSITA puritate perfecta Utritasque asiris,aec inflammatio omnium simplicissima vide-ttur, nullis in enim superfluum principium ad- est, quod sub operatione Vel aere Una pro-unit peregrinum, vel reliduum porrigit stremue absorbens miscetae portionem. HUC pro hi me accedere videntur scintil-llae electricae, quae instar flammularum Consi derari possunt, quae aerem Vitalem, in medio. ambiente obvium, phlogisto mutant vel in: acidum aereum, vel in calorem, quod nova decidant experimenta. Adr aikalinus talibust scintillis in inflammabilem tripli voluminis: abit, quod satis innuit, hasce flammulas phlo- giston laxare liberum & elastic Uin.

PHOSPHORUS cum aere vitali sine auxilio, externi caloris admodum lente consumitur,

parum vel nihil, nisi adsit aqua, duplici attraetione decompositionem juvans. De fla-C c ue gra-

432쪽

io De Attractionibus Elemmis.

grare tamen potesst in vitro ope hy trargyrici auso, ii prudenter instituitur Operatio. Me. thodus mihi optime succedens fuit introductio exigui frustuli, quod flamma candelae vitro applicata, ubi intus illud adhaerebat, accendebatur. Dein successi Ve eadem en cheiretis repetita fuit, donec ultimum fruitulum

inflammationem recusaret. Apparatu tandem refrigerato ratam quana aerei ultra ἱ rei litit, saepe autem non nisi i , & intendum etiam minus. Residuum adre constabat corrupto, rarissime acido aereo contaminato. Heic hypothesis de ortu acidi aerei aeris corrupti e vitali phlogisticato aegre admittenda videtur. Nullum heic adest phlogillon liberum, cujus Concrescentia volumen diminui queat. Disticultatem tamen hanc minuit, quod acidum phosphori denudatum notabilem e Xerceat absorptionem, de qua in sequentibus prolixius disseretur. Sulphur eodem modo Comburi potest &eadem fere monstrat phaenomena. MAx1M E composita illa est inflammatio, quae corpus consumit, sub operatione e propria compage acidum aereum promens, si- mulque residuum offerens absorbens. Huc pertinet pyrophori, candelae, aliarumque asiaterierum e vegetabilium vel animalium regnis combustio. Nulla sine aere vitali locum habere potest inflammatio, unde hic instar pabuli ignis respici solet, phaenomena tamen plus minus variant pro diversa

433쪽

De Attractionibus Electit is ψ11

corporum consumendorum indole. In loco ope hydrargyri clausi, Candela ad exstinctio inem flagrans aereum ambienS parum Vel niihil diminui adseveratur, & Certe x lumen plerumque post refrigeratio Rem idem repe ritur, nam combustum sebiam tantiam circi ter laxat acidi aerei, quantiam aeris vitalis fanam a consumitur. Quod olea, igne decom possita in vasis clauiis, acidum aereUm porrigant notum e st.

Aest hepaticus vitali de phlogisticatus sulphur deponit, sed hoc lente peragitur, dum

nitrosus primo Contactia de componit. METALLA phlogisto gravidata non possunt non aviditati aeris vitalis esse expolita. ite ignobilia audiunt, pro re nata tardius ociusve de phlogisticantur, nobilia pertinaciter resistunt, interim tamen purissimum aurum , in foco vitri caustici fusum sussicienterque rarefactum, stalam etiam mittere Cogitur inflammabile g). Hydrargyrum, quasi medium inter nobilia D ignobilia, in aere vitali quantum satjs calefactum egregie & cito calci natur, sed in aere Corrupto nequa- qtiam nacitatur, Ut Celebris invenit Jὶ P 1gsT-LEY. Miscet a plumbi, itanni vis muti quie ebullientis aquae aestu funditur, idem expertus sum. Effectus iterum duplici mo do, genesi acidi aerei vel materiae caloris,

explicatur. In priori hypothesi dissicultatem parit,

434쪽

ηia De AEtractionibus Electivis.

parit, quod Variae calces metallicae acidi asiret Connubium recusent: quod aurum acido sa lis dephlogisticato solutum & aikali praecipitatum, sine additamento phlogisti reduci queat, etsi calx nec aere nitroso, nec acido aereo sit Contaminata. In Systemate Scheeliano hi quidem scopuli feliciter praeternavigari possunt, restant tamen alii, qui caloris de compositione haud facile evitantur. Calcinatio plumbi per hydrargyrum in aere vulgari, qui quaidiminuitur, & calcem aeratam praebet, huc pertinet li), nam in aere Vulgari num-qlaam quartam partem aCido aCreo constare inVeni, nec, qUod sciam, ullus alius: restat tamen eXplorandum, num expulsum acidi aerei volumen diminutioni memoratae respondeat. Ponderis augmentum acido aereo, tibi

adest, non sine probabilitate adscribitur, sed quin calore specifico generatim increscente quidquam emciatur, vix dubito. Nec humiditas a massa spongiosa absorpta semper est innocua. PRAETER allata corpora sine dubio longe plura aeris vitalis actione plus minus mutantur, praesertim phlogistica, sed modo adhuc magis abscondito.

f. XLVII.

Columna 36, Phlogisti.

Hac subtilissima materia, Ut acidum aereum, duplicem admittit satum, ligatum &

435쪽

liberum. In priori Corportam intrat com-lpagem, omnes nostro S i Ugit sensus, ex esse- ctibus unice dijudicandum, filiam etiam ob causam nonnulli fictam crediderunt substanalitiam; nullo modo palpabilem, sed irrito. iCeleberrimi Physici, P Ri EST LEY & ΚIRwΛM, sphlogisti existentiam & duplicem statum evi- identissime, tam analytice, quam syntheticelide monstrarunt, adeo ut, me quidem judi- ice, omnis Ulterius dubitandi ansa sublatal l sit. Ligatum, quod proprie phlogiston audit, variis liberari potest modis, sed tum semi per idoneo caloris specifici augmento elal siicitatem, formamque aeream recipit sub nomine aeris ini lammabilis. In sequenti para grapho eX analysi carbonis fundamental patent, quibus pondus phlogisti in aere inflammabile quodammodo sesilinare liceti Sel-l licet pollex cubicus decimalis aeris inflam-l inabilis pondere aequi Valet librae docina asticae, at talis polleX tantum Contineti phlogisti, quantum fovent a librae ferri cusi,

i caloris specifici indicant, ad induendam fori mam aeream necessariUm, de quo moX plu

ra sunt disserenda g. XLVIII, C, E . De

l aere inflammabili e metallis separato heic unice agitur: qui ex organicis elicitur corpori-

hus, impurior & in primis acidi aerei portioni

436쪽

414 De Attractionibus Hectivis.

PALOGIsΤo N in omnibus sorte Corporibus reperitur, quamvis in plerisque exilitate la teat. Notabiliora tantis ni Connubia laete qua attractiones eκaminari possunt, qui labor haud spernenda offendit obstacinia. Magnesia nigra e. g. tanta Vehementia principiti miti flammabile appetit, Ut acidum salis de om- ponat. Omnibus quoque metallis illud eripit, sed, quod probe notandum, non nisi acido quodam adjuvante. Eadem vero eiu- Cacia non agit Usque ad Completam saturitatem, sed tantummodo donec solubilitati in acidis necessariam dosin hauserit. Hoc facto complementum ad persei tam reduectionem debilius, quam ab ulla alia calce metallica, attrahitur. Talis ad certum talatum gradum progrediens notabilior nisus in multis aliis sine dubio locum habet, quamvis hactentas parum exanii natus. Ita serrum, &forte alia metalla igito bilia calcitiata , solo igne tortum, phlogisti re vera adsciscit quantum satis, ut magneti obedientiam praestare queat, sed portionem reductioni sum cientem hoc modo suscipere nequit. Generatim phlogistori reducens multo debilius, quam coagulans inhaeret. Hae attractiones illis quodammodo similes sunt, quas eXercet aCi- dum tartari in sales, qui a thali vegetabile

fovent β. XXXVII). Adfinitatum doctrina ad perfectionis culmen evecta, necessarium fore praevideo, bis sepe vel pluries eamdem adferre substantiam, pro re nata Plus minus variatam. I leto etiam seorsim in-

437쪽

ttroduci possent calx iDagnesiae nigra & alba, lised prior simplici vi non agit, acido quodam. jiuvanda. Quae igitur in hac columna memoliatur, est alba. Aest 1 vitali rix locum adsignare licet, quum aegre agat, nisi duplici adfinitate vel in i signi caloris gradu sussultus. De concurial Ciam aere nitroso antea diximus: ad decom-

positionem phosphori completam requirituri lignis externus vel humidum ambiens. HYDRARGYRUM calcinatum sub digestio. line in acido salis reducitur, sed causa nondum lis satis eX plorata est. Qi tum acidum salis de-l sphlogisti ea tum ipsum metallum adgrediatur, i vix calx de phlogisticationcm acidi perficeret Valet. Examinandum igitur restat, num subili digestione acidum de phlogisticatum prodeat. In hypothesii Scheeliana decompositio Ca- loris susscit. LX ALI volas e magnesia nigra dephlogi-l sticatur quidem, sed causa composita est, acido nitri fulcienda. ITAQUE allata phaenomena in determii nandis attractionibus electivis nondum prosunt. Sequentia autem simpliciora & ido-

Aci DUM nitri sulphur revera decomponir, lentissime tarisen sine ebullitione, sed acidi muriatici principia etiam in temperatura mC-dia divellit.

438쪽

416 De Attraiarionibus Elictivis.

ACIDUM murim de lilogi icatum sulphur mutare non valet, sed arsenicum album seri sim emaciat & phos pinorum in album sua

QUAM vis metallicarum solutionum praeci pilatio metallis completis re Vera Ope duplicis attractionis peragatur, simplex tamen

susscit, modo phlogiston in idoneo porrigi queat statu. Scilicet principium inflammabile calces diversa appetit vi & illas ad satu

rationem Usque intrat, qua obtenta decidunt metalla completa non iterum solvenda, nisi ablato excesita impediente. Dum solutioni auri immuttitur quodlibet aliud metallum, Cito aurum deturbatur, non minori acidi attractione, Ut omnes hactenus eXplicave.

runt, sed quoniam phlogiston calcem auri lubentius recipit, quam calcem metalli additi. Quod haec vera sit ratio, via tam humida, quam sicca demonstrari potest. Qita viam humidam egregium quidem Domini SAGE inventum rem illustrat. Solutioni nempe metallicae dilutae frustulum phosphori injicit, quod suum calet metallicae cedit phlogiston, eamque in nonnullis casibus plene

reducit. Calces nobiles, nec non cupri hac methodo statum metalli Cum recta perant s). Qi iam Vis autem heic nulla principiorum re- Ciproca permutatio exerceatur, dupleκ nihilo minus vis decompositionem perficit.' A qua nimirum sola phosphori partem acidam

439쪽

Dὸ Attractionibus Elemvis. 4i7

1 sensim, at testitudineo gressia, extrahit, eo-l que ipso calcis metallicae cum phlogisto con-1itu hium reddit facilius. Non tamen desunt experimenta, qtice magis direete probant. Acidum nempe arsenici aqua solutum acrisi tinflammabilis flumine transeunte formam nan- ciscitur reguli nam, ut D. PELLET IER testa-it turl . Idem cum quibusdam aliis metallis iis olutis succedit , Vidissim calces metallicae liflamma purissimi aeris inflammabilis feliciter ire luctantur, qUod etiam accidit, si hoc acre ili in vase clauso circumdatae foco vitri caustici ille κ ponantur, Ut D. PRIE STLEY expertus est . l. Aer diminuitur hac operatione, sed residuus sis pristinam omnino indolem servat, reductioniaeque idoneus ae antea. Ceteriam probe no- stum est, quod nonnullae metallicae calces fun- idendo reduci queant addito ferro vel alio me- iis talio con Ueniente.

ITAQUE phaenomena tingula huc pertinen-

'tia, e genuino derivata fundamento, ordi- nem metallicarum caleium in serie attraetio-i num antea politum, omnino isn ertunt. Itat . aurum ex ultimo loco in primum vel secunt dum emergit & Zincum ad insimum alterius f extremi deturbatur. Idem de ceteris valet,l ut e columna phlogisti apparet. QUOD acidum arsenici phosphoreo fortius in-l flammabile principium appetat, lUCUlenter pa-i tet phosphoro, acido arsenicali immis , nam regulino reducto cito nigrescit superficies.

440쪽

V1Α sicca metallicas calces ordine nuper stabilito collocavi. Acidum arsenici calci argenteae praeposui, nam illud siccUm, cum argento igne tortum, hujus portionem solvit, quod sine dephlogisticatione fieri nequit. Portio nempe dephlogisticans in arsenicum album sublimatur, alia mox calcem suscipit. POSITO, quod materia caloris phlogisto& aere vitali componatur, aeri vitali locus competit inter hydrargyri calcem, quae Utinobiles reducitur, & reliquas ignobiles; non tamen inficias eundum est, quin hae etiam partem caloris decomponere possint, non tamen ad plenam reductionem Valent.

' g. XLVIII.

Columna 37, materiae caloriS. A) AB antiquis limis retro temporibus natura ignis Philosophorum torsit ingenia,& ne quidem nostris, opinionum de illa divortia adhuc componi potuerunt. Immo quaestio mota fuit, utrum phoenomena, qua igni adscribuntur, a peculiari sint derivanda ρ An vero e solo particularum in corporibus motu pendeant: Quum autem Omnis in nostro globo excitatus motus resistentiam pati tur, ideoque sibi relictus, teste quotidiana experientia, decrescendo progrediatur, concipi haud facile potest, quomodo motus in scintilla provocanda adhibitus, impedimentis continue retardandus, nihilo mi