장음표시 사용
451쪽
1 materia caloris CUID COnirilbio aeris vitalis &l phlogilii coincidat Θ Acido vitriolico inhae-lirere acidum aere Um instar principii, nondum evictum & ne quidem ad fidem pronum. est: linec allialibus adunatum puris aerem Uitalem eructat, nisi forte caloris decompositione, : at caloris liberati haud exigua prodit quantistas. Ceterum hoc eXperimentum summa ad ii Curatione repetendUm existimo, non tantum
hydrargyro, sed etiam ad re probe exsiccato, Ut appareat, num acidum vitrioli obtineri queat siccum. Liquiditas inventa num humido per egrino nihil debeat, adhuc dubium est. Residuum quoque, peregrinis destitUtum augmentis, adcuratissime ponderatiam caloris ponderi absoluto determinando forte inservire potest, quod multas pollicetur illustrationes. Tandem hinc discimus, quam praepostere ha
'tenus quaesita sit gravitas caloris: corpora adhibita fuerunt omni tam maxime inepta, me talla corportam notorum gravisIima. ULTIMUM decennium inter alia celebre est plurium corporum in formaS aereas mUtatione. Et certe, si qUse alia, geness ἷmcaerea digna est, qUae eXploretur. Hiacusque instituta experimenta innuere videntur: i: O, quod materiire , huic Obn0xior metamor
phois, fili Impliciores, in primis salinae, tam
acidae, quam aikalinae. Novimus dudum, quomodo acida vitrioli, nitri, muriae, RUoris, acetum, Omniaque Vegetabilium & animali-
452쪽
43o De Attractionibus Electivis.
malitim, nec non alliati vegetabile & vola lati e , aeream susci pere possint speciem. Hae acidam vel alliatinam serx ant naturam, aqua facillime absorbendae, in hydrargyro colligi debent. Acidum aereum adhuc obscurae est originis. Cetertim sulphur quoque in ad rem
hepaticum resolvi potest p), immo ipsum fixum siliceum q). Longe plures sine dubio
in posterum eo redigentur. Ipsum aurum in vaporosam formam Ope ignis. resolvi potest, ratim aeream suscipere queat, a priori dijudicari nequit.
et o PRI cIPALEM hujus mutationis causam in materia caloris esse qUserendam, quae solvendo subtilis at & elasticitatem impertit. Nullum fluidum elasticum sine calore specifico uberiore reperitur, immo ipsum phlogiston illo mediante auram praebet elasticam.
Haec caloris materia vel eκ ipso igne accedit, dum e. g. acidum aere tam e Creta, aer inflammabilis e ferro, solo aestu extorquetur, vel dum acido vitriolico vi majoris attraetionis expelluntur, nam in no UO Connubio tantum caloris specifici servare nequit acidum, superfluum igitur laxatur & aere generando absorbetur, tollam, Vel qua partem. HOC egregie illustratur, si aequalibus aquae portionibus additur primae alliati vegetabile causticum, secundae alliati vegetabile aeratum tertiae aikali volatilis aerati idem pondus,
453쪽
De Attra rionibus Electivis. 43i
icdfuso enim acido nitri, in prima miscela in- ens oritUr incalescentia, in secunda e Xigua ialia tertia minor, immo saepe frigus pro diver- itate dosium. Ratio est, qUod acidum con-liungendum clam alliati catallico superfluum liui caloris effundat sine diminutione, acidum uercum in sectando Casi prodiens magnam inusi absorbeat partem, & Uberius in tertiopsus arripiat, immo interdum laxatum non
iussicit, adeo ut eκ ipsa solutionis aqua de ectus suppleatur frigus sensibile generetur.
icissim , si aeidum aEreum ligatur alliali cau- istico, totus formae aereae necessarius penUShaxatur & copiae respondentem calorem pro-trreat. Alia fluida elastica idem monstrant: iub genesi refrigerant viciniam, sed dum li- antur, Calefacitant. 3:o PHLOGISTON quoque nece farium etsi Vi- fletur. Ita acida, ut vitriolicum D nitrosum, quae pura nullum in sinu fovent inflammabile, Calore quidem in vapores elasticos resolvun-ttur, sed sola refrigeratione in liquidas guttasaeoncidunt, addito vero phlogisto aeres genetrant stabiles, quod ideo instar vinculi conli-elerandum est, necessariam caloris copiariincidis alligantis. Idem Valet de aere hepatico,
qui sine additamento phlogisti e sulphure non
obtinetur. Acida vero, quae phlogiston sem per continent, Ut muriaticum, fluoratum, erregnis vegetabilium vel animalium elicita, mora nisi calore egent ad induendam formam
454쪽
43a De Attractiostibus Electiois.
adfert mutationem. Aer nitrostas paullum Vari at e diuersis genitus metallis, iti limaturam ferri in vase clauso Circumstans, eo usque sensim corrigitur, Ut tandem flammam non
tantum non exstinguat, sed etiam dilatet. In hoc statu dephlogificatus nonnullis audit, quo autem jure haud facile intelligo, quum limatura interea Calcinetur, quod phlogisti abitum facit indubium. Alias hoc phaenomenon illi
congruere hypothesi Videtur , quae aerem vi. talem ex agido nitroso satis phlogisticato derivat. Scintillae electricae in asere aikalino explodentes inflammabilem provocant, aut transtra Utando partem, atat phlogiston irretitum, uti videtur liberando & debitum calo. rem specificum pro Curando, nam Vol tamen multum augetur. Alia eXempla variationis ephlogisto diminuto oriuntur. Talis est aura, quae , acidum salis depulo isticatum vocatur. Huc etiam reserendus videtur aer ex alii alivolatili nitrato cum magnesia nigra sub digestione ortus M a fri corrupto similis: magnesiae nigrae de phlogisti candi virtus probe nota est. Ejusdem indolis est, qui sub explosione adri fulminantis nascitur, ubi dephlogisticatio Certo locum habet r).
CETERUM , quamvis in variis corporibus decrescat phlogisti quantitas, increscente calore specifico, absit tamen, quod hinc aliqua
455쪽
De Attractionibus Elemvis. 433
qua statuatur mutua repulsio. Augmenta &idecrementa comparata hanc conclusionem
mon firmant, & spirithis vini phlogisto onu- istus majore gaudet calore specifico, quampiqUa, Ut alia taCeam argumenta.
ANTEQUAM genealogiam fluidorum aerii tormium mittam, quid formam aeream in-itellec tam velim, explicandum restat. Talem inempe corporis cujusdam subtilis attonem in
dicatam volo, qua fit elasticum, perlucidum, tinvisibile, leve & in frigore omnino stabile,
Nitri tamen poros permeare impotens. Re frigeratione concidunt vallores, qui aereum quasi immaturum constituunt. Ab alia Vero parte occurrunt fluida elastica, quae ortherea maud immerito Vocantur, quibus nec vitri, 'ec ullius cogniti corporis meatus interni sunt invii. Huc pertinet materia caloris & flui- dum magneticum: electricum quoque facile permeat Corpora, exceptis ideo - electricis. Lux praeterea inter aereum & aethereum mel dium quoddam esticere videtUr, nam Vitri,
linon autem metallorum, aliorumque opacolaum penetrat porOS.
Ex allatis facile elucet, quam sit necessa-irium in analysi fluidorum adriformium, ut si- limul caloris specifici pondus determinetur. Qtial: ad rem inflammabilem rudimentum antea pOli sui. Dominum KIRWAN, qui hanc palaestramis tanto cum successu ingressus est, hoc molimentum eo minus neglecturum confidimus, quo certitas alioquin manca erit analysiis, &Bergm. Opusc. III. E e illa
456쪽
434 De Auractionibus Electivis.
illa cognita, ipsa indoles & genesis mirum in modum illustretur. EN tabulam calorum specificorum, quiliai tenus indagati siue Iit. SectandUm tres status, soliditatis, liquiditatis & fluiditatis oradinandam existimavi. Calor specilicus aquae instar unitatis inserVit. Aqua, qUM 22 Caloris gradus habet, aequale nivis pondus fundit, sed aqua liquida congelationis gradum monstrat
457쪽
Tartari depurati P a 37, 3 Magnesiae Vitriol.
Spiritus vini rectificatus o , 783 Hepar sulphuris Volatile O,8i8
458쪽
FLUIDA ELASTICA. D. K1RwANin litteris mihi narravit, quod . D. CRAwFORD seqUalem invenerit calorem specificum in aequalibus aeris inflammabilis tiatmosphaerici voluminibus. Hoc posito, si intahula Kirwaniana a D. M AGELLAN divulgata, etiam aeris species pondere aestimantur, erit calor specificus inflammabilis 281, h. e. plus quam triplo major calore specifico aeris vitaliS.
D ) JAM distributionis theoria quodammOdo evoluta, Ignis ortum in anorganicis, propagationem & consectaria conteniplari decet. IGNIs est accumulatio Caloris tanta, Ut
corpora illi eκposita igniantur vel inflammentur. Media hujus excitandi praecipua sunt 1:o percussio silicis vel pyritae ad chalybem, qua globuli derasi igniuntur, funduntur et calcinantur.
2:o CUSIO ferri, quod iteratis mallei ictibus ad ignitionem perducitur.3:o MisΤUR A stilphuris & limaturae martis, quae quantum satis humectata incalescit& in flammas erumpit. 4:o ACIDUM nitri fumans oleis scite instillatum inflammat. Aer vitalis
- atmosphaericus Acidum aeretam Gr. Dec. Cas. spei.
459쪽
De Attractionibus Hectivis. 437
s o PYROPHORUS in aere atmosphaerico lignitur, in vitali flammam Concipit s). Iu omnibus hisce casibus nullus oritur ig-linis sine aere Vitali, qui etiam pro re nata plusis minus diminuitur: in omnibus quoque phlo-
giston adest. Recentiores Physici Anglitiphlogiston liberatum aeri vitali adunari Uri gerat, formarique acidum aereum vel majorii dosii aerem corruptum, qua miliatione magnali caloris specifici copia necessario mittitUr, ac-li mulatur, ignitionem, &, si aer inflammal bilis adest, flammam provocans. SCHEELIUS l aerem vitalem phlogisto totum quantum in materiam caloris abire contendit. Utraque sententia argumenta porrigit egregia. Magni igitur interest, ut demonstretur natura COII- nubii aeris vitalis cum phlogisto. Dominus KIRwAN acidum aereum oriri existimat, idque pro ea, qua pollet sagacitate, valde probabile reddit, dubiis tamen quibusdam adliuo locus est, hisce autem remotis systema Schee .lianum vix subsistere potest. In casibus duobus primis, percus tone et Cusione caloris specisci partem pororum compressone primis momentis e Xlarimi atque accumulari ad fidem pronum est, aestumque dephlogisticantem in cipere, qui dein aere ambiente atagetur.
D. ΚrRwAN nuper in litteris memorat terram quamdam, quae ad Derbystri re reperitur, additoque oleo lini post breve tempus sponte accenditur, sed illam nondum vidi.
460쪽
438 De Attractionibus Electivis.
CORPORUM anorganicortiria ignis vel sam ma ad alia idonea contactu vel vicinia propagatur. Omnia igniri possunt, pallea tantum inflammari, ut sulph Ur, phosphorus, aer insanamabilis, arsenicum, Zincum &nonnulla alia. CONfECTARIA ignitionis Vel deflagrationis sunt varia pro diversitate corporum tigraduum ignis. Accumulatio Caloris expandit, exsiccat, liquefacit, candefacit, Volatilia fugat, indurat, accendit, Volatilisset, Cal- Cinat, vitrificat, reducit. Residua sibi convenientem Caloris quantitatem absorbent,
quod pyrophorus luculentissime monstrat, qui sub ignitione adris atmosphaerici sere ltollit, dum alia media ViX Y auferunt: in aere vitali accenditur & quasi evanescunt t). Ratio latet in hepatico, quod pyrophoro in- est qua sulphureum de componitur, adeo it acidum vitrioli denudetur, necesiario caloris specifici do si instruendum s Cons. mom. C). Nonnulla residua sunt acidae naturae &deliquescentia. alia in calces, cineres, Connubia salina vel retini formia abiisse repe
E) ORGANICA vegetabilia, quamvis Combustibilis maximam in nostro globo porrigant massam, & ignem accensum facillime propagent, tarde tamen ipsa generant. Ut jrictione orjatur ligna requiruntur densa, sicca, copiosoque inflammabili penetrata, & nihilo mi-