장음표시 사용
31쪽
nisi omniae me fallant, in nonnullis specim imbus illam observasse memini, in quibus vel nullus Vel saltem exiguus potuit adesse articulationis motus & vitium videbatur congenitum. Praeterea si Arthritidem, articulos praecipue adorientem, in qua vitrea illa substantia quam maxime observatur, consideremus, videtur illae facies vitrea ex peculiari cartilaginosae, qua ossa in juncturis ob-
ducuntur, laminae degeneratione, per stimulum morbis cum in illam agentem producta, Originem trahere; cujus degenerationis esseetus est, ut cartilaginea haec lamina tenuior plerumque evadat, atque UitIea.. TERTIAM morbosae ossis generationis speciem observa natis in ossium Cis . I semini mirum Videatur, me callum nomine ossis morbosi, aberratione vis Reproductivae generati, insignire, dum sit naturalissimus Oeconomiae Organicae processus, aliam substantiam in locum deperditae substituere: si quidem Callum non vocarem os morbosum, nisi aliis proprietatibus gauderet, & si quoad formam ossi fano tam perfecte similis esset, ut, quando Ulcere v. g. vel Nec rosi jacturam substantiae aliquod os pastum eiat, nullum post sanationem inter hunc & os sanum discrimen
inveniri posset: tunc enim concluderemus, vim Regenerationis nulla ratione fuisse interturbatam. Ver Um c Um non una cansa adsit, quare in homine numquam non Natura in sua hac operatione plus
32쪽
plus minusve turbetur, intelligitur, Callum ostium semper habe dum esse esse Ebrin facultatis Reproductricis, morbose modificatae, vel esse os morbosum; probantibus id insu per varia calli forma, compositione, diverso a naturali Osteogenia crescendi modo, nec non propriis sonslationibus, quae Baro metrum naturale constituunt, ct a nulla alia causa, nisi mutata & determinato modo modificata struetura deduci possunt.
QUOMODO autem Callus generetur, & quemnam processitim Naturae sequatur in formanda hac nova substantia, inquisitione haud indignum est; sic e uim iis, quae antea de ostium tumori bus diximus, major lux affundetur. Qui de GHium Callo locuti sunt auctores diversas hujus desinitiones exhibuisse deprehenduntur; quam disserentiam di ver-
so , quo ipsum observarunt, formationis periodo tribuendum esse censemus. Scilicet Naturae in nulla sua Operatione uno i m. petu scopum ferit; sed per insensibjles gressus ab uno ad alterum statum transit, donec tandem summum perfectionis culmen attigerit. Neque hic opus suum non mutatum relinquit, sed id, quod generavit, decrescere, increscere & continuo mutari facit. Limites Naturae ponere sicut in omnibus ipsitus operationibus sti Ticile est; se illud nequaquam in generatione calli tumorumve ost eorum fieri valet. Pro Vario ergo perfectionis gradu Calliam modu
33쪽
do carnem, modo cartilaginum, Vel corium &c. dixere. In genere tamen sequentia circa callum consideranda veniunt. Is omni substantiae deperditione primum, praecipue in fractu ris, exaltata praeter modum per stimulum fortiorem vasorum vivitati, secernitur plastica sic dicta Lympha, per quam vascula nu
merosa distribuuntur, dum interim orae fragmentorum asperae emolliuntur de aequabiliores redduntur, actione nimirum vasorum 2bsorbenti uin e unde Vides, Vanum esse nonnullorum metum de periculo, dc noXis, ab asperitatibus illis inducendis, Natura enim
hic multo melius noxas avertit, qUam ulla ars hisce mederi posset. PRO PULLULANT jam ab Omni ambitu, tum ex ipso osse tum ex perio fleo interno & externo vasa multa sanguifera, a quibus conteXtus cellulosus, Vi Vus, granularis, sensi is a nervis dc arterias micantes monstrans formatur, qui Vel in totum vel pro parte jacturam substantiae restituit. Carnem seu carunculam illum conte tum di Xere, non quod carni musculari similis sit, sed ob analogiam, quam cum carne, sermo Ne Chis Urgico dicta, quae vulneribus partium mollium innascitur oculis offert. In capitis vulneribus omnibus, sive illa tabulam tantum externam persciderint, sive ad duram matrem ipsamque hanc penetraverint, ab omni parte ex ipsa ostis substantia, eX pericranio, eX dura matre, Vel etiam e X ipsa curticali cerebri substantia progerminant pur et i ru-
34쪽
bra, micantes arteri ys monstrantia. Idem in desquamatione & se. paratione partis emortuae observatur; sub hac enim caro illa crescit, dum paulatim pars emortua fuinctione organorum absorbenti Una a viva separatur, sic separatione peracta caro plagam illum adimplesse deprehenditur; idem in Ulceribus Cranii Observatur. Nec absimilem illius Carnis seu Carunculae rationem invenies in ostium oblongorum fracturis simplicibus di compositis, in Ulce ribus de Nec rosi, licet vulnus S cavum deperditae substantiae sit
admodum magnum. In amputatione illud ad oculum videre es in qua non semper orbiculus morte secedit, sed saepe tum eX perio steo, tum ex ipsa cellulari ossis substantia progerminat contextus mollis, carnosus, sensilis, qui sensi in mutatur, partibus circumjacentibus salutifero eodem conamine ad se invicem accedentibus. SECUNDUM stadium est, ubi corium refert; nunc autem cal. lus dici meretur Ob similitudinem, quam cum callo cutis in votis manuum hominum robustorum habet. Scilicet mollis primum atque carnosus callus Paullatim siccior compactiorque evadit, papillosus cflate ius perit, & abit in superficient aequabiliorem: dein caro esse desinit, di mutata est carnosti calli natura in coriaceam dei sorem. Neque corium hoc perstat, sed durius sicciusque sit, quo in statu nonnulli callum Carzilaginem diXere. IIn vero callus umquam cartilago appellari mereatur, sin minus, videtur qua
35쪽
stio parvi momenti, nec facile determinanda, quum dentur caristi lagines , quae coriaceam illam naturam quodammodo praese ferunt. Suniciat animadvertisse, calli habitum sensim fieri duriorem, atque in os demum transire, seu, ejus in locum os enasci. Coriaceus ille callus probatur, tum ex speciminibus ostium plano rum, tum etiam oblongorum, quorum extrema in fractura simplici, vel fragmenta in composita articulo mobili inter se cohaerent. Sic in Cyphosii, ubi inflammatione & suppuratione corpora
vertebrarum in pulti similem materiem resoluta erant, saccus coriaceus ex callo inventus est, ipsa S eorum fragmenta conti
UBI jam morbosa illa ossis generatio ad ultimum stadium pervenerit, Callus in multis ossi perfecte silmilis est, in multis vero cum sit os morbosum , ab illo discrepat: Opacitate saliem, colore, materiaque cum Osse sano convenit; poris etiam pro intrantibus vasis notatur, ac periosleo inducitur; variam Vero formam non solum exhibet, sed etiam, si perfectus sit, non tam lamellatam ossium, quam quidem propriam compaetiorem teXturam possidet, quae implet ipsam cavitatem medullarem , formatque di aphragmata illa, numquam non in ossium fracturis sanatis, si serra
36쪽
dividantur, invenienda; hinc ossa dissicilius eo loco frangun
UT autem callus a caruncula per varia illa, quae enumera Vimus, stadia ad osseam duritiem perveniat, intelligitur, organa absorbentia & secernentia huc suum conferre, & vim Reproductivam diversimode in cae possitis stadiis debere modis dari. Videamus an diaturae vestigia sequi liceat, & an probati & ex Oeco-
conomiae Animalis com templatione desumta argumentatione deter. minare valeamus rationem, quam in ipso hoc processu tenet, ut
scopum altingat. REp o DUCENDI facultatem prae caeteris C. H. partibus ossibus inesse, & proprie non durae illi OTuae materici, sed vasis secernentibus debere adscribi, antea Vidimus. Ubi jam quacum. que de causa jaetura substantiae ossis locum habet, vasculorum disrupti fines eo majorem Lytaphae plasticae quantitatem emit. tunt, quo impellas fuerit maj0r, atque adeo quo violentiori stimulo ad actionem incitantur, nam lympha illa non semper eadem copia secernitur. TUM
s) Plurimum hucusque secutus sum egregiam dissertationem aes . praecein toris Cl. A. Eo NN de Cώllo, Descristioni o pum morbosorum Thesauri met iani
37쪽
TUM uero vascula fundamentum qua si in ipsa nacta per facultatem illam regeneratricem, ipsis insitam, crescunt & progerminant non solum, absorbentibus interim omnem marginum a Spe ritatem auferentibus, sed secretione etiam viva efformant substantiam illam rubram, punctatam, granulatam. Vascula jam per carunculam magis distribuuntur, eXhibentque demum contextum vasculosum, sensilem propter nervos. i. e. veros militer propter ner-
vos, qui vasculis ipsis proprii sunt, & cum his novi generantur. VERUM neque hic subsistit Natura; sed & organa absorbentia per carum culam dispergi incipiunt, sua que symbolam ad formata. dum callum conferunt: hisce enim agentibus caruncula de die in diem punctatum habitum perdit, aequabiliorque evadit. Dum haec ita sunt, vascula sanguifera aliam sensim materiae secernendae indolem imprimunt, & natura secreti mutatur, dum illud, quod jam secretum erat, an feratur demum absorbentium fura tione. SLD quaeris forssen, cur non immediate producatur calliis osseus, qui jacturam deperditi redintegrat' & unde haec mutata sensim substantiae secretae indoles 2 - Respondeo. OECONOMi A organica in sanitate non solum functiones suas juxta constantes sibi a Natura impositas leges exercet, sed etiam, si sanitas laesa sit, in functis num aberrationibus privum & deter-
38쪽
minatum agendi modum servat, hinc numquam Uno momento ad flaminum perfectionis culmen ruit, sed propter legum suarum constantiam paullatim ab uno in alterum statum per gradus transit;& nos in Em, quam hoc res pediti in nutritione di incremento totius corporis organici eiusque partium tenet, non deserit in sor- anda tri Orbosa quadam substantia, ut callo ; quod simplicitati diaturae e diametro OPI UgHaret. ILLUD autem magis adhuc elucescit, sit ad alteram quaestionem attendamus; unde nempe mutata illa secretae substantiae indoles proveniat Intellectu non videtur dissicile, neque rationi contrarium, vascula, ab omni ambitu vulneris enata, initio, ut ita dicam, in statu primitivo reproduci, i. e. teneriore vel molliore teXtura gaudentia, & in genere alius longe esse structurae, quam progressu temporis; quod eX eadem quoque Oeconomiae organicae lege elicitur. Cum jam ipsorum stluetura initio alla sit, pro- duetum etiam seu secretum aliis proprietatibUs polleat oportet; hoc enim illam sequi ex hodierna Secretionis theoria, quae eae cf.
sectibus cognoscit tir, manifeste patet. Jam vero quidquid strvc. turam illam vasorum secernentium mutare valet, mutabit eo ipso Culli in nostro casu indolem. Hanc structurae immutationem nonnili ex stimulo applicato facile quis derivabit. Quid igitur 2 Non solum fractura, sive Vultans, sive ulcus, verum etiam sanguis eae ipsis o iuua vasis asiluens, hic stimulos admovent continuos, quO
39쪽
SIrum assidua petione gradatim alius character vasis imprimatur ne .ceste eli: i. e. vasa, quae primum mollem carnosam materiem efformstbant, tum stimulo e terno, tum etiam sanguine adducto, cui jam actione vasorum per Os decurrentium indoles, ut ita d1- eam, magis ossificans inhaeret, agitata talem paulatim tibi adsciscunt agendi modum, qui ossibus magis accommodatus est. llinc ex Caruncula aequabili mutatur Callus in Corium, ablatis jam vasorum absorbentium ope particulis carnosis. Uerum neque Corium perennc est, sed eadem illa Vitae actione ipsius mole culae abstinauntur, dum in earum locum duriores gradatim adveniunt,& mollibus interponuntur, sit c ut Callus demum sistat materiem densam, compactiorem, Vascula longe minus Vel fere non conspicua eXhibentem; namque arteri Olae , quae micante S in primo studio conspiciebantur, nunc tantum tactu pullantes discernip0siunt. V sonu M jam struetura a stimulis tum externo tum interras in totum diversa evasit, quam quae ab initio suerat; hinc etiam eorum reactio ad stimulum internum longe alia sit opo tet; nemo enim hisce diebus facile in dubium vocabit eo reatum . illud aest. Praeceptoris BRUGMANs dogma Physiologicum, et im
ct ussue partis orgiani se Uitaleta, seu , e e m vis alios dis vitalis esse in ratione compi ta indolis simuli γ facultatis poriis ad sin dilum illum recisiendi, quae cb ipsus struct&ra se
40쪽
d s. Hoc autem rite intellegio sponte omnia fluunt. Intima scilicet novorum vasculorum compositio initio talis est, ut, i e stimulus jam aptus foret ad vasa eo modo determinandi', ut substantiam osseam producant, illa tamen facultatem non habeant, huic ita re agendi , ut inde os generetur , sed quidem Π4.ri 'ries cor iacea, quae comparsior evadit, compositione Vasor Ummagis magisque mutata, di mollioribus particulis absorbilone ablutis. Sic demum Callus ad primum ostis principium servenit,
jastique osseus evasit ; mole culae tamen coriaceae ipsius substantiae, initio porosae, adhuc intermixtae reperiuntur, quae sensim
ab ab rbentibus abripiuntur, substitutis hisce veris osteis.
AB hac autem Calli majori minori ve perfectionis gradu pendet varius ipsius habitus: aliquando enim, quum nondum particulae osseae omnem ablatarum cor iacearum jacturam adimpleverint, Callus imperfecte osseus reperitur, i. e. porosus cellulisque plurimis notabilis: aliquando, ljcet raro, Perfectum aequilibrium inter ab. sorbilonem dr secretionem obtinuit, , c Callus osti similis reperi. tur: Liepius tamen, absorbilone jam Ordinatim procedente, major, quam requirebatur, re pruductio seu nutritio locum habuit, tuneque Callus eboreus est. Lic Ar itaque Calli generatio sit esse eius Vis Repto duetricis, inorb0se determinatae, neque etiZm eodem pia e modo procedat,