Scriptorum veterum nova collectio e Vaticanis codicibus edita ab Angelo Maio

발행: 1831년

분량: 791페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

123쪽

CODICES ARA BICI

VEL A CHRISTIANIS SCRIPTI VEL AD RELIGIONEM CHRISTIANAM SPECΤΑNTES.

Codex antiquus . in solio bombycinus , soliis constatis 3oo . arabicis litteris et sermone elegantissime exaratas , inter codices arabicos vaticanos olim quoque primus ἰ quo eontinetur. Liber legis, sive pentateuchus Mosis, e syriaeo textu ad versionem v xxx. interpretum conlato , in arabicam linguam ab Hareth filio Senan, cognomento Ben-Sabbath , conversus. Praeit eiusdem interpretis praelatio generalis luculentissima et ubi agitur de plerisque sacrorum bibliorum tam syriacis et arabicis , quam graecis et Copticis versionibus , earumque varietatibus et discrepantiis r nec non de origine, et causis variarum lectionum , quae in iisdem versionibus obviae sunt ;de uotis marginalibus ; de Hebraeorum massora , et steri uchetio sive criticis observationibus de Origenis hexaplis et octaplis : de obelis , asteriscis . alii que eiusmodi notis ; de ratione , cur nomen-Graeci ΠΙΠΙ ubique scripserint. Subiiciuntur praeterea multa alia scitu notatuque digniissima ; de quibus co sule Eduardiim Pocohium in historia Aristeae de Lxx. interpretibus, Oxoniae anno I I. impressa, ad cuius calcem fragmentum laudatae praefationis, latine conversum, reperies. Incipit ea generalis praefatio sol. I. a tergo hisce ver- his i in nomine Dei misericordis , clementis , et a quo Ῥem i loro. Laus Deo sapienti, scienti, primo, antiquo est. Ab huiusmodi formula opera sua et preces Mahometa ui arabes , turcae, et Persae auspicari solent. Consequuntur quinque libri Mosis ; praemissis in singulos quibusdam praefatiu culis , una cum summa, sive argumentis capitum, quibus iidem sacri libri

absolvuntur, hocce ordine.

i. Praelatiuncula in genesim , incipit sol. it. In nomine patris , et μlii , et viritus sancti unius Dei. Inci imus γε domini et Dei nostri alibro legis. Et primo quidem nobis disserendum est et c. Similem epigraphen

seriptorum suorum exordiis Christiani arabes plerique praefigere consueverunt. a. Summa sectionum, seu capitum libri genes s , sol. t 8. a terg. 3. Liber g neseos , constans sectionibus quinque et viginti, incipit sol. 28. 4. Praes tiuncula in exodum, sol. Ior. 5. Summa sectionum libri exodi, sol. Ioa. a terg.

6. Liber exodi , insectiones decem distributus, incipit sol. Io7. 7. Praes tiuncula in leviticum , DL 163. a terg. 8. Liber Imitici , sectionibus trede-

124쪽

CODICES ARABICIeim absolutus, incipit sol. 168. s. Summa sectionum libri numerorum, quae duae et viginti recensentur, sol. 2O3. a tergo. Io. Liber numerorum , lucipit sol. ao3. I i. Summa sectionum deuteronomii , quae sunt numero tres et

viginti, sol. α57. Ia. Liber deuteronomii , incipit sol asio. Porro duo Harethiarabes inter sacrorum librorum interpretes memorauturi alter recentior , ex mahometano christianus , acta apostolorum, et capita quaedam evaugeliorumss. Matthaei et Iohannis arabice e syriaco reddidi tr alter vero antiquissimus , syriacam bibliorum versionem, ex graeca τῶν Lxx. interpretum concinnatam ,

arabici iuris secit; ex qua soli, quod sciamus , supersunt libri quinque u sis , quos prae manibus habemus , et Salomonis libri , sapientia , proverbia, ecclesiastes , canticum canticorum, et ecclesiasticus ; qui in bibliotheca medieea Florentiae adservantur. Vide eiusdem bibliothecae eodicum orientalium mss.catalogum anno II a. a nobis editum, cod. xviii. pag. Gr. videsis etiam cl. V. Lelongium bibl. sac. tom. I. a pag. III. ubi de arabicis cum veteris tum novi testamenti versionibus , eorumque auctoribus , et varias exemplaribus , quae in bibliothecis europaeis prostant, eruditissime disserit. Hic codex descriptus est anno Christi I 329. ut haec ostendunt librarii verba, quae sol. 3oo. a tergo leguntur. E licit liber deuteronomii, qui est liber quintus Iegis , secundum quod interpretatus est et Dertit ex lingina syriaca in arabicam Harem sinus Senan, et Deo gloria in aeternum. Co leta aratem fuit d scriρtio huiusce sacri codicis feris sexta, die r. mensis baonae iunii anno millesimo quadragesimo quinto sanctorum maryrum: Deus elargiatur nobis benedictiones eorum, amen. Curante Domino sensere , rector praestante etc. Andrea filio senioris ρrimmis Mida aulae , eae cisitate Cus, a Deo custodita et cuius animae requiem donee Deus etc. Haec est aera vulgaris aegyptiorum Christianorum , cuius tuitium ab anno Christi u8 . ducunt; quemadmodum in adnotatiortibus nostris ad codicem II. copticum mon

II. Codex in sol. bombycinus , soliorum 268, arabicis litteris et sermone et

ganter exaratus, i uter codd. orientales Petri a Valle patricii romani , a Ct mente M. Pontifice maximo vaticanae bibliothecae addictos , olim undecimus; ubi eontinentur. Quinque libri legis ; sive pentateuchiu Mosis , versionis aegyptiacae seu alexandrinae , quae ex graeca τῶν Lxx. interpretum editione concinnata est. Viis

delicet I. Liber geneseos , qui est primus legis, tu sectiones quadraeginta septem distributus, incipit sol. I. a. Liber secundus legis, qui est exodus, constans sectionibus viginti sex , incipit sel. r. a terg. 3. Liber levitici,

125쪽

BIBLIOTHECAE VATICANAE.

tertius legis , sectionibus quindecim absolutus, incipit sol. I 33. a terg. Desinit sol. i . a terg. in hanc librarii adnotationem i explicit tiber tertius m ctae legis, laus Deo etc. Consequitur oratio dominica , cum quibusdam adagiis moralibus; quae tamen recentius addita videntur. 4. Liber numeri, quartus legis, in sectiones trigintae quinque divisus , incipit sol. i7o. a terg. D sinit sol. aa . a terg. in haec librarii verba i e licit liber quvirtus sanctae logis ot donatori intellectias laus et gratiarum actior estque liber numeri filiorum Israelis. 5. Liber morborum, seu deuteronomii, quinitis legis , complectens sectiones octodecim , incipit sol. aa 4. a tergo. Desinit sol. 266. a terg. in hanc epigraphen e absoluti sunt quinque libri legis , qui integras sectiones censum ac triginta duas in universum continent. Is codex ad decimum quartum seculum videtur reserendus.

III.

Codex in sol. chartaceus , soliis eonstans 5o , arabicis litteris et sermone exaratus , inter codd. arabicos vaticanos, olim sextus; quo continentur. i. Esdrae scribae testamenti . eteris liber primus ; in quo nonnisi visiones et revelationes sutiles de civitate Hierusalem et Salomouis templo insta randis exhibentur ; atque idcirco adulterinus; et quintus liber potius dice dus , seu verius apocalypsis Esdrae supposita , quam Ioh. Albertus Fabricius in cod. pseudepigrapho veteris testamenti caP. a 36. commemorat; nec enim cum duobus genuinis Esdrae libris vulgatis , nee cum duobus aliis eidem adscriptis , qui tuter apocryphos recensentur, concordat. Initium sol. Ir anno trigesimo a destructione ci statis Hierusalem , quum essem ego Esdras etc. u. Esdrae proρhetae liber r elationis de aediscatione sanctuarii , seu civitatis Hierusalem et templi Salomonis. Falsa iuscriptio , priori libro, quem modo supra recensuimus, praefigenda. Heic enim genuini Esdrae libri, primusci secundus , ad vulgatam sacrorum bibliorum editionem adcommodati , proseruntur ἔ diversa tamen a superiore manu descripti. Liber i. incipit sol. 3o;

alter vero sol. 36. 3. Liber Tobith, seu Tobiae , ex hebraica immo clialiadaica lingua in latinam a S. Hieroninmo doctore conoer5us , et Chromatio atque Heliodoro miscopis infremtus; inde vero ab anonymo interprete arabici iuris iactus. Concordat sere adamussim cum arabim eiusdem libri Tobiae interpretatione , quae in hihliis polygiovis prodiit. Initium sol. 4a. a terg. Is codex decimo sexto Christi saeculo videtur descriptus. IV Codex in 4. ebar iactus, soliorum tar, arabico sermone et charactere

126쪽

CODICES ARABI cIlon e elegantissimo exaratiis, inter eodices arabicos a Clemente Cara toto neophyto ad usum bibliotlieeae vaticanae iussu Clementis XL Pont. max. exscriptos , olim decimus. Ibi continentur. r. Uber psalmorum davidicorum e graeca lingua in arabicam con

diacono , qui circa medium undecimum Christi saeculum in Syria elaruit. Praeit , eiusdem interpretis ρraefatio de auctore psalmorum , eorumque usu atque utilitate , nec non de occasione arabicae illorum versionis ; cuius initium sol. t. a terg. Laus Deo , qui ρωρhetare fecit sanctos prophetas ; et elegit apo tolos, eosqus misit in mundum etc. Liber autem psalmorum, qui uti in epigraphe eisdem praefixa legitur sunt num ro centum et quinquaginta, Omnes iuxta ritum ecclesiae orthodoxae Melchitarum nempe divositi. Incipit sol. 4. Accedit psalmus a Dauides propheta dictus , quum Goliathum

gigantem sueravit atque interfecit , qui vulgo Psalmus extra numerum nuncupatur . a. Camicum Primum Mosis proρhetae , ex libro exodi. Canticum secundum Mosis ρrπhetae ex deuteronomis ἔ initium sol. 94. a terg. Canticum tertium Annae matris Samuelis ρ ρ me. Canticum quam tum Habacuc prophetas. Canticum quintum Isaiae proρhetae. Canticum

sextum Ionae proρhetae. Canticum smtimum trium Puerorum , quum e sent in fornace. Caulicum octavum , item trium Puerorum ς initium sol. roo. Canticum nonum dominae nostrae v. Mariae in init. sol. loo. a terg. Cauticum decimum Zachariae patris Iohaunis Baptistae , init. sol. roi. Plura huius re psalterii arabici exemplaria in bibliothecis europaeis manuscripta occuserunt; idemque prodiit Patavii anno IIom typis seminarii; tum Alepi anno i in. sumtibus Athanasii graecorum Melehitarum patriarchae antiocheni; et non ita pridem in Kesroano molitis Libani, excudente Abdalia Zacheri filio alepelisidiacono , qui arabicam typogra Phiam omnium praestantissimam marte suo excogitavit , qua monachi basiliani congregationis S. Iobannis Baptistae de Mairo in praesentia utuntur.

Is vero codex scriptus est anno Christi I tr. ut haec docet epigraphe, quae sol. ior. ad calcem legitur. Accidit complementum exscriptionis huiusce psalterii il- , . lustris et utilis , seria sexta , die vigesimo mensis, clui syriace scebat, franciceo seu latine februarius , anno Christi millesimo septingentcsimo undecimo ; per ,, manum pauperis, humilis , sat entis impotentiam et parvitatem suam, minimi se is vorum iu potentia, et maximi eorum in delictis et improbitate; qui pro indulgen-- tia et remissione peccatorum suorum Postulat a Deo magnam misericordiam peris intercessionem dominae nostrae Mariae virginis , eius lite Filii; Clementis Carac-- cioli, neophyti christiani, et apostolicae catholicae romatiae ecclesiae adsectae .se postquam quadraginta aetatis annos in malio metica superstitione transegit ;pa-- tria Saldensis nempe ex Aegrato su 'eriore) religioue catholici. Parcat ei

127쪽

BIBLIOTIIECAE VATICANAE.

Deus , et magistris ipsius, atque illis qui hunc librum viderint, et qui

eidem librario veniam atque indulgentiam adprecati fuerint. Descriptum esto hocce psalterium in magna urbe Roma, sub paternitate Patris , felicis , bea-- ti; sanctificet Deus nomen eius; Clementis Papae undecimi , Albani; cuius is vitae spatium Deus perennet in iustitia et concordia. Amen. se In fronte autem eo licis haec ab eodem librario italice adnotata legas . D Clemente Cara

cioli, che fui ira gli errori ρvasso do' Turchi, fateo ροscia per la Dio

graria cristiano , scrissi in questo libro i saluti di Dauido in lingua arabica , P anno di N. S. MDCCXI , renesndo Ia chiesa dei N. R. it sommo Pontesce micario in Christo in terra Clemente M.

Judex in 8. bombycinus , constans soliis 33 o. partim arabicis, Partim

hebraicis litteris et sermone exaratus, inter codd. arabicos vaticanos olim secundus ; quo Continentur.

Psalmi Dauidis ρrophetae , centum et quinquaginta, charactere cusco seu arabico africano antiquo descripti , una cum textu liebraico inter lineas , litteris tamen rabbinico iis panicis; nec non cum argumentis psalmorum , quae rubro colore distincta , psalmis singulis praefiguntur; initium sol. io. Praeit praelatio generalis in psalmos, fortasse ab liuius sit gularis versionis auctore, qui etsi Hiristiane rem tractat laudat enim passim divum Paulum apostolum, et ss. Patres Augustinum, ac Hieronymum) Mahometanorum tamen utitur vocabulis , et loquendi modis e quod Christiani arabes maximopere exsecrantur. Init. sol. I. In nomine Dei misericordis, clementis. Hoc principium est libri psalmorum, quos Daoid Pro heta edidit eis. Is codex ad duodecimum Christi s Malum videtur haud immerito reserendus. VI. uodex in 8. hombycinus, soliorum i 64, arabicis litteris et sermone non ineleganter descriptus, inter codd. arabicos vaticanos olim quartus ῆ quo con

tinetur.

Liber psalmorum Dauidis , ex versione Aegyptiorum seu alexandrina ἰadpositis ad calcem psalmo extra numerum , oratione dominica , et symbolonicaeno; initium sol. a. a tergo. Praeit monitum ex ra. Iohanne Chrysostomo et Gregoris theologo depromptum ; ubi de modo ac ritu orandi a que psallendi agitur; initium sol. r. Is codex scriptus est anno Christi lina. ut haec ostendunt librarii verba , quae sol. 164. ad calcem leguntur. Expli-- cit id e et Deo gloria semper in aeternum. Amen. Et quidem absolutus suit

128쪽

CODICES ARABICIA lite liber , qui est liber centum quinquaginis psalmorum, felici inter pro-- plietas Davidi ad tributus , seria facunda benedicta, die quinto mensis base , malialli vritis P anno millesimo ducentesimo septuagesimo octavo sanctorum

martyrum etc.

VII. Codex in 8. bombycinus, soliis constans i5a , arabicis litteris et sermone exaratus, inter codd. arabicos vaticanos, olim quintus , ubi continetur. Liber psalmorum Davidis ρ ρhetae , ex versione aegyptiaca ἔ praemissa rubrica de modo psallendi iuxta ritum ecclesiae alexandrinae Coptitarum; una cum indice psalmorum, qui singulis hebdomadae diebus ad matutinum , ad tertiam , sextam, nonam , ad Vesperas, ad cubitum , et ad mediam noctem recitari debent , adiectoque ad calcem psalmo extra numerum Parvus cram , qui in codice contesimus quinquagesimus primus psalmus inscribitur; ini- . tium sol. 9. a tergo. Rubricae praeponitur haec epigraphe. In nomine Dei benigni misericordis. Incipimus , ope Dei ac bonitate serouidentiaes ipsius, describere indicem codicis Psalmorum Dauidi aliisque adscriρtorum i benedictio eius nobiscum sit, amen. PSalmi in universum sunt numero ceratum quinquaginta et unus, ex quibus Octoginta noυem Daωidi regi et Prophetae tributi; Core proρhetae undecim ; Asvh duodecim; Mesuariae Prophetae duo ἔ Aggaeo et Zachariae quatuor; Salomoni tinus; Nathan unus ; Mosi proρhetae unus; reliqui triginta psalmi nemini adscr*ti. Is c dex , quem non immerito ad decimum quartum Christi seculum reseras , pertinuit olim ad Mosen archimi OPum 8 rum , tum vero ad bibliothecam collegit neophytorum et transmarinorum de Urbe ; quemadmodum in eiusdem lio

te aed notatur.

VIII. Jod.x in 8. bombycinus , soliorum 94. partim arabicis , partim latinis

litteris et sermone eleganter exaratus, inter codices arabicos vaticanos olim centesimus octogesimus secundus. Ibi continentur.

i. Psalmi cL. Dauidis proρhelae , duabus columnis dispositi, quarum prima textum arabicum exhibet, ad graecam τὼν LXX. interpretum editionem adcommodatum; altera versionem latinam; praefixis ad singulos Psalmos pro-Priis argumentis, quae cum excusis in sacris bibliis vulgatae editionis ad amussim concordante scriptore atque luterprete Athanasio Kircherio societatis Iesu Presbytero , qui codicem hunc Christinae Suecorum reginae inscripsit, isisce verbis , quae sol. 4. a tergo leguntur: serenissimae Christinae reginae SMe-

129쪽

BIBLIOTHECAE VATICANAE.

corum etc. Hoc ρsalterium arabico-latinum , unicum suae erga rogiam maiestatem d otionis , Q re humiliter Athanasius Ki chorius eiusdem scriptor et interpres. Initium sol. 5. Psalmus Primus. Beatus Wir , qui non abiit in consilio i larum etc. Praeter psalmos centum et quinquaginta , ab eodem Κircherio arabico et latine in hoc codice descripta occurrunt quae sequuntur. a. oratio dominica, init. sol. I. In nomine Patris, et fili, et Niritus sancti , Dei tinius , amen. Pater noster qui es in caelis. 3. Enconium in dominam Mariam, init. ibidem; earet interpretatione latina. 4. Symbolum magnum fdei orthodoxae , init. ibidem. Credimus in unum Deum patrem omniρotentem. 5. Canticum dominae nostrae B. V. Mariae, init. sol. a. Mages at anima mea Dominum, et exultat viritus meus in Deo. G. Canticum decimum Zachariae ρatris Iohannis, init. ibidem. Benedictus Domianus Deus Israel. 7. Caput I. evangelii S. Iohannis , init. sol. 3. In princia pio erat verbum , et verbum erat vud Deum. 8. Canticum primum Mosis proρhetae, absque versione latina ἰ initium sol. 9 I. Consequuntur a sol. 9 I.

a terg. usque ad finem , variae adnotatiunculae latinae atque italicae de altari,ac hierosolymitano templo , ex veteri et novo testamento decerptae , eademque , qua totus codex, Κirciterii scilicet, manu exaratae.

IX. Codex hombycinus in 8. constans soliis m. arabicis litteris et sermone eIaratus , inter codd. arabicos vati cauos olim quinquagesimus quartus ἰ quo eo

ii neutur.

I. Cantica veteris ac novi testamenti i videlicet. I. Canticum Primum

Mosis proμhetae , initium sol. r. II. Canticum secundum Mosis ρrπhetae , initium sol. 4. III. Canticum primum Isaiae prophetae, initium sol. II. IV. Canticum secundum Isaiae Proρhetas , initium sol. I 3. V. Canticum Danielis proρhetae, initium sol r4. VI. Canticum De arae uirginis , initium

sol. II. VII. Canticum sanctorum trium ρuerorum , cui adiuncta est hist ria eorundem ex Daniele, quam mox infra repetitam invenies; initium sol. I 6. a. Fragmentum tractatus anonymi de adventu Christi domini, et de sanctissima Trinitate, principio et fine mancum; init. sol. 24. 3. Prophetis Danielis prophetae ; ubi tamen nonnisi historia Susannae describitur e init. sol. 25. a terg. anno secundo regni Ioachim regis Iudae. Vulgata habet anno tertio. 4. Commentarius de rebus gestis n. PP. nostrorum Ni πorum CCCXUPII. qui adversus Arium congregati sunt, eumque damnaverunt. Est brevis historia concilii escaeni primi; ubi et nomiua nonnullorum episcoporum, qui ebdem interfuere , eorumque sedium exhibentur. Auctoris nomen latet ἰ eum tamen Coptitam fuisse, liquet ex ipsiusmet verbis, quae circa medium leguntur.

130쪽

CODICES ARABICI Ilii enim refellit Coptitas , quos gentiles suos vocat; uti et quosdam alios scri tores orientales, stili ad serunt , ad illud magnum ac celeberrimum concilium confluxisse bis mille et quadraginta octo episcopos . ex quibus deinde nonnisicccxviii. selectos init. sol. 93. Historia sanctorum trium pueronum, ex libro Danielis ρrophetae init. sol. 59. a terg. Anno decimo octavo regni Nabuchodonosor , regis Bablonis etc. In vulgata legitur anno secundo. G. Canticum Zacharias Patris Iohannis Baptistae ; initium sol. II. 7. Cant cum Simeonis ἰ init. sol. 72. a terg. 8. Hymnras trisagius aeterno Filio in- Scriptus ; init. sol. II. a terg. 9. Canticum angelorum a S. P. Atturnasio vostolico Patriarcha Alexandriae absolutum ; initi sol. 73. a terg. Gloria in excelsis Deo, et stiper terram ρax hominibus bometa voluntasis. L-damtis te etc. Io. Philosophvirum de Christo domino testimonia, seu vaticinia ς initium sol. 77. Is codex scriptus est anno Christi 1583. Sic enim in eius fine , sol. m. habetur. Explicit ope Dei post diutinum tempus , per manum Pauperis , peccatoris , miseri, Clementis Rubiui, die decima septima mensisse canun posterioris, ianuarii anno christiano millesimo quingentesimo octo- , , gesimo tertio. Orate pro librario.

Codex in sol. chartaeeus, constans soliis 52, arabicis litteris et sermone nitidissime exaratus , inter codd. arabicos a Clemente Caracciolo neophyto ad se sum bibliothecae vaticanae exscriptos, olim undecimus. Ibi eontinetur.

Gangelium Matthaei, unitis ex duodecim vostolis , in sectiones CI. distributum ; ineipit sol. i. a terg. Desinit sol. 5 a. ia hanc epigra plien, quae in plerisque codicibus evangelii Matthaei copii co-arabicis , e quibus hocce exeminsear desumtum , ad calcem oceurrit. Explicit descriptio evangelii sancti Matthaei , unius ex duodecim vostolis . quod scripsit idiomate hebraico in Palaestina , admatu Diritus sancti, et Praedicat it Hierosolymis , quum apostoli e terra Iudae ρellerentur . Post ascensionem domini nostri et Dei nostri Christi . anno octaoo , stib initium iberii Claudii imperatoris Romae. Et Deo laus. Is codex descriptus est anno Christi iri . ut haec docent librarii verba, quae in eiusdem fronte leguutur e Completa est exscrip-- tio huiusce heuedicti evangelii, die vigesima mensis tesrin posterioris - ,, vembris unius ex mensibus anni christiani millesimi septingentesimi deeimi ,, Septimi; per manum pauperrimi servorum , famuli humilis , infirmi, sperantis , clementiam supremi benigni Domini; Clementis Caraceioli , qui fidem eliri

,, tianam professus est, postea quam maiorem aetatis suae partem in tenebris is mahometicae superstitionis transegerat. Ipse vero rogat omnes , qui hunc li- ,, brum iuspecturi sunt et lecturi, ut orent Pro eo Deum excelsum t fortasse

SEARCH

MENU NAVIGATION