Amoenitates academicae, seu dissertationes variae physicae, medicae, botanicae

81쪽

sTATIONES PLANTARUM. 71

omnia vina sive Rhenanum, sue Gallicum sye Burgundicum, Hispanicum, Capense &c. fuerit,

ejusdem forent saporis. Artenrisi a x rariti ita , nostris quae oritur litoribus, adeo eximia pollens fragrantia, ut Vel cum ipsa La-Vandula certare Videatur, haud quidem aegre in Hortis plantari potest, tantum vero grati odoris ibi amittit, Ut ne ViX quidem Artemisiam Absinthium dictam superet. Itaque, hujusce plantarum natalis soli notitia, haud exiguum medicinae nostrae praebet iisum, & digna Videtur, quae accuratius pensatetur medicis, nimium plerumque Pharmacopolis confidentibus, qui persaepe de effectu parum sunt solliciti, modo speciem petitam praestare possint, ideoque quod citius parari possit, porrigunt. g. VII. Opus quidem perlongum foret, id quod arctis

paginarum limitibus compelli nequit, si rationes perscrutarer, cur certae plantae tractu specialis soli circumscribantur Τ at otium in his nobis fecit D. Ρωles, partim in ejus Philo . Bot. p. st 6s. partim in ejus Din. Oelandico, Gothimidico, IVestrogothico, Scanico: e. g. quomodo plantae maxime laetae , immo amoenissimae, depressis nascantur solo pratisque apertis, ad solum Vero unius bombardae jactum altius ascendentes, non nisi aridissimas inveniamus macilentasque herbas, qUae communes sunt sylvarum, quam maXime sterilium, in remotiori nostro septentrione. B. IVVlgoth. p. 74-Ρrimo etiam intuitu mirum videtur, quod ipse plantae ALPINAE, ex Alpibus Lapponicis in Hortos nostros translatae, raro persistant, sed hiemali frigore destruantur; cum tamen maximam frigoris Vim in Lapponia, praesertim inter juga alpium nostrarum, dominari novimus, ut jurare quis posset, her-

82쪽

bam Lapponicam apud nos ob frigus non posse emori. Horum vero montium stru Auram altius pensitantibus ratio perspectu facillima est: in Alpibus Lapponicis, quando bre Ue tempus vernale principio mensis Julii denudavit loca inseriora, adeo ut plantae alpinae ibidem nasci, flores e X pandere & fructum perficere potuerint, ineunte Augusto primum nocturnum gelu adstringit terram, quae postmodum cumulis niveis cooperta fit ingentibus, quos frigus non penetrare valet, & sic plantae ser alitur a gelu ad solstitium usque proximum aestivum. Marima deinde pars ni Vis, inter juga montium, intervallo octo dierum, in aquas resolvitur, plantisque gelu nodi Urno liberis, illico germinandi est facultas. Contra apud nos Ver diuturnum, frigus hyemale cum diebus serenis & amaenis commutat saepissime, noctibus Vero summum grassatur frigus, teneras plantas comburens, radicesque e Vellens, ut nudae in superficie terrae jaceant, & instante die, solis aestu arefiant, quare etiam Pl. Alpinae, quae has vicissitudines contrarias pati non valent, eXtra Alpes non nisi in paludibus caespitosis conspiciuntur, quae licet alpibus repugnare Videantur, arcta cognatione easdem contingunt,

grossiore enim constant humo, & aegre congelanthii ;quod nostrates passim confirmant, quibus hyemali tempore tali via iter faciendum, & tandem congelatae , gelu suo Vix destituuntur ante medium aestatis, quo omne frigus aerem reliquit.

pl. SUCCULENT E aridissimis tantummodo

nascuntur rupibus, ubi sinima cum admiratione contemplamur easdem parcissi imo, ut fere nullo, alimento pingue fieri, & ab Hortulanis cultas & sussicienter irrigatas statim putres uri. Ex aere has mayimum attrahere alimentum hinc colligi potest, quod e. gr. Aloe perfoliata librae unius ponderis, si radice carens in

83쪽

in cubiculo sit bter tectum suspendatur, tantum capit incrementi, ut Apius intra anni spatium, priorem amplitudinem & pondus duplicato vincat. Sic Creator sapientisimus herbas maXime succulentas macilento constituit solo, cum demum emortuae &corrhiptae transeant in fertilistimam humum & alimentum plantarum Validum, ejusmodi locis summe necessaritim. g. IX. Hoc argumentum evidentius ut redderetur, FLORAM tantum SUI CICAM pertractandam suscepimus, & plerasque herbas nostras Suecicas se-c dum silum natale divisimus, cui operi breviorem nactus sum Viam eX nominibus Trivialibus in Speciebus plantarum traditis. Ex hoc catalogo agricola, emendationis pabulorum suorum cupidUs, plantas tantum percurrat sub eo collatas solo, quas Ut fi Vctus felicius proferat optat, Visurus quae fini suo obtinendo inservire possint; Et sic, si easdem simili debitoque conseverit solo , non potest non mesim copiosam reportare.

STATIONES. AQUATICAE ALPINAE UMBROS EI. Marinae. p. Maritimae. 3. LacustreS. 4. PalustreS. 5. In Undatae.

6. Uliginosae. 7. Cespitosae.

84쪽

STATIONES PLANTARUM. 74 CAMPESTRES MONTANAE PARASITIC Ex. MARINAE. a. MARITIMAE. 3. LACUSTRES. 4. PALUSTRES. s. INUNDATAE.6. ULIGINOSAE. 7. CAESPITOSA.8. AETHEREAE.

12. Ar Uenses. 13. Cultae. I 4. Ruderales. I s. Pratenses. 16. Arenariae. 17. Argillaceae. 18. Creta Ceae.19. Glabretosae. 2 o. Collinae. 2I. Rhipestres. 22. Arboreae. 23. Herba CCar. 24. Radicales.

Maris aqua salsa perpetuo mota refluxu. Plautor eoutinuo tector, moloe, abSque raoicibus per poroS nutrita. Littora Maris arenosa salsa pergata, aqua maris interdum irrigata.

Plautor salpin, subhucculentre, coarctatoe. Lacuum Aqua dulcis pura, adeo profunda, ut Gelu fundum non attingat. Planitie laxor, laeves, serpe foliis natantes, radicibus securae, hinc sepe cum

indicis communeS. Aqua minus profunda, Luto laxo referta, gelu obnOXia.

Plautae δε ius acreS, glabriar. Loca hyeme & sub imbribus inundata,

aestate exsiccanda.

Loca aqua intercute laborantia, humo grossiore, aestate siccanda. Loca numo grossiori cruda tumentia, spongiosa, turma, aquosa, sero re- gelanda.

Alpes altissimae sylvas inter & Νivom

perennem, montosae, durae, apricae, persatae, hyeme nive obvallatae, sero regelandae. Planta macrae, LumileS.

85쪽

sTATIONES PLANTARUM.

Alpium latera sylvis densis cooperta, humo profunda succulenta. Plauti e alita, frigoris impatientes. Loca Nemorum sub arboribus frondosis, humo laXa, frondibus per hyemem tecta, aes ate foliis obumbrata.

Plaut in fragiles, florentes, vere aute s0-

restentia n.

Loca sylvarum aspera, radicibus ex. hausta, sterilia, umbrosa. Plantiae duroe. Agri terra culta, mota, frumento pas sim tecta, tranquilla. Hortorum terra exculta, mota, stercorata pinguis. Loca dura ab animalibus stercorata cal.

Plantae fructibus saepius adhoerentibus.

Loca subaprica, a pecoribus aestate se. clusa, foliis arborum irrigata. Loca Arena puriore 11ticulosa friabili. Loca Argilla tenace semper humente. Loca Calcaria siccissima aridissima rigida, aprica.

Loca elevata siccissima arida planiuscula, a sole arefacta. Montium latera declivia sicca. Petrarum ficturae arctae siccae. Plauta succulentiar, ab Iemlin. Insidentes arboribus absque radicibus. tamquam instione: prognatae. . Insidentes Herbis radiculis illis infixis. Insidontes Plantarum radicibus radice

86쪽

76sTATIONES PLANTARUM.L, A QUATICAE.

Conservae Varia. Chara fomentosa.

hispida.

Filam. Zostera marina. Protamogeton marinum. Huppia marina.

Rumox maritimuS. Aster Tripolium. Glaus maritima. Eryn gium maritimum. Arenaria peploideS. Stati co Limonium. Artomisia maritima Plantago maritima. CoronOPAS. Triglo hin maritimum. Crunibo maritima. Lotus mseritima. Pisis in maritimum.

Ligusticum scothicum. Ueronica maritima. O Salicornia furπ6ra. Salsola Tali. Chenopodium maritimum. Atriplex littoralis. iaciutata. Bosata. Bunias Cahile. Arenaria rubra maritima. Samotus valet audi. Isatis finictoria. Cochloaria danica.

Spongia lacu ris. Ι etes lacu stris. Spargani Lim natans. Nymphaea lutea. alba.

perfoliatum.

Myrtophyllum spicatum.

verticillatum Ceratophyllum demersor. Scirpus acicidaris. lacusriS.

Arundo Phri mites. Equisetum saviatile. Lobolia Dortinauna. Subularia agitatica. Elutino Hydropiper. Limosella aquatica.

3. PALUSTRES.

Protamogeton cri Oum. comprelisum. Pota

87쪽

sTATIONES PLANTARUM.

pusillum. Zannichellia pab Iris.

minor.

polyrrhiza. in Utriculuria vulgariS.

minor.

Stratiotes alat i S. Hydrocharis Morsis. Ranunculus aquatilis.

Sagittaria jagittifolia.

Britonius umbellatuS. Alisinu Plautago aquat.

Oenanthe fistulosa.

Cicuta virosa. Silam latifolium. nodi sior uni. Sison inundatum. Iris PseudacortiS. Polygonum amphibium. Fontinalis antipyretica. Acorus Calan S.Culla palustris. Menyant os trifoliata.

Scirpus palusi is Othonia a passi tris.

Arundo Calamos iressis. Lysimachia thyrsi Iora.

vulguritS. Eupatorium cannabinum. Sc sitellaria galarigulata hasata. Mentha aquatica. Hydrocotyle vulgaris. Coreopsis fidentis. Hieracium paludium. Apium gra est HS. Teucrium Scordium. Cui ex 'eudo - TAS. Sparganium ei filum.

Submersae Spongia, Isoetes, Myriophilum, Cerctophyllum, Hottonia, Stratistes, Potamog ton S, Zanu chellia , Lemna tri u a, Pilularia. Natantes: Synsphora, Hydrocharis, Polamo et On Nata Μ, Polygonum amphibium , Ccllitriche, Len vir, et inanirem natans, Sagittaria, Monyanthes, Syre hoides, fi lia. Anaphibiae: Si lymbrimn ari hib. Polygonum amphibium.

88쪽

Epilobium palli sire. Veronica serpyllifolia.

aclita.

et e scaria. vulpina. tiliginosa. dioica.

Cardamine ani a. Ranunculus auricon S.

Epilobium hirsutum. Centiana Pneumonanthe. Lychnis flos cuculi.

Cardamine pratensiS. Equis etiam pala sere. Juncus orto uS. Cochlearia Armora cia. Frysmum Barbare a. Cerastium aquaticum. Tri liu in fragiferum. Lythrum Salicaria.

Lycopodium Selaginoides.

Thalicti iam favum. Lathyrus palusris. Chryso1plenium rite νυ Aconitum Napenus. SGnaphesium uliginossim.

Juncus bufonius. Positis Portula. Bidens tripartita. Gentiana Centaurium.'

Tillaea aquatica. Inula pulicaria. Sugina procvmbfNS. Linum Radiola. Veronica Anagallis. Ranunculus heleratus.

5. ULIGINOSAE.

Viburnum OpuIAS. Potentilla fruticosa. Myrica Gale. Vaccinium uliginosum. h Atra coerulca.

Valeriana dioica. Primula farino . Bollis perenniS. Anthericum 6'fragum. Parnassia pari seris. Ophrys Monorchis. Spiraea tamaria. Valeriana lycinalis. Comarum pari sere. Senecio acoboea. Gallum boreale. Carex faba.

leporina. muricata.

globularis. siformis. capillaris. flavescE . Carduus acausiS. heterophysius.

alustris. Inula salicina. Euphorbia paluseris. Convallaria bifolia. Angelica sylvestris. Gallum

89쪽

sTATIONES PLANTARUM.

Splachnum rubrum. luteum. ampullaceum.

Scirpus coesyitostis. Eriophorum vaginatum. polysiacissu.

Drosera rotundi folia. long folia. Pinguicula vulgariS. Selinum palustre. Equisotum linat sum. Ophrys paludosa.

Corallorrhida. pinguicula vulgariS. Saxifraga hirculuS.

Scheuchzeria paluseris.

Rhodiola Rosea.

90쪽

sTATIONES PLANTARUM.

Viola bisora.

Cypri pedium bulbosum.

Pinguicula a tua. villo O. Anthericum calculatum. SSaxifraga luliaris.1 mulariS. Gentiana nivaliS. Angelica Archaugessia. Lichen nivalis.

Agrostis spicata. . OCCIIJS E. Tussi lago frigida.

Actaea bicata. Stachys sylvatica. Gulcopiis Galeobdolon. Mercurialis pereuliis.