장음표시 사용
21쪽
quunt, quae Omnia eadem generali systentatis cellularis appellatione concluduntur.
Solida igitur dividuntur in solida viva, Κ solida
inertia. Solida viva sunt ea, ex quibus systema Valculare & nervosum constat: solida autem inertia, quae partes duriores formant, ac si stema cellulare majore e X parte constituunt. Singulatim nunc in uniuscujus ite systematis naturam & limites inquiramuS.
Systematis vascularis centrum cor est, hoc est, omnes tubi, sive canales, systemate vasculari comprehensi, fluida vel ex corde in reliquum corpuS diducunt, vel ex hoc in illud revehunt. Quamquam omnis motus animalis a systemate nervoso proficisci videtur, & cor, aeque ac quivis alius nausculus, tantisper dumtaxat agere potest, quoad NeXUS cum nervis, ipsum adeuntibus, integer manet: necessarium tamen est , ut systema vasculare a nervoso distinguatur. Apparebit enim , quum naturam morborum investigatum ibimus, fieri posse, ut, etiamsi insignis quaedam a taxia in altero incidat, alterum tamen eXiguam, Vel omnino nullam , eXperiatur. Systema vasculare omne arteriarum, Venarum, sinu tam , ductuum, & vasorum absorbentium genus comprehendit , atque in Vasa circulatoria, secernentia, e X cernentia , & absorbentia , dividi potest. Ad vas a circulatoria referimus omnes arteri AS, Rhiae ab a orta & arteria pulmonali Oriae, universum sanguinem per corpus distribuunt, omnesque Venas , quae retrorsum fleXae, & cum duobus illis magnis sinu bus venosis coalescentes, eumdem reVehunt, atque ita perpetuum ejus circuitum conservant. Ρer vasa secernentia omnes illos minutos Variorum
organorum tubulos intelligimus , qui secretioni ac- A ai
22쪽
commodati sunt, variique generis humores ab universa massa separare atque percolare statuuntur. Per vasa excernentia eos tubos, sive ductus hoc enim vocabulo frequentius insigniuntur significamus, qui pariter ad secretionis organa pertinent , atque hoc munere funguntur, ut humores separatos avehant & vel ad receptacula propria, in quibus nonnullii ex iis deponuntur , deserant, Vel eX corpore
Vasa absorbentia tubi, valvulis instructi, sunt ,
vehentes fluida , quse eX superficie corporis eXterna, eae omnibus cavis amplioribus, viscera continentibus, cx horum ipsorum viscerum superficiebus, ex universo systemate cellulari , atque ex canali cibuli, absorbendo receperunt. Fluida, qube a vasis absorbentibus recipiuntur, Omnia , vel certe pleraque , ad canalem illum , quem ductum thoracicum nominant, deserri putantur, unde in venam sub claviam sinistram , atque hinc admodum celeriter in dextrum cordis auriculam est unduntur.
Vasa absorbentia duplicis generis sunt: alia lactea, iube a canali cibali orta, & per me senterium pergentia, chylum ad commune ipsisus receptaculum deserunt ; alia valvulosa limphatica, quae ab Omni-hus reliquis locis, unde vasa absorbentia oriri diximus, nata, limpham, aliosque liquores tenuiores, variis illis superficiebus D cavis contiguoS , qua pori bibuli ad eos recipiendos hiant, resorbent.
Quemadmodum systematis vascularis centrum cor est , ita pro nervosi systematis hali cerebrum habere
Quum in morbis quibusdam musculorum quidem vires funditus OKhaustas, sentiendi autem ac percu
23쪽
piendi facultates integras, & contra in aliis musculos stii pendo robore pollentes, omnes autem sensus
suppressos observare liceat: duos nervorum ordineS, unum perceptioni maXime ac sensationi accommodatum, seniliumque internorum & exteria Ortim Organis inservientem, alterum cum musculorum fibri S commiXtum, jure meritoque constituere nobis videmur.
Antiqui dimis jam temporibus Physiologi nervos
hunc in modum distin Xerunt , magnam sententiae suae probabilitat ira inde accedere opinati, quod chordarum ner 'earum aliae contextum firmiorem ac duriorem, aliae molliorem pulpseque similem exhibeant. Illas ad musculos potissimum , has ad sensuum organae X currere censuerunt. Sed accuratioribus observationibus cognitum est , hunc distributionis modum neutiquam esse perpetuum, neque inter nerVOS , qui adsensuum organa pertineant, & eo S , qui per musculorum fibras distribuantur , quidquam disserentiae materialis vel a perspicacissimo corporis humani scruta tore detegi posse. Una enim quaeque chorda ner Uea, si satis simpla sit, positumque ad experimenta , in animalibus vivis capienda, opportunum habeat, tenuem quemdam liquorem , qui pro X imum mors S, aeque licsensus, instrumentum est, continere, vel trans nittere invenitur.
Breviter hactenus percurrimus solida viva. Sed omnia illa vasorum genera, quae Vela corde oriuntur, vel in eo des nunt , itemque omnes illae chor-dde, Vel fila nervea, quae a cerebro, vel a medulla spinali, descendunt, quantum viS Varie inter se conjuncta , disposita , vel implexa , in universum tamen praeterea fibris quibusdam ac lamellis connectiliaturdique colliguntur, qube a solidis vivis in eo diffe-
24쪽
runt, quod omni S & sensus & motus expertes sunt. Hoc mechanismo vita sanitasque animalium conservari potest : id quod fieri non possiet, si omnes fibrae corporis solida viva, & cellularis systematis
solida eadem movendi atque sentiendi facultate pr92dita essent, qua ea, quae systema Vasculare ac nervosum constituunt. Varia enim sunt, quae si nervis,& vasis, tactui atque irritationi opportuni S, BdmΟ- eaS, motus horum perturbent. vel forte interrumpant, in systematis autem cellularis cavis, inter solida inertia, hanc fabricae animalis partem Componentia, si collocentur, omni omnino noXa careant.
Sed rei hujus uberius illustrandae occasionem passim infra habebimus, ubi de origine ac progressu morborum quorumdam differemus. Apparebit enim, fluida in systemate cellulari vel stagnare , vel depravari posth , neque tamen solidorum vivorum motus in ordinatos inde fieri. Accipe igitur , quam animo comprehendendam esse existimamus, solidorum inertium formami
Solida inertia non solum eas partes corporiS Constituunt, quae neque ner Vos, neque . vasa habent, Ut cuticulam ejusque continuationes, UngueS, pilos, magnam partem substantiae. ositum , cartilagi-Dum , ligamentorum, tendinum , ac membranarum
tenuium , sed etiam hoc officio funguntur , ut solida viva ubique inter se connectant , quaelibet vasculii minuta & fila nervea colligando. Quumque in Omnibus partibus corporis, iis, qua S diXimu S, CXceptis , Innumerabilis ner Vorum Valorumque, Omnem
Oculorum aciem fugientium, multitudo sit: tamen, si rationibus, ab analogia petitis, disputemus, mi-Nimosque ramos ac fila, truncis & chordis , sub oculos cadentibus, similia statuamus , dubitari non potest, quin transversas illorum sectiones circulos esse oporteat. Atque hinc necessiario conficitur, Ut,
si inter se intextu , vel contigua sint, in uniVersum
25쪽
poros cavaque eXigua habeant interjecta. Ex quo intelligere licet, quam Vis nonnullae corporis partes sint, quae & nervis & vasis careant, hoc est , solida non viva, nullum tamen in tota fabrica locum e Te, quo si stema cellulare non porrigatur, & ubi solida aliqua inertia non sint admiXta. Systema cellulare in universum per totum CorpUS extendi, neque ullam ejus regionem elle, eX qua non via in quamvis aliam pateat, satis abundeque demonstrare nobis videntur morbi, qui emphys ema& hydrops άνα σα ρκα, appellantur. In priori aerelasticus , late diffusus, & a 'oro ad porum , a cellula ad cellulam, progressus, usque ad intimos corporis rece: sus penetrat: in posteriori latex aquosus tenuis eodem modo saepius universam corporis superficiem inundat. Cava si stematis cellularis in sanitate vel limpha, vel oleo, repleta sunt, adeoque in duas partes, unam limphaticam, alteram oleo sam , sive adi possem, diduci debent. Prioris partis poros & cava exigua semper sic concipi oportet, quasi unicuique Vel minimo vasculo, exilissimaeque fibrae nerveae, interjaceant. Posterioris contra cellulae minus late patent, siquidem oleum animale . sive adeps, semper in distinctis loculis, vel vesiculis, collocatur. In quacumque corporis parte fluida oleo a necensaria sunt, peculiaris quidam apparatus est, qui ea Contineat, ' ne ultra, quam oeconomia animalis
requirit, diffundantur, impediat. Quod nisi esset, oleum istud, libere per sy item a cellulare vagans, &quaquaversu ny se diffundens, easdem nOXas, quaSaqua in hydrope ανοι σαρκα, Vel aer elasticus in emphysemate. crearet,
26쪽
Conspectus generalis partium fui larum. PRNTER canalem cibalem , & arteriam asperam
cum ipsius continuationibus, qua S aer, corpora nostra ambiens, Occupat, omnes in uni Verso corpore canales , omniaque cava, vel sanguine, Vel humoribus, a san guine separatis, vel chylo, repleta sunt. Nullus itaque latex animalis est, quin aliquo e X tribus his generibus contineatur. Singulatim de UnO-
quoque bre Viter e X ponem US.
Sanguis, dum calet, & ex vasis fluit, unam coloris rubri ac firmitatis speciem exhibet, tactu glutinosus & tenax : refrigeratus autem , amissa natura fluida , in coagulum abit, cujus pro eorum, quibuS detractus est varietate, varia est firmitas. Coagulum hoc paucas post horas , serius citiusve , pro aeris enim statu , aliisque conditionibUS , quarum indicandarum opportunitatem deinceps habe
bimus, spatium hoc longius, vel brevius est) ab omni superficiei sube parte non nihil humidi eXsudat, quod, paulatim auctum , in laticem aquosum colligitur, tam copiosum , Ut cGagulo a paterae, qui exceptum fuit, lateribus sejungendo sufficiat, idque
tamquam insulam , circumfluat. Latex ille seri, coagulum autem rubrum cruori S, sive crassamenti, nomine insignitur. Serum in homine sano plerumque colori S eXpers , alias savum , interdum subviride est. Cruoris parsi V m m a , prout hominum , e quorum Venis singuis illius est, aetas, sexus & sanitas Variant, Variam Frmitatem, Variosque colores eXhibet.
27쪽
Serum, sicut album en ovi, alco hole, vel spiritu oliquo minerali acido , mixtum , aut calori, gradum centesimum sexagesimum s calce Falis enheltianae superanti, expositum , in coagulum abit: alioqui liqui
Cruorem peculiaris qui edam substantia , sangui-13em colore rubro tingens , & limpha, quae, quod suonte coagi latur , coagulabilis a Physiologis nominata est , componunt. Limpham hunc coagulabilema parte rubra duobus modis separare licet, vel sic, ut sanguis, recens detractus, scopula agitetur, tibi limpha, brevi tempore in coagulum abienS, VirgiSadhaerescit ' membranaeque firmae subalbidae , exfibris inter se intextis compositae, speciem caehibet, vel sic , ut frustum aliquod cruoris colo immittatur, eique subinde aqua affundatur, don*c,' omnibus particulis rubris ablutis, nihil , nisi substantia fibrosa sit balbida , relinquatur. Naturam materi se hujus colorantis, quae a sero limpha quo coagulabili ita separari potest, neque Chemici, neque physiologi, adhuc perspeXerunt. In hoc uno omnes consentire videntur, rubrum sanguinis colorem non dependere a coalitu sex globulorum se- rosorum , sive flavorum. Fovit hanc opinionem sum mus BOERHAAVIUS, LEEU ENHOECKII , ni fallor, auctoritate abreptUS , qui quidem micros copioru in suorum ope vidisse s bi vilis est , ex sex globulis sero sis, qui disjuncti flaveant, in unum compactis, globulum rubrum effici. Sanguis igitur pro liquore, ex globulis diversiae. magnitudinis, serie constanti decrescentis, Composito, habitus est. Globulum enim sero sum ex sex globulis limphaticis, limphaticum eX sex aliis, etiam num minoribus , constari, sortemque i stam hac ratione progredi, dum ad liquorem omnium Ultimum ac tenuissimum , h0c est, liquorem uer V eum, de Ve-
28쪽
EX BOERHAAVII sententia etiam vasorum diametri serie constanti ita decrescunt, ut globulorum magnitudini exacte respondeant. Sed hae opiniones nunc quidem fere eXplosiae sunt. Quamvis enim , quae novadhibemus micros copia , LEEUwENHOECΚIANIS multo perfectiora sint, nemini tamen neque coalitum illum sex globulorum, neque vasa, serie illa constianti, quam BOERHRAVIUS finXit, decrς scentia, adhuc observare licuit.
Nonnulli physiologorum partem rubram sanguinis ex oleo potitiimum, sive materia instam mahili, constare putant : alii autem eam sero residuo, aut sub Liantia fibrosa , quam limpha coagulabilis evicit, magis inflammabilem esse; plusve olei sub destillatione largiri, negant. Illustrissimus II ALLE RUS ferrum , in
terra sanguinas contentum , praecipue cum particulis rubris conneXum esse suspicatur. Neque a Vero admodum aliena videtur haec conjectura, si fidem habere liceat experimentis, quae Cl. BUCHWALDUS, Medicinae professor Ha finiensis , in singulari de rubro sanguinis c0lare disputatiuncula, anno IT62, edita, cum eruditis communicavit. Crassamenti albi , a particulis rubris lotione penitus liberati, frustum cum aliqua salis allia lini fixi portione in calcem redegit, in alam hanc in aqua dissolvit, diffolutaeque aquam , in qua alumen solutum fuerat, affudit. Sed nihil inde mutatus est color. Rubri autem crassamenti frustum quum cum sale allia lino fixo in calcem redegitet , massaeque dissolutae alumen solutum addidisset, protinus color in caeruleum mutatus, & pigmenti illius, quod caeruleum Ρrussicum , sive Berotinense, appellatur, ferrique praesentiam certissime demonstrat, portio quaedam deposita est. Unde Cl. BUCHWALDUS, rubrum sanguinis colorem a particulis ferreis, cum ipso remixtis, repetendum esse , concludit. Si consideremus. ferri mineras ubique fere per
abdita telluris diffusas esse, metallumque illud parti-
29쪽
cularum salinarum , aeque frequentium , ope in aqua fae illime dissolvi, & cum hac commiXtum, non tantum ab animalibus bibi, sed etiam in plantarum , qui-hUS aluntur, succos penetrare : haec igitur si considerem VS, non amplius mirum nobis videbitur, ferri vestigia in sanguine reperiri. Facit ad confirmandam hanc sententiam, quod eorum , qui remediis, e serro parratis , utuntur , sanguis semper floridus evadit. Sed utrum hoc serro, quods anguini ita admiscetur, an motui, quem medicamenta illa nunquam non augent, potius tribuendum sit, adhuc dubitari potes . Ρro majore enim minore Mevasorum actione & robore, sanguinem magis minusve rubere, constanti observatione compertum est. Materia, sanguinem rubro colore tingen S, CUm reliquis, quae sanguinem constituunt, partibus comparata, Valde quam etaigua est, siquidem ab uno illius grano raralle aquae purae grana perspicue tingi
Diximus hactenus de iis partibus, in quas sanguis sua sponte dis ccdit. Sed Physiologi , quo accuratius
ejus naturam eXplorarent , atque elementa , quae hunc liquorem , aeque ac totam reliquam substantiam animalem , constituunt, cognoscerent, chemiam
in subsidium vocarunt. Fatendum autem est , sanguinis elementa per an Mysin chemicam nec vera, ne Cprorsus sincera, obtineri posse. Neque tamen nulla cst analyseos utilitas, quum de mutationibus, quae in componendis & coagmentandis fluidorum animalium particulis insensilibus contingunt, perspicue loqui nos doceat.
Quum enim fluida animalia ex diversis particulis insensilibus, attractionis electivae vi praeditis, constent, has tamquam mixta chemica considerare licet, Unde varia & multiformia composita conflari possint. Quandoquidem analyseos Chemicae momentum
tam parvum est, ut Medico vix quidquam inde in
30쪽
stios aegrorumque Usus convertere liceat, nihil se reali fui faciemus, nisi elementa illa, in quae sanguis , a C cedente ignis violentia, resolvitur, enumerabim US. Prima, sanguinem constituens, pars aqua est, Uademque omnium facile copiosissima, non in sanguine tantum, sed in his etiam corporis partibu8, in quibus magna siccitas, duritia, atque soliditas apparet. Ossa ex liccata, R tam diu asservata, donec a serriduritia proxime abessent, sub destillatione eam laticis aquosi copiam dimiserunt, quae dimidium illorum
Altera pars terra est, quae, postquam omnia ascenderunt ac dissipata sunt , remanet, ignis quo &aquete actioni resilit. Quos iam physiologos si audias , ab hoc elemento substantiae animalis firmitus, soliditas & cohaerentia dependet. In ea terra, qUam sanguis, destillationi subjectus, relinquit, eXigua calx metallica invenitur, quae, commoda enchi resiadhibita, in serrum reduci potest. Tertia pars sal est, isque partim fixus, cum terra in cucurbitae fundo remanens, partim volatilis, una cum aqua & oleo inter destillandum ascendens. Quarta pars oleum est, quod in homine sano octavam circiter sanguinis partem efficit. Quinta denique pars aer est , qui, nisi in adminisse trando destillationis apparatu summa cautio adhibeatur, in totum avolat. Quod clementum quum in durissimis solidissimisque substantiae animalis partibus maxime abundet, factum est , ut complures illud pro coagmentante illo principio haberent, a quo firmitas& cohaerentia in primis dependeret. Aer hic fixus, qui non, nisi igne violentissimo, a corporibus separari potest , vel ab iis , dum sponte resolvuntur , AVO ldi, nunquam cum illo aere confundi. debet, qui cimi sanguine remixtus , vel in corporum solidorumporis constitutus est, atque in Vase recipiente aniliae pneumaticae caehausto sese expedit.