장음표시 사용
11쪽
έ Maximilianus uedeche Accedit autem vitium gravissimum a Fraenhelio aepius commi88um. Prorsus enim neglexit complures rerum Scriptores illis temporibus aequales suisse, qui insuper rerum relatarum oculati testes fuerunt. Itaque saepissime usu Venire poterat, ut duo scriptores eandem rem simillime de8criberent, dummodo diligenter observarent veritatemque amplecterentur. Obis quidem qualis conexus inter singulos scriptore extet investigantibus haud parvae difficultates inde oboriuntur; nam consentaneum est duas relationes, quae Summa in re consentiunt, non statim unum ad sontem reserenda esse. Sed 8aepissime hoc fecit Fraenhelius, unde plane intellegitur, cur in tot errores delapsus it.
Deinde ratione Fraenheli factum est, ut in fine demum libri sui quaestionem instituerit de Arriani libro inter Ptolemaeum et Aristobulum distribuendo. quidem contrariam viam amplector primum omnium in Arrianum inquirendum esse arbitror, quia hic certiore nitimur undamento. Neque vero ita disputationem faciemus, ut qui vulgarem quam dicunt memoriam tradiderunt scriptores prorsus neglegamus, quod ideo non licet, quia ipse Arrianus haud pauca ex ea petiit. Quae cum debeat ei fonti, ex quo Plutarchum longe maximam ut idetur Alexandri vitae partem hausisse intellegemus, hic praeceteris nobis respiciendus erit auctor. Quo p0tissimum se sequi auctores in Anabas conscribenda Arrianum ipsum in Operis sui praelatione exponere notum 8t elegit e magno numero eorum qui Alexandri res gestas descripserant duos, quibus prae ceteri maXimam tribuendam esse fidem sibi persuaserat, tolemaeum Lagislium et Aristobulum. Quod prudenter eum secisse nemo negavit, qui semel Alexandri rerum memoriae cognoscendae operam dedit; neque defuit ei merita huius rei laus. Iam quaeritar, quodnam secutus consilium suum uterque auctor opus conscrip8erit. Atque si Ptolemaei fragmenta quae nobis servata sunt perspexerimus, statim apparebit praecipue eum tractasse re bellicas, quod pro ingenio suo eum secisse
De sontibus quibus usus Arrianus Anabasin composuit
pronum est conicere homo enim erat militaris, qui paene omnium expediti0num quas Alexander suscepit ita particeps fuit, ut munere quodam militari fungeretur. Nullum vero extat fragmentum, e quo cura8Se eum res ge0graphicas evadat; neque profecto videtur diligentius ea pertractasse. Nam V2l, , qui locus gravissimus est ad Ptolemaei rationem c0gno
ανεγραφεν. Inde consequitur ipsum Arrianum non ignorasse Ptolemaeum haud ita curiosum fuisse quaestionum geographicarum ubi vero Ptolemaeus eas accuratius tetigerit, cohae- ruisse eas artissimo vinculo cum rerum militarium descriptione, quae melius explicaretur et intellegeretur, summa cum probabilitate nos quoque ut iam alii fecerunt suspicabimur. Quodsi vero Aristobuli fragmenta, quae haud pauca aetatem tulerunt, perlustrabimus, rerum militarium quidem descriptionem eum, ut par e8t, non neglexi88 patebit; sed magna diligentia ea imprimis enarravit explicavitque, quae pertinebant ad terrarum ab Alexandro subactarum naturam et incolas.
Saepius videmus et Arrianum et Strabonem ex eo talia proferre, quibus deScribuntur populi terrae plantae fluvii similia id generis. Deinde ad ipsam regis per80nam quae pertinent diligentius tractavit. Quae cum ita sint, recte opinor concludemus Arrianum etiam ea de causa Ptolemaeum et Aristobulum ex tanta scriptorum multitudine elegisse, quia ex his duobus aptissime historiam Alexandri componi intellegebat poterat nimirum optime
unius narrationem e altero supplere. Etiam huius modi consilium in auctoribus eligendis secutum eum esse qui tandem
Id igitur semper tenendum esse puto Arrianum rerum militarium descriptionem praecipue sumpsisse e Ptolemaeo,
quippe qui has magis curaverit. Accedit quod compluribus
locis, ubi utriusque auctoris de rebus bellicis sententiam profert Arrianus, praetulisse eum Ptolemaei memoriam Aristobuli narrationi elucet.
12쪽
1 loquitur Arrianus de pugna inter Alexandrum qui Hydaspen transiit et Pori filium commissa. Primum Aristobuli sententiam narrat ora, tum proser ora ex tertio quodam sonte narrationem ab ea diversam deni lue vero profitetur: ιλλέ II τολε t aio pisciγου, et se καὶ γω Dst νερο ua ι, λυυς λέγει, atque usius exponit, cur Ptolemaei narratio potiorem
Deinde Ι 6, 1 0stquam capite praecedenti copio8iu eX-
posuit Arrianus cladem Macedonum apud Maracanda a Spitamen acceptam, addit ex Aristobulo multo breviorem atque ab illa diversam narrationem, unde recte cum Schoenio i)essiciemus priorem haustam esse ex Ptolemaeo Ptolemaeum igitur priore loco respexit Arrianus, tum Aristobulum. Praeterea in disputationis nostrae decursu demonstrabimus Arrianum in expeditionum bellicarum narrationem procul dubio ex Ptolemaeo haustam talia inseruisse ex Aristobulo, quibus res geographicae tractantur. Praecipue hinc elucet studuisse eum, ut Ptolemaei memoriam commode suppleret. Sed in universum quoque l0nge maximam Ptolemaeo Arrianum tribuisse fidem nos contendimus. In praelatione enim eX- ponit causas, quibus conmotus Ptolemaeum et Aristobulum maiore de digno quam ceteros existimet. Proseri autem ad utriusque dem confirmandam duas causas, ad Ptolemaei
Quo loco alius etiam gravior Videtur esse VI 2, 4, ubi loquitur Arrianus de multitudine navium ab Alexandro extructarum. Hic postea demonstrabimus eum Aristobuli numero Ptolemaei praetulisse, qui Verior ei esse videbatur. Ptole
Sed iam sententiam meam expromam de ratione inter Arrianum et Curtium It usum intercedente, de qua prili De rerum Alex. . scriptorum imprimis Arriani et Plutarchi fonti
23 Cf. Petersdoin, in neue Bauptquelle des 9 Curtius Rufus, p. 57.
De sontibus quibus usus Arrianus Anabasin composuit
mus copiosius disputavit Petersdormus ' Multis enim locis ubi Curtius cum Diodoro prorsus conspirat, discrepat ab Arriano;
contra non raro con8entit accuratissime cum Arriano, ubi apud
Diodorum nihil simile invenitur. Hinc efficitur Curtium utrum ipse an potius auctor eius fuerit nunc non quaero praeter sontem, ad quem Di0dorus redit, auctore quodam Arrianiu8um 88e, ergo praeter Clitarchum quem volunt aut tolemaeo aut Aristobulo Iam quaeritur uter fuerit atque si me audis Petersdormus recte comprobavit multos Curtii locos cum Arriani narratione prorsus conspirantes fluxisse ex Ptolemaeo; monuit enim locis illis in universum res bellicas diligenter enarrari, quarum descriptionem Ptolemaeo deberi nobis per- Sua8imus Miror autem, quod Fraenkelius, qui multus est in Schoeni coniectura de qua mox agetur refutanda, prorsuS neglexit illius viri docti coniecturam refellere. Ipse vero in
Laudient* sententiam abiit, qui ristobuli memoriam solam apud Curtium deprehendi censet nisi quod Laudienus putavit
Curtium ipsum Aristobuli opus adhibuisse, cum Fraenkelius statuat Curtium ex auctore quodam hausisse, qui Clitarchum et Aristobulum iam compilavisset. Recte quidem nonnullos locos Curtianos, qui congruunt cum Arriano rettulit Laudienus ad Aristobulum; neque vero praepropere inde efficere licet, omnes loco ex eodem fonte fluxisse. In idem vitium ceciderunt Glueckius 3 et Fraenhelius. Qui cum Clitarchum et
Aristobulum eisdem auctoribus usos esse statuat, XSpectamu8
saltem illos quos dixi locos Curtianos conspirare cum Diodoro, qui item Clitarchum adhibuit; sed hoc non seri, immo Diodorum discrepare a Curtio, ubi cum Arriano conspirat, iam supra monui mi maxime Fraenheli error, quo perductust Diodorus Curtius Arrianus quibus ex fontibus expeditiones ab Alexandro in Asia usque ad Darei mortem factas hauserint. 1870.2 Ueber die uellen rur Gesch Alexander d. in Diod Curi. Plut 1874.3 Cf. Petersdoris, in neue Bauptquelle, p. 46.4 De Tyro ab A. . oppugnata et capta. Quaestiones de fontibus ad A. M. historiam pertinentibus. 1886. p. 16.
13쪽
paene omnia quae levem similitudinem produnt ex eodem sonte derivat, perspicitur. Itaque ex hac quoque parte Fraen- heli sententia concidit propter hanc vero imprimis opinionem salsissime de Aristobulo Curtii fonte conceptam lactum est, ut nimis multas Arriani narrationes non Ptolemaeo sed Aristobulo attribuerit. Sed ad sententiam nostram confrmandam necesse erit tales locos Arriani, quos certis argumentis ex Ptolemaeo petitos esse comprobatur, cum Curtio comparari L. III c. 5 ex Pt0lemaeo uxisse inde apparet, quod initio dicit Arrianus: εις Μυιτ ιν δε υτεβ τρεσβεia τε ἐκ τῆς Ἐλαδος κον. Aristobulus enim, ut ex ultimis capitis antecedentis verbis intellegitur, Alexandrum ab Hammonis oraculo non Memphim, sed Alexandriam redisse tradiderat. Loquitur autem Arrianus
capite quinto de viris, quos Aegypto Alexander praesecit. Atque de hac re valde consentit Curtii narratio. Curi. IVS 4sq. Itaque Aegypt praefecit Aeschylum
Rhodium et Peucesten Macedonem quattuor milibus militum in praesidium regionis eius datis claustra Nili fluminis Polemonem
triremes datae. Dicae deinde, quae Aegypto iuncta est, praep08itus Apollonius: vectigalibus eiusdem Africae Aegyptique Cleomene8.
L. III 3 describitur Alexandri in Hyrcaniam expeditio. Ut lans indagetur, apte Aristobuli fragmentum apud Strabonem . I p. 509 β 2 servatum cum Arriani Q componitur; ab utroque Hyrcaniae natura explicatur. Arr. ' καὶ τὴν μὲν ἄρεσιν Aristob. prio ὁ ωριστοβουλος
De fontibus quibus usus Arrianus Anabasin composuit
Quis unquam sibi persuadebit utrumque locum ab eodem auct0re prosectum esse Neque p0terat Aristobulus alio loco nisi hoc ipso de hac re verba facere. Ergo Ptolemaeum Arrianus adhibuit. Curtius vero nonnullis locis ita cum eo conspirat, ut idem lans apud eum statuendus sit.
εστειλεν 'θυιον ὁ τους τε ξενους καὶ την λοιπην irrco aναλαβοντα Curi. VI 4, 2 sq. ad fines Hyrcaniae penetrat, Cratero relicto cum iis copiis, quibus praeerat, et e manu, quam Amyntas ducebat, additis sexcentis equitibus et totidem a την λεcoc ρον a, μακροτεραν
dimenta, modico praesidio dato, campestri itinere ducere iubet. Ipse cum phalange et equitatu CL stadia emensus, castra in Valle, qua Hyrcaniam ad
Curi. β 23 cum Phrataphernes ei occurrit eque et eos, qui po8 Darei mortem profugerant, dedens. - Hic ei Craterus et Erigyius oc
λειφθέντας κατα την ὁδόν. Apparet igitur etiam Curtianam narrationem redire ad Ptolemaeum, quoniam hic procul dubio Arriani sons est sta
14쪽
Restat, ut de tertio quodam Arriani fonte dicam. Notum est A. Schoenium commentatione acuminis plena comprobare studuisse Arrianum et lutarchum communi usos e88 fonte, qui diversas diversorum de Alexandri rebus gestis relationes contineret, ut ingulis auctorum nomina adponerentur Arrianum igitur Ptolemaei et Aristobuli libros ipsos nequaquam Ver8avisse, sed sex conlectione illa narrationes sub Ptolemaei et Aristobuli nominibus venditas elegisse, Plutarchum autem, quippe qui non ἱστορέαν sed io scribere Voluerit, ex illa deprompsisse memorias ad finem suum magis idoneas, velut acete dicta iocos res sabulosas alia eius generis. Quam coniecturam non omni ex parte stare posse ostendit A. Schaeserus annal philol. Vol. Ι p. 33 sqq. qui ut certissimum argumentum proferam rectissime monuit nullam esse causam, cur dem denegemus Arriano in praelatione ipsi declaranti' se ea esse conscripturum, quae tolemaeus et Aristobulus memoriae prodidissent neque debuit Schoenius consuetudinem in Plutarcho observatam Arriano obtrudere. Recte
tamen concessit Schaeserus Arrianum ea, quae commemoraSSeSeS ως λεγο1 ιεν ιιιόνον Icὲρ υ λεξανδρου in praelatione adfirmaret, e conlectione quadam sumpsisse, quam etiam Plutarchum praecipue in suum usum converti8Se propter magnum amborum con8ensum consentaneum 88et. Atque haec coniectura a plurimis viris doctis comprobata est. Attamen non defuerunt, qui etiam hanc sententiam absurdam nec ullo modo probabilem esse professi sint, e quibus nomino audienum cuius hariolationes recte explosit aerstius -
i Hic refutanda esse sententia videtur, quam nuper H Nissenus PrO- tulit inius Rhen vol. XLVI p. 246 Ueber die Absanunysaeit ou Arrians Anabasisi contendit enim elucere ex praelatione Anabasis Arrianum neminem praeter Ptolemaeum et Aristobulum laudare voluisse, quod consilium quattuor libris primis observasset, cum reliquis etiam alii citarentur. Sed talem legem se secuturum esse Arrianum omnino non profiteri quivis
concedet, qui eius verba diligenter consideraverit dicit se tolemaeum
et Aristobulum esse exscripturum, neque vero se hos solos laudaturum.
2 Bettrage ruriuellenkriti de P. Curtius Rufus. p. 35. De fontibus quibus usus Arrianus Anabasin composuit
Κ0ehlerum ν), Fraenhelium, qui vehementius quam reliqui Schoenium impugnavit. Sed valde dubito, num argumenta, quibus demonstrare studuit Plutarchum ipso scriptores quos laudavit ante oculo habuisse, satis accommodata sint ad persuadendum. Primum enim id raenhelio vitio dandum est, quod Schaeseri sententia plerum ius prorsus neglecta Solam Schoeni coniecturam refellit facile sane erat ostendere Arrianum ipsos Aristobuli et Ptolemaei libros in manibus habuisse,
difficilius Sohaeserum refutare. Itaque hac in quaestione Fraeu-kelius callidius quam prudentius versatus Videtur SSe. Deinde nunquam credam Plutarchum tantam tam diversorum rerum Alexandri scriptorum cognitionem sibi comparavisse ad talem vitam conscribendam ), qua in re semper id tenendum erit nequaquam eum historiam componere Voluisse. Atque Fraenhelius ipse quodammodo consessus est p. 26), mirum videri posse Plutarchum, ut temporis spatium tam artis snibus circumscriptum tractaret, tot auctorum narrati0ne commiscuisse et conglutinasse. Neque talis ratio congruit cum consuetudine huius scriptoris, quae in aliis vitis conspicua est; solet enim Plutarchus auctores iam in fonte suo laudatos adferre, verum lantem cui debuerit supprimere, nisi si memoriam quandam Singularem minusve credibilem auctoris sui testimonio confirmare atque tueri vult aut alius scriptoris sententiam illius auctoritate refellere studet.
Iam restat, ut Videamus, utrum ex auctore Plutarchi hausisse Arrianum ea, quae λεγομεν ιιο νον esse disertim significavit, Velimus accipere necne. Atque hae de re ad certum iudicium veniemus, i consen8um respexerimu8, quem Stare saepius inter duorum scriptorum narratione Schoenius p. 33-49
luculenter exposuit. Praecipue ei loci premendi sunt, quibus de eadem re complures auctores ab utroque laudantur; ibi
enim neces8ario statuendum est utrumque criptorem e c0m-1 Eine uellenkritimetur Geschichte Aleaeandera des Cronen in Dio
dorus Curtius und Iustin. 1879.
2 Recte iudicat de hac re A. Vogelius, eber dissuellen Plutarchs inde Vita Alexandera, P. PSq.
15쪽
muni lante hausisse, in quo diversa iam testimonia conlecta erant. Sic Arr. II tui. 18, 2 comparantur memoriae
των coitio et Aristobuli de nodo Gordio abolexandro soluto idem si Arr. ΙΙ Plut 19, 1 de Alexandro Tarsi aegrotante Arr. I 1 Plut Alex. 55 5 deprehendimus Ptolemaei et Aristobuli sententias de Callisthenis philosophi
morte, nisi quod apud Plutarchum Charetis quoquo memoria addita est. Hi loci tam graves sunt, ut sacere nequeam, quin prorsus abeam in Schaeseri opinionem de Schoeni coniectura pronuntiatam. Neque vero sententia mea eo concuti potest, quod nonnullis locis Arrianus memoriam a Plutarchi diversam tradit immo inde indoles peris illius conlectanei ab utroque u8urpati maxime conspicuast, quod sine dubio haud exiguam diversorum testimoniorum congeriem continebat, e qua alia Plutarchus alia Arrianus eligebat. Quod num recte statuam,p08tea apparebit. Quaeramus vero, quis fuerit et quando vixerit operi conlectanei auctor. De hac quidem re etsi Schoenius certi quidquam pronuntiare non 8t ausus, tamen quanam Via ac ratione hac in quaestione solvenda esset procedendum demonstravit. Circumspexit enim tempora scriptorum et ab Arriano et Plutarcho c. 46 laudatorum, unde effecit utrumque adhibuisse scriptorem, qui circa annum 200 vixerit. Adsensu Schaeseri haec sententia est comprobata, qui suspicatus est Satyrum suisse operis conlectanei auctorem quae coniectura nullo argumento nititur, neque crediderim talem operis historici rationem qualem mihi fingo quadrare in Satyrum biographum. Porro mihi persuadere nequeo scriptorem illum quem Arrianus Plutarchusque exscripserunt vixisse illo tempore. Neque enim recte siquid video egit Schoenius de Aristi Salaminii tempore, qui ab Arriano VII 15 5 una cum Asclepiade, de quo nihil scimus, laudatur: χριστος ὁ καὶ σκλqπιαδης
De sontibus quibus usus Arrianus Anabasin composuit 13πονόν τε κa ελευθεριον καὶ ζερὶ του coλιτευ1 aTO a διαπυνθανό/ιενον Fortasse ideo nominavit illos auctores, quia
de Romanorum legatione, re videlicet gravi88ima, egerant. Eadem quoque de causa disertim dixit neque ullum Romanorum Scriptorem neque Ptolemaeum neque Aristobulum illius legationis mentionem fecisse. Est autem veri simillimum Arrianum illorum auctorum testimonia repperisse inter λεγό/ ιενα Vicip8e eorum libros adiit. Recte vero monuit Schoenius Aristum illum nimirum Salaminium, nam de alio cogitari nequit vixisse ante Strabonem, qui dicit de eo l. XI p. 682 και ιετα αυτ hMλaμές, θεν ἐν χριστος ὁ συγγραφευς. Idem i. XV p. 730 adfirmat Aristum multo natu minorem 2LOL μεν εστ νε υτερος τουτων esse Aristobulo et Onesicrito. Deinde commemoratur Aristus ab Athenaeo l. X p. 436 Ε εστιν ὁ πλεiστον και Ἀλκετας ὁ Μακεδων, ως φησιν χριστος ὁ αλαιιένιος, και ιότι ιος ὁ ζέθη 'aioς. υτος ὁ και χώνη πεκαλεiTO. . . ἶς φησι Πολμιων. Iam cum quae antecederent apud Athenaeum de Arcadione et Erasixeno strenuis potatoribus item ex Polemone petita esse vidisset, coniecit C. Muellerus otiam Aristi testimonium fluxisse ex Polemone, quem circa antium 200 Aristophanis Byganti aequalem floruisse constat. Cui sententiae adstipulatus est Schoenius l. l. p. 58. Facile vero perspicitur argumentationem eius non 88 rectam. rimum dicit non cadere in Aristum Polemone paullo antiquiorem ea, quae Arrianus praeterea ex illius et Asclepiadae operibus deprompsisset de rationibus, quibus ductus Alexander Romanorum legato comiter excepisset. Hoc quidem bene disputavit; nam quae Arrianus de ea re profert, non potuerunt scribi, nisi eo tempore, cum Romani rebus Graecis et Asiaticis iam dudum sese immiscuerant, ergo non ante annum 200. Sed nunquam licebit cum Schoenio, qui salso uelleri de Aristi tempore coniectura nimis lubrica nititur, omnia quae ab Arriano exponuntur de legatione illa ad solum Asclepiadem reserre, praesertim cum de hoc scriptore nihil certi sciamus )
li Fragm. Scripti rerum lex M. P. 154. 2 Cf. Lehrs, Herodiani scripta tria. l. 433.
16쪽
Nam Aristum quoque sive eadem sive simillima protulisse satis dilucido evadit ex Arriani verbis. Itaque concludemus utrumque Aristum et Asclepiadem non paullo post annum 200 scrip8iSSe. Videmus igitur quae Schoenius et chaeserus de tem pore atque auctore c0mmunis illius fontis protulerunt stare non posse. Tertiam de libri conlectanei scriptore coniecturam protulit Ι. aerstius l. l. p. 34 sqq. qui cum Gut8chmidio consentiens statuit Strabonem communem Arriani et Plutarchi fontem fuisse. quidem profiteor me hanc sententiam verissimam esse arbitrari nego ero aerstium coniecturam suam ita comprobasse, ut omne dubitationes iam exemptae sint. Itaque necesse erit noVa argumenta adferantur, quod seri posse credo. Sed priusquam accuratius ea profero, pauca praemonenda e88evidentur de illius viri opere, quod conscripsit de Alexandri rebus geSti8. Strabonem historiam Alexandri rerum ge8tarum composuisse elucet ex ipsius verbis l. I p. 70 C. παντες liis et oiνυν οἱ περὶ τῆς Ἀνθικῆς γραφαντες cor ἐμὶ τω σxoti φευδολογοι γεγονas .... καὶ ηιι ἐν δ' ὁ λ ρζεν ι πλέον κατιδεὶν ταυτα co/ιν ιιατιζομένοις τα λέλεξανθρου στραξεις. Iam omnibussere viris doctis hist0ria illa locum suum habuisse visa est in uno vel duobus quattuor illorum librorum, qui continebant
λυβιo tractavit. Itaque si revera ab Alexandri regno initium secit, Strabonem quattuor illis libris tempora inde ab anno 336 usque ad 46 descripsisse existimari oportet. Quae sententianum recta 88et, primus dubitavit uellerus D idque optimo iure. Saepissime enim, quod ex libris ge0praphicis cognoscitur, singulas res gestas Alexandri amplissime exsecutus est, quod nequaquam consentaneum est in praelatione. Qtaque melius de peculiari per cogitabitur, qu0d inscriptum erat Iroμν ματα, ut adparet e Verbi modo laudatis Detcol ινηματι ο/ιένοις ται M. στρώξεις. Cuius Operis fragmenta etsi apud nullum inveniuntur criptorem, tamen haud pauca ex geographicis libris
De sontibus quibus usus Arrianus Anabasin composuit 15
expiscari possumus. Fere enim omnia ad Alexandri historiam spectantia, quae Strabo his libris inseruit, ex opere suo petisse arbitrandus est. Quam rationem utique eram esse imprimis monuit Millerus Die Alexandergeschichte nuch Strabo p. 1 sqq.; quo libello ea collegit, quae ei ex opere historico translata esse videbantur. Iam quaeritur, quanam ratione usus Strabo hypomnemata composuerit. Nihil impedit, quominus huius quaestionis solvendae cau8a rationem in geographico opere adhibitam comparemus. lucet autem ex hoc opere lectio paene admirabilis, modo hic modo ille scriptor laudatur paene ingens Xcerptorum multitudo in unam conlecta est congeriem Saepissime videmus eum de una eademque re diversorum auctorum testimonia religiose comp08uisse Eandem congerendae materiae diligentiam in historicis quoque operibus enituisse non solum per Severi est simillimum, sed etiam vel ex paucis hypomnematorum
historicorum fragmentis intellegere licet conferas velim haec fragmenta: ueli. Ioseph .ant. Ιud. XIII 11, 3 ως μαρτυρεὶ
α λιν ἐξ 'Fφικράτους νοματος λέγει υτ υς. Quae sufficiunt ad Strabonis hypomnematorum indolem et consilium recte
Apertum igitur est Strabonis hypomnematorum de Alexandri rebus gestis naturam similem fuisse libri conlectanei, quem dicere con8uevimus. Neque Vero magna cum probabilitate contendat quisquam a duobus deinceps viris doctis eundem laborem Sse Su8ceptum, ut quae extarent memoriae de regis illius vita et expeditionibus simpliciter in unam congeriem conligerent. Transeo nunc ad eos locos tractandos, quibus potissimum comprobatur, Strabonem ab Arriano et lutarcho adhibitum esse. Atque primum de Aristo, de quo paullo ante egi, nonnulla addenda sunt. Huius enim ipsius auctoris mentionem aptissime ad Strabonem reseremus. Nemo enim Scriptorum,
17쪽
qui ante Chr. n. vixerunt, eum novit praeter Strab0nem, qui bis Aristi mentionem inicit uno loco p. 682 Salamine eum oriundum suisse adnotat, altero autem p. 30 laudat eum una cum Aristobulo et Onesicrito de Cyri sepulcro, ergo de re maxime cum Alexandri historia coniuncta. Recte autem Statuemus XVI, 7 et 8 Strabonem ex suo ipsius opere historico transtulisse in ge0graphica Nullus igitur dubito, quin Arrianus Straboni Aristi mentionem debeat.
Accedunt alia neque pauca neque levia argumenta, quorum unum praeter cetera est memorabile. Lib. VI 22, 2 sqq. primum narratur Alexandrum ab lonem sine timore redisse, quoniam vidisset nullam Chaldaeorum vaticinio esse vim tum transit Arrianus ad sabulam
illam de Alexandri diademate, quod regi in paludibus Babyloniis naviganti ingenti vento abreptum arundini adhaesit, sed
a nauta quodam servatum est. Iam componi videmus Aristobuli memoriam cum aliorum testimoniis. Plerosque enim reserre exponit Arrianus καὶ οἱ μὲν πολλοι των νaγραφόντc0 Ta άλεξανθροιθ nautam illum talento ab Alexandro donatum, tum vero vatibus postulantibus capite plecti iussum esse contra Aristobulum memorare talentum quidem eum accepisse, Sed plagis adfectum esse quippe inter natandum diadema capiti imponere au8um. Eundem auctorem referre nautam illum fuisse Phoenicem, a nonnullis autem Seleucum diadema servasse adfirmari: εἰοὶ δὲ Τ Σέλευκον λέγουσι ' καὶ τουτο τεὴ τλωλεζάν-
με; . Dii . Unde β 2-3 uxerint, disertis quidem verbis non dicitur; sed haec quoque verba ex Aristobulo mana88 ut intellegatur opus est Arrianum contendere cum Strabone XVΙ1 li p. 741, qui sua sumpsit ex illo auctore:
De sontibus quibus usus Arrianus Anabasin composuit 17Εadem sabula redit apud Appianum Syr. c. 56, ubi eadem si variorum illorum testimoniorum oppo8itio, quamquam
Aristobulus ipse non laudatur. Itaque cum duo scriptores tam vehementer On8entiant, communem quendam sontem ab utroque Surpatum Ese recte arbitrabimur. Quaerendum igitur St, e quonam auctore hauserit Appianus.
Agitur de historiae Syriacae . 52 - 68. Ineunti c. 52 haec ait Appianus τῆς ὁ βέβλου τῆσδε Ουσζς Συριακιῆς - ουκ
ρίας ἐβασίλευον. um praebet ille brevem historiae Syriacae conspectum inde ab Alexandro usque ad annum 64, quo Pompeius Syriam reddidit provinciam Romanam unius Seleuci historia amplius tractatur. Inde consentaneum sit Appiani sontem usque ad annum illum pertinuisse. Neque enim Seleuci historia a reliqua narratione eparanda est, quod Fraenhelio placuit, qui fluxisse illam ex Hieronymi opere censet cf. p. 5). Primum enim nequaquam ostendi potest Appianum novisse et adhibuisse Cardianum uno quidem loco eum laudat, Mithr. c. 8 γερωνυμος ὁ Ουδ εγι φαυσαι Scit Alexandrum Ουν ἐθνιον λευς, ἀλλ' ἀνὰ τὴν caράλιον τῆς IIasιφυua καὶ Kι-Lκέa krερa odo ν Ic et o Aaρεῆον τρανιέσθαι sed sine dubio hic illius nomen debet ei, quem in bellis Mithridaticis enarrandis adhibuit. Sed etiam firmioribus demonstrabimus argumentis Seleuci historiam non fluxisse ex Hieronymo Dicit
enim Appianus c. 4 exti . de Lysimachi et Selbuci aetate
2 IIunc numerum altero esse credibiliorem monuit Droysenus Gesch. α Heueniam II 2 p. 327 adn. l.
18쪽
Maximilianus uedeche De fontibus quibus usus Arrianus Anabasin comp0suit
est, luoniam id agit Lucianus, ut viros enumeret, qui aetate longissinia suerunt. Ex alio quoque loco manifestum fit Hieronymum non esse inspectum ab Appiano C. 58 init perhibentur haec εἴ rσὶ δὲ at τε i et ac 2ελει κεέας ἰκέζοντι, τῆν ιει Ir τῆ γαλασσύ,
ρ γυνον. Sine dubi ultima quoque verba sumpsit Appianus exsonte suo primum enim luis est qui contendat tale quid eum compertum habuisse Deinde vix etiam Appiani aetate Κεραυνον illum colebant. Nesiue vero Hieronymus illud a νῆν dicere potuit Seleucia enim . ymi condita est, Hieronymus autem iam circa a. 26 obiit. Ut statuamus Cardianum illa verba triginta annis post urbem conditam scripsisse tam exiguum hoc tempori spatium esse adparet, ut sic sari vix potuerit. Atilii Seleucus ipse a demum Si mortuus est Vixit igitur Appiani auctor non paullo post Hieronymum ergo non licebit Seleuci historiam a reli luorum regum enumeratione discernere, immo uni debentur omnia auctori, qui post annum 64 scrip8it. Hunc sontem fuisse Strabonem mihi persuasum e8t nonnullis enim locis Appianus mirum quantum consentit cum eiη quae Strabo proser in libri geographicis. Primum conseras velim hos duos locos, quibus simillima narrantur de Sandro cotto Indorum rege:
Appianus etiam quintam urbem Αντιοχειαν την ἐμὲ του Tθρλὶτος corasto addit; sed nemo hanc gravem esse discrepantiam adfrmabit, quoniam Strabo loquitur de Seleucidis quattuor urbibus. Praeterea non multo post ora dicit de Antiochia O rLOλυ τε λείχιετ ιι καὶ δυνas ει καὶ ιεγέθει Σελευκείας τῆς εα τευ θρει. Sed ne id quidem quod apud Strabonem legitur Σελευκεια η εν II ερέ χ, apud Appianum autem Σελευ-κει ν ἐμὲ τὴν θαλασσι premendum est; confera 8 προς
Optime deinde quadrant ad Strabonem ge0graphum, quae c. 6 disseruntur de variis urbibus, quae Argos appellabantur. Accedit quod omnes, quas adsert Appianus, Strabo commemorat Argos Amphilochicum X p. 450 462, Oresticum VII p. 32fi, Ionicum V p. 215, VI p. 283. Neque parvi est momenti, quod Argonautarum apud Appianum mentio sit, quoniam saepissime Strabo in geographia illorum expeditionem tangit. Neque vero obicias Strabonem de Seleuco loqui non potui88e, quia opus eius demum ab a. 146 initium cepisset. Iam 8upra p. 4 monuimus quattuor libris primis hypomnematorum hi8toricorum breviter eum tractasse tempora praecedentia. Initium igitur totum pus cepit fortasse ab Alexandri Magni
Iam ero ummo iure contendemus sabulas illas de Alexandri diademate Strabonem ipsum conlegisse et ex hypo-
19쪽
Maximilianus uedeche De sontibus quibus usus Arrianus Anabasin composuit
mnematis quibus Alexandri res gestas tractavit sumpsisse in hypomnemata historica', quae post illa conscripsisse Videtur. Neque enim cogitare licet Strabonem talem variorum testimoniorum congeriem, praesertim in re quae illo loco minoris momenti esset, operi suo inserturum sui 88e, nisi ipse eam composuisset. Simul autem Arrianum, quippe qui ad eundem fontem redeat atque Appianus, hau8isse sua ex opere Straboniano adparet. Transeo ad alterum quoddam iudicium satis manifestum. L. V 24, 1- exponit Arrianus, quibus causis commotus Alexander per Gedrosiam redierit in Persidem. Hausisse eum hic ex Strabone facile est demonstratu. Necesse vero Stutriusque locos exscribere: Arr. c. 24, καὶ λέγουσινοι πολλοὶ - ῶν ξυγγραφανιωντα ιις Ἀλεξανδρον ODμῆν αγνοησαντα λέξαν deo τιῆς do την χαλε-
λέγει Νέαρχος τουτην τραπῆναι Ἀλέξανδρον.Εx Arriani verbis elucet plerosque Alexandri rerum scriptore adfirmasse regem n0n ignorasse quidem itineris illius disseultatem, sed illac proficisci voluisse ea de causa, quia Cyrum et Semiramin eandem expeditionem suscepisse audivisset Hoc quidem etiam Nearchum tradidisse Tot των νε- κα- λέγει γέaποοῦ ταυτην mea cῆναι Αλέξανδρον sed illud nega88e immo non novisse Alexandrum tantam itineris diue
ciae opprobrio defendere. Strabonem autem et plerorumque scriptorum et Nearchi memoria compertas habere videmus ex locis, quo exscripsi praecipue alter locus p. 722 maximi est momenti Quibus verbis antecedunt apud Strabonem Nearchi ipsius verba Nonnulli vero ut 0rae et Gro88hurdius, mutaverunt illud φασὶ in φησι, quia quae hic de Cyro
et Semiramide narrarentur prorsus congruerent cum illo Nearchi fragmento . 686 Maec quidem mera est hariolatio; obstant Arriani verba, ex quibus Nearchum non dixisse verba καέαερ εἰδοτ Ta arcoela adparet Immo haec sunt verba et u 1coλλευν. Itaque illud φασὶ Strabonem consulto dixisse credemus. Luculenter vero ex consensu quo viri docti illi abusi sunt efficitur ut opinor Strabonem variorum Scriptorum composui88 memorias ita, ut Arrianus eas perhibet uno nimirum loco ex opere suo exscripsit sententiam Nearchi, altero τευ πολL0ν. aliter consensum illum vix explicaveris. Simul autem nunc manifestum sit Arrianum hausisse ex Strabone.
20쪽
Maximilianus Luedeche De sontibus quibus usus Arrianus Anabasin composuit 23
Accedit aliud, quod dignissimum est memoratu C. 24, ita pergit Arrianus, ut ea quae secuntur ex Nearcho fluxisse adfirmandum sit atque recte monuit Vogelius ' c. 24 4-6;25 26 4-b, quibus Arrianus alteram itineris per Gedrosiam lacti descriptionem priori ex Aristobulo sumptae c. 21-23)adserit, deprompta esse ex Nearcho, quia Arrianus prorSusconsentit cum Strabone p. 721 sqq. quem sua scriptori illi debuisse dilucidum est. At in hac ipsa descriptione invenimus verba illa cras δὲ κτλ. Itaque dubitari iam nequit, quin Arrianus omnia haec sumpserit ex Strabone. Neque enim quamquam in historia Indica conscribenda Nearchum in manibus habuit, hic Arrianum eum ipsum evolvisse credam, quia media in Nearchi narratione deprehenditur luculentum peris conlectanei vestigium c. 26, 1- ενθα ι εργον καλον ιrιερ
ατε δεεροι ἀνεγραφαν. Quae non sumpta esse ex Nearcho quivis concedet. Sed artissime cohaeret haec sabula cum eis quae antecedunt. Praeterea si Strabonem inspicimus, invenimus sabulam quandam, quae et ipsa ex vulgari mem0ria desumpta est, p. 723 ga εν δε et oi 'Πριται τὰ τοξευματα
ratio illa de tolemaeo vulnerato et mirum in modum anato, quae item deprehenditur Diod XVI 103 Curi. IXI, 22 Iustin. XII 10, 3. x Nearcho eam non esse petitam inde quoque elucet, quod ipse Strabo de fabulae illius fide iudicium sobrium plenumque dubitationis subiungit: Ho δέ τινα ιιDνυσαι
Videmus igitur Strabonem hanc libri quinti decimi partem
sumpsi88 ex opere historico. Denique ostendi potest etiam in Plutarchi fonte Nearchi narrationem adhibitam esse. Cuius descriptio quamquam brevissima est, tamen certum illius auctoris vestigium in ea cognoscitur: l De fontibus, quibus Strabo in libro XV conscribendo usus sit p. 34.
στροσβάλλει. s. etiam Arr. hist. Ind. c. 19, 13 et Voget. l. l. p. 32 Sq. Itaque hac quoque ex parte comprobatur Strabonem esse operi conlectanei auctorem. In recensendis reliquis locis, quibus idem Vincemus, Se quemur ordinem libri Arrianei. L. III 2, 1 - 2 resert Arrianus vaticinium quoddam Aristandri vatis Telmissensis, cuius narrationis Originem produnt Verba initio posita: λεγετa δε τις καὶ olo ςδε λογος, Ου απιστος ειιοιγε Narratur Alexandrum, cum condendae Alexandriae operam dedisset, circuitum urbis farina designa88e, quia nihil praesto fuisset, quo aptius terra potuisset inscribi. Quod omen esse secundum Aristandrum edixisse. Fraenhelius p. 270 ex Aristobulo haustam esse hanc fabulam c0ntendit, quem non fuisse fontem elucet his ex Verbis: άρεστανδρον τον ελ- ιισσεα, o dr πολλὰ και ἄλλα αλ θευσαι λέγε ro. Nam quomodo Arrianus sic loqui poterat, si Aristobulus iam antea Aristandrum saepius commentoraverat γ andem fabulam narrat Plutarchus, qui c. 26 et 2 agit de Alexandro in Aegypto versante. Facile vero est demonstratu Plutarchum hausisse ex Strabone. Initio c. 26 commemorat Plutarchu Iliadem την ε τουν ρθqκo λεγομενην, cuiu paene eisdem Verbis mentionem