장음표시 사용
11쪽
verba asseruntur et impugnantur parum simile veri est XAristotele ipso esse exhausta, sed potius ex discipulis eius aut lieophrasto aut Hieronymo Cum autem TheophrastuSunii maXime Omnium discipulorum non Solum quae ristoteles docu0rat ad orba sere posteris mandaret, Sed etiam illius doctrinam magis magisque excoleret contraque alio tueretur cumque Hieronymus di Odius ex eis SSet Peripateticis, qui sua ipsorum secta se lue ita moralia inverterent et propria via a ratione philosophante prorSUS
alia vel etiam schola contraria invenirent sus Cic. de in . II. 3, V. 5, cad. r. II. 131 - animi rem iiiii Squis Aristotelis do affectibus maxime quo de ira disciplinam inquisiturus erat, eum Theolii rasti opera evolvere ne er- tractare optimum erat Abiu hoc a seneca in libris de ira conscribendis factum ess 0 luidum mihi persuasi in et Satis hoc appareret, Si aut libor Theophrasti cεοὶ tre9 ευν oo γῆς aetatem tuli SSet aut plura ius fragmenta exstarent nani quae pauca illius libri reliquiae supersunt, nihil faciunt ad nostram inquisitionem. Sequitur ut, qua ratione Sentium Hieronymi Scriptis HSum SSe Senecam, pauci e Xponam. Quod semel tantum
III l9. 3 apud Annaseum in illis libris Hi 0ronymi nomen
invenimus non Statim commovemur ut ex eo illum hausisse
existimemus. Inde autem veri Similius hoc fit liuod apud Plutarchum in libello, quem Scripsit de ira e0hibenda, bis Hieronymi sunt0ntia asseruntur. Primus oeus sic l0gitur
Quibus verbis contra Hieronymum nititur Plutarchu8, quod
λ Hae in re mecum consonti etiam Val. Ilose, qui in libro suo isAristoteles seu lepigraphus ' p. 10 seqq. . II Senecam, ubi in libris de ira Aristotelem nominet, Theophrastum cogitasse judicat, utpote negligentia suadam scriptores veteres uti stiti sectae tribuerint, quae discipulis potius delieantur. s. Val. Rose l. l. p. 109.
irae primos impetus propter celeritatem Sentiri egat cf. Sen dial. V l, 3 4. IV, 36 6.), illaque diSSenSione maximo impollimur, ut otium alii eius libri locis eum a Plutarcho adliit itum esse ducamus, praesertim Cum dieat Hieronymum alia utilia de illa materie tradidisse. s. Hillorum in satur philol. H. Sauppio obl. p. 89. Alter
Γνρεἱόν. si σιν fusio PDMOς. Diserte his verbis Hieronymii Vindictam fisH0ρίειν in tempus differri ni Onet, quo non iani ira sed ratio unitionem suadeat id enim tuamvis non sit Sanatio, tamen SSe cautionem eorum, quae ira Scendo peccentur, et comparationem instituit perturbationiS, quae ab irascendo rosciscatur, cum corpori morbo quam Sententiam neque a Seneca neque Plutarcho alienam esse postea Videbimus. Quibus ex rebus conclud Senecam Hieronymi aliquem de affectibus sive liuod magis lucet, tερ Tis μυρίας tractatum, Cuiu iluidem, quantum Scio, nulla XStat notitia, qtusula excerpsisse. ccuratius tamen de hac re inquiri non potest, cum nulla alia Hieronymi eiusdem argumenti fragmenta nobis exstent, niSi quae ceuratiSSim conqui- Sitione forte postea congerentur. In collectione quidem
illa, quam nuperime illerus satur philol. H. Sauppio Obl. . 85 sq. s. p. 89 publici iuris secit, nihil praeterea
Mittamus igitur interim Hieronymum et StatuamUS, quid it Platon sit censendum Citatur quinquies in Senecae dialogo bis cum si agmenta, ter dicta quaedam eiuSusseruntur in HII, 4 5 19 7 IV, 20, 2 2l, 0 V, 12, 5-7). Prius illorum fragmentorum III 6 5), etsi de ira est, tamen ita appendicis instar quasestionem finit et cum haesitatione quadam allatum est, ut illo loco plurae Platone sumpta SSe negare cogamur. Cum enim
dicit: et Platonis urgumentum adseram quid enim nocet
12쪽
alienis uti sex parte ita nostra sunt γ' indicat Seneca, Se alicuius aliena secta testimonio uti, qua lia de re aliter atque Stoici sentiat. Cum quo cademici totam assectuum disciplinam minus excoluissent, non Si mirum, Si OS Seneca non est secutus. Alterum fragmentum III, 19 7.)nihil de ira ipsa profert, cum de puniendi ratione agat, ut mimine nos impellat ut credamus Senecam ex Platone plura lausisse. D reliquis illis tribus locis non est quod Verba faciamus, quippe quae multo recentiorem fontem Sapiant. Iam vero de Sextio, cuius et IV, 36 fragmentum nobis servatur et V, 36, 1 mos laudatur uniuScuiusque diei dicta saetaque remetiendi, dicundum est. Hic igitur Suxtius vol sextus), Quintus cognominatus, i fuit, qui .
R. 70 R. C. natu BOVae Oetae auctor XStitit, quae Cynicorum Pythagoreorum Academicorum Peripateticorum Stoicorum philosophiam miscuro ses ullo histor philos. graec. III. 1 p. 82 d. III.). quamque inter initia Sua X-Stinetam esse queritur Seneca X. Q. VI, 32, 2). Cuius discipuli suur Q. Sextius filius, Sotion AleXandrinus, Cornelius Celsus, L. Crassitius Tarentinus, Papirius Fabianus. Sotion autem praeceptor erat Seneca et Seripsit duos vel plures libros de ira, quorum admodum pauca fragmenta in Stobasei orilegio asservantur. cf. NietZSche MuS. h. XXIII, 639. Stob sor. XIV, 0. XX. 53. XIII, 5. Dieis: dOX0gr. r. p. 56). Filii fragmentis accuratius XX, 53. inspiciamus, in quo simillitudo cum loco aliquo Annaeano IV, 10, 5 inest. Quae ut appareat, utrOSque loco oculiS subiiciam: si Tl υνος κ 0ν ιερ υργ St0b
ειδε ὁ κρια, L sio κριτ o di γελ 0 Dr ει. Sen. IV, 10, 5..Heraclitu quotiens prodierat et tantum circa Se male iVentium, immo male pereuntium viderat, flebat, miserabatur
omnium qui sibi laeti selicesque occurrebant, miti animo, sed nimis inbecillo: o ipso intur deplorando erat. Democritum contra niunt numquam Sine riSuin publico fuisse adeo nihil illi vid0batur
Serium eorum, quae Serio gerebantur.
Ubi istic ira locus est aut ridenda omnia aut flenda sunt'. Hanc tantam inter utrosque auctore similitudinem idem argum0ntum tractantes Dum cnSu natam SSe cenSeS3Nam quod Sotionis orba multo exiliora quam Senecae Sunt, factum puto Stobuo vel auctoris, quem SeeUtu eSt, X-
quitur, in duo dividendum est, nati Verba: υσαε δε DLMaiisque ad a crvderio cum eis quae Sequuntur nequeunt i cogiungi ut nescio cuius alius Scriptoris Sunt. Contra Verba:
i. e. philo Sophi oDd' ἐαν υς D 9cὼς ρ c0ντα , οντ υχριυντ ιι τοι XL Mart Sotioni attribuenda Sunt concinuntonim cum Seneca verbis IV, 7 l. Nam et histrioneSin pronuntiando non irati populum movent, Sed iratum
Nunc loc0s illos inspiciamus, quibus Sextii fragmenta nobis traduntur. IV, 36 hau loguntur: Quibusdam ut
ait Sextius, iratis prosuit adspexisse peculum perturbaVitillo tanta mutatio sui velut in rem praesentem adducti non agnoVerunt e . Unde autem haec de Sextio Sumpta sunt Nani ex ipsius ore Senecani habere veri dissinaile St. SeXtiu enim c. a. 70 a Chr. natus esse perhibetur ei. Zellerhist. hil. r. III. l. p. 676, 1, ed. III.), Seneca a. p. C. Quodsi ita est, Sextius a. 18 quo anno Seneca philos0phiae studere coepisse putandus est, anno circiter
3 De Heracliti austeritato, quae a multis antiquitatis Scriptoribus commemoraturis. Berays. , Die Heraklitischenii tela 4 6 sq. p. 78.
13쪽
nonaginta natu fuiSSet, qua aetate ViX a Seneca udiebatur. Et quia Sextium de ira librum composuisse nobis
nuSquam traditur, ex alio auctore Senecam illud Sumit Sisse puto. Quid autem verisimilius Si quam hunc auctorem esse Sotionem in libris, quos scripsit se ira δ Accedit tiam, quod alii loco nobis narrat Seneca Se i ΓS0tionem cur Sextius philosophus cibo animalium abstitinuerit audivisse sus. p. 108 17 sq.); ab eodem qui Sotione certior factu ille est, quam ob rem Pythagorei animR-libus vesci noluerint os l. l. Lolleres p. 290 d. IV . NemΡe uterque et Sextius et Sotion multa ex Pythagoreorum disciplina sibi adsciverunt. De Sextio s. olle l. l. III. l. p. 68 l. de Sotione cf. p. 108 20. Ceterum multu apud Senecam inVenie S, quae Pylli agoreorum philosophiam redi
lent itaeque haud dubi e seliolis Sotionis, apud que iupuer audivit cf. p. 49 2 , cooperat. Quae huius generis legenti mihi statim se obtulerunt haec sunt diti t. V. 3i I, VI. 24. 5, 25. l. XI. . A XII. l. ii, p. lib. 6, s. Mullach. ragm. philo S. r. vol. III. . ii not. Zelle l. l. I. p. 295, 6. d. IV. ibid. p. 20. Hae autem sententia probata etiam de Plutarcii aliquo loco coniecturum proferre audebimuS. Qui OSt qua an dixit se, ut iram deponeret, hominibus iratis, quoruni facies color incessus vox in foedum mutata sibi visa -- Sent inspiciendi commotum esse, haec VII, 89 Scribit
ἐGLιν εἰς dicti ολ ν onyx ς. in Nonne haec similitudo utriusque Scriptori tanta est ut cogitaro cogamur aut alterum alterum compilasse aut utrumque communem fontem Se -
cutum esse Si rius Sumeremus, a Plutarcho illum excerptum esse neceSSe esset quod non ita SSe, quamquam multa niter alterius ursimilia xhibot, magna diverSitas qua intur utrum quo in torcedit scribendi rationis magnu quo Plutarcho totius operis vilitas vinciunt. Itaque facere non OSSumus, quin ea in re eundem utriuSque auctorem Statuamus, quem aut Sotionem esse coniecerim
aut aliquom ex antiquioribus scriptoribus sive Chrysippum
Denique ultinium locum, quo Sextii apud Senestam crin memoratio fit V. 36. l) conserentus nihil nos impedit luominus iunc quoque o Sotion Senecam transtulisse
reputaret, quid quoi tu die profecisset cui vitio obstitisset, Diod malum sannvissset, quem Pyllingoreorum morem fuisse Supra jam monui.
Quae suam Vis auca sint, quibus nisi credamus, otioni do ira librum a Seneca SSe X cerptum lamenii 'Scio ni fieri piissit, ut nova si agmenta reperiantur, quibus useo tam diffiditis quaestio si non SolVatur, Certe plus lucis trahat. Onmia qua adhuc disputata sunt cum ita in c0niecturis posita sint, ut nihil corti adhuc siici potuerit, nunc
multo ulterioren materiam adeamuS qua quidem ad certum nos venturos Spero. EXStant enim ut iam monili
b, et non indit in scriptis ristotelicis, qui cum Seneca omparari OSSunt eXStant duo libri, alter Philodem Epi-onrui, ulter Plutarchio ademici iluos de ira Omp0Suerunt. XStant doliti suo apud Galonum multa fragmenta Chrysippi, quibus livius lillosophi eum de affectibus opinio tum d ira continetur. In adiutorium Praeterea O- undi sunt Cicero a tantius Diogenes Laertius in quibus omnibus multum nil nostram qua ostionem pertinentia iu-
14쪽
nonaginta natu fuisset, qua notate vix a Seneca audiebatur. Et quia Sextium de ira libium composuisse nobiKnuSquam traditur, ex alio auctore Senecam illud Sumit Sisse puto. Quid autem verisimilius est quam Hinc u torem Sse Sotionem in libris, quos scripsit se ira λ Accedit tiam, quod alio loco nobis narrat Seneca, Se it Sotionem cur Sextius philosophus cibo animalium abstitinuerit audivisse cf. p. 108 17 sq.); ab eodemque Otione certior actus ille est quam ob rem Pythagorei unimalibus vesci noluerint ui . l. l. Zelleres p. 29u ed. IV . NemΡe uterque et Sextius et Sotion multa ex ethngoreorum disciplina sibi adsciverunt. De Sextio s. 0ller . . Ill. l. p. 68 l. de Sotione s. p. t S. vii Cetorum multu pilii Senecam invenieS, quae Pythagoreorum philosophium redi lent quaeque haud dubie e Cholis Sotionis, apud que iupuer audivit cf. p. 49 2i, acceperat. Quae huius generi fl0g0nti mihi statim se obtutui utit haec sunt dial. V. 6,. I, L 24. , 5. l. XI. . A XII. l. G, OP. D. 6, i Muthich. si agni philo S. gr. OL III. i. U Ot., esse l. l. I. p. 295, 6. d. IV. ibid. p. 20. Hae autem sententia probata tiani de Plutaretii ah quo loco coniecturam proferre audebimus. Qui OSi quam dixit se, ut iram deponeret, hominibus iratis, illior unii acies color incessus v0 in foedum mutata sibi vi Sa -- Sent inspiciendis commotum sessu, haec VII, 89 scribit
ἐσειν ii dicti of ν ργὲ ς ς Nonne haec similitudo utrius que Scriptori tanta est ut cogitare cogamur aut alterunt
alterum compilasSe aut utrituri lue communem sontem Se -' Eaudem sententiam liostmodo vidi ellerum nuperrime rOserre hist phil. r. III. 1. p. 676, 3 d. III. xi es. simile consilium Platonis aΡ. Diog. i. III. 39 de ebriis
cutum sesso Si prius sumeremus, a Plutarcho illum excerptum OSSe neceSSO OSSet quod non ita SSe, quamquam Diulta niter alterius persimilia xhibet, magna diversitas quae intor utruna quo intercedit scribendi rationis magna- quo Plutarcho totius operis vilitas vinciunt. Itaque
in Ore non OSSumus, tuin ea in re eundem utriuSque auctorem Statuamus, quem aut Sotionem SSe coniecerim
'ut aliquom ex antiquioribus scriptoribus sive Chrysippum iv Hieronymum lium Vo. Denii pie ultinium locum, quo Sextii apud Senestam Ommemoratio fit V. 36. l) conserentes nihil nos impedit. quominus hunc quoque o Sotion Senecam transtulisse putemus. Sextio iii in morum suisse narratur ut OnSUmiliat diu cum nil qui tom no turnam e re epiSSet, Secum reputii ret, quid quo illi diu profeciss0t cui vitio obstitis8et, quod malum SanavisSet, luem Pyttiagoreorum morem suisse supra jam monui. Quae luanivis auca sint, suibus nisi credamus, tioni do ira librum a Seneca SSe X ceri tum lamen nescio an seri si ossit, ut nova si agmenta reperiuntur quibus liti e tum di mellis luaestio si noli Solvatur, Certe pliis lucis trulint. Omnia, quae adhuc disputata sunt cum ita in coniecturi posita sint ut nilii corti adhuc effici potuerit, nuncti illo uberiorem materiam adeamus qua quidem ad certum nos venturo Spero. EX Stant enim ut iam monili. Ioui nonnulli in scriptis ristotelicis illi cum Seneca omparari OSSunt exstant duo libri nitor Philodem Epicurei, ulter Plutarchi Academici iluos de ira Ompo Suerunt. XStant denti suo aliud Gulonum multa fragmenta
Chrysippi, quibus huius lilii l0Sopli eum de assuetibus opinio tum do ira continetur. In adiutorium Praeterea O- undi sunt i euro a tantius Diogenes Laortius in quibuSomnibus multa nil nostram oluaestionem pertinentia iu-
Ac primum quidem de Philodem dicamus. Qui qui-
15쪽
dem philosophus, natus Gadarae in urbe Palaestinae, Epicureorum Sectae addictus Summam gloriam Ciceronis aetate ibi comparaverat. Multa ScripSit, quorum magna
par in papyris Herculanensibus detecta non nihil ad phil080phiam veterem eiuSque hiStoriam cognOScendam t- tulit. Aliis vero illius scriptis missis hic tantum de libro eiu περὶ ργῆς quaesti existet. Qui liber pars eius
do ira librum Theod. Gomper Lips. 864 edidit, OSt- quam quaSdam columna Leonti Spenge in Philol. Suppi
x0L II 1863 publici iuris fecit notisque nonnulli instruXit. De verbis emendandis nuperrime bene meritus StC. G. Cobo in Mnemosynae N. S. v. VI a. 1878 p. 373-386. Ac ne primus Seneca Philodemique librorum quos de ira scripserunt comparationem instituisse videar, commemorandus est lichiuS, qui anno 186 in rogrammate Gymnasii Marburgensis pauca de hac re chartis mandavit, Sed ita, ut, quid sex ea comparatione officiendum Sit, ne Verbo quidem indicaverit. Itaque non ut alienum SSea 0Stro conSili0 lio duos Scriptores accuratius inter Se comparare et, quid inde ad fontes Annaeanos inveniendos concludi possit, a diiudicandum proponere. Sed male res se habet, cum tam laceratus mutilatus mendosus Philodem liber nunc apud nos VerSetur, ut nonnumquam, quid auctor ScripSiSSe videatur, ne coniectura quidem restitui possit. Hoc autem pro certo intellegimus Philodomum oripateticos, fortasse Theophrastum maXime, impugnare ccp. 107 qq.), qui iram modicam laudarent eamque cotem Virtutis censerent. Deinde contra Epicuri Sententiam, qui sapientes parva ira affici contenderat, neminimam quidem demonstrare studet eo concipere cf. p. II Sqq.), Sed omnino aςεαθῆ Sapientem Sse. Hanc Philodem sententiam eandem AESSe atque Senecae OStea
videbimus. Quos Philodemus auctores secutu Sit, pro certo diiudicari iossae non videtur Plures autem uisSin eo elucet, quod philosophorum complurium sententias aSSimassert Quin Epicuri librum, cui teste Di0gene X, 28)inscriptum irat περὶ Lact 0ν δόξαι προς Tisioκρύι inprimis exhauserit, non est dubium, praeSertim cum Epicuri ipsiu Saeptu nomen Occurrat ut . 119, 149, 156 Praeterea Metrodorum quoque et Hermarchum Epicureo disputationis materiam suppeditasse puto, quorum disciplinam hac in re cum scholae principe conSentire nonnulli loci teStantur, cf. p. 48, 12. 149, 9, 13 Num Philodemo Nicasicrates ), quem Spengelius L l. p. 498 adverSarium
eius extitisse putat, pro fonte fuerit, addubitari potest. Nam doci illi duo. quibus Nicasicrati aliquae Sententiae proferunturi censentis sapientem sibi ipsi interdum
nocere et iram non Solum e Sua propia natura luctum
parare, Sed etiam rationi caliginem obducere os p. 125 et 126), non alieni sunt ab Epicuri doctrina Supra CommemOrata, qua Sapientem nonnunquam in iram incidere putat
cf. p. 119, 149, 156) De Peripatetici Supra iam monui. Quod oro attino ad Stoicos, Chrysippi de libro περὶ ια-
mihi videtur. illa 'uaes initio libri din animi corporis-ques morborum similitudine disputantur quaeque Singula infra conserentur, nec eiusdem librum ζερι Cayc0 γερα-
ne tino ipse dissimulat cs. p. 17) Quod praeterea p. 113, 36 nobis occurrit nomen Antipatri, quem et ipsum Stoicum de ira scripsissu ex Athenaeo lib. XIV, p. 43 compertum habemus, non tantum valet, ut Philodemum indoplurima hab0ro statuamus Ut ultimo loco de Bion dicam, quem cερι οργι ς librum comp0Suisse X Philodemo p. 17 c0mperimus, nihil OnStat, unde coniicere OSSimuS, num quid is ex illo hauserit. Ac pergamus nunc quam brevissime de Plutarchi li-
3 Hunc errore ductus Valent. Rose Pseudepigr. 4. I per-m Pasicratem esse conjecit. peram Pasicratem esse conjecit.
16쪽
bro cui inscribitur ερι οργι Πιας. RUCR praemittere. Quid sit ira id quod veteres Stoici in axime quaeSiverunt, non dolini Plutarchus sod Domin Fundani Sulla amico quaerente, ut stomodo iram leniverit utque prorsu removerit explicet, illud tantum curat ut quam periculoSusit ira piaeque eius cauSae multiplice et quemadmodum deponenda adumbret. At frustra accuratum subtileque Opus et bene excogitatum quaeroS: num maxima totius pars constat cum X Xempli eorum virorum, qui aut iram con)Ρ0scuui in nut o obtemperantes multa acinora Commi Sprint tum e Vei Sibu innumerabilibus poetarum
partim ad rem pertinentilius partini nil proficientibus. Hic id om mos Gotarum versus sermoni interculandi Chry- Sippo quoque Oppi Obio factus est i suom Euripidis Modoti mi)
Ira Medoue apud vetere saepe describebatur, cuius rei testimonia sunt coinpluria Di tramannia anthologine I aecae, quae
C. Dilth03 in Mus Rhoti. a. ST p. 3l adnotavit simul admonens, Senecam tragicum in deseribenda sui sente Medea notabilem in modum eum hib)sopho li ominem iratum notante de ira I. 3. 4 CODCinere. s. en Med. 94 aeuus est ignis stimulatus ira nec regi cui ut patiturve frenos i aut timet mortem: upit ire in ipsos i livius enses, en de ira I. I. I, ceteris enim adsectibus)alii sui quieti si inuidique inest hic totus concitatus et in inpetu est doli iris, ni morum, sanguinis suppliciorum minime humana urens Cupiditate clum alteri noceat, sui ne legens, in ipsa inruens tela et ultionis Heum ultorem tra turae avidus Sen. Med. 6 sq. vultus itutus ira riget se caput ieroci l quatiens Superba motu regi minatur ultro iis credat e Xulem' quem ei Sum Spurium habeo l laserant genae rubentes s allor sugat ruborem: nullum vagante forma i servat diu colorum illuc fert pedos se illii . t ut loris orba nati l cursu furente lustrat janoeticum emtis. Fronare nescit ira Medea, non amores, i uno ira amori sue causam i unXere quid se nietur ibid. v. 385 sqq. Incerta qualis titillos gressus tulit Deum iam recepto maenas insanit duo i itidi nivalis vertie aut Nysa iugis i Talis recursat huc et huc motu essero furoris ore signa lymphati gerens. Flam- muta facies spiritum ex alto vita pro 'lamat oculi is uberi fletu rigat i renidet. omnis specimuim adsuetus capit. Haeret minatur aestuat opioritur gemit illic, ondus animi vergat ubi Onat minus. t ulli se isto fluctus frunget exundat suror es. Seu de ira I. l. 3. 4 II. 35. III. .
ad fulcion das sontontias suas fere totam libro insoruisse testis est Galen. hae Hippocrat. t. lat. V. . 306. 08.3l4. 32s, Ila nuga S, qua ne apud Ciceronem quidem desidurabis, multo rarius Sonoea in dialogis invenios. Ex adverso nutem Epicurus nusquam aliunde libris immiscuisso testimonia orbib0tur es Diog laort. X, 26 γέ-roci t T ct d GPI PMM ε ωθεν ἐν Droi οὐ dis), eandemque ser c0nsuetudinem Philodemum sequi videmus, quippe qui rarissimo poeta induerit. IIa0 de Plutarcho Jam de Chrysippi εο ς α θοὸν fragmentis, qua apud Galenum . n. maXinatim partem nota is servantur, dicondum serit. Scripserat nim Chrysippus quattuor libros de assectibus es Galen V, p. 379).
bus in tribus suo suo illis libris praecepta hi illic prolata
17쪽
18dontium ei disserendi materiam Xaggera Sse. Sed cum eius libri rερὶ rabiῶν paucis Xcepti fragmenti quae nihil ad inquisitionem nostram faciunt, perierint, nihil
affirmare Udeo. Secundo loco Ciceronem in adiutorium provocandum esse paullo ante commemoraVeram. Quae cum sacerem,
maxime de illius Tusculani disputationibus cogitabam,
quarum liber quartus nonnulla cum Seneca congruentia
nullis locis ad verbum sere cum Seneca OnSentit, decolligere debemuS, cum alter alterum non compilaVerit, utrumque eodem SSe Sum fonte, ChrySIΡΡO. Ex Laetantio uniquo atque Diogene Laertio quaedam potonda sunt ad notiones aliquas definiendas. Haec in universum dicenda erant nunc ad propriam diSputationem accingamur, qua, 1uos Seneca in libris do ira sontes secutus sit, accuratius demonStrare conabimur. Ita autem inquisitionem nostram instituemus, ut deincepS singula capita dialogi Annaeani perscrutemur ad eaque fontium v0Stigia notemUS. Lib. I. Initium facit ense a disputationis sua ita ut dicat, tua causa permotus de ira Scribere Susceperit. Nam Novato fratro suo cui post Gallioni nomen erat, Se rogatum esse, ut quomodo ira posset leniri Secum communΙ- earet Eademque ratione eandemque ob cauSam etiam Phitur hum librum suum de ira collibenda incipere iam vidimus. 0rgit 0indo Senue iram describere assectum taeterrimum maximequo timendum. Cum ceteri quieti piadidique aliquid habeant, hunc doloris armorum Sanguinis Suppliciorum cupidum esse idque agere, ut niter no-c0at, ut neglegentem et in ipsa tela irruentem si Sen.
alii Scriptores testantur. Num apud Ciceronem Satis luculentis orbis idom dicitur, cuius in Tusc. disp. IV, 23, 52 haec XStant: an si quicquam similius insania quam ira 3 quam bene Ennius initium dixit insaniae: OX oculi spiritus impot0ntia dictorum ac laetorum, quam artem habent sanitatis Y Tusc. disp. III 8 sq. idem omnem animi Ommotionem dicit insaniam sibi veteribusque philosophis ViSam esse et omnes insipiente si ut i 0νς in8anire, quod Stoici inprimis contendebant os ibid. Il: eo enim SIDOS qu0niam intollegi necesse St, quorum men motu quaSi morbo orturbata nullo sit qui contra adsucti sint, hos inSano appellari necesso est. Itaque nihil melius quam quod est in consuetudine sermoni Latini, quum eXitSSee potestato dicimus os qui ossi senati seruntur aut libidine aut iracundia quamquam ipsa iracundia libidinis HS pars ). tiunt apud Galonum eandem sententiam legimuS, cum hau scribit: do propriorum animi cuiusque affectuum ignotion ut curation vol. V, p. 22 d. velin)
ρGσσειν, cera daκνειν, ara λακχεύειν. ci Sen. II, 35 8Ρulcherrima ora foedavit, torvos voltus e tranquillissimis reddit. it sive amictus illis conpositus est ad legem trahent Vestem Omnem quo curam sui effundent Philo d. p. 65, .
18쪽
bao una in flor. XX, 4 dicit Mati Ouεθ P ες , ONGI' Pri domεθ ci, et Horatius Epp. I, 2, 2: ira suror brovis est . Qua describuntur signa furentium, eadem SSeiras sentium s ni ultis verbis ixplanatur flagrant 'emicandi oculi, Multus ire noto rubor aestuante ab imIS praecordii Sanguitu . labra quatiuntur, dente ConprimUntur. horrent lac subriguntur capilli, Spiritu coactus et Stridens articulorum Se ipso torquentium onus, gemituS mugitus id et parum Xplanatis vocitati Sermo praeruptu Set Ontalosa nepius munus ut pulsata lium iis pedibus et totum concitum corpus magnus ira minas agen cod. Mndvig mugnas ruinas agens II aut i gnaSquin ore Spuma 'gen S, Oeli nugnSque delirae monti S gQNS, Uarum ioniecturarum nulla mihi satis sauit, sed luid sit Scribondum Idhuc non video), foeda visu et horrenda acie. depravantium iso ut sues intumescentium t Haec eadem iratorum Signa libr. II. c. 35, 3 q. invenies: Dihil tamen aeque prosuerit quam primum intueri deformitatorurei, deinde periculum. non est ius adsuetus acie turbatior pulcherrima ora loedavit, torvos voltu tranquillissimis roddit. ,liniluit decor omnis iratos . 01 sivi umietus illis conpositus si ad legem, trahent VeStem Omnemque curtim Sui sun dent. Sive Cupillorum nuturn vel arte iacentium non informi habitus, Cum animo inli Orr Scutit tumescunt Venae concutietur crebro Spiritu pectuS, rabida vocis ruptio colla distendet tum artu trepidi in tutelae Dianus totius corporis suctuatio . 0 HI, 4, : Ut do et oris dubium sit nulli corte dioetu peior StVoltu S, siem in prioribus libri doscripsimu asperum et acrem et nunc subducto retrorsu stigat0 lue Sanguine pallentem, nunc in os omni calore ac Spiritu VerSO Subrubicundum et similem cruento, uni tumentibuS, OculiS nunc tropidis et XSiliotitibus, nunc in uno obtutu defixis et liti frontibus adico sentium inter Se arietatorum et liquem Ss cupientium non alium Sonum tuam S apriStola sua adtritu ineuentibus adice urticulorum crepitum,
cum Se ipsa manus frangunt et pulsatum Saeptu pectus nego hoc idem esse atque qu0d Philodemu p. 36, 31 nominat ri di σιν τῆς καρθιας, ut Zilchio lacuit: s. Progr. gymnasii Iarburgensis 864 nam illud Philod0mi domest atque Senecae concutietur rubro Spiritu pectus II,
35. 4; hoc pulsatum saepius' Scit manibus confera cum enunciato illo Ι, , . pulsata humus odibus. anhelitus crebro tractosque altius QuattuS, in Stalute corpus, incerta verbii subitis xclamationibus, romontia lubri interdum lue conpressa et dirum quiddam XSibilantia. cf. et q. l06,5:,non ut tu dubitaturum, an di et tu Corpor Sint . . . tanquam ira amor tristitia si dubitas, vide ali voltum nobiS mutent, ni frontem adstringant, an faciem dissuti dant, an ruborem Voconi, an sugent Inguinem. )Qua si tribus locis, ut ab ira deterreant. a Sene- ea tam multis verbis praeclaro do scripta Sunt irae Signa exteriora, iis quamvis non tam topiosa. tamen mi milia apud Philodemum Aristotulum Plutarchum Galenum repe
Ac primum tuidem qua Ovalillo domi lacerati membris conferri OSSunt, ΡΡOluim US. Legimu8 p. 36, 2 P0 σεω cs. Sen. LG, , multu oro toto rubor Xaustuunt ab imis praecordiis Sanguine. III, 4. nunc in os omni calore ac Spiritu Vei S subrubicundum ac similem cruento Voltum),d Oid σε uu es. Non. I l. 4. foeda visu et horrenda sucios depravantium S at tuo in tu me Scentium), βριMωσεως
os Philo d. p. 84 20 Sen. I, 1 4 spiritu coaetu ne triden S, III, 4, 2 anholitus crebros tractosque alitu gemitu S, III 3, 6 ira dirutii luiddam uti tu horridum Striden S. III, 32, 3 anhelamus , et 1 ειε ωροχεροι Gyia ses. Sen. II, 3b, 4 acrior Spiritus, intontior inpetu rupturia Senis eruperit), i P a di σιν re ροίας Sen. II, 35, 4. Oncutietur robro spiritu eo tu S. Vide Supra). Cumque e in eadem pagina legimuS: ιερεγι ismo et cic, diadido
19쪽
Philodemea p. 36, 2b κραυγ Ad minutissimum autem concinunt, quae apud Senecam leguntur verba Ili 3b, ): rabida vocis eruptio colla distendet cum Philodem verbiS: ir. I, 5 Toν ρσυγ 0ν ἐντετ&sώνον, et quae eodem loco apud illum inveniuntur: tume Scunt venae II, 35 3 et venis tumentibus III, 4 l cum huius verbis si g. I, 7): τας fu ia arot 30νσας. Quodque ulter pluribus
Verbis circumscribit: torvos voltus e tranquillissimi reddit idem ultor uno verbo exprimit diast thei sis. II, 0)Vel σκνθρO0rra ειν Ρ. 72, 19). Uterque tremorem arti- Culorum commemorat, alter cuni Xhibet II, 35 3): tum artus trepidi', ulter: et eo Mot Q ων εὐυν P. I, l). Nilne ero ei Serutemur, quae in scriptis Aristot0lis pauca de externi irae Signis produntur. Unus tantum apud iam XStat locus, qui tu facit, probi. 3l 3 οργι- Lo1ιενοι Tota O fycti Mo D si GH0ν ridi docissi rρυς τ ἐρυ θρι&ν Sen. flagrant oculi' . Nec multo maiorem huius generi materiam apud Plutarchum inveniemus adnotabo primum locum e libro eius ιερι οργησίας Sumptum, ubi legitur VII p. 790 ReiSke) i δ' eri Ut G 0σα ba διατείνον σα
es. Son. I, 1, 4 Deda visu et horrenda facies depravantium se atque intumescentium Gemitu mugituSque etiarum Xplanatis Vocibus Sermo ruoruptus . Alter eiusdem
scriptoris locus licua apponi. VII, p. 78): ρ 0ν α ργῆς
Coimmemorandum etiam ut Chrysippum, cuius Gale
nus notabilia verba quibus votorum medicorum qui asseetus oriri docebant corporis quibusdam artibus ohomontissimo commotiS, Orem Sequitur, nobiSCum Communient
nem quoque, qui modo Sit a Dion et gravis, ira non deceat, Si quidem cum in animum cuiuSque incidit volui nova tempestas tantos X citet luctuS, ut Statum mentis immutet, arde Scant oculi, O tremat, lingua titubet, dentes concrepent, alternis Vultum maculet iunc 'us fusus rubor nunc pallor albe Scen S quanto magiS
deum non deceat tam foeda mutatio 3 Admodum notabilisos Gullii locus no et ait. I. 26 de Calvisio auro Platonico philosopho, qui interrogatuS, num Sapieti ira Seeretur. ipse quid sentiret de hac re Xplicuit eo, ut Xemplum lutarchi servo cuidam obirati asserret, qui d0ρri staν, quam libro laudaverat etiam offensus probavit. Facit huc quae multa cum locis supra tractatis consimilia
20쪽
habot. Ait igitur Taurus: tum post tum a Servo mollitus est iraSci turpe esse neque philosoplitim decere Philarchus lento et leniter: quid tutum inquit, . Verbero, uno ego tibi irasci videor ex vultune meo, an e Voce, ne colore, an etiam X verbi correptum esse me ira in- tollogis mihi quid om notiti oculi, Opinor truel Sunt neque S turbidum neque lima nitor Chim neque in Duniam ruboremve efferveSc noque pudenda dico aut paenitenda neque omnino trepido ira et geStio. Ilaec enim Omnia. Si ignoras, Signa esse irarum Solent, i)Jam vero redeamus ad Senecam VideamUS lue, quae
alia primi libri in capit primo notunda sint. Foedita Sat quo periculum irae depinguntur offectusque eius damnantur. Legimus enim I l, l): hic scit affectus totus Oncitatus et in inpetu est doloris, armorum Sanguini SSuppliciorum minime humana furens cupiditate, dum alteri nocent sui neglegens, in ipsa inruens tela et ultionis Secum ultorem tractura uvidus . Ad haec diciamus talia I I, 5, 2): illa scit ira setium carissimos perdere' Scil. vult illa in puriculum, dummodo deducat, de Scendere et haec I li, ): in temeritatem enim Prona St, et pericula dum inferre Vult non CaVet . Quid, quod Philo domus idem non minus utri coloribus atquo Sonoen ira os sectus sepingit multisque verbis
cum apud nullum alium simile quidquam reperiam. Pergamus igitur Senecam revolvere et qua deindeps di Sputat inSpiciamus: Aeque enim inpotens sui est, decoris oblita, necessitudinum inmemor, in quod coepit pertina et m- tenta, rationi con Siliisque praecluSa, Vani agitata ad SiS,
ad dispectum aequi verique inhal)ilis, ruinis Simillinua, quae Super id, quod Oppressere, franguntur. Idem aliis verbis exprimit alibi, ut Ι 8 l): nihil rationis St, ubi Semel adsuetus inductus est ius quo illi ali luod voluntate
nostra datum est: acie de eotero quantum Olet, non quantum permiseris.' et III, 3, 2 necessarium S itaque foeditatem eius ac feritatem coarguere et ante OCUlOSΡOnere, quantum monstri sit homo in hominem furens quanto suo in potu ruat non in pernicie uti pernicio SuSet ea deprimens, quae mergi niSi cum mergente non OS-
Sunt ' cf. II, 3, 4.). Loquitur alia quo si de periculo quod ut iam amicis ab iratis imminuat, velut II, 36 5:, amicissimis hostes vitandique cariSSimiS. III, 3, 3: nee mandat ultionem Suam, Sed ipse eius exactor animo Simul
ac manu saevit carissimorum eorunii lue quae Da O amiSSafleturus est carni X.'Nec non Philodemum qui et ipso saepius iram facit obducentem caligine rationem, audiamuS IS enim . 26,