장음표시 사용
31쪽
omnia pertinent , atque e sacris Bibliothecis , ac tabulariis prodierunt. Historiae Naturali, et Geographiae qui incumbunt nova multa per Religionem acceperunt , cum Evangelii praecones , qui . ad eam agrUtium populorum , hominumque esseratorum mentibus inserendam ignotas an tea insulas , regionesque. non adhuc E Topaeo pede calcata. Peragrarunt, tot tamque insigna , quae: unaquaeque tellus Proseri , pulcherrime descripta tradiderunt. Magnum Scheucheteri opus ex solis Bibliis lucem sane immensam in Naturalem Historiam es fudit. Bocharti HieroZoicon par tom illam de Animalibus paene exhausit , melius profecto et Aristotele, et Phile, et
Quid quod artes ipsae a Religions so-
ventur 3 Ipsa enim suadente , templa ad Dei o. M. cultum peragendum magnificentissime excitata sunt, quo factum est, ut Architectonices, Picturas , Sculpturae studia quam maxime floruerint .
32쪽
Romae ut cetera omittam ad unum
Divo Petro dicatum templum exornandum architecti, pictores , sculptores ex toto terrarum orbe egregii a Iulio ΙΙ, Leone X , aliisque Romanis Pontificibus adciti sunt, posterisque' exempla verae magnificentiae , et pulcritudinis aedificiorum reliquerunt. Quid de Musica nunc esset, nisi a Religione sustentata suisset y Nostis enim quid Aretinus illo Guidus praestite rit , ut ars illa suavissima perennaret. Et Sicturae denique , et Statuariae, et MuSicae Religio tam apta argumenta sine fin' suppeditat, ut non male plerique existimarint, ideo tantis bonis quasdam Europae Tegiones carere, ac paene esse barbaras , quod mmpla habeam nuda cultu, Silentioque aeterno damnata, ubi neque imagines,
nequct VOCum concentus adeuntium animos concutiant, permoVeant, aCcendant.
Haec, Auditores, si non omnia , at Pra cipua saltem bona sunt, quae a Religione scientiis, artibusque promana ruat. dequo
33쪽
id mirum cuique esse debet, qui sciat viliis , et otio acerrimum bellum per Beligionem indici ; quare opus est , ut ipsa
duce artes, scientiaeque perficiantur , quae non nisi improbo labore possunt ab hominibus comparari. Iam si sudare, algere , ut aiebat ille , abstinere a Venere, et Vino ad optatam metam pertingendam optime faciunt, locus hic. cst, Iuvenes , ubi memorem quanta Vi Beligio noxias Voluptates, et es praenes animi cupiditates cohibens , Vos ad literarum studia acerrima
urgebit , si eius iugo colla subdere , uti Par est , Velitis. Porphyrius , et Iamblichus a Pythagora Praeceptum sui SSe tradunt, amovendam esse totis viribus a cor'. pore aegritudinem , ,h animo inscitiam , ab urbe seditionem, a famillia discordiam, . simul ab omnibus intemperantiam 3 Haesi, addebat, minime cum Sapientia consistunt. Idemque Pythagoras, ventris, Venerisque indulgentiam Sirenis homicidis comparabat. Plato Sapientiam dixit esse vitiis adver
34쪽
sam, quod eius finis sit vitiis purgare mortales. Concinit Cicero in sin. L. i. de Leg. Ipsum audiamus : N Cum ani-
ω mus Cognitis, perceptisque virtutibus ais corporiS Obsequio, 'indulgentiaque discesserit, Voluptatemque sicut labem alis, quam dedecoris oppreSserit, omnemquem societatem carnis eiecerit, tum cultum , is et Beligionem susceperit, et e Cueritis illam ut oculorum , sic ingenii aciem , D ad bona diligenda , et reiicienda Con-M traria . . . . . Quid eo dici , aut ex-. B cogitari potest beatius 8M Haec ille. At quis nesciet, ista a Christiana morum' Phi-Iosophia nobilius praecipi, cuiuν summa
ea quidem sit, SubStine , et Abstine, sed praemio aeterno proposito 3 Hinc profecto fuit, ut quicumque Religione praeeunte ad scientiarum penetralia CeSSerint, siue controversia doctissimi evaserint. Recolite etenim quaeso Clarissimorum Virorum nomina, qui a Religione nostrR exorta soruerunt ; ecquem in V
35쪽
nietis , qui illam sanctissime non excolueis
ritit 7 Proh Deum immortalem l Quot , et quanti ii suntl Newtonum dixisse sunsiciat, Copernicum , Galilaeum, Gassendum , Cartesium , Leibnitium , Keplerum, Baconum , Grotium , Clarchium t Pus sen- dorsium , Malebranchium G Feneloninm , Bossuetum , Paschalium, Euleruin , Ger-dilium, Muratorium. Quando desinoromyDosicoret profecto dies , fortasse et annus deficeret. Hi porro , quos dixi , aliique sapientissimi viri nihil antiquius habuerunt , quam ut se Christianos esso gloriarentur, et Christianam vitam a vitiis, et sordibus immunem traducerent. Ageonim ; Newtonus mundo Iege statuiSSet, Grotius humano generi ; scripsissent Cetori immortalia illa sapientiae monumenta,
si in prostibulo, in theatris, in popinis , pretiosissimi temporis iacturam secissent 7 Sed neque praetereunda licio sunt viri sanctissimi , iique doctissimi, quos Hagiogra
36쪽
nia praedicarunt, Irenaeum dico, Clemen tem , Iustinum , Lactantium , I atianum , Arnobium, Tertullianum , Origenem , Cyprianum, Basilium , Chrysostomum , Eusebium , Gregorium I a Ziangenum , Am brosium, Augustinum , Prosperum , Paul- Iinum Nolanum, Prudentium, magnoSque illos Leonem , et Gregorium. Nonne hi ,
Beligione duce, ad scientiarum etiam pro- sanarum , quas dicunt , aPiCem PerVenerunt 3 Et ne patria exempla desint , quem . nostis, ita voS Deu S sospitet, inter egregios illos, atque eruditis SimOS viros, qUOS serax sublimium ingeniorum Regnum hoc nostrum protulit, qui Allieum Se iactavexit impudenter , Vel moribus Comprobarit Z Neminem , Auditores, ProseCtU NC-minem. THOMAs AQUIΝAs primum heic si-hi locum iure vindicat, Ecclesiae Ca holicae, huiusque amplissimas Universitatis
noStrae. Singulare ornamentum , ubi in hac
ipS i , quam teneo sede, Regius suit Antecessor. Sophlis Diomas, non Philosoplius
37쪽
tantuni, Si Baconi , Leit,nilio , Wolfio ,
Lookio , Conditiachio , Genuensi nostro , Metaphysi cis quotquot sunt, qUotquot tuit, praeluxit ; si Divino illo ingenio suo ipsum Aristotelem , et Arabas universos philosophari docuit, si in Politica, in Gihica, in scientiis omnibus pnimam ceteris praeripuit, Buligioni id totum tribuendum, Cuius adeo eximius suit a. Sertor, Ut, abs cinis illo suerit, Hugo Grotius, Abadius, Valse litus, quotquot in numero sunt Religionis vindices, nihil solidum , nihil sin-cii serum prodidissent. En Borrellium, B ioAium , Gravinam, Aegyptium, Genuen-s0m, Mariorellium, Seripandum , Portium, Salmaaarium , Vicum, Cyrillos , Filange- riuua, Matellum; et quorum iactura UUI-Dus adhuc penitissimum recrudescit, Collegas immortalitatae dignissimos Vincemtium Petagnam , Philippum Caulinum, Antonium Semenfinium, Nicolaum Vatisertum , Nicolaum Andriam. Eritne in-wr vos , qui in eo tam Praeclaro doctis-
38쪽
simorum hominum. choro' vel Unurn aliquem indicare poterit qui Religioni valedixerit 7 Omnes elimorum innocenti , et Voce , et Scriptis , et hxemplo Religionem patriam iuvenibus commendarunt. Ssed me cohibere non possum quin Τe lieic
adpellem , Te Regiae Universitatis dulce decus , Te Regni nostri gloriam , Alexi
Symmache Maaochi. Anima simplex , innOCentiSSima, aeternum ave i ΙΙoc vobis exemplum do , iuvenes. Quantus ille vir lLinguas Orientis omnes , totam Philologiam, et Archaeologiam immenso illo ingenio complectebatur. Theologiam universam , Historiam quid dicam 3 Pro Iusu, et ioco illi suit quodcumque misero Sudore, et vigiliis pusilli nosi vix tandem extunde Te potuisse videmur. Sed Mathematicavi ille , sed Philosophissm quanta est, ut mirifico excoluiti Consulite architectonicastationes tam subtiliter ductas in Amphitoa tro illo Campano. Consulite vel Anatomi fias abstrusas de arteriis disputationes in
39쪽
1 alon lario, quibus egregius Morgagnuolnerito plaudebat. Geodaetica tot alia per pendite in aureis Commentariis ad aeneas. tabidas aeutissitae expedita. Vere ProteUS, vero Vertumnus in literis , ubique maximus. Quanta vero Religione Magochius
praestitit 7 Vos scitis. Fac illum ex istis unum , qui otio , libidinibus , nugis de-loniti a recto itinere aberrant. Fac Religionis hostem, de Epicuri grege porcum, Atticum l An tot praeclara detexisset 8 Anunquam ille , ille , dico suisset Mago
Chiiis, quem merito universus orbis Suspicit , lateque depraedicat 3 Et is non
Thrasonica , sed magnanimi ducis voce VOS Gmnes, IuveneS , , cohortatur SEQUI-M iΝI. Audistis 3 Seqvimini, inquit, in laboribus , Sequimini in B cligionis cultu,
Sequimini in gloriae praemiiS. ' Quae igitur nunc, adoIescentes PraeStantissimi , vobis mens 3 Quod consilium Z Videtis quo oratio mea totenderit. Iam fixi scientias omnes adeo cum Religione ,
40쪽
coniungi, ut ab ipsa ad illas comparandra homines perducantur. Dixi , scientias ab ipsa nobis et traditas , et custoditas suis-Be, ut atrocisSimam profecto iactari calumniam cognoscatis , ubi Beligionem vel ti scientiis infestam nebulones quidam nequissimi haberi volutit. Dicent sortasse Religione ingenia refraenari, ne latissimos scientiarum Campos liberrime percurrant. At quam apertum istud mendacium sit, vos ipsi iudicate. Neque enim in Philosophiae , neque in Naturae studiis, neque in Iurisprudentia , neque in Medicina , in Critica , in Philologia, in Historia , in ipsis artihus Religionem ut hostem Conspoxistis. In Metaphysica quidem fraena ingenio iniiciuntur, ne scilicet homines iuturpi Ssimos errores prolabantur. At si Reli-l gio summis illis viris , quorum memori3m immortalem colimus , non obstitit quin apprime docti, et summi etiam Metaphysici , eVaderent , calumniatorum insulsas voces)ridete. Quod si iis vos adglitescen-