장음표시 사용
161쪽
facio sic.Id natura est per quod aliquoddῖ
citur Naturale: Sed per Intellectum motus, Noperatio Hominis est naturalis;Intelligere enim eius ab Intellectu emanat, Natura igitur est. Insuper, unius substantiae unus substantialiter considerandi modus: Anima,in se est una substantia, etsi plures habeat potentias; igitur unus substantialiter cosiderandi modus:Verum Anima secundum partem Vegetatiuam,&sensitivam est realiter Natura,igitur & secundum partem Intellectivam; alioquin huiusmodi potentiae essent ab Anima realiter distinctae, Quod
non concedo.Intellectus itaq; utAnima est, sub Naturae nomine comprehenditur: R
tio igitur sua primo peccat in fundameto. Peccat insuper in conclusione, inquit enim ergo si informat esset extensibilis,& partia hilis) Hoc minime de qualibet forma concedendum; quamuis de illa, quae oritur ex gremio materiae, quae est per subiectiun constituta,& quae materiae inheraet,admittatur. De illa uero,quae insermat, & non est educta;nec per subiectium constituita:nec subiecto inhaeret; non ualet : Insermat enim Mens totum corpus, & ad diuisionem eius non diuiditur; ut etiam docet Aristotelex
in libris de Λnima;quod in tota in totο,α
162쪽
tota in qualibet parte corporis:si igitur pagie post partem includeret,non esset in qualibet parte tota,sed in toto tota, & pars in parte, quod omnibus recte phylosophantibus est incomodu: Ex his facile retorqueo rationem, & ipse telis patitur uulnera suis Illa forma,quae est Natura informat corpus naturale,
Huiusmodi est Intellectus, informat igiatur corpus naturale.
Modo respondeo ad materiam Argumeti,quod si consideretur Intellectus, ut substantia Abstracta,& ut in se est; tunc utiq; non est Natura : De hoc loquitur Arist. &concludit ratio: sed est atqui uocatio de Intellectu, non est de hoc praesens nostra disputatio;talis enim Intellectus sic consideratus nullam habet ad corpus relationem. Si uero Intellectus contempletur ut Anima, .ut habet habitudinem,& ad corpus r Iatio nem,'tunc utiq; est Natura, & sub hac consideratione ponimus nos Intellectu Honainem informare;Ideo ratio,quae apud euapparet demonstrativa; laborat in aequia
Ad quaesitum . Aut Intellectus praecedit dimensiones,uel sequitur.Dicitur, ui sequi
tunergo diuisibiliter recipitur in Homine:
163쪽
Bonum dedit responsum Baccat. quod sequitur hoc de illa Forma,quae in materia pinsormationem,& inhaerentiam recipitur: quae profecto ad extensionem extenditur. N ad corporis diuisionem diuiditur.De ea Forma autem,quae solum informat, & non inhaeret, Nequaquam;& sic est Intellectus:
qui recipitur in corpore, & absis sui diuiasione totum implet corpus. Ad instantiam Averrois aduersus Avicennam : Dico Atierroem non intellexissentinusq; informantem Formam no educta;
iuxta Aristotelis uiam in sua falsitate persistentem,cognoscere uoluisse:Imaginabatur etenim,solummodo eas in materia reperiri formas;quae materialiter in materia recipiuntur,& ex eius potentia educuntur. Octava eius ratio sumitur ex sine: Quoniam Formae ideo dant esse,ut utantur Ιnstrumentis formatis,& re formata pro obeundis operibus:Modb Intellectus non utitur instrumentis pro suo munere obeundo:
sed solum utitur Homine iam sormato, igitur ratione finis non informat Intellectus Haec ratio praesupponit duo, quae mihi non probantur.Primum,quod Finis Fornaae sit operari,quia inquit utitur instrumentis pro obeundis operibus Hoc uidetur error, nam
164쪽
nai finis Formae est Insormare,& dare era primis;& inde per Instrumenta operari. si enim operatio pinem Formae daret; tunc substantia ad perfectionem accidentaliter tenderet accidens ipsia substantia esset simpliciter & nobilius, & perfectius Filiis enim semper est nobilior his,quae sunt ad finem)quod nullus sane mentis & in phylosophia expertus concederet. Alterum quod supponit est ; quod Intellectus sine corporeis instrumentis ualeat in corpore operari:Id non ab omnibus doctrinam Aristotclis profitetibus acceptatur,Imo teneo ego, quod intellectus dum est in corpore, non possit absq; corporis organo intelligere :Nam certum est; φ intellectus non intelligit nisi per speciem intelligibilem actu exi
flentem:Haec intelligibilis species,seu Phanetasma per sensum exteriorem ut scribit A ristoteles secundo de Anima conteX.6o. &6i . sit in actu ; Hinc intellectus ad imtelligendum: instrumentis utitur organicis nihil enim est in intellectu , quin prius fuerit in sensu Et alibi 1 De Anima facultate ; Uportet intelligentem phantasmata speculari. Praeterea non modo intellectus intelligit uniuersale, sed una cuDoctore meo
subtili,& Aristotele tertio de Anima x. co
165쪽
gnoscit singulare: Iam uero singularς subiacet sensui; ideo intellectus utitur instrumentis corporis.Αmplius si ut inquit ipsae
intellectus utitur re formata,nempe Homine; quare non utitur & instrumentis eiust
Idem est usus totius, & partium : Quid est totum nisi partes suae si itaq; utitur re sor mala, utitur & instrumentis eius, licet nodeterminatis. Vnde ex his reflecto argu
Illa dicitur Forma dans esse, quae utiturre formata,& instrumentis eius: At intellectus pro suis operibus utitur Homine & instrumentis eius ; igitur inteia lectus est serma eius. Ad materiam uero dico ; Intellectum uti instrumentis corporis pro suis operibus obeundis stat duobus modis, uel immediate uel mediate: Et si intellectus immedia
te non utatur instrumentis corporeis, quia non est sensus ; utitur tamen mediate:Hoc
est; phantasmate ; Intellectus namq; uti tur specie intelligibili: species intelligibilis non potest abstrahi sine formatis instrumentis ;Ideo secundario intellectus utitur ipsis: & hoc,ut intellectus sit forma,sat est. v Nona, & postrema eius ratio sumitur ex complemento uniuers. &est ista.Vniuersu
166쪽
iit dicit Plato est specierum plenitudo; ti
Aristoteles, In Vniuerso sunt omnia,quae faciutit d eius persectionem ς ideo debent
reperiri omnia Formarum genera et Et quoniam dantur Formae penitus materiales, &secundum esse,& secundum operari; ut sermae Elementorum,& Mixtorum: Dantur
tiam Formae omnino Abstractae & quoad erseae quoad operari ;ut Intelligentiae Coelorum quae nullo pacto pendent ab aliquo G xistente in opere : Debent quoq; dari somniar mediae,quae quoad esse non pendeant a in materia,Sed ad operari;ut intellectus ; qui substantialiter no pedet e m ateria,quoniaΑbstractus: Sed quantum ad intellectione, M ;quia pendet ab Imaginatiua : Vnde intellectus est solam serina operans,& non in
Est reiicienda ratio ista'; quoniam & in materia,& in serma peccatum facit:Respectu sermae facit duo contra ipsum: Primuini quod facit est , cp reducit idipsum ad contradictionem ; nam in superiori ratione dixit, Intellectust obeundis operibus notititur instrumento determinato, sed utitur Domine iam sermato:& hic affirma ν In tellectus in operari pedet ab Imaginatiuis, quae est uirtus materialis, & in corpore. δει 3
167쪽
Aliud contra ipsem est, quod ex seminatio
non bene colligit; debebat .n. inferre sic. ι.
Dantur si pro perfectione Universi Fos,mae omnino materiales,& secundum esse secundum operari ; Dantur Formae ommimno, immateriales,& secundum esse, &secundum operari; igitur debent dari sermae Mediae partim materiae coniunctae secunda esse;& secundum operari,& partim abstr ictae secundum essentiam,& secundum ope ratione. Istae dicuntur Formae mediae & no quas assignat ipse: Modo Intellectus est sorma Iriedia ; quoniam est materialis,&,im- materialis:Du est in corpore dicitur sorma materialis, eo quia corpus informando uicem eius gerit; ut subtiliter assirmat Beatus Doctor in Summis :Est autem immaterialis simpliciter,& secundum se conssideratus ideo hoc argumentum uertitur in ipsu. . Ratione autem materiis adhuc argum latio non concluditῖς quia non habet mam
teriam sibi dispositam,& praeparatam: Non enim conceditur in Homine ut didium e)dari duas sorinas;in esse Unam, & in opera' ri Alteram: Concedo tamen ego;in comp sit inmminis duas esse substatiales formas , Vnam in corpore,'& mixto; quam Nostri apprilant Forna in corporei tatis: Et Ait
168쪽
ram in Homine; quam opinor, & assem es, se IntelIectum. η Quapropter Noue Argumetationes eius armis propriis contra nos allatis conculcatae sunt; ita ut dicere ualeat; Heu patior telis uulnera facta meis. Manifestum est igi iitur Illustrissime Domine tum ex nostrisi Argumentationibus ;ium ex rationum solationibus ; Vltimam Hominis Formam esse Intellectum,& non Cogitatiuam uirtute, ut Averroistae imaginantur Nec Homini assistere ut superiores rationes concluderα apparebant, Sed ipsum informare, ut ex Aristotelis,& Averrois Authoritatibus corrclusum est : Modo autem hanc meam De Forma Hominis specifica Quaestiunculam hoc immobili sigi lio obsigno. . , s. Nemini Cardinalis Amplissime Dubiuest ui Natura simpliciter una,unum in se corineat considerandi modum;Alioquin no una,sed multiplex, & equivoca diceretur: Ab uno mi ut Auer.lib.Destr.Destr. Disp. j.con eludit non prouenit,nisi unum: Et vinum de Uno affirmandum , uel negandriae nonde uno ut 2.elenchorum cap. X . scriptum est plura, Anima quae est una naturaiumpotiores continet in se potentias,Vege
169쪽
tialiter eo de modo in ipso contin ur; etsi secundum differentiae gradum una altera sit perfectior. Ex his iacio hunc discursum. sicut se habet una potentia Animae ad Antimam substantialitὸst,ita 8e alia:Non est maior ratio de tina,quam de Altera:
SAt Vegetativa,& sensitiva Vegetabile & senfibile insormandigitur,mntellectivae substantialiter Intelligibile informare de bet alioquin equi uoce do omnibus dicere fur Anima: quod tamen Arist. negat, qui a.de Anima. s. ipsam comuniter describit. Huic rationi se subscripsit Contentatoriti lib.Destr. Destr.Disp. 6.Homo est dignior omnibus sensibilibus propter Intellecta copulatum substantiae eius . Et sic enodata estina dubitationibus euoluta difficillima 'haec Quaestio:longe quidem secus,atq; ab aliis lactum sit. In qua si ueritatem aperui , dc ueris uerbis rem expeditam sui opinor feci Deo. O.M. summa: haheantur gratiae,&tibi Praesuli Amplissimo honor, cuius seliacissimis auspiciis tam vastum pelagus iri gressus portum mea leuissima Ciniba attu isse laetus ,uidear.Id enim seci non ut alios
uerbis mordeam; sed ut ingenioliv meum liaritate adipistenda exerceam , sin minus
170쪽
ueritatema non sim uia naturali adeptus;rogo submores,ipso'; quaeso, S appello;ut falsitatem corrigendo suam scribant opinionen ;s ias si alias distatuendas in m dium afferant dubitationes.F INI S.
Di putandum etiam proponetur Comistiis Prouinciabbus in Mag. ae Nobili
Terra Pennae Sanciti Ioannis e nno
γ Futuro M TI LXXVIII.celebrandis Mense aii. Die Hora
Frater carolus Billeus, sacra Theologia Doctor, ac in Patauiuo omnasio Alet bima publicus professor Pentelogium istud uicit, atq; tu lucem edendum dignum en arbitratus.