Pentelogium peripateticum, F. Trebatii Mareocti de Penna Sancti Joannis, In aliquot Averroistas, de forma nouissima, & hominis specifica candidè, lucideque pertractatum ..

141쪽

etriis ac ,ut tauta Nauis; ex his Formae rationem hunc in modum. Τl iae actus, qui e separabilis il corpore: ita est Actus,sicut Nauta Nauis. Intellectus e separabilis a corpore, ergo est Actuq sicut Nauta Nauis. Si fite Ratio haec consideretur;utiq; a parebit,* aliud seminat,& aliud colligit ;seminat pro alio frumentum ; & colligit pro se paleam: Nam quando dicit; quod Aristoteles sic ait; si aliquit erit commune erit actus Primus'; ly Actus Primus non eodem modo uerificatur de Intellectu, & caeteris.Hoc minime somniauit Aristoteles iimo euigilans asserit oppositum: Quoniam huiusinodi deffinitio est communissima: et cuilibet Animae competit; ut ipsae testatur

primo de Anima primo , Modo destinitio

Due sit comunis,sive propria,aequaliter cuilibet sub e ontento conuenire debet ut docet Aristoteles 6.Topicorum cap.primo,&Auerroes a. Posteriorum com. Magno 8 2. igitur Actus indeffinitione Animae positus eodem modo ad omnem Animam referri debet; ut etiam probatum est circa initia superibris sectionis:Αlioquin non uerae deffinitionis nomen, sed imaginationis, & figmenti potius,sortiretur.Praeterea 'dicere ali

142쪽

quod genus esse commune duobus, & non eodem modo uerificari de ambobus.; quid communitatis habebit nisi nomen λ ω sic ratio illa esset pure aequivoca, quod in Naturalibus est error,& infatuitas: Amplius si illae Actus est communis,&no eodem modo uerificatur de illis, quorum est actus , Aut hoc est;quia illae actus aequivoce se habet ; Aut Analogicer Non dicendum Equi uoce,quia Equivoca non desiniuntur; Nec

Analogicὸ ; quia apud me, & in uia subtilium; nuda Analogia nondatur; Aut enim Analogum est univocum, aut equivocum tDeffinitio igitur Animae univoce se habet ad ea,quorum est actus; & per consequens eodem modo.Insuper dato, & non conces se,cν illae Actus dicatur pure Analogice;no propter hoc concludit intentum; ΦUA ctus de sensitivo dicatur,ut dans esse; & de Intellectivo, & dans operari: Ratio; qu niam Analogia non uariat rationem se malem,& substantiam; licet ordinem Prioris,& posterioris includat: Analogia enim ut omnes tam Thomistae,quam Scotistae,&Averroistae cocedunt sub eodem stat natura.Concedo itaq; ex his,ir Actus primus dicatur tam de sensitiva, qua de Intellectiva; sed nego;* non eodem modo essentialiter;

143쪽

quia Analogia uariaret Naturam,& specierHinc optimo determinant Scotistae; An logum non in medium inter AEquivocum,& Vnicum;sed modo sub Vni uoco, & modo sub qui uoco latet: Dicant quicquid uelint Thom istae,& Auerruistae r Quemadmodum igitur insensititio apud eu Acths dicit Formam dantem esse; ita & in Intellectivo: Quare peccat ratio illa in hoc primo

Fundamento.

Peccat etiam & in aliis fundamentis; quo-: niam ipsae accipit pro certo, & determina to;quod Aristoteles dubium reliquit,& in solutum: Asserit ipsae,ia, Intellectus est actus, ut Nauta Nau is: Aristoteles inquit;Immanifestum est,si sit actus corporis Anima, sicut Nauta Nauis ideo non ab re,& gratis dixi, quod aliud colligit ab eo,quod seminauit; imo Argumentum militat aduersiis idipsum,& facio sic. Illa Forma,quae est a corpore separabilis, immanifestum est si sit actus,ut Nauta: Sed Intellectus est separabilis a corpore; igitur non est manifestum,ut sit actus sicut Nauta Nauis: At manifestum est; sit actus prim sicut aliae Animae;igitur intellectus est Fo

Ego materiae huius Argumenti soluti'

144쪽

nem,afferrem ;si Aristoteles determinare dixisset;Ι'tellestum esse actum corporis uicue muta Natiis; sed dixitJrhmanifestu ; quod , est potius ad defensionem, ad offensionern ideo supersede donec melissis formabitur ratio. INolo tamen propositionem illam, quam pro fundamento iecit,subterfugere:Noni rhibere quasdam separari;quia nullius co poris Actus.Ne incidam in Scyllam cupies tuitare Carybdim;a disertendum,u, cum dicat Aristoteleg m principio tex. in Ani- .ma sunt quaedam partes, quae separari non ipossunt; lilia corporis actus:&qti Edam se epfirabiles;quia nullius Eorporis actus;Eccipit Actum pro altera parte nempe imata' etrias ,& eductum.& non accipit actum genericum,& incommuni ι ut se extendit adegi ctum,& non eductum; quemadmodum sedit in tex η . Bene itaq; sine contradictio ne asserit: γΙntelledius separatur a corpore, quia nullius corporis acuis;id est no . est perfectio ex corpore eductaόsicuti Vegetati uu

sie segi turi sed tam e re nihil prohibet, ut hoc si in quibusdam partibus;F ia non sinu . -

145쪽

sectiones alicuius rei ex corpore:Ηoce'Ini tellectus non est se a rei ex corpore depedens;& sc huiusmodi declaratione textus per totum,cessat omnino Ratio. Quarta eius Ratio fundatur superAuthoritatem phylosephi;in x.Ethicorum cap. T. Vita contemplativa praestantior est, si Homini conueniat; non enim quatenus Homo

ita uiuit, sed quatenus Diuinu quid in ipso

inest:Tunc ex hoc infert sic. Immo uiuit uita 'contemplativa no qua Homo;igitur non per formam : Probatur, quia quod competit alicui secundum Fommam, competit ei secundum ipsum. Confirmat rationem per illud quod seqtur meque oportet, quemadmodum nonulli monent;unumquenq; cum sit Homo h mana,& cum sit mortalis mortalia cogitare; sed quatenus licet immortalem se reddere,omniaq; efficere ut ex praestatissimo omnium quae in ipso est uitam traducat: De notat hic Aristoteles, Forma humana mor-italis sindicit Homo qua mortalis non debet cogitare mortalia,sed parti Diuinae assi Huic rationi facile adaptari potest respoisio;si cap.7.allegatum diligentissime intue

146쪽

s ECTIO, QUINT A

Alicitatem declarare,& demonstrare ill Messe in persectissima eius operatione secum

dum optimam uirtutem optimae eius: Pote

tiae in ipso existentis; inquit in principio; licum isticitas Hominis in optima operati' ne secundum optimam uirtutem persectioriris potentiae consistat;Videndum est,quae na. est ista optima Potentiaῖ Et dicit,sive sit Intellectus siue sit aliud quippiam,quod sano

secundum naturam uidetur principatu ob tinere,& praesidere, notionemq; habere dehonestis,& diuinis rebus;fiue diuinu quod dam etiam ipsum sit,si ueri his, quae in nO-bis sunt diuinissimum; semper huius operatio secundum propriam uirtutem perfruet selicitas esti Quae quidem ut concludit in s ne est praestantior uita,u Homini coueniat; no enim quatenus Homo ita uiuet, sed quatenus Diuinum quod in ipso est. - Pro huius rei Intelligentia, hoc aduerte dum duco tu, Homo sub duplici consideratio ne cadere potest: Vel ut habet appetitui sensitiuum,concupiscibilem, & Irascibilem in dominium Intellectus: Vel econuerso;uii habet Intellectum in dominium sensitivi ,& aliarum potentiarum: Si sub prima co

sideratione cadat Hominis notio; tunc ui

147쪽

altero π ervbro;ttunc nobilior est;&quoddain comparatione Diuinum Immortalis iare;& incorruptibilis. Amplius, Intellectui, noster dicitur excellens, & Diuinus quoad duo: Quoad dominium .f& principatum;&quoad diu morum cognitionem e Primum: per comparationem ad ea; quae sunt in Homine insta Intellectum; ut Appetitus sensi ab ilium,& Membra corporea, quibus Irit Iectus sine resistentia dominatur,& princi-t patu dispotico principatur;& etiam appetitus Concupiscibilis,&Irascibilis,quibus culaliqua resistentia praesidet,& principatu poalitico principatur Possiint enim uis Ratios hi inferre,& qualidoq; inferunt. Alterum; per comparationem ad ea, quae sunt supra eius Naturam;nepe ad Diuina;ad quae duobus modis comparari potest:Aut quantum ad cognitionem ; quatenus. f. inten Animae Potentias;solum Intellectus Diuina cognoscit:Aut quantum ad eta; ex eo quia i est diauinum quoddam,Non simplieiter ut maniat Auermes hoc est; quatenus est sempiternus;Vnus;& omnino. a Materia Abstra eius: Sed ut affirmat Aristoteles est diuinis simiam eorum,quae in nobis in idest; pro pter maiorem illam convellientiam, quam habet cum substantiis separatis:Qua stante deci

148쪽

declaratione facile est soluere rationem . Homo uiuit uita contemplativa, non qua Flonio;sed quatenus Diuinum, quod iii ipso est;hoc est, ut habet Intellectum; qui i io aliquid diuinitatis est; & ex consequenti Homo qua Homo uiuit uita contempla

tiua;& sic retorqueo Argumentum. Homo qua Homo uiuit uita contempla ἀtiua,ergo per Formam Intellectivam.

Quod haec responsio sit ad mentem Ariastotelis nil enim melius est; si Aristotelem per Aristotelem interpretari) patet intuenti textum;ubi sub Authoritate allegata,c5 cludit his uerbis: Si igitur Intellectus Diui

num quid est Ecce φ illud Diuinum quod

dam,accipitur pro Intellectuc sequitur, sit ad Hominem respiciamus Ecce distinctio;qua possit de Homine,secundum partem sensitiva secundum partem uero Intellectiva, in sine textus apparet ubi habet haee uerba. Unicuiq, est ergo etiam Homini uita, quae lex Intellectu traducitur; siquidem maxime id Homo est ex qua conclusione,non modo concludo dari Hominem Diuinum secundum partem Intelleistitiam; verum etiam,reflexionem illam;*.sHomo sua Homo uiuat uita contemplatiua , libentissime as-

149쪽

Ad confirmationem respondeo, & dico primo esse contra ipsum ; non enim ex hac Authoritate Formam Hominis esse mortalem elicere quisq; potest;imo oppositum rInquit enim.Vt ex praestantissimo, quod in ipso est.i.ex Anima Intellectitia immort Iem uitam traducat. Vel potius Aristoteles reprehendit ipsum,sicut & alios loquentes; Hominem cogitasse Humana, & mortalem mortalia;Dicit enim Neq; uero oportet quemadmodum nonnulli monent; unum- quenq; cum sit Homo humana, & mortalis mortalia cogitare & sic,& Ratio,& confirmatio pugnant contra ipsum. Vel dicendum,ut supra u, Homo est Humanus,&mortalis secundum partem humanam,& mortalem,secundum partem corpoream,& sensitivam: Est autem Diuinus, &immortalis ratione nobilioris partis, Intellectivae.ssecundum quam uerius Homo dicitur Homo. Quinta eius ratio est:si Anima Intellectiva est Forma dans esse, & Immortalis ergo Homo non generat Hominem; quod est aduersus Arist. secundo phys tex. 26. ut talis

Formetur ratio.

Illa Forma dat esse Homini,quae ab Ho- a Sole generatur.

150쪽

Mens Humana nec ab Homine, nec a Sole generatur;ergo immortalis est, ergo non

est Forma das es e Homini: Si esset Forma,

Homo non generaret Hominem, quod est contra Aristotelem secundo de Generatione Animalium cap. .ubi dicit; Marem dico generare Hominem : Modo Homo non educit Intellectum;ideo non producit Formam substantialem; igitur nec Hominem .

Statim obiicit bonae responsioni illius subtilis Baccal.dicentis; Propositionem illam intelligi dispositive;*.cHomo ad Animae susceptionem corpus disponat: Non ualet inquit quoniam Aristoteles ibidem dans differentiam inter Marem,&Feminam respectu generationis,ait; Femi nam tribuere materiam, Marem uero Fo mam;ecce dicit;* dat Formam, & non disponit materiam. Clarius assignans causa ;quare Femina appetatMarem;quia Femina ex seipsa non potest producere Formam substantialem,ideo appetit Marem,ut ipsis ipsam producat,& non disponat: Insuper si Homo in generatione disponat materia, di non det Formam; Aristoteles iret in sententiam Platonis 7. Meth. 28. quem ita redarguit;Homo generat Hominem,& est sufficiens causa ad producendam Forma Ho