Institutionum iuris canonici libri quatuor. M. Antonio Cuccho iurisconsulto authore. Nunc primum a mendis pluribus, quibus in prima impressione scatebant diligenter purgati

발행: 1565년

분량: 182페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

Intatutionum Iuris cano.

DIoecesis Episcopo instituendus erit ille, quem Epan e Pi- scopus Patronus idoneum praesentarit. nyeasti. Cum autem Patronus quempiam idoneum cora Episcopo instituendum constituerit, Ii co non repu-i diato alterum postea aeque idoneu stiterit, uter eorum praeserendus sit iudicio Episcopi relinquetur, silaicus sit Patronus, si vero collegium aut persona Ecclesiastica ius patronatus habeat, prior temporeo e. si aute. oblatus potior habebitur.ς At si Episcopus idoneum clericum sibi a patrono oblatum admittere noluerit, alterq; ab eodem adductus pariter idoneus, & ab Episcopo admissus corporalem possessionem aeceperit, melior possidentis erit conditio : quoniam antequam praesentatio per Episcopum admittatur,& approbetur, ratum no est, y e. quod quod a Patrono fuerit inchoatum. P Episcopus autem. tamen qui virum idoneum ad se a patrono adductum, dolose recusauit instituere de beneficio com-q e. pacto petenti prouidere illi compelletur. Episcopus M UDA. vero solus etiam illis Ecclesiis prouidebit, de qua-

in D. rum patronatu contentio cum esset inter Ecesesia osticas personas, ultra sex menses a vacationis tempore electio rectoris sit dilata: vel ultra quatuor, ea ν e. eate. laici essent, qui disceptabant: rvt tamen nullum eπα eum ργο- hoc illi in posterum praeiudicium fiat, qui superior pter lateο- in lite fuerit, quin ipse eum sillere debeat,quem Epiνtim. scopus instituerit,& csteros omnes deinceps, qui in f e si vera ea Ecclesia erunt instituendi. ordinatis. Aliud deinde est ius iuri pationatus in multis simile. Sed ab eo tamen etiam in multis ab limite : id- est, cum religios Γ cclcsiam aliquam sibi subiectam habent, tam quo ad Spiritualia, quam quoad

temporalia. in qua tamen pleno iure instituere non possunt,nec curam populi committere, sed aut hori- ras episcopi desideratur. nam hoc ius ita a patrona

tu differt,quod qui illud habent, ipsi reditus Ecclesiae illius percipiunt , di congruam portionem Re ctori

92쪽

yiber secundus As

ctori assignantiat qui patronatum habent,nihil redituum percipere possitnt,sed integri prouentus Rectori instituto permittuntur.

De religiosis domibus , earumque subiectione. Tit. X.

CIENDvM est, hoc generale esse, ut quod ui, monasterium, vel quaelibet Ecclesia ei Episcopo subiecta sit, in cuius sita est Dioecesi: nisi ea Ecclesia vel monasterium priuilegium exhiprobet iurisdictioni eius subtractum . η' Nec ideo Episcopi iura in Ecclesia suae Dioecesis minuentur, quod illa Ecclesia alteri unita sit alienae dioecesis Ecesesar. b Si vero ambigi contingar, cuius Episcopi ea dioecesis sit, in qua extat Ecclesia,& propterea incertum sit, a quo sit Baslica consecranda, ad illum eundum erit Episcopum consecrationis gratia, qui in eo loco hactenus Episcopalia iura exercuerit. ς Sunt tamen quandoque Ecclesiae propriis priuilegiis ab Episcoporum Iurisdictione immunes, &solius Apostolicet sedis ditioni parent. βCaeterum per exemptionem Ecclesiet concessam, ipsa Ecclesia,& ipsius monachi vel canonici, clerici etiam & conuersi perpetuoq; oblati non autem Ecclesiae eiusdem praesbyter, qui parochianorum cura habet,quoad ea, quq ad curam eandem pertinent , nec ipsi parochia ni intelliguntur exempti .verum si Canonici alicuius Ecclesiae eximantur, ipsi soli Canonici non autem Ecclesia vel alii eius clerici sunt exempti. Si autem clerici cuiusuis Ecclesiae eximantur, tunc tam Canonici, quam alii Clerici eximuntur, non tamen Ecclesia, nisi aliud in exemptionis priuilegio exprimatur. Item quamuis monasterium aliquod exemptum sit, hoc priuilegio

tamen

mus . c. cum

capella . da priuileg. e c. pexἔptionem . da priuile . in

93쪽

Institutionum Iuris Cano.

f e.σου. tame Capellar ei subiectς persui non concedunturia de priuileg. Et demum, quibus certae rei vel loci ratione priuilegium exemptionis concessum est, eodem priuis eaea Ca legio pro alia re alioue loco non potientur. g

e, ' De consecratione Ecclesiae vel Ast

Titu. X I.

disi. i.

b e. omnes

siti semel.

dist.

O N est autem temere concedendum ut cuiuis liceat suo arbitrio Ecclesias ponere, sed cui rei tantae sua dignitas, quantum fieri potest, seruetur certae insolenitates introductae sunt,quq praeire debeant in Ecclesia iacienda. Nam primum nemo Ecclesiam aedificare debet, antequam Episcopus ci uitatis eo accedat,& cruci m ibi figens publice atriudescribat: ac prius ilis, qui qdificaturus est,praefiniae quae ad Luminarium, & Custodum sumptus lassiciant, & demostrata donatione sic domum aedificet . Qua erecta atrium aqua benedicta aspergatur. postea per consecrationem Deo ab Episcopo dedicetur cum missae celebratione .h Consecratio autemst superficiei interioris parietum delinitione . cum crucibus.ς sed oratorium non consecratur, quia adorandum,non ad celebrandum aedificari solet. ψEcclesiis Deo semel sacratis non est iterum consecratio adhibenda,nisi aut incendio, aut alia ruina desecratae sint: quo casu omnia ex integro agenda erunt, perinde ac si unquam consecratet sui sene. sed & si incertum sit, utrum olim consecratae fuerint,an id minus,cum nec certa scriptura, nec testes existant, a quibus indubitate id sciri possit,nihil .phibet eas denuo a Capite consecrari. At cum Ecclesiet aut homicidio etia citra sanguinem aut seminis vel sanguinis humani effusione, sedantur ea Iabes. vino aqua diluto, & cinere abstergenda est, quae a P pellatur reconciliatio.ς Ecclesia autem non consecrata

94쪽

Liber secundus. s

erata cuiuscunque seminis fuerit,uel sanguinis effusione polluta, aqua protinus exorci Za ta lauada est,

ne diuitas laudis organa suspendantur .s f e. β.-Quod autem diximus Ecclesiam post consecratio eo. nem pollutam. posse reconciliari,& a macula inusta purgari, etiam de cimiterio Ecclesiae intelligendum est. nam si Ecclesiae contiguum sit cimiterium, polluta Ecclesia & ipsum pollutum erit: nec debebit quis in ea ante abstersionem sepeliri. quod contra erit, si ab Ecclesia seiunctum fueris cimiterium, ipso vero

cimiterio polluto quamuis Ecclesiae annexo, non ra1nen Ecclesia polluta erit. Γ Consecratio Ecclesiae re e. unico

etiam priuatis diebus fieri potest quamuis sacri 2 oi.

ordines non nisi statutis a iure diebus conferri pos- h eii.-- sint, ut supra docuimns. honestus tamen in diebus εν, jofoeiti uis consecratio fiet.i t cum

Ecclesiam, in qua mortuorum cadauera fidelium in I Quinasiue infidelium sepeliuntur, sanctis care no licet. sed si apta videtur ad consecrandum inde evulsus corporibus,& rasis parietibus,& tignis eius loci reedificetur, sed si h c consecrata ante fuerit, missas in ea celebrare licet,lamen si fideles fuerint, qui in ea sepulti sunt. k I e Non solum autem Ecclesia, certis solennitatibus sam. de conlacra efiicitur, sed etiam altaria statas solennitates secra. dist. i. quasdam desiderant in eis consecrandis: nec nisi lapidea sint,consecrari possim t. i Solennitates sunt i e. alianae , nam post altaris iunctionem Chrismate sa- νia. O .dist. clam, & benedictionem ei a Summo Sacerdote tributam. M in facie ipsius altaris vel dextro cor- m c.um. 6.nu fenestella aperitur, in qua sacrq sanctorum re- sin de aera liquis conduntur uni cum nomine illius Sancti cui me. ealia. altare dicatur,& nomine episcopi ipsius,qui sacrum ria . e. ou facit: quae fenestella deinde paruo lapide vel qua- enis. ea dis

drato, Vel rotu udo operitur, qui lapis sigillum ap- pellatur. 3 Qus in altari immoto & stabili proce- n Abb e cunt, sed & alia altaris forma est, quod portatile, eo.tis n. seu

95쪽

las inutionum Iuris Cano.

seu viaticum appellatur quia per diuersa loca se citae transferri potest,& itineri etiam est aptum: estq; Iapis paruus foramen habens,& consecrationem, lapio Abb. H. de superimposito. Possunt et plura altaria . in ea GL dem ecesesia simul consecrari. P Altari aut amoto &p cum sigillo fracto & diminuto denuo id consecrabitur.v

et ς- ι De Ecclesiis aedificandis,ueIresi tuendis, uel sarciendis. T IT. XII.

I quado coring t ecclesias instauratione aliqua egere,puta, Vt tecta, aut parietes ruina minantes sarciantur, vel fulciantur,aut iam Iapsi rest i tuantur, a subire hoc onus debebit ipsius ecclesie Rector,si quarta huic usui a sacris canonibus ex reditibus ecesesiae assignata non sufficiat,& ipsi Rectori prouetus sursint, unde hos sumptus ferre possit, nuIα c. i. Vbi laq; consuetudo hoc oneris ad laicos transtulerit.'gto. ρος dς Item sciendum licere interdum in aliena paro his de eccle. chia nouam ecclesiam aedificare,si publica utilitas id adsican. flagitet.veluti,si ita absit parocha ecclesia, ut non facile animabus curae eius creditis,ubi necessitas exegerit, praesto esse possit, ex quo saepe eueniat plureSanimas in periculum adduci, tunc enim eccIesia construi poterit,quae animabus oportunior sit,& ipsi ecclesiae veteri ius Rectoris in ea praesentandi una cub c. iii *- patrono,qui eam fundauerit,competet. hiatu.

De renuntiatione. I IT. XIII.

VI beneficia, veI dignitates aliquas habent, illas interdii renunciant; qa cum venia plati,cui subsiliat, facere debet.'na si vel praelato in eo sulto, vel forte in manibus laici cuispiam quis sacerdo

tium

96쪽

Liber Secundus - 67

cum suum abdicarat, nulla erit abdicath, quod ad praelati preiudicium attinet, sane ipsi renuntianti oberit, hoc laico tribuisse , ut in eius manibus suum Beneficium cederer, idem ab eo sibi conserri pateretur, nam hoc ipso beneficio erit spoliandus. , Pu b e. quiaram quoq; & liberam ese oportet renuntiationem indubiis. quae in manibus ordinarii st.ς c e ex par Quisquis autem beneficium suum semel renun- o ubi gLOtiarit, sciat sibi ad illud repetundum viam esse in- docide ossis.

terclusam, cuius quidem renuntiationis vel ex ip- delega. cf. sius renuntiantis confessione,vel etiam Episcoporu de passii. c. literis indubitatum sumetur testimonium . U Sed tua nos de si Ec si nondum ce1Ietit,cedendi tamen a Praelato licen mon. tiana impetrarit, non licebit ei postea consilio mu- d Qex trafflato a cessione abstinere, sed a praelato cedere coge νέμ. dus erit. Quod si contigerit eum, qui ultro red- a c.in praediderit beneficium denud ad illud eligi, nihil ei ob- sentia. stabit olim facta renuntiatio, quamuis etiam iureiu f c. qui

rando firmata esset.g dam. Item si quis probauerit, se non vltro,sed coactum g c. A. metu resignasse,audiendus erit,adstringeturque reus, qui ei volontariam exceptionem obiicit, in exceptione causam exprimere , qua ad renuntiandum actor addectus fuerit.b A c.'Ieν Si quis amica&beneuola canonicorum gratia po hoc. tius quam literarum Pontificiarum authoritate cupiens beneficium consequi, ipsoru canonicorum arbitrio mitis se submittere dixerit, non propterea videtur literarum Pontificiarum, quas habebat fauo- rem hac sua comitate repudiasse, nec ei nocebit illi heralis canonicorum contumacia detrectantium literas Pontificias exequi ,3 quod etiam certius erit, i c. venies

ubi ex ipsis literis institutio iam secuta erit: tunc ad apostoli. enim quod plus est eis ipsis ad nersariis i iteras apostolicas 'eluti eas abnuens, & canonicorum gramtiae tantuna se submittiens, reddidisset . hoc tamen

Dcto institutionis sbi quaesitae iure ex contumaci

97쪽

rnstitutionum Iuris Cano.

aduersariorum,& impudenti pertinacia,non priuabitur, potuissct tamen illi hoc in cautum eius tactu nocere,si nondum institutus fuisse cum literas Apok e. lane. stolicas prodegit. Item si quis Praelatus, dum Corporis aegritudine oppressus breui se moriturum suspicaretur uos subditos absoluerit, ne sibi parere tenerentur , non id-ι e. lectae. circo tamen praefecturam videtur abdicasse. Potest Episcopus, qui vel persecutionem Veritus, vel aduersa valetudine, aut inscitia deterritus, Vel smoniet vitium quod clam se in sui commodum, sue rat commissum) perosus, aliaue simili causa adductus Episcopatum deposuerat, seque ad religionem transtulerat, ad Episcopatum denuo as umi,quod tamen ei tunc non permitteretur, cum propter suum m e. quod crimen se ab eo remoui siet.mirasiavone. Renunciatio etiam per procuratorem ad hoc specialiter constitutum fieri potest, & sera erit Domini paenitentia tunc mandatum reuocare volentis,c procurator animi ipsius ignorans mutationem Praelato non minus ignoranti iam beneficium reddiderat: nisi vel procurator, vel Praelatus dolose cura n Ua. Unica sent,ne ad se reuocationis nuntium perueniret. 'Non tamen omnibus permittitur officium vel dignitatem suam arbitrio suo deponere, nam & si Episcopus aliquis senectutem causatus successorem sibi dari postulet,non facile impetrabit,si Hioqui Ec-o e.i.extra. clesiae vel necessarius, vel saltem utilis videatur.' Si quis tamen aperto mortis in discrimine versetur,du Episcopatus sui administrationem strenuὶ gerere studet,& in ecclesia sua morari conatur, pote- p c. adsv rit missionem impetrare. P Sed di aliae sunt causa riscarisne. quae deponendi episcopatus iustam tribuunt excusationem, quas Innocen. III. epistola sua ad Arela-tesem episcopum dilucide complexus est: vi tenuis, S male firma eorporis valetudo,conscientia crimi

nis.inscitia, si plebi sit inuisus, si ei offendiculo, seu scandalo

98쪽

Liber Secundus. 68

scandalost, si irregularitate contraxerit, si Praela- q e.nisicistus autem,qui Summo Pontifici immediatE subest, pridem. non potest ab alto,quam ab ipso Summo Pontifice, prs secturae, quam gerit, Vacationem impetrare.x ν αμα Qui praebendam suam exilem ideo abdicauit, ut alii noceret, quem pri sumebat literarum Apostolicarum authoritate aliam pinguiorem propedie habiturum,nisi hac termi dolo suo prsueniretur, nihil agit,sed si ipsemet eam maiorem in se transferri curauerit.utraque carebit. hinc enim manifesta apparet fraus,quae tegi non potest .i Sciendum est etia f e Lin vi. Summum Pontificem renuntiare posse. s c.i.in vi.

De Immunitate Ecclesiarum. Titu. XIIII.

Τ Clerici diuinis commodius vacare possint, aduertunt canonici leges, ne ulla eis onera per laicos imponi pota sint, sed ut ab omni gravamine S tri-J buto immunes custodiantur, omniaq; eis priuilegia indulgeantur, propter quae ab omni

vexatione securi uni Deo omnem operam suam co-Iendo nauare possint, quapropter plena personarum, & rerum suarum immunitate a laicis perfrui debent. Ideoque ex Concilio Lateranensi Sancitum secularis potestates ullum onus vel tributum clericis aut ecclesiis imponant, quod si non seruarint,& moniti non destiterint,ipsos, eorumque sautores a Christianorum communitate exterminat, nec prius restitui eos permittit, quam Clericis eo modo laesis integre satisfecerint. Permittitur tamen ab eis aliquid percipi,ubi maximam necessitatem, vel euidentem ecclesil utilitarem viderint, cui rei secularium facultates nequaquam satis fuissent a c. nominiturae. R idque cernens episcopus α Clerus subue- η-mendum

99쪽

Institutionum Iuris Cano.

niendum ei iudicarit. Constitutiones autem & sententiae contra supra dicta factae inanes ,& irritae esse

decernuntur.nec supra dicta ex comunicationis poena solutus quis erit quamuis post legem violatam, poenamque admissam ossicium deposuerit, nisi satisfecerit,eademque poena etiam successorem deuincit, nisi damnum a praedecessore suo illatum Intra b e. aduer mentem restituerit,d quod cum ab Innoc. iii. in ge- sui. nerali concilio statutum e set, eius consi itutionem Alex. iiii. constitutione promulgata non modo approbauit, sed etiam amplis cauit, ut ex ea percipie e. i. de potest .s Postea Bonifacius viii. deesarauit, leges inu.eccle. supradictas contra collegium, uniuersitates, perso in vi. nasque singulares cui usuis dignitatis, aut conditionis extendi, quicunque ab ecilesiis, aut clericis pro eoru personis aut rebus aliquid vectigalis, vel portorii nomine, seu cuiusuis alterius tributi titulo exigere ausi suerint: poenamque addidit interdicti,d e. quam vel . xcommunicationis legis violatoribus,st quos quam. dece ita interdictos,vel excomunicatos publice pronun- in vi. tiari episcopus curare debet. φ Sed cum ex Inno e cle. prae centiana lege quaedam quasi an salaicis Principibus senti decen- oblatavideretur,clericos & ecclesias expillandi haesib. specie,quod eorum laicorum necessitas postularet, ut a clericis suppetias expectarent, vel quod clerici eas ultro offerrent, atque ita laici Principes em cerent, ut clerici metu impulsi eorum nutui tanqua. necessaria voluntate impulsi obtemperarent, tributa laicis Principibus frequenter pendentes: idcirco, ut huic astutiae obuiam iretur, edixit idem Bonifacius,ut quicunque praelati,vel ecclesiastici personae religiose , vel seculares cuiusvis nominis, vel generis tributum laicis soluerInt, aut promiserint f e. eleri- absque authoritate sedis apostolicae,sententiam excis. de im- communicationis incurrant.' quam Bonifacii conmun. eccles ilitutionem cum Benedictus xi. declarasset, ad eos

100쪽

Liber Secundus. 49

sol entibus accepissent, s Clemens V. Vt primum g extra a- ad sedem Apostolicam iniimptus est, decreuit Bo--d -- ni racii Conmtutionem cum declarationibus Bene- muaeceis. ricti; & quicquid earum causa sequutu esset reuocari oportere,& pro nullis & infectis haberi; viq- omnino Lateranense,& generale Concilium seruarentur in his k quae de hac materia statuerunt. hi HM h ele.vni. quoq; inter eces est istaea priuilegia cen sciitur, T in eod. Mi M. ecclesiasticis domibiis rhi ei ira 3 eoe m. m. It e. latis Iae,qui usue languine, vel poena corporea tractatur an V cimiteriis :gitari prohibentur. h e.eum re Item liber homo ad ecclosiam coufugiens non est elesia L ei. ab ea ad mortem, aliamve poenam corpoream trahedus, quodcunque crimen patrarit: nisi vel publicus latro sit, vel nocturnus agrorum depopulator,quiueata nera frequentata,& vias publicas obsidet,insidiis an Viatores pararis. hi enim ab ecclesiis extrahi possunt immunitatis securitate non praemia. i l ei Ecclesiae quom non consecratae, quae proprie B alia. . silica appellatur, dum in ea diuina ossicia celebrentur, eadem ammunitatis priuilegia tribuunturi quia diuidis obsequiis dedicata nutriti seli temerariis au Si quis tamen delicti impu- m e. ere,

aut membri muti lationem in ecclesia ipsa, vel eius ' FcImiterio patrare a usus suerit, quae nisi ab ecclesia anquam confugit,de sensum se iri spefaset,non fuerat commis urus, tam impio homini ecclesia nulli adiumento vel prςsidio este debet : Dustra enim legis auxilium implorat, qui eam violat.' Et hae quidem suptiisti nitatum species, quibus ecclesie ecclesia ilicsque persons perfruuntur. &si cluae praeterea lunt, ex latioribus Decre talium Epistolarum aut Decretorum voluminibus petendae s t t dion tamen ita plena immunitate perfruuntur. quin & apse interdum aliquid oneris ferre cogatur .

SEARCH

MENU NAVIGATION