장음표시 사용
401쪽
seucritatis plenum, qui Legatos i Arcadiam mitas, quod
alio quam imperatum fuerat itinere tui si ent,re licet felicissimc gesta, reuersos capitis damnarunt. grauis poena in tenuidelicto. Sed nimirum, nullum tenue in Legato mandata transgrediente delictum est. Lacones etiam LeFatum, quem ad Antigonum Demetrij filium miserant, quod Regem illum appellasset, graui poena mulctarunt. Peccauit in hac re grauiter Callicrates Achaeorum Legatus, qui,Polybio teste, missus ut Rempub. cum Lysiade & Arato tueretur, prodidite imperatisque sibi neglectis, suos euertit. Grauissime Cotys, de quo illud Petri Patrich: Mithridates Iberorum I ex nomυ restentauit , se ad bessum Romanis insierendum praeparauit. Huis
mater contradixit, , quoniam nonpersuadeba fugere Cryoluit. at
ille, quamuis in apparatu esset, molebat texere quod FUceperat . itoque Cotym fatrem mittit Legatum ad Claudium, quin atulationes deferret. Sed non e de legationem obiit, omnia, qua rater an mo moluerat, enuntiavit,.Rex Deme Mithridatis Leo constitu Videant Principes cui se suaque credant. nullum sanguinem diademata norunt: ignorant Vierum. Nec tutum mittere, qui regnare possunt. nimis dulce regni nomen. non meminit uberum: ac plurimum, nec Dei. Deconomus etiam unus ex Abarorum Legatis ad Iustinianum, Iustini muneribus victus,admonuit, lenandro teste iam ahud in ore habere, abudsentire. Constantium vero, qui conscribendis4rraeerat epistolis, Attilas & Bleda, cum proditionis nomine sir-
spectus esset,in cruccm egerui. Munera Legatum, utPriscus tradidit Rhetor, vicerant,prodiderunt munera. Mutatis tamen rebus consilia etiam in Legato mutanda puto, cum res moram non patitur,&expectari Principis imperium non potest. dictum enim vere, in subitis S: inexpectatis, consilium in arena sumendum: aliquid enim, ut dici soler,aduersarij vultus, aliquid manus mota, aliquid ipsa inclimatio corporis, oculorum iactatio intuente monet. Quid
402쪽
POLITICO CHRISTIANA. 3 I& scribi ab sentibus, etiam posteris, potest. an vero fieri debeat, quibusque modis, ex longinquo nemo prudentior suadebit. cum rebus nimirum ipsis deliberandum est. in quiabus cum certo imperari nihil possit, non pauca Legatorum prudentiae comittenda sunt. G pc cnim occasiones fugiurit, nec reliaberi clapsae semel possunt, ut sera post fugam poenitentia sit. Quare mutatis rebus, ubi decurri ad Principem non potest, mutanda consilia sunt. Fecit hoc Africanus, se cit Belisarius. Et sere scriptis mandatis plus inesse consilij quam imperij, auctoritatiique plurimum, nccestitatis minimum, non pauci arbitrati liint. Quid Z quod magni fere
Principes facultatem Legatis cliana scripto largiri consueuerint, supplendi quae mandatorum litteris continentur. Magna tamen in his cautione & prudentia opus in Legato: cum plurimum non populus tantum, sed &Principes res euentibus metiantur. Consiliorum postrcma cura eth a sortunatis succestibus prudentiam fidenam metimur. Sane lustinus Ioannem legationis non ex tilitate 'Re T. genia condemnauit. nec enim se inscio, aut non iubente, debuisse mittere aliquos in a auiam , nec hanc ab Imperio suscepisse proiunciam,it, aut Suavis suaderet, α/t se Romanis subderent, aut huius rei Satia Bynantium Legatus veniret. ιtaque Ioannem Imperator ab se alienatum dimisit,'eorum numero habuit qui minime commodi rebus Fuis essent.
Si Ioannis conatibus respondisset euentus, non damnasset Imperator. non respondit: damnauit.Vt ingenti circumspectione Legato opus sit, & tutiora eligenda. eliget, qui non decedet ab imperatis . neque unquam dubiae rei fortunam suam exponet quisquis sapit, & ad priora retris saecula oculos coiiij ciet. Magna extra imperata praestitisse,gratiam refcret non magnam : in exiguo deliquisse, indignationem magnam. Quare nisi certistamus de euentu sit, quem putat placitunim domino,non egredietur limites praescriptos .er-xpre non potest, si se illis contineat: potest,si transgressus Q siti tutiora proinde prudens cliget;nec allidet gloriae nauem
403쪽
ad regios scopulos,eo nocentiores, quo implacabiliores. i respirabile enim hic semel depressis proiundum est, e qube millibus vix unus cluehetur.Prudenter proindc Maud Polybium Antiochi Legatus, ubi responsa Romani senatus accepit, quoniampostulata fines mandatorum longe excedebant, quae dista fuerant pro iniuctis habuit,ac deinceps publico comessu abst
nuit. Sequetur hunc prudens Legatus, nec fortuitis se suaque credet. Quanquam negare non possim, miscram sere Legatorum conditionem esse; cum fere omnes minus fortunatum obitae legationis euentum in Legatum conij ciant, ab euentu, plebeio more, prudentiam, adeoque& fidem metientes. egressus limites mandati est, cum spe maxima prouocaretur damnatur, si minus res votis rcsbondeat. continuit se mandatorum finibus, & oblatam spem neglexit - imprudentiae & timoris acculatur, minus Idoneus legationibus
viti. Nihil deinde si ondeat, non Principi suo,non alieno,quod Italia, postit. aut enim scrvanda fides, aut a pollicita- iis quod tionibus ab H incndum. Nobile in hoc genere in in Fabio
exeqμι η Maximo exemplum: qui de captiuorum redemptione cum hostibus cilmper stet, idque pactum ιn Senatu improbaretur , findum Dum ducentis mil&bvi lenaeae rasatisfecit. mantas coronas ciuicas promeritus in unius agri venditionet Quid faceret vir normne filo dignissimus Z aut fallenda fidcs, aut ager vendendus. Vendere, quam fallere maluit. Poterat destituere captiuos. destitui maluit agro,& potiores agro cives habuit,& si quo alio,hoc facto Maximi nomen pronacritus. In promise Sc neque prudens Legatus amplis sponsionibus Princi- suum implebit. parcus sit verboruacrum diues. nec difficultates caerenuabit; augebit potius, S in immensum tollet. Hinc fiet, vi,si ad speratum exitum rem deducat, gloriae referat plurimum: si non respondeat conatui euentus, facilior veniae locus sit.Difficultas ut laudem, ita excusationem meretur. Quid quod conatus in arduis laudem promerca
404쪽
t .Neque dubia ut inania denuntiabit I talibus assuescat,etiam in veris fidem non inueniat. Mendacia vero . calamorvin & oris uniuersim vitanda. simulare potest,mentiri non debet. turpe mendacium viro. Quid quὀd prudens cautaque in Legato simulatio, non VL to a. tima virtutum sit. nam, quod de imperantibus dictum,n scis imperare, qui dissimulare nesciat, non minus in Legato i cum habet, in quem, ut in hostem,omnium oculi intenti: cuiusque singula, non tantum Verba, sed dc signa,leguntur. e cuius fronte,oculis, incessu, manuum iactatione, oris deductione nccssus rarditate, celeritate, profutura nocitur que aduersari, colligunt. Premet proinde Legatus altum consilia sua. nec sinium indicabit,cogitationes dexteret suae. Tristia sunt 3 laeta prae se feret. Laeta deiiciet vultum.Bella cogitatri pacem loquetur. Pacem bella proferet. Videt damnanda 3 silentio premet. Obsutura illi popuIo, cui adest
fouebit;sine crimure tamen. Exardescere sentit in communem hostem armabit verbis. Indignarit perget auertere a se . arma,vertere in alios promeritos. Domesticas dillensiones' non mitigabit. non quod caustu velim dari odiorum; sed prudcntor a regno tuo ferrum diuertet. Cum vero in omni-Dus magna uti dissimulatione possit, mentiri non debet. indignum mendacium omni viro forti, & cui masculum pectus. Docemur a M. Atilio Regulo: ex viburesse, Omo,insidiu Asdrubalis, s mutini Laes daemoni, Ducu , admiser
bilem captiuifortunam deductuου, ac missus adS. F. V . Legatus, ut eo, in πηλ ne, complures Poenorum iuuenes penserent m. in contrarium dato conssilio, Carthaginem repetiR; non ignariu ad quam crudele quamque etiam merito sibi insectos hostis reuerter rur. Verum his ιurauerat capimi eorum redditi non forent , adeos se redit rum. Fallere noluit, redijt, poenas subluit. Sed nee ιβοωoluntarisad bo irascios reditu, necultimo siue carieris ,siue crucisse,nlicio est deformata maiectas: imo ex his omnitas admirabilior.
405쪽
desertuna triumphauit φ Populus autem Romanus multo crior pro ultione Reguli, quam pro victoria fuit. Metelloe Consule apud Panormu sic hostem cetadit, ut non amplius in ea insula concitareturi L .Fabio Buteone Consule classem hostium in Africo mari euertit: Luctatio demum Catulo Consule finis belli impositus apud insulaS Egatcs, cum totum inter Siciliam Sardiniamque pelagus naufragio suo
Carthago operuit. tanta fuit ea vultoria,ut de excidendis hostium muris non quaereretur. superuacuum nimirum visum in arcem murosque tauire,cum iam in mari esset deleta Carthago. Tantis victoriis, tot hostium classibus, tot millium caedibus, totiusque prope nobilitatis interitu parentatum Regulo est. pronacrita hoc integritas, & scrvata etiam hostifideS. X. Nihil etiam leuiter aggrediatur. mature ante deliberet.
distutiat si sagula. si spem videat magnam, parem spei diliberatis a gentiam adlatbcat. sudor & si es, valida ad cxpugnandum
ardua, momenta sunt. Prudenter AfricanuS: Aut tentare non oportet, aut sic tentare, Ni omnibuw umbus quodInmtuim conem
perficere. nam bu ad eundem lapidem ossendere, simul peraculosum ea, s contemptui obnoxium prorsus retabi. In quam rem fortiter & vere Sadlustius: Vigilando, agendo, bene consulendo,omnia eueniunt. ibi resecordiae ignaviaeque dederas, nequiquam Deorum auxilia implores: irati infestiquesunt. Quanquam non diffitear ad natam quibusdam fclicitatem, quorum etiam temerarij conatus felice sortiuntur exitum: quibusdam in licitatem, quorum prudentissima consiliaifelicibus clauduntur euentibus. caelo, ac natura haec dari credas. Illa tamen securior
felicitas est, quam quisque prudentibus factis sibi parauit,
quam sua aliorumque experientia collegit, quam praeprouida futurorum cognitionc praeuertit, quamque solerti hostilium consiliorum indagatione perscrutatus cst. Cui si adnatam naturae dono selicitatem adiunxeris, legationcm
406쪽
In rerum autem peragendarum executione lentitudinem XI. nimiam fugiet,&aellum nimium. noxium enim ut gelu, ita& calor est. Nec ardentes siluas amo, nec frigore depastas:
nec deiisata gelu flumina, nec accensa flammis. neutra a - mmι sμ-tatem ferent: temperata a ternant. nam, quae fulminum
more feruntur, praecipitio proxima sunt, & in ipso plerumque prolapsu ante moriuntur quam sertant. quot enim e fulminibus solum acrem uriunt,solum scindunt 3 plus fere terroris & minarum, quam caedium secum trahunt, terruisse contenta. 8 tonitrua quanto impetu proruunti Orbi interitum minantur, Δ inter nuda picrumque murmura se L
nent. dumque mollia nubium latera minitabunda quatiunt, a tam molli clemento repercutiuntur; ut paucillima icissa nube sua, collidantur terris. Eadem a praeprope riS-tanquaa Babylonia fornace raptis coiisiliis videbis. in interitum potius haec tui, quam aliorum nata credas . flammas cuΟ-munt, &late intonant: scd infra sonum & aestum, robur est, minorqtie adeo sonitu vita est. e stolido fere haec procursu labuntur. nec minus in amica, quam in inimica saeuiunt pascua, stuminum more, quae ruptis aggeribus, caeco Atuom in obuia volvuntur cursu. Arcenda proinde a lega- .
tionibus praeproeera ingenia puto' ignes haec regnorum in- ij ciunt tectis,& ferro propin Diora quam paci sunt. scque
non raro & Rem p. una ruina inuoluunt: paucili nonnunquam nimium calentibus deuomunt versiis,quae nulla postmod tim reuocet poenitentia. Arccnda etiam tarda nimis &lenta ingenia puto,quae limacum more, mille spiris, rectum ac breue iter fatigant, ocignatio ductu signant, in tuciatibus in horrorem, patientibus in nauseam. Et lane quid ab hoc frigore aliud quamfrigus cres Z quis cita perit illi ius nauclerus enauiget haec spillo gelu concrcta fluminat nullis ignibus liquescunt, nullo sole soluuntur: pcrpctua quaedam glacies tam alte pectus obsitiat, vinc in patriae quidem incendio incalescant. omnibus his bene gerendarum rerum
407쪽
labitur occasio: efluit spes omnis, cum nimis inrdornosa mine cunei a cilcumisiuiunt, nec ante sese erigunt, qu- incendia ambusti senierint. ac ne tunc quidem, non nisii lem ato gradu ad extinguendas flammas properant. Stoicaelosophiae nata vcrius quam Reip. ingenia, & , ut sibi vivant; 'bona,vi alijs,mala tin interitum potius multorum, quisui salutem nata omnia sere etiam tutissima cum timeant, petuo timore natant, arcenturque aeque a cortis, quam a.dubijs metu, milleque sibi rationes propugnandi timoris fingunt. & dum sapientiam tarditate prontentur, stolida seresque si1bi concreditas lentitudine commaculant alimi, nimirum hos prudentia stultos dedit, neutri parti gratos, ingratos omnibuS
Fastuosa etiam ae morosa ingenia, dc quae fastidium sui a. liorumque secum trahunt, arcenda a legationibus arbitreri. turbandis rebus magis, quam pacandiS animis liqc nata non connectuntur dura duris: mollibus coalescunt. nihil vero, durius moroso & arroganti ingenio. Et quid speres π fistupraeter fastu mi una morositas aliam prouocat,acerbitas una, ' aliam. atque hinc indignationes,quae in odia demum exsurgun t. inde bella nata, quae frequenter nonnisi cum interfiatu partis alterius,ac Vtriusque etiam, posita-Ingentis utrimque arrogantiae exemplum a Menandro habemus . . sirat Abarorum Dux ad Laurentium Mauisoru Ducem, ut Abam di audientes essent,in eorum numerose ad rabi erent,qui tributa Hispendaebant. at Laurentius, gentu Frincipes, dis hominum,
inquiunt est,quiSolu radias tepesiit,qui nostram potentiam ρυμπι
subigere, domare aborum enim regionu dominatum aequirere selemus,non alij nostrae; qui nos certo manent, donec erunt beta in enses. Adbune modum superbe es' arroganto loquentibus Maians, non minfra superbia sarrogantia erga eoc Gianseunt isi. Hine in probra in conuicia itum. Sclauim com ιμ moderara nequisor, Lergasos,qui adse veneram, occiἀπ-t. 'Arrogantistimam Legat
408쪽
etionem narrat Petrus Patricius: Facem Decebatim facturum p nussusque Romanam μία sin quotannupendere d-s obolos. Retulit arrogantiae mercedem: Decebaliu in conssectu Traiani arma abieci oe in terram cadens adorauit, is ad eisuperis prostr thu iacuit: Legatos etiam Ilamam misit, qui mancipiorum more rant manibi tinctu. Non potuit barbarus fastus certius deprimi, necvalidius, quam ad hostiles pedes frangi. Meetamirus etiam Legatus, ctim in verba arrogantiora, quam Leg tum decebat,prorupisset,ab Abaris,streia, ut Menander ait, quae Legatis debetur reuerenti nusia habita iuras religioni ue ratiostri occiaetur. In lens in Legato superbia necem parauit. non debuit; factum tamen. Impotenti etiam de insolentio- ratione sua Abarorum Legatos nihil a Ius lino Iunio te impetrasse narrat Menander, contraque fractam illorum arrogantiam sorti Imperatoris dictione. Ludibrio etiam ab eodem fastum Mebodis Persici Legati habitu, Saracenorumque Legatorum barbaram insolentiam superbiamq; generose repressam, nec admissos quidem cum arroganti comitatu suo in conspectum. ut merito erubesceret Mebodes, dc impotens Saracenorum concideret fastus sera arroganti: esoenitentia. Dignissima se perbiae merces . quae quo magis inegato displicet,hoc commendatior modestia, benignitas,
mansuetudo, comitasque in omnes est. Gratum hae virtutes Legatum, etiam barbaris, facient. Qualis inccssus moderatus, gestus decorus, frons laeta, ridentes
oculi, Vultus aci temperatam hilaritatem compotitus.
Oratio matura, S quae Virum stium loquitur ; blanda dc laudatur suauis, sed intra viri mores & robur, procul a muliebri mollitie & fuco. breuis dein sit,& qtim cum sententiarum pluri- rati est
mun3,tum verborum habeat minimum: quae nec ninais cxquisita velim, nec nimio studio exculta. neglcctum socius prae se ferat. Displicet sane Princiiribus prolixitas. 5 lcre in uno pectore prudentia Z multiloquentia stabulare non solent.&suspectus nimius dictionis ornatus est, tanquam
409쪽
in fraudem compositus. Philosophum denique suum magis, quam Oratorem loquatur. Sed neque effundatur in iram, non extollatur in aliorum contemptum, non procurrat in plebeiam scurrilitatem, non in satyra dentes &morsus, nec quidquam sonet non castum. absit morositas omnis, &tria
stitia,& aceto perfusa dictio,&quidquid agrestem rusticitatem sapit. Nulli sua benignitas obfuit, profuit plurimis. ita Menandro teste, Valentimus Tiberij Legatus molli benignaque responsione Toxandri Turcarum Ducis feritatem& minas fregit. cedunt nimirum aspera mollibus. Blanda etiam Anatolij &Nomh Zenonis Legatorum oratione ineram Attali barbariem dclinitam, cum dc gratuito captiuos redderet,&donis etiam Legatos prosequeretur, auctor est Priscus. Narsetem vero Persarum sub Constantio Legatum, asperitatem litterarum quas asserebat, morum verborum plenitate temperasse ex Petro Patricio legimus. Valuit vero plurimum Legatorum modestia,etiam in victoribus& ba baris . cui cum supplex accederet oratio, quantumuis efferatos animos molliebat. Elegater hoc Petrus Patricius in Persico Lcgato expressit: Dixit Apharban, imperatums bifuisse a arseo; t,etiamsi aequitM a Persis staret, tamen de iureproprij r
gni decederet, Fomnem rem humanitara Romanorum committeret
neque conditiones ferret, quibus paee era vesie e id omne Impe- natoris arbitrio eommitteret.impetrauis a Galerio,quod voluit. Nec minus in Dacorum Rege . verba illius sunt: Deceianumisit ad Traianum Legatos ex his qui pilaeos ferunt shi enim apud Parthos sunt honoratiores) qui cum ad Traianum venissent , abineerunt arma , in manιbus piat terga quinctis, mancipiorumine ptiuorum instar, Traianum orabant, ut cum Derebalom colioquium
veniret. concessit Traianus, pacemque dedit quibus legibus Decebalus voluit. Illud etiam in populo Rom. clementiae magnae. pacem Philippo Macedonum petenti,. pacem vi- dedit, regnum m concessit. Addit Valerius: ΤΚbnoM cedo G Regesuperato ci- ad Immicumsectaculam tota Graecis.
410쪽
eonuenisset, T. Qistim Flamininus tubaesturo silentio facto evr eonem haec everba recitari iussit: S. P. QR.-T. Qintius Flamininus imperator, omnes Vraeciae Ῥrbes liberas atque immunes esse iubet. Quid augustius victrix Graecia sperare poterat, quam vi legibus viveret suis, & auita libertate frueretur λ supplex impetrauit, quod arma negassent. Subdit Valerius: Gibus auditis, maximo sinopinato gaudio homines perculsi, primo Aut non audisese quae audierant credentes, obticuerunt. ferata deinde
pronuntiatione praeconis,tanta caelum clamoris alacritate compleuerunt, it certo constet, aues quae severuolabant, attonitaspauentesque decidisse. De Antiocho Florus: Victo supplici pacem atque Lib.2.c.τ.' partem regni dari placuit, eo rubentius, quod tam facile cessisset. De Pompeio Magno in Tigrane Valerius: Diusupplice iacerepassus Lib. 1.e. .
non vi,sed benignis verbis recreatum,Hadema, quod abiecerat,ω-piti reponere iussit: certisque rebus imperatu, in pristinum fortuna habitum restituit,aeque pulcrum esse iudicaus,' Uιncere Reges,
De Carthaginensibus Polybius: inque Romam Legatos miseruut, per quos arb/trio Romanorum se suaque omniatem miserunt. Consul exposuit Senatuν sententiam, quod rectam consilije iam iniissent concedere ι is Patres libertate, leges sua stagrum insuper omnem,'omnium aliorum possessionem , quae ad Remp. aut prιuatos pertinerent. obsides tantum imperat. Quid poterat mitius 3 quid munificentius Z Tarentanis etiam expugnatis, pctentibus eis & libertas a L. Papirio Cursore concessa. Vt vero supplex Legatorum oratio hostes emollijt, &ab de aesi armis ad paco nexit: ita superbe haberi Legatos,aut insolentiac arroganti oratione laeat, efferauit animos, & in ferruim- tis nata. pulit. Audiamus Hannibale: Mini quoque,Ῥt audio, Patres non nihil etiam ob hoc, quod parum dignitatis in legatione erat, negauerunt pacem; Hannibal peto pacem. Durius nimiriim habiti Romanorum Legati; unde in ferrum itum est. Superbe etiam Veientibus Legati excepti , hinc bella, dc octo triumphi, dedecennalis obsidio,&nobilis imae urbis a Camillo euerso. Iam S Achaeorum tres duces caesi, dc Corinthus euersa ob