장음표시 사용
701쪽
toris ad stipitem iliam ligari praecepit, or sumo ano seo, quem exstia
tu atque humidu lignissieri inora necauit, praeeone dicente: mopunitur, qui fumum Nendidit Ac ne in una tantum caussι vide. retur fuisse eruistior, quaesiuit ditigentissime antequam idum damnareri se inuenitorinusa .in cauos ab traqueparteaccepisse, eum mentiu enderet,s ab omnibus qui aut praeposituras auipr uincias multὁhim3 omnes,Christianos Princia pes videamus Alexandros aut magno huic in .dignitatum venditores simillimos qui cum Dauperes diui insingressir gias fuerint; diuites pauperes relinquunt. Quin dc Aureli no Imperavori similes voveo .de quoVopiscus: Amitas honesta ditauit in modee, Win paupertatis miserias effugerent, aeuitiarum inuidiam patrimonii moderatione vita ent. moreant optem vero os quis Votismeis locus, necfimiliares n, AE mium Reges in hos a se delectos , cum fere familiaritatem
uritate. tur,& ex his ferrum. Nolo indulgentes, ac luasi inter pares Vitam ducere. non patiuntur diademata secium.Sed neque tanquam ex pari colludentem velim Resem, cum nulla res magis contemprui subiaceat,quam e lusu paritas. Meminerit proinde etiam in illo regiam auctoritatem tueris meminerit se Regem esse. Sed neque secura fatis inserioribus de Rege victoria est. vltro succumbet quisquis sapit.Vinci t tum, intutu vicisse est: vi praemia sperare regia debeat,quis. quis victore Regem passus est; non debeat, qui vicit. Erube-icuot sceptra vinci. e rubore indignatio, odia, ferrum prosiliunt. Cave quisquis tutam sub Ggibus vitam voles. ne via torem agnoscere cogantur, ne superiorem. confessio haec secures acuit, distendit funes, venena temperat, exilia moditatur. Fuge victorias, victoris sanguine funestandas,quicunque felicem sub Regibus exitum speras. mmmii Illud etiam optandum, ut res momenti grauioris per se tractent,neque iudiciis illas Privatorum relinquant;tum nereia t. in perptava Icrum suarum ignorationeReges versentur,tum
702쪽
ne illi e magnitudine audaciam sumant, Zc non contenti sua sorte, maiora paullatim viribus dc fortunas audeat. Quod ne eueniat,danda omnino opera Regibus, ut in maioribus &magis arduis ad se recurrant.audiant Moysem: Ud te Deuti t. et is e sum aliqvidfuerit, ferte ad me,inego audam. Non sim etiam auctor Regibus, ut iuri dicundo Privatos na- hosce praeficiat. perit enim aliorum in dicendo libertas cum neque opponere se illorum voluntati audeant,& semperaD stuum sentiri vetet aequitas. hinc in perpetua lucta versantur: vera enim dicere reformidant, falsa non debent. quod si illorum potentiae cesserint am non quid aequitas postulet, sed quid illi potissimum velint considerant, de iustitiam omnem vo-juntR illorum, non voluntatem iustitia metiuntur. Magnus omnino in omni hac re ALBERTus noster: SI qtu exempdo in omnem posteritate Regibus csse posset. N cminem eo prouexit,ut vereri illius potentiam, aut popularcingratiam deberet,aut pollet. Nemini ulla nibernacula tradidit metuenda, & cum sanguine aut armis repetenda. Nullius se consilijs gubernandum tradidit. Dux ipse sibi & consiliatius. Nunquam per suorum nianus munia aut dignita- . tes largiri selitus:& poscentibus quadam,negabat non raro: ut obsequi discerent, non imperare, & ab ore & voluntate
ipsius duuij semper penderent. Nimiam suorum familiaritatem auersatus: solitus etiam inter ludicra maiestate tueri quod si quis vel in liberius verbu unum erupisset , Vultu terrebat,& ad modestiam ducebat. In rebus momenti maioris audiebat alios, ipse decidebat. Rerum vero omnium omnino suarum tantam cognitionem habuit,ut perexiguae familiae dominum arbitrareris,qui rot populis imperaret, tot cxercitibus,tam late sparsis, tam dubi Js rebus, tam arduis. H bent quod imitentur Regcs. nec discererideat. gloria est, ab A Las To didicisse; decus, secutum futile; felicitas, po - . tuisse. ut assequantur, ne sperent. sat magnam gloriam retulit,qui imitari potuit.
703쪽
INcεpLLAM hos libros a Regum omnium Maximo PH 1- Lippo IV. fimo in Principum omnium Maximo ALAE TO. Maximo nomini illius inscripseram in tutelam:Maximo nomini huius signo in imitationem .Meditabar virum Pol,lico Christianum: inueni Principςm. Nil opus nunc libris. vita & mors ALBERT 1 , nobilissimi Politici-Christiani, liber
est: equo quidquid ubique Principum, quidquid ubique
virorum est, verum Politico-Christianum legant. ad cuius vitam si composuerint suam, numeros expleuerint omnes veri Politici-Christiani. Frustra proinde nunc libri, &ne- quidquam calami. Vnus ALEERTVs , omni Ebro & calamo maior est. Ergo remoueo calamum multa parante, & finio in voto.& multos ALBERTO sorbi voveo; imo ALBERTu Morbi unum. non eget pluribus. unus illi imperando satis est maxime si valetudo, quae sere inimica magnis, animo responderet. Nihil indulgeo amori.adulari nec scio, nec didici: & causam non habeo in mortuo Principe. cuius virtutes omnes si vel per crinem tetigero, lassetur ante calamus,
quam finem videat. Hoc dicam:quidquid prope laudatum in viris magnis a Plutarcho, Xenophonte, Suetonio, Tacuto,Seneca,Liuio,Curtio, Cicerone, in ALBERTO fuisse;quidquid damnatum in singulis, AL 3 εχτο defuisse. Et sane cum nemo magnoru fuerit, qui non aliquid habuerit ignoscendum; nihil reperiri in AL3ERTo quod veniam mereatu pro miraculo est. Vita illius omnis,regula est, ad quam omnes vitam dirigant suam, caelibes,matrimonio iuncti,Religiosi, purpurati, priuati,Principes. ne pudeat imitari,licet assequi merito desperens. laus magna erit, e magno campo aliquid decerpsisse.Si Pietatem intuearis, nescio quid addi e monastica disciplina possit. Si Vitae integritatem, nec paullos, nec Antonios desiderabis. Si Prudentiam,vincor magnitudine, quam certius silentio quam calamo exprimam. Sane tam imperare orbi poterat,quis Belgio. dc nescio an parem omnia
704쪽
nia retro saecula tulerint. Hoc magnum. neminem fuisse,qui in illo imprudens factum aut verbum notaret. Si animi robur &Constantiam,rideas Samsoncs, Hercules, Epictetos, Senecas, Thrascas, Catones, Fabios. Si Patientiam,naturae quoddam portentum fuit. Video vas illud electionis, Gentium Apostoluna:& cupit dissolui cresse cum Christo , seu vitae taedio, seu su pcrnorum amore, seu utriusq; desidcrio. Video
magnum Eliam pctentem animae suae, ut moriatur, & inclamantem post minas icZabetis, Tolli animam meam. Video ma- Reg di. egnum Iobum malcdicentem dieRPereat dies in qua natussum, Iob nox in qua dictum est, Concepitu est homo. dies illi evertatur in te- . nebras,s' non ιPustretur lumine. Video M., lunam istoto corpusculo laeuientibus doloribus, valetudine adeo extrita, ut sola cutis viduata carnibus ossa tegerct. 5 vcrbum
nullum audio, non dico querulum , sed quo testetur dolorem. Cum miraretur familiares, respondere selitum serunt: is mihi lamcnta,nil lenitura dolorem Zquὀ lacrymae,non abstersurae cruciatum t quo suspiria alic ducta, non erutura malum Z quis manuum collisiones, non medicaturae morbo quo planctus 5 querulae voces nil mitigaturae poenas λ inad u0 mihi, si dixero me doleret mitigabit dolorem indicatus olors trultra proinde illa admouebo, quae leuamen malo
nullum adferent. Haec ille,& parcius ctiam quam dixi. ac non nisi rogatus. nec a vcrbis tantum ab itinuit, sed etiam a signis: vi nemo in fronte illius aut oculis dolorem legeret. Vidcbant omnes retorta prope in sc membra,ac sere globum Vnum corpus omne. nec signo interim dolorem indicabat. ac ne in ipsa quidem morte: in qua nec contraxiste vultum, nec frontem rugasic, nec ora vertisse quisquam deprehendit. O quae aetas parem Z nullum excipio. & fidem haec apud posteritatem inuenient Θ ita in ipsa morte disponebat de morte, quaeque in ipsa, quae post ipsam, tam secure, tam pacate,ut de aliena crederes agcre: praesentior ipse sibi & fidentior, qu.am quotquot circumstabant. cumque omnes Kkkk1 nam
705쪽
natarent lacrymis, solus ipse siccis oculis mortem suam vidit, &securus non spectauit, sed venienti occurrit.Omnes ad vota decurrere vitae longioris. selus ipse, vel si voto uno protendere illam posset,ia let,ne aduolari diuinae volunt ii videretur voluisse. Uenerat decretorium illud magni Dei momentum, dc egrcssus corpore est, ut vivus solebat e cubuli: itaq; exuit animam, ut corpus pallio:ita emisit, ut in hor-- tum ambulaturam, & non multo pὀst redituram. Quid est de morte triumphum agere, si hoc non cstὶ exprimere mors inter plusquam Taurica & Phalarica haec tormenta, anima potuit, dolori vocem nUn potuit. extrudere moeroris aliquod signum voluit; laon potuit. Satis illisuisset ad triumphi . materiam, si confessus A LEERTus fuisset, dolores se sentire. c hoc potuit. Victa ergo recessit,&, ni ad extrema duris.set,unde reuocare non poterat gradum, .non expressisset vi. ctricem animam,cum erubesceret se in uno Principe victam, . quae vicisset omnes. ergo fugit. & fuga sua campum Princupi triumphi materiam concessati fateri vel in uita coacta, se in uno ALBERTO, cum omnia tela irrito conatu, validi reque quam emilia crant repercussu, deprompsisset; nullum non dicam vulneris, sed nec livoris siguum tria pressisse, nec vultum mutasse. Vtinam tantum diuturnior recreator o bis'&Belgarum suorum, quina maturior beatarum comesinentium es Finio, si tantum nic subiecero, quae post mortem Principum omnium Optimi, Maximi,funeri inscripsi:
Archiduci,Duci,Comiti, Marchioni,Domino, ptimo, Maximo Principi, patriae Parenti, moestum parentat Bel. giunt; non fugitiuo marmori, non arri, sed aeternaturae animae,magnos Includens cineres aeternum victuros. Ita selet pios parentum cineres pia progenies condere. vi exinde gemina quisque felix vivat anima,Piincipis& sui
ELIsa BETA Austriaca XII. optimo coniugi moestissima
706쪽
coniux; duodecim Imperatorum Austriacorum singuini, duodecim ipsa Imperatorum Regumque genus,moriturum
monumentum hoc, non morituris cineribus posuit. animum animo inclusit, caelo utrumque recondendum. Bene Lector precare. &, cum ALBERTO non possimus, aeternum ELis ABET A fruamur.
Singulis virtutibus Austriacam gentem illustrarunt Ar .. Egkri singuli. l. Triumphator. II. Sapiens. III. Patriae Parens. IV. Patiens. V. Honorificus. VI. Mitis audiit. VII. Α BERTus noster unus omnium ut virtutes complexus, ita nomina meruit omnium Abi magnorum aemula inuidia. nihil gratiae & amori; virtuti hic datum:& huic soli.
PVLCRUM, EST CLARESCERE UTROQVE
Scu arma raperent, seu pax Vo Carct ; seu secunda extollerent, seu aduerta premerent, seu vires starent, seu morbi opprimerent; seu Regum fauor,seu mina m turgeret, in Virum que paratus Magnus AL8ERTVS noster. ut nescias, aduersis an secundis clarior, pace an bello melior. Hoc certum: nobiliore parte sui ereptum terris,caelo donatum . ita pie Uouemus, pie credimus. State lacrymae. Magnae ELISA BETAE menti Magnus insepultus iacet ALBER Tvs . ex hac imperaro
Parin omnes. qubaequ tas duceret,caeca mente Sc manu affectuum ignarus sequebatur;nulla personarum,honorum, opum praerogatiua
Nunquam in bella iturus, nisi cogeretur. quae tamen ip paci praestrueret. Vt merito inscribi monumento possit,
Nullum illius fustum temerarium. Omne prudens, ma- .utum, serium, di diu cogitatum.
707쪽
ALBERTO VICTORI. Post enauigatum orbem,Lusitania & Oceano piratae pulsi; Caletum, Ardrea,Huctum, Ostenda capta Silua-Ducis hostes pulsi. ALBERTO PIO. Supra Reges & Principes pius.Religiosis componendus. o multos ALEELetos Belgium sentiati habebit Pios.
Nec potentissimorum Regum minis, nec armis cessit. Prouocare unus fortunam poterat vincere.
Non aduersis fractus,non elatior prosperis.semper idem, ore, ut is, fronte,seu bellasurgerent, seu pax sederet.
Sine LixumensaTer omnem vitam alieni thori nescius. Quo rarior in Principe virtus,hoc ruit. ut dici posset Ah-
Austriacorum duodecim Imperatorum sanguis Non suisse, modestiae; potuisse omnium suffragiis Imperatore esse. omnium votis debuisse, virtutis fuit.
Centena in annos singulos millia in templa & pauperes
erogata munificentiam testantur. Hac Vna omnium pectoribus aeternum Vivet.
ALBERTO SAPIENTI. Consilia omnibus ipse dare,Principibus,Regibus, Imperatoribus: a nullo accipere.
Omnes admittere selitus. rcpellere neminem. In indutigentiam, quam in seueritatempronior.Nullum factum il--s crudele: benigna pluri . . VI Α-
708쪽
Siste gradum.tibi hicyraeluditur.quid non moritura moriturus cogitas Serenitumus praeit ALBERTus, sequemur magni huius corporis Vmbrae minores. Viuere potes. mori debes. quid incertis animum fatigas Z tutiora prudens delige. Quae sceptra perennarunti hoc ipsum quod legis,vitae pars magna est.ae ternum vis vivere3 vixit,cui omnis hora vltima,omnis prima. Fuit haec Austriaco A L E E R T o nostro. quo factum, ut vitae huius momentum postremum, felicis illi aeternitatis esset primum. cis mulare Principis virtutem, quisquis aemularis exitum. aemulus gloriae, aemulus labo
Moerorem pone. mentitur haec pulla mortem. AL E sTus vivit.moriturusini mortuus esset. nunc issamorte vivit:
imperatque aeternum illi,cuius aeterna lege semel imperium subijt.Felix morte sua, seipsum funerans re tuus Belgicus Phoenix noster, no nisi post cineres victurus iste lacrymas. pro morituro cadere solent. non moritur, qui caelo condiatur ΑLAERTus noster. Imitare mores. iisdem pennis ferri in caelum potes, & aeternum ibi Principe tuo frui, aeternum P tre. hoc selicior, quo phis iam tibi in caelo a iiij, i veteri Principe,douo Patrono.
709쪽
is in principati parando tuendo moduae tenea
Guae inruendo regno necessaria' i OLFacilem aditum,. Dilei benigna que aures Princeps praebeat. II Hilaritatem tititiam, ultu sentet, an sim gratum. Is Liberalitas in Trincipe laudata , putachpriuatim.
Cap. IX. Maiestatem dum tuetur, astum deponat. 4 2. Cap. X. In merbis ab acerbitate taueat, benignitatemfine . tu parciorque in iis fit quarisu Dr. GCap. XI. Temperantia citi potns, wca , mores in Francipe laudata. si Cap.XII. Amor timore potior. - ' . Cap. XIII. Amici regno utiles synecessarii. 46sCap.XIV. Poenae praemia,regnorum firmamenta. 47 Cap. V. Fidem datam eruare,'inc Mess. 472Cap.XVI. Secretorum firmissimus custos sit Princeps. 477Cap.XVII. Detrahentium O adulantium inimicussit Princeps. neutros ad illat, trosique aula peliat. 48a
710쪽
bit,it quam optimis imperet. 489 Cap.XIX. Religio pietas regnorum propugnacula. ' η' Cap.XX. Maiorumsuorum vitam moresquefitiproponat. 1os CapἈXI. a morsit in imperio immanae eondisionu. 3o7Cap. XXII. Iuventutis institutioniincumbat Princeps. so Cap.XX l II. Consertatio eum inferioribus mitaΓΔ. Is Gap. XXIV. echanicarum artium magnam curam habeat. sis Cap. XXV.. Lectioni Frinceps incumbar maxime Historicori .s,gCapαXVI. Viros doctos praemio allitiat. 322Cap. XXVII. Oos in euntihum adlegere Princeps debeati si Cap. XXVIII.Erelsis probatissimos praeficiat. 33
Cap.XXIX. Non constrat in unu prima aut plura regni munia.3. 2Cap. XXX. 9ubernationibus quo modo ossiciendum. 1 6 Cap. XXXI . Belga no Uet a nisi necelsitas e st. 13 Carp.XXXII. quid aciet Rex moturus exterubelial Cap. XXXIII. In hostileni azum militem ducat. 336Cap.XXXIV. Adnitendum Principi, mi hosdiassiarum conmbaaemia tiones intelligat. . 338Cap.XXXV. Periti mos deligat militiae ductores. 36oCap. XXX UL vilitarem disiiplinam fortiter tueatur. 362 Cap. XXXVII. Pacis iuxta aebein tempore exercitum alat. 36sCap.X XXVIII. .R1artit imperium paret, qui late es tutὸimperare
Cap.XXXIX Veteranormilites fouearinneque hab atmintia et ros,ac eorum coniuges, filios, tres; mesque o saucior.37 2Cap. XL. Veterem obititatem commendatam habeat. 382 'Cap.XLI. Duella penitus extirpand nee parcensim in hoc genere. 333Cap. XLII. Magna cura habenia aerarii. Cap. XL. t II. oue inueta propositaseris examinisubiiciat. 6o' Cap. LIV. Qis modus Principi tenendus in querelis populi de Magi Datu or , bilitate3 ci ICap. XLV. . id aciendu Principi, populo comotomturbatoJ6I Cap .XLVI. . ι aciendum Principi cu amitaratus, quos Pri