Bernardini Telesii Consentini, Varii de naturalibus rebus libelli ab Antonio Persio editi. Quorum alij nunquàm antea excusi, alij meliores facti prodeunt. Sunt autem hi De cometis, & lacteo circulo. De his, quæ in aere fiunt. De iride. De mari. Quod

2쪽

ANTONIVS

PERSIUS

CANDIDO LECTORI.

tria tantum ante hac excuse fue

runt, eodem omnia volumine

complexa, ut publici iuris e cienda curarim, id fuit causa potissmum,candide lector, quod cum paucissima eorum exempla circum ferrentur, adeo mi ipsi mihi, qui Telesio inter etiuos agenti coniuncti

mus,ac,m fallor, carisAu ueram, antequa m inius m

sin ubi compos ferem, sudandum fuerit, huic malo

quamprimum consilere necessarium existimarim. Timebam enim ego duorum alterum, et ei scilicetne lab res hi perirent omnino , vel nequis eos tanquam pro ij sibi partum ingeni, vindicans ,suum ijs nomen, Telesij expuncto nomine,inseraberet, τυua tandem in commune proferret.Cuiu ossi non defuturos homines fuisse ut mihi persuaderem escere multi, quos noui ego met

Umilem lusis ludum. eis prosidio nostra hac rem sales vlla unquam alia faelum si malis hisce ani sprosapientia uti licet. Vt autem rem plane intelligas. rant ex his tres tantummodo,ut dixi excusi libri, De his, ua in aere fiunt ilicet unus,alter de mari, tertius deco

3쪽

οkr capitibus tibi datur, qsae nos in ipsius calcem omnia reiecim s. aut mero Ie colorisus est, longe prassit an non verbis tatu edo jententist, atque optione. Caetera omnes nunc primum publicantur. Ex ijs,qui mihi a Te

lesio missi fuere, munt autem, hi, desemnos defloribu

de his, qua in aere, de mari, hi longe a s emendatiores exhibentur,reliqui aute, quos aliunde eoisiatus sum curauit eos mihi Fraciscus Mutus praestanti vir doctrina,

ac Teysianae philosephiae cognitione haud leui praeditus

ij non solum alicubi impersent, verumetia tam male exacati, ne mendose exscripti erant, ut diuina tum mibi fuerit iis erisi i locis. Cum autem in ijs exemplaribus, qua num sumus oci nulli neq ristotelis, neq; Galeni, neq; aliorum, qui a Telesio laudantur authores, ne in con-

rextu , neqAe in margine notati extarent, Nos eos omnes in tuum ccmmodum, e Mice L Aior agoram cuiusit e

hιelli rite assiser simus. haec schemata quaedam in libello de iride ab aut re nominata, vel saltem subim

Iellecta, quod nhllum eorum in nostris codicibus ues' iuextaret, accurate deline auimus, ut facibus id, quo de agi rursintelligeres. Qq; haec nos tili tanquam in alien loot cum nostris loquar iurisi fultis elaborauimus,propediem te in nostro accepturi, atque ex agello ingenioli nofri, qaae tibi forte non ingrata et ideantur, multo liberalius deprompturi. uod reliquum est, Ledior humans me, quo nobseum ab istius sapientissimi tiri manibusgratiam aliquam In eas, ac magis ut hiati p&blicae consula

mus, si forte meliores, quam nos. νι sunt, cod hes lucrisna eius, ut σ ego meliores edere posim, mihi eos, qμ se Candidus impertis non, his utere mecum. Vale.

4쪽

Prima Iari sin qua praecipua Meteorologica

C eontinentur.

o His, qua in iacere fiunt. Videlicet.

vluuictas. Grandine .

De Iridera. De Mart.

AD EPISCOPUM PATAVlNUM AD FRANCISCUM PATRICIUM.

Secunda pars, in qua, qua parua naturalia dici po sunt, tractantur.

uersum ab unica i tan

animae substantia γAD IO. UINCENTIUM PINELLVM

gubernatur contra lGalenum. lli . ia d

De usu respirationis. AD IO. MICHAELIVM. De Coloribus. AD BENEDICTUM GEORGIVM. De Saporibus. AD FEDERICUM PENDAMVM.

De I AD HIERONYMUM MERCURIALEM.

5쪽

PERSI USIO ANNI IACOBOTONIA LOViro Praestantissimo. S. P. D.

I O D in studio Mathematices,quo maxime omnium semper es delectatus , inprimis. que Astronomicae facultatis, totus usque sis, laudo te, mi Toniale vehementer, ac vere virum censeo, qui non te otio, quod plerique ista fortuna, hoc est opibus abundantes homines faciunt, corrumpi sinas ; sed, cum ingenio iudicioque cum paucis sis conferendus, animum tuum optimis artibus perpolitum nobilissima rerum excelsi sisimarum excolis cognitione . Cui tantum detulit Aristoteles, ut eam vel imperfectam perfecta inferiorum rerum scientia multo duxerit esse praestantiorem. Utere igitur fortunae bono dum per florentem aetatum tuam licet, & Viaticum senectuti para. COL

6쪽

locupleta tuum solidis, atque immortalibus bonis animum: amicitias quoque quod facis, adiunge tibi liberalitate hac tua, omnique officiorum genere. quae ego abste in me ςxpertus non vulgaria, per libenter soleo praedicare. & quo ext ret eorum significatio diuturnior, a me tibi nuriscupati ut exirent duo hi Telesia nostri libelli de Cometi',&lacteoicirculo unus, De ijs, quae in aere fiunt alter, libentissime curaui: simuI ut haberes occasionem de rebus coelestibus, coeloque proximis, quo te rapit Astrorum studium, nouam Telesi) nostri disputationem alacrius Iegendi. Cuius tu philosothiam magno animo amplexatus, maxima cum iudici, & ingenij laude tueris . Ac liber ille quidem, quo de ijs,quq in aere

fiunt, dis eritur, editus ante hac est, nunc emaculatior prodit. AIper vero nunc primum publici iuris eis citur. Vale, & Persum tuum ex animo

nunquam elabi tuo patiare. Patauio Kalendis Aprilis. M D XC.

7쪽

INDEX

DE COMETIS.

ET LACTEO CIRCULO.

r ΑΕ cometis euenire apparent,oe quibus η in terse disserunt conditionibus. Cap. I.pag. I .a Cometem , is lucem se a vaporibus relucentem. Cap. II. pag. r. bSi cometes, qualispositus HI,Q,qua cometis eue inire visa sunt,euenireposse omnia. Cap. III. pag. m. a Za hii circuli conditiones, O quid ipsiesit. Cap. IIII. pag. q. a cometas ex e alationibus accensis fieri Ari teli midetur. p. V. pag. .at Cometas ex exhalationibus accensis fieri prorsus non posse . p. VI. . par. 6. a Quae comitis attribuit in latetes loca, o non rem ea attributa esse. Cap. VII. pag. 9.b Signum quod cometas restexione fieri non posse Aristoteli indicat, infirmum ese. Cap. VIII. pag. II.b Lacteum circulum exhalationibus accensis Ari teli fieri vid iurio ex eis fieri non posse. Cap. IX. pag. 12.b

INIS.

8쪽

BER NARDINI

TELESII CONSENTINI

De Cometis,& Lacteo circulo.

auae Cometis euenire apparent, o quibus ij inter sese digerunt conditioQlus. CV. Primum.

o METARUM exortum, constitu tionemque, & quid omnino Cometae sint inquirentibus,quq ijs euenire apparent, inspicienda sunt omnia, neque enim aliunde, sed ex ijs solium modus, quo fiunt, & quid omnino sint, innotescere potest. Comeis perraro fur,

'-- - - - ω - &plures interdum simul fieri conspe

cti sunt , & errantium interdum, inerrantiumqtie stellarum quampiam, comae instar, ambire, unde & ij, & reliquae eius generis luces,uel si diuersam sortita sint figuram. nonae adeptae sunt. Interdum uero, & illarum cuipiam barbs,caudque ritu affigi, itaque barbae caudaeue proprijs appellantur, nominibus,Mplcrumque certe perse fieri, nullis scilicet stellis haerere appRrcnt,& liorum figura longe est diuersissima: itaque& longe ij plurima sortiti sunt nomina, eiusque rei singuli, cuius spetiem reserre uidentur: colore etiam, fulgoreq; summopere a se ipsis diiserunt, nam & albi, & punicei, & pallidi etiam, & magis, minusque splendidi fiunt, quin singuli alijs sui partibus magis, minus alijs fulgent. Magnitudine itide maxime interse differunt. nam Cometes conspectus est, qui inlis magnitudinem aequaret, alius,qui ad terram usque coeli partem extenderetur, alij parui omnino, & qui nihil cum illis conserendi sint,& in alijs eadem perpetuo figura spetiesque,& magnitudo seruari,in alijs uero harum quaevis immutari uisa est: Durationis etiam tempus longe diuersissimum sortiti sunt. alij enim septem modo diebus, alii longe pluribus,est di qui sex mensibus stella certe,quae paucis ab hinc annis in cassiopeae signo conspecta est, mensibus quindecim laΛ ccru

9쪽

Bernardini Telesij

cere conspecta est. Cur enta quae cometarum more, Eihil intea uita unquam exoriri,tum & cometarum more penitus periri uisa est,uel si insuetam sortita sit figuram, non & ipsa i ter eius generis luces ponenda sit Θ quin & diuersis in coeli partibus, diuersisque & regionibus fieri uidentur; alij enim intra tropicos, alij extra, & alij sunt Luna superiores, alij In coelo,& ipsas omnino apud stellas,quibus appositi, affixique apparent,diuersissimis itidem motibus moueri , di plerique quidem, qui praesertim stellis affixi uidentur, ipsis cum stel-

Iis, & eum coelo ipso ab oriete nimirum occidentem uersus, di e contra,& a septemtrione ad austrum, & e contra; quin

ijdem diuersis simili, incertis si ne itineribus ferri.Sunt & qui nullo usquam moueri uisi sentinotu.

Comerem filis lucem us is uaporibus re centem

Cape Secundam. Vae exposita sunt cometis cum eueniant, utiq; cce

in ii partes eas esse,quae perse quidem non luceant, at quae quempiam ad solem nactae situm, & a s Ie omnino illustratet lunae ritu solis ad nos luceremictant existimare ne liceat, cum alia multa, tum uem clii, cometarumque motuum diuersitas prohibet. itaque aliena a coelo res sit oportet, & quae supremum usque ad coelum efferri,& sui quidem natura lucida non sit, atque uel uaporum, qui nostro hoc in coelo, di alias in flammas, &in stellas accenduntur, quae currere uidentur, ritu, at entis,in quo fiunt, natura, motu ue accendi queant, uel quae in seipsi collecta quod luna sorte,& lactea etiam v ia,& ipsi etia nostro in coelo passim faciunt uapores solis lucem remittat,&quae siquidem una sit, continuaque densior modo, modo uero laxior fiar,& si multis ὰ partibus, at in se ipsas collectis coposita sit, non aeque haec semper in se ipsis cogantur,sed aliis magis, minus alias,&quq utrum uis.horum sit sibi ipsi untiauersa, uniformis non sit,& figuram qua uis suscipere queat, di quae in super bene sui natura mobilis sit, uaporum nimirumoles ut sit necesse est. iis enim unis rei,que cometes futura est inesse oportere uisa sunt omnia, entium reliquorum nulli prorsus insunt,ad supremum scilicet coelum usque tenui

os , praesertim quiqui sunt nobis efferri possunt, dc paulo robustiore

10쪽

De Cometis,& Lacteo circulo. Σ

bustiore i calore quatus iacto ratione correpti inflammas Mgi,ut cum alijs inflammis,quae passim nostro in coelo fiunt. rum uero in stellis, quae currere uidentur, intueri licet, & in seipsos coacti solis lucem,& ipsum remittere uidentur sole, ut Iris iubiumque colores omnes,&ipsi etiam, qui in nubibus spectantur, declarant soles παράμι graecis dicti, na haec omnia solis lucem esse a nubibus relucentem, de in commentariis de rerum natura,& in iride amplius satis est ut existi mo declaratum, di bene sui natura mobiles, di i se ipsis motuquouis moueri possunt,& moueri uidentur. itaque id modo inquirendum remanet, num, scilicet, cometε uapores sint, ab entis, in quo fiunt, n tura motu ue accensi, an a solis iuce illustrati,& ueluti παρήλιοι, Iridesque, & nubium colores lux cometes sit tenuibus videmi vaporibus,&bene in se ipsos collectis relucens, anne id quidem,siquidem ut sequens amplius manifestabit sermo) u pores,qui eo usque e lati sent,ea tenuitate donati sint oportet, quae quatum uis accens e proximo tantum uisitis sit, ut quae quantavis fiat, cotinua modo sit, uel a se ipsa etiam, at non magnis distincta interuallis, cuiusmodi uaporum molem, in qua cometes fit, esse oporteliquauis sui parte,quin punio qu9uis accenso uniuersa simul accenditur, statimq; ac accensa est, extinguitur, in summam scilicet,acta tenuitatem inuisitis fit, sursu nisue

effertur, neque enim flammae, quae penitu Sperire,penitusque absumi uidentur uere pereunt,& in non ens aguntur; sed, qirdictum est,ita tenues lacte,ut uisum penitus lateant, sursum efferuntur omnes,itaque si aliorum, quae cometis euenire uisa sunt, quid huiusinodi eas ponere non prohib=it, Cometes solis omnino lux sit a uaporibus in se ipsos collectis relucens age igitur, num huiusmodi si ponatur, reliqua, qui co-

metis euenire uisa sunt, euenire queant omnia, intueamur.

si comis es qualis positus eir it,qua Cometis euenire uisa, sunt, euenireposse omnia. CV. Tertium.

et mometae perraro apparent, quod ut tanta uaporum coH. I pia ad quampiam superioris coeli partem esteratur, quae in se ipsam collecta solis lucem,& bene ea am piam,beneque splendidam remittat, diuturno omnino opus est tempore,& plures interdum simul, & diuersis