Johann Reuchlins Briefwechsel

51쪽

rimus quondam pugnator cum optimis certatoribus Pirithoo Dryante, Caeneo, Polyphemo, Tireseoque in manus conseruerat. Quapropter idem in exercitu plus caeteris et consilio valuit et sapientia. Cumque iterum ad Τrojam magnus mittetur Achilles, iterum mea sententia consulendi sunt non Thersitae sed Nestores. Admirabile hominibus videre potuit te talem virum tam strenuum armis quam literis doctum ex illo Dmoadum y pyrgo id est puellarum arce, quam Maid burg vocant processisse, Graeci nanque Dinoadas appellant puellas ancillares, quas Sermone Vernaculo per aphaeresi ii seu Endian prima litera su lata Meld dicimus, et pyrgon burgum, veluti pyxos buxus.) It que ut redeam, admirabile potuit senatui populoque videri talem legatum abs quadam puellarum aula miSSum eSSe, quarum Venus sit dea, non Mars. At meminisse debuerant Bellonam in vatum oraculis uno cognomime Pallada Minervalem dici, haud sine prudenti mysterio: quod virum sortem atque

pugnacem non Solum robusto verum etiam culto corpore ac

mente perspicaci deceat esse. Id tu nolis velim aliter atque ipSe Senserim accipere pro animi scilicet tui bonitate liberal, lateque; tantum ut cognoscas optare me in amicitiae tuae penetralia secessum ire. Quod si rescriptis tui sensero ego quidem recte valebo, et tuipse quamoptime valeas opto. Ex Tubinga Idibus Julii. Anno 1495.

Joatines Reuchlin Phorcensis S. D. Joanni ex Lupis de Hermansgri in in splendidissimis Imperii Romani Comitiis apud angiones oratori Maidburgensi.

Ni memoria tenertim e binis tuis literis perpetua me obstrictum lege non tantum diligendi, verum etiam amandi tui,

52쪽

ut jam mihi futurus sis alter ego, invidorem utique tibi tot nova quae nobis quotidie istac asseruntur, modo auditu modo visu digna. Primum in illud nescio quid de strage Gallorum et ejus regis difficili salute caesis Insubribus obtenta; tum aliquem militiae Venetae ductorem non sine suorum interitu interfectum, deinde Parthenopeium regnatorem Neapoli restitutum. Quo mihi quidem videri debeat illud perquam venuste cecidisse, quod abs te quoque animadverti potuit ut ab insultu hoc quem destinavimus, Imperio nostro quiescendum sit. Heus tu num id ita putas 3 An sorte semper belligerandum est 3Tu tamen prudentissime lacies, si ad pacem quae conducant persuadeas, sed terret exteros sorsitan inquies horribile hoc

examen Germunorum. Equidem non sum nescius quin contineri vostris finibus aegreferatis, maxime cum non ex sortuna sed ex virtute pendeamus. Sola recordatio Germani nominis, una illa regis nostri confoederatio ', vel minimus iste rumor armorum Τeutonicique apparatus, tantis ictibus Rogom Galliae pulsavit, ut sugae auxilium is tandem commodius sibi duxerit. Quid igitur 3 ' Cessabimus 3 an non frudamur facultate nostra illa inclyta stipati multis sortissimis atque Optimis viris 3 Sed

cavesis ad scopulum impangas. Audi quambenigne mecum his diebus actum sit; nam, cum istic te cum e sodalibus et, quod aiunt, amicis meis inventus esset M tam praesenti ac tam

pio humanitatis officio praeditus omnium nemo qui neque de rebus illis novis in Italia pridem gestis neque de comitiorum

vestrorum spectaculis illustribus me tecto et umbra domi commorantem aliqua ex parte saceret certiorem, hanc mihi molestiam percogitans accessi, ut saepe soleo Apollinem meum illum poeticum, quem ubi cithara demulsi pro more proque dignitate perquiro tam seriem gestorum Italiae quam finem gerundorum, ut qui humano caream solatio non etiam destituar divino. Haec ego tecum pro amiciciae nuper initae legubus et arctissima familiaritate loquor. Osfert ille istis meis

53쪽

oculis et his manibus librum Iliados Homericae quintam his mihi versibus semper enim versu Apollo edicit ita respondens:

Si cupis Italiae vel praelia Gallica nosse. Conser huic libro clarissima nomina gentis.

Inter legendum igitur omnem vim belli totumque praelium, de quo iam tanta lama est, ego ipse quasi non solum assuerim, sed et interfuerim quoque aspiciens Lomperi Pallada Miner- valem Diomedi astitisse, Venerem vero et Apollinem AEneae Hectorique. Porro Diomedem profligatis postibus etiam Veneris

manus graviter vulnerasse. Deinde scedus cum Trojanis Martem percussisse illum terribilem deum. Quem ubi δ Diomedes Troianis conjurasse persensit, a bello secedens sugam cogitavit. Ru sus Pallade confortatus, Martem quoque tanto impetu sauciavit, ut, nisi sit deus, eum sorte neci dedidisset. Singula tuipso si voleS cum utriuSque noStrum amantis simo Antistite Vangionum Camerario Dalburgio Miliciter perlego. Is enim Homerum habet totum, ne ego moroSus nimium videar aliquam tuis auribus molestiam afferre. Qua enim es doctrina, quo divino ingenio, facile intelliges quid β cui conserendum sit. Eneadae autem sunt Italici gente sub Hectorea tercentum annos gubernati. Diomedes a Iovis id est Dei cura Christianissimum principem designare putatur. Martem noStro regno tribuunt, Venerem a maris Spuma Venetis Minervam Palladicam Gallis. Sic enim Hieronymus contra Vigilantium scripsit: Sola Gallia monstra non habuit, sed viris semper sortibus et eloquentissimis abundavit. Caetera tuae mando industriae, utque valeas meque ames opto. Ex Tubinga 8 Kalen. Sextiles. Anno 1495.

54쪽

LII.

Joannos ex Lupis de Hennansgri in Orator Maidburgolisis uti Reuehitu

setgung der gWei orsten philippischen reden des Demosthenes si gegeben, die so vortremicli aut die heutige geli passen, dasa es

55쪽

LIV.

ebusti alius iti alit Joanlii Boiictilin Salutem.

Lituras tuas optatissime frater, mihi in primis suaves, eo jucundius recepi hilarioreque vultu perlegi, quo serius ad me tandem tametsi non absque fastidio hactenus expectato)prodiere atque utinam me idoneum saltem existimares, ad quem crebrius humanitas tua scribere non dedignaretur. Posses etenim sita per ecastor credas), mi frater, mihi gratuis sacere nihil. Sed jandudum scio, sorenses tibi pertractandas esse cauSRS Creberrimas, neque rurSum me latet . quam frequentia tibi sint subeunda castrensia negocia, id quod nuper in Abbatis nostri Spanheimensis Catalogo M absque suSpiritS, communiS-que patrita nOStrae querimonia, praeterire non potui. Cum praesertim tu Solus et unuS OX istas, qui Gormantum nostram ingenio tuo illuminatam, scriptis tuis desideratissimis illustratam celeberrimam quoque reddere posses, sed tua t0 virtus

l Vgl. oben tiro. L und LII. 2 uald nach diesein briese ist Reuehi in seibat nael, Nomas gekomnieri, vgi. Reuehi in s. 39 und union nro. LV, lintaber Wolf nielit metir geselion, vgl. raro. LVIII. 3 Der bries, gugle ichwol eine antwOrt aus obon nro. XI. IV, iat nichi erhalten. 4 Abb. Spanti. lJoh. Trithemtiis vgi. oben S. 42 anm. I; Brant territe Wol daa werk ais correhtor der Amerbaehischen druchorei gen au kennen. Die Korte Tritheims liber Reuehlin, aus die Brant anspieit, lauton: Dignus profecto qui solis literis, non etiam perstrepenti populari curiae incumberet; nullum enim nobis non modo Italia, sed nec saeculum quidem nostri'm hule tanto viro parem objiceret.

56쪽

0pera ad maiora reservat. Quo fit, ut inter assiduos nostros gemitus, hoc unum tibi gratulor, mi frater, mihi quoque gaudeo, qui a literis scilicet abstractus, apud eum tamen degis principem quo haec nostra Germania nihil habet excellentius, nihil illustrius, quippe qui singulari sua virtute atque

beneactae vitae suae praeconiis cantatissimum ducale nomen,

militarisque Romani imperii disciplinae supremum magisterium δjure meritissimo jam pridem a sacrosancta Regia Majestato obtinere meruit. Atque proinde nescio, si quod praestantius interris nomen a Diis immortalibus illustri suae magnificentiae conserro potuerit. Vivat posco diu stelix Dux maximus armis.

Et patriae praesit imperioque diu.

Caeterum emendationes tuas in libros do Verbo mirifico per te notatas in fine citandas perlegi Dabo quoque operam, quantum iii me erit, ut conjunctim pro tuo voto imprimantur, post calcem quoque eorum librorum qui adhuc in manibus sunt impressoris reponantur, quo conspectius liquere possit, quibus in locis impressorum inadvortentia egregias tuas depravarit sententias. Τu interea curabis, ut aliquando te coram contueri liceat, tuaque jucundissima laui praesentia. Vale, suavissime praecept0r, tuasque amoenissimas ad me saepius ire sinas literulas. Plurima te puer noster Onophryus ε impertit salutem, qui utinam sub te magistro, teque praeceptore de locupletissimo effluentique Castalio tuo latice aquas potare mellifluas aliquando posset. Iterum vale, literarum et patria nostrae decus. Ex Basilea, Kalendis octobribus, anno 1495.

57쪽

Joannes Camerarius Dalburgitis episcopus Wormacieri sis an Bouctilinlaeut sicli, dass R. sich in Torms befinde und sondsit dis

Henricus Bebel p Justingensis an Buuctilin

1 Der bries ist vor den Schdsertina gesetit morden, meiI er den tost Εberhards s. s. 51 a. 3) ais eben geschehenes ereigniss andeutet. 2 Vgi. Zaps: He in ricli Bebel, Augsburg 1802 und Hoyds notigen in Tilbingergettschr. s. theol. 18 39. 3 Die gedictite, eine ode und eine elegie lalgenin den d rei bri ossam mi ungen aus unfern bries. Sie sind gleichfalis, mitselir wesenilichen veranderungen in aulachrist und den einetetnen mortendes gedi clites abgedriackt in ciner gedichisammiung Bebeis, deren titet be- ginni: Distichon ad Musam i Musa mihi sauens. Duplinea carmina Iauro ... Reuti ingen 1496 in 40, B 6a . . . Cit; das erste auch bei Zaps s. 79 l. Der erWubnung dieser gedictite Will ich gleich dic cines an dorn, auch dem Jahre 1496 angelioren len und an Reuchi in gericliteton voti Sebastian Brantansolitiessera: ad ornatissimum imperialium Iegum interpretem Johannem Reuchi in alias Capnion omnis literariae tam graecae atque latinae quam hebraicae disciplinae pro sessorem acutissimum de pestilentiali scorra sive impetigine, elogium; das in Varia Sebastiani Brant Carmina Basileae 1498in 40 bl. 10 Tini bis I 09 godruckt nach Erhard III, 358 auch in: Jos. Grun-bech, Tractat. de pestil. Scorra. Augsburg, s. a. 40) und von Κoch in seinem Aussatet: Sur Porigine de la mala lie veni ridiane Mύmoires do l'instit. Dat. Scien eos morales et politi ques. T. IV, Paris, an. XI, 3. 341 Q. er-wnhnt Wird, dessen Wicderab druch mir aber nicht wiinschenswerth erscheint. 4 Verniuttilich der oriangula g einer professur in Tubingon, vgl. Heyd s. 24.

58쪽

e. II sol. 32b fg.

LVII.

Franklart. 26 Febr. 1496.

Bernat diis SoliUfert in Doctor Jonanti Rouctilin Pliorcensi,

si qua salus usquam in est, eam exoptat. Rem animo meo amaram ambabusque erectis manibus coelo deflendam intimasti obitum videlicet optimi principis nostri qui me

deum testor, gravius quam dum carnales parentes amisi, non tam ejus qui commune omnibus debitum exsolvit) ε quam patriae vicem dolens. Quare frustra a me consilium expetis, qui omnis consilii ac consolationis expers sum. Ne tamen amiciossicium tibi den0gem: primum in nulla re desperationem, qua omnibus humanis in rebus exitiale malum est, admittendam esse. Sed ubi humanum deficit, divinum esse consilium requirendum. Orandus est creator omnium ut novo principi nostro mentem sanam tribuat, ne omnis honestas patriae ruat et opprimatur. Hoc inducere in animum ejus sortasse dissicile est, nescio onim quibus fidem adhibeat. Sed conduceret, ut credo, si praelati, nobiles atque priores patriae n0Strae cives congregarentur, Si quid singulis donegaretur, omnibus condonaret, ut Vel eos, qui ex ordinati0ne jam pridem facta ad hoc deputati sunt, regimini patrice praeponeret vel alios, dum tamen honostos viros deligeret, de consilio statuum. Credo enim neminem ex iis qui boni sunt ad hoc officium nisi magno amore patriae perSuaSum ambire. Quod si leves personas ut quondam ad hoc admiserit de patria et salute reipublicae nostrae actum atque conclamatum est. Habes consilium iners atque turbatum, ita ut est animus meus. Sed tu pro humanitate tua crede, id bono animo osiluisse. Si enim utiliora praevidere contingas, tibi communicabo. Tu vale. EX Franc- sordia die Lunae post dominicam Reminiscere. Anno Salutis i 496.

l unquam 2. 2 caelo 2. 3 principi si Eberliard starb 24 Febr. 1496.vgi. Stillin, Wirtembergische gescit ichte III, s. 645. 4 excoluit 2. 5 amittendam 2. 6 admiseris l. 2.

59쪽

Gedi uelit: 1 - C. V. e. d ili' b; 2 m J. v. e. e 1; 3 - C. V. e. II fol. 25b sq.

LVIII

Petrus Bonoanus regius secretarius an Reuctilinbodaueri den tod Eburhards, tr0stet R. und verspricht iumssine hulla si clarius quid petas intellexero. Sum enim adhuc dubius an aulicus fiori selis regius an literas tantum quas protectionis et familiaritatis appellant, exoptes. - EX Augusta Vindelicorum 21 Apr. 1496

vel honestae morti locum inveniam. Tu vale et me non minusquam ego te oculis incognitum ama. Iterum Vale, ex Praga 26 mensis Martii a. 1496. Gedruelit: 1 M C. v. e. d 3R; 2 m J. v. e. d 4b fg.; 3 - c.

v. e. sol. 25 R. b.

transferro e graeco in latiniim nostrum que sermonem quae volet episcopus. Ipse Vero rem jam pridem aggressus, nonnulla egregia opera transtulit, et inter alia vitam Constantini magni s. union uro. 13 Aug. 1513ὶ et nonnullorum aliorum imperatorum quae antea in toto Latio nusquam visa sunt. Item transtulit aliquos libellos ex Homero. Von den let2teren istia ichis erhalten. Vgl. sernor don brios des Jakob Drahontina an Celtis 22 Juni 1496 bei Zaph s. 49.

60쪽

Heidelberg. 31 Deo. 1497.

Jacobus Margolith Primus Judaeorum Ratisponensi natione Judae iis ad Joannem Beuchi in Phorcensem I L. Doctorem.